พระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว ยุคทองแห่งต้นกรุงรัตนโกสินทร์

แผ่นดินที่ ๓ ของกรุงรัตนโกสินทร์ พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว พระมหากษัตริย์ไทยในราชวงศ์จักรีถือเป็นยุคทองแห่งต้นกรุงรัตนโกสินทร์ ในรัชสมัยของพระองค์พระพุทธศาสนาเจริญรุ่งเรืองเป็นอันมาก เนื่องด้วยทรงมีพระราชศรัทธาอย่างมั่นคงในพระพุทธศาสนาทรงรักษาศีล บำเพ็ญทาน บำรุงคณะสงฆ์ สร้างและปฏิสังขรณ์พระอารามไว้เป็นจำนวนมาก https://dmc.tv/a20142

บทความธรรมะ Dhamma Articles > ความรู้รอบตัว
[ 5 มิ.ย. 2558 ] - [ ผู้อ่าน : 18258 ]
พระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว...
ยุคทองแห่งต้นกรุงรัตนโกสินทร์
เรื่อง : Tipitaka (DTP)
จากวารสารอยู่ในบุญฉบับเดือนมิถุนายน พ.ศ.๒๕๕๘
 
ภาพจิตรกรรมฝาผนังพระอุโบสถวัดพระเชตุพนวิมลมังคลาราม วัดประจำรัชกาลที่ ๑ซึ่งพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงปฏิสังขรณ์ครั้งใหญ่จนได้รับยกย่องว่าเป็นมหาวิทยาลัยแห่งแรกของไทย
ภาพจิตรกรรมฝาผนังพระอุโบสถวัดพระเชตุพนวิมลมังคลาราม วัดประจำรัชกาลที่ ๑
ซึ่งพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงปฏิสังขรณ์ครั้งใหญ่
จนได้รับยกย่องว่าเป็นมหาวิทยาลัยแห่งแรกของไทย

      แผ่นดินที่ ๓ ของกรุงรัตนโกสินทร์ พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว พระมหากษัตริย์ไทยในราชวงศ์จักรีถือเป็นยุคทองแห่งต้นกรุงรัตนโกสินทร์ ในรัชสมัยของพระองค์พระพุทธศาสนาเจริญรุ่งเรืองเป็นอันมาก เนื่องด้วยทรงมีพระราชศรัทธาอย่างมั่นคงในพระพุทธศาสนาทรงรักษาศีล บำเพ็ญทาน บำรุงคณะสงฆ์ สร้างและปฏิสังขรณ์พระอารามไว้เป็นจำนวนมาก จนมีคำพังเพยกล่าวกันมาว่า “ในรัชกาลที่ ๑ นั้น ถ้าใครเข้มแข็งในการศึกสงคราม ก็เป็นคนโปรด ในรัชกาลที่ ๒ ถ้าใครเป็นจินตกวี ก็เป็นคนโปรด ในรัชกาลที่ ๓ ถ้าใครใจบุญสร้างวัดวาอาราม ก็เป็นคนโปรด”
 

    พระราชศรัทธาที่มีต่อพระพุทธศาสนาปรากฏเด่นชัดในพระราชจริยวัตร ดังเช่น ในปี พ.ศ. ๒๓๘๔ มีพระราชอุตสาหะเสด็จพระราชดำเนินไปทรงฟังการแปลพระไตรปิฎกติดต่อกันเป็นเวลา ๒๕ วัน เมื่อทรงเห็นว่ายังไม่มีพระภิกษุสามเณรรูปใดมีความรู้พระไตรปิฎกถึงขั้นเปรียญเอก โท ตรี และจัตวา จึงทรงอาราธนาพระราชาคณะทั้งปวงด้วยความห่วงใยเกรงพระพุทธศาสนาจะเศร้าหมองว่า
 

     “กระทำซึ่งพระพุทธศาสนาให้เหมือนสระโบกขรณี มีดอกปทุมชาติเกิดคอยกันเป็นชั้น ๆ ชั้นที่มีดอกอันบานแก่ แลชั้นมีดอกอันแก่พึงจะบาน พึงจะแย้มกลีบแลเกสร ที่มีดอกอ่อนพึงจะผุด พระพุทธศาสนาถ้ารุ่งเรืองไปด้วยพระภิกษุสามเณรที่รู้พระไตรปิฎกเป็นชั้น ๆ ดังนี้แล้ว อันว่ากลีบสุคันธรส คือ คุณธรรมก็จะฟุ้งขจรตลบไปในที่ทวนลม แลตามลม” ดังนี้แล้วทรงให้การสนับสนุนการเรียนพระปริยัติธรรมของพระภิกษุสามเณรเป็นพิเศษโปรดเกล้าฯ ให้ตั้งโรงเรียนสอนพระปริยัติธรรมในพระอาราม มีการสอบพระบาลีสนามหลวงอย่างเคร่งครัด พระราชทานพัดยศและถวายนิตยภัตเป็นประจำทุกเดือนแก่พระมหาเปรียญประโยคต่าง ๆ พระสงฆ์ที่สอบไล่ได้เป็นเปรียญและได้เลื่อนเป็นที่พระราชาคณะแล้ว ถ้าโยมบิดามารดาตกทุกข์หรือเป็นทาสผู้อื่น ก็จะพระราชทานพระราชทรัพย์ไถ่ตัวให้เป็นอิสระ ด้วยเหตุที่พระองค์ทรงให้การสนับสนุนพระภิกษุสามเณรผู้ทรงความรู้นี้เอง ทำให้พระสงฆ์สามเณรทั้งในกรุงและตามหัวเมืองตั้งใจเล่าเรียนพระไตรปิฎกมากยิ่งขึ้นกว่าแต่ก่อน

    ในรัชสมัยของพระองค์มีการสร้างพระไตรปิฎกมากฉบับกว่าที่ผ่านมา และได้รับการยกย่องว่าอักขระมีความถูกต้องครบถ้วนยิ่งกว่าฉบับที่สร้างในรชักาลกอ่น ๆ เพราะเหตุที่ทรงให้การสนับสนุนทั้งการศึกษาภาษาบาลีและอักขระอื่น ๆ ได้แก่ อักษรสิงหล และอักษรมอญ ควบคู่กันไปเพื่อประโยชน์ในการปริวรรตถ่ายถอดภาษาบาลีที่จารลงในใบลานด้วยอักษรมอญและสิงหลให้เป็นอักษรขอมอย่างถูกต้องแม่นยำ และยังโปรดเกล้าฯ ให้แปลพระไตรปิฎกเป็นภาษาไทยอีกด้วย
 

     เหตุผลอีกประการหนึ่งคือ ขณะนั้นเจ้าฟ้ามงกุฎ (รัชกาลที่ ๔) ทรงผนวชอยู่ ทรงรับเป็นธุระตรวจสอบคัมภีร์พระไตรปิฎกที่มีในแผ่นดิน เมื่อทรงทราบว่าคัมภีร์ใดมีเนื้อความผิดแปลกหรือไม่ครบบริบูรณ์ ก็ทรงให้เสาะหาคัมภีร์จากต่างประเทศมาเทียบเคียงและเสริมส่วนที่ขาดหายให้สมบูรณ์

     โปรดเกล้าฯ ให้สมณทูตไปอัญเชิญคัมภีร์พระไตรปิฎกจากลังกามาสู่สยามถึง ๒ คราว ครั้งแรกไปกับเรือกำปั่นหลวงชื่อจินดาแก้ว ขอยืมคัมภีร์พระไตรปิฎกกลับมา ๔๐ คัมภีร์ใช้เวลาคัดลอก ๑ ปี จึงแล้วเสร็จ และครั้งที่ ๒ เป็นการเดินทางเพื่อนำคัมภีร์ชุดแรกไปส่งคืน พร้อมขอยืมคัมภีร์กลับมาจากลังกาอีก ๓๐ คัมภีร์ ขณะเดียวกันหากคัมภีร์ใดไม่มีในลังกา ก็ทรงให้พระภิกษุสงฆ์ชาวสิงหลแลกเปลี่ยนไปคัดลอกได้ เป็นการค้นคว้าแลกเปลี่ยนความรู้ทางพระพุทธศาสนาและเจริญสัมพันธไมตรีระหว่าง ๒ ประเทศให้แน่นแฟ้นขึ้น ทั้งยังโปรดเกล้าฯ ให้พระสงฆ์มอญช่วยเสาะหาและนำคัมภีร์พระไตรปิฎกฉบับรามัญเข้ามาร่วมตรวจสอบอีกทางหนึ่งด้วย จึงเป็นเหตุให้มีคัมภีร์พระไตรปิฎกจากต่างประเทศเข้ามาสู่แผ่นดินสยามมากขึ้น
 

     คัมภีร์ใบลานที่สร้างในสมัยรัชกาลที่ ๓ นี้ นอกจากถูกต้องสมบูรณ์แล้ว ยังถือว่ามีความประณีตงดงามอย่างยิ่ง
 
ฉบับรดน้ำเอกมีการตกแต่งหรือเขียนด้วยลวดลายรดนำบนพื้นรักดำ
ที่ใบลานปกหน้าและปกหลังด้วยความพิถีพิถัน เป็นคัมภีร์ที่งดงามประณีต
ยิ่งกว่าคัมภีร์ใด ๆ ตั้งแต่การเลือกใบลานที่เนื้อเนียนอ่อน ช่างจารที่มีฝีมือเป็นเลิศ
ตลอดจนผ้าห่อคัมภีร์ ล้วนเป็นของที่บรรจงทำด้วยฝีมืออันวิจิตรทั้งสิ้น

     นอกจากนี้ยังทรงสร้างพระไตรปิฎกสำหรับหอหลวง ๕ ฉบับ คือ ฉบับรดน้ำเอก ฉบับรดน้ำโทฉบับทองน้อย ฉบับชุบย่อ ฉบับอักษรรามัญ และทรงสร้างพระไตรปิฎกจบใหญ่สำหรับพระราชทานพระอารามหลวงอีก ๒ ฉบับ คือ ฉบับเทพชุมนุม พระราชทานไว้ ณ วัดพระเชตุพนวิมลมังคลารามและฉบับลายกำมะลอ พระราชทานไว้ ณ วัดราชโอรส
 
คัมภีร์ใบลานหลวงฉบับเทพชุมนุมฉบับทองทึบ จารด้วยอักษรขอม ปกหน้าตกแต่ง
ลายรดนำบนพื้นรักดำ เขียนเป็นภาพเทวดามาประชุมกันในท่านั่งพนมหัตถ์ มีพัดรูป
พุ่มข้าวบิณฑ์คั่นสับหว่าง พื้นหลังเป็นลายดอกพุดตานใบเทศ กึ่งกลางปกมีอักษรขอม
บอกชื่อคัมภีร์ “พระปาฬีทิฆนิกาย สีลขนฺธวคฺคผูก ๑” อยู่ภายในกรอบ


    ในแผ่นดินรัชกาลที่ ๓ แห่งกรุงรัตนโกสินทร์ การค้าขายเจริญรุ่งเรือง บ้านเมืองปราศจากสงคราม ถือเป็นยุคทองที่จะทำนุบำรุงบ้านเมืองให้กลับมาสวยงามเหมือนเมื่อครั้งกรุงเก่า ศาสนสถานเป็นสถาปัตยกรรมหนึ่งที่แสดงให้เห็นถึงความเจริญนั้น ล้นเกล้าฯ รัชกาลที่ ๓ ทรงบูรณปฏิสังขรณ์วัดวาอารามเมื่อครั้งต้นแผ่นดินรัชกาลแรก และทรงสร้างวัดขึ้นใหม่ที่วิจิตรงดงามเลอค่าสมกับเป็นศรีแห่งแผ่นดิน อีกทั้งไม่ละเลยคัมภีร์ในพระพุทธศาสนา พระไตรปิฎกหลากหลายอักษรถูกนำมาปริวรรตถ่ายทอดเพื่อให้เกิดความสมบูรณ์ และจัดรวบรวมไว้อย่างเป็นระเบียบสวยงามถือเป็นคุณูปการอย่างยิ่งต่อวงการการศึกษาพระบาลีและคณะสงฆ์ไทย สมกับที่ทรงเป็นอัครศาสนูปถัมภก เจริญตามรอยบาทของพระมหากษัตริย์ไทยแต่ครั้งโบราณกาล

กรมการศาสนา กระทรวงวัฒนธรรม. กรมการศาสนา. กรุงเทพฯ : โรงพิมพ์ชุมนุมสหกรณ์การเกษตรแห่งประเทศไทย, ๒๕๕๑.
ก่องแก้ว วีระประจักษ์ และวิรัตน์ อุนนาทรวรางกูร. คัมภีร์ใบลานฉบับหลวงในสมัยรัตนโกสินทร์. กรุงเทพฯ :กรมศิลปากร, ๒๕๔๖.
สำนักงานเสริมสร้างเอกลักษณ์ของชาติ. คู่มือบทโทรทัศน์ สารคดีเฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว และพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว. กรุงเทพฯ.


 




พิมพ์บทความนี้



บทความอื่นๆ ในหมวด

      Metaverse ผู้นำแสงสว่างออนไลน์
      กลอนเพราะๆ จากสุนทรภู่ ที่มีเนื้อหาเกี่ยวกับการบวช
      คําขวัญวันต่อต้านยาเสพติด
      คำสอนสมเด็จพระสังฆราช องค์ที่ 20 แห่งกรุงรัตนโกสินทร์
      คำขวัญวันครู 2567 รวมภาพสวยๆ และคำขวัญวันครูทุกปี
      ส.ค.ส. ปีใหม่ 2566 ส.ค.ส. พระราชทาน
      วันรัฐธรรมนูญ 2566 ประวัติความเป็นมาความสำคัญ
      Why is the monk’s robe saffron?
      คำขวัญวันสิ่งแวดล้อมโลก
      คำขวัญวันงดสูบบุหรี่โลกล่าสุด
      นางสงกรานต์ 2565
      ประเพณีรดน้ำดำหัว เทศกาลวันสงกรานต์
      ประกาศระเบียบปฏิบัติของวัด "ห้ามสูบบุหรี่"




   ค้นหา บทความธรรม    

  ฝันในฝันวิทยา
  สารพันธรรมะ
  ปกิณกธรรม
  ผลการปฏิบัติธรรม
  โครงการฟื้นฟูศีลธรรมโลก
  ธรรมะบันเทิง
  ข่าว
  ข่าวประชาสัมพันธ์
  ข่าวบุญฝากประกาศ
  DMC NEWS
  ข่าวรอบโลก
  กิจกรรมเว็บ dmc.tv
  Scoop - Review DMC
  เรื่องเด่นทันเหตุการณ์
  Review รายการ DMC
  หนังสือธรรมะ
  ธรรมะเพื่อประชาชน
  ที่นี่มีคำตอบ
  หลวงพ่อตอบปัญหา
  อยู่ในบุญ
  สุขภาพนักสร้างบารมี
  นิทานชาดก
  CaseStudy กฎแห่งกรรม
  กฎแห่งกรรม
  เรื่องราวชีวิต
  เหลือเชื่อแต่จริง
  อุทาหรณ์สอนใจ
  ฮอตฮิต...ติดดาว
  วิบากกรรม...ทำให้ทุกข์
  บุญเกื้อหนุน
  ปรโลกนิวส์
  ธรรมะและสมาธิ
  พุทธประวัติ
  สมาธิ
  ผลการปฏิบัติธรรมนานาชาติ
  ทศชาติชาดก
  พุทธประวัติและวันสำคัญ
  บทสวดมนต์
  ศัพท์ธรรมะ ภาษาอังกฤษ
  มหาปูชนียาจารย์
  อานุภาพมหาปูชนียาจารย์
  ประวัติ
  กิจกรรม
  ธุดงค์สถาปนาเส้นทางมหาปูชนียาจารย์
  About DMC
  เกี่ยวกับ DMC
  DMC GUIDE
  มือถือ Mobile
  คู่มือเว็บ www.dmc.tv
  มาวัดพระธรรมกาย
   ค้นหา บทความธรรม    

ธรรมะที่เกี่ยวข้อง - Related