ชาดก 500 ชาติ

วินีลกชาดก ชาดกว่าด้วยการเลือกทำเลผิด

ลูกหงส์สองตัวได้มารับกา วินีลกะ เพื่อไปอยู่กับพวกตนยังต้นไม้ใหญ่

ลูกหงส์สองตัวได้มารับกา วินีลกะ เพื่อไปอยู่กับพวกตนยังต้นไม้ใหญ่
 
     ในสมัยพุทธกาล เมื่อครั้งที่พระบรมศาสดาสัมมาสัมพุทธเจ้าประทับอยู่ ณ พระวิหารเวฬุวัน ทรงปรารภพระเทวทัตเอาอย่างพระสุคต ความพิสดาร
มีอยู่ว่าเมื่อพระเทวทัต นอนแสดงท่าทางหยาบพระสุคตแก่พระอัครสาวกทั้งสองผู้มาสู่คยาสีสะประเทศ
 
 
พระศาสดาทรงประทับอยู่ ณ พระวิหารเวฬุวัน
 
พระศาสดาทรงประทับอยู่ ณ พระวิหารเวฬุวัน
 
    พระเถระทั้งสองครั้นแสดงธรรมแล้วก็พานิสิตของท่านมายังพระวิหารเวฬุวัน เพื่อเข้าเฝ้าพระศาสดา “ดูก่อนสารีบุตรเทวทัตเห็นเธอทั้งสองแล้ว
ได้ทำอย่างไร” “ข้าแต่พระองค์ พระเทวทัตแสดงท่าทางอย่างพระองค์ ทำให้พระองค์เสื่อมเสียพระเจ้าค่ะ”
 
พระเทวทัตนอนแสดงท่าทางหยาบคาย
 
พระเทวทัตนอนแสดงท่าทางหยาบคาย
 
     “ดูก่อนสารีบุตร เทวทัตทำตามอย่างเรา ถึงความพินาศใหญ่มิใช่แต่ในบัดนี้เท่านั้น แม้แต่ก่อนก็ถึงความพินาศ” พระศาสดาตรัสดังนั้นแล้ว
จึงตรัสพระธรรมเทศนานี้ ในอดีตกาลเมื่อพระเจ้าวิเทหะเสวยราชสมบัติในกรุงมิถิลา แคว้นวิเทหะ พระโพธิสัตย์ถือกำเนิดในพระครรภ์
ของพระมเหสีของพระเจ้าวิเทหะนั้น
 
พระอัครสาวกทรงเสด็จมาสู่คยาสีสะ
 
พระอัครสาวกทรงเสด็จมาสู่คยาสีสะ
 
     ครั้นเจริญวัยแล้วได้ทรงศึกษาศิลปศาสตร์ทุกชนิดในเมืองตักศิลา เมื่อพระบิดาสวรรคตแล้วจึงทรงดำรงอยู่ในราชสมบัติ ครั้งนั้นพญาหงส์ทอง
ตัวหนึ่งอาศัยอยู่บนต้นไม่ใหญ่กับนางหงส์และลูกน้อยอีกสองตัว วันหนึ่งขณะที่พญาหงส์ออกหาอาหารอยู่นั้นก็ได้พบกับนางกา
 
 
พระศาสดาทรงตรัสพระธรรมเทศนา
 
พระศาสดาทรงตรัสพระธรรมเทศนา
 
     ทั้งคู่เกิดความเสน่หาและได้แอบมีสัมพันธ์กัน “แม่กาเอ่ย ขนเจ้าช่างดำคลับประทับใจพี่จริงๆ” “ท่านหาอาหารมาไกล คงจะเหนื่อย เชิญมาพัก
ที่รังของข้าดีกว่ามั๊ย” วันเวลาผ่านไปไม่นาน นางกาก็ออกไข่ คลอดลูกออกมาเป็นตัวผู้
 
 

พระเจ้าวิเทหะทรงเสวยราชสมบัติ ณ กรุงมิถิลา
 
พระเจ้าวิเทหะทรงเสวยราชสมบัติ ณ กรุงมิถิลา
 
     ลูกกานี้มีลักษณะไม่ได้มีขนสีดำเหมือนกาทั่วไป แต่มีขนสีเขียวมันวาว นางกาจึงตั้งชื่อให้ลูกว่า วินิลกะ “ลูกเราขนสีเขียวมันวาว ไม่เหมือนทั้งกา
ไม่เหมือนทั้งหงส์” “ นั้นสิจ๊ะ ข้าจะตั้งชื่อลูกของเราว่า วินิลกะ” พญาหงส์เห็นว่าลูกกานั้นอยู่ไกลจึงไปหาลูกกาบ่อยๆ
 
 
พระโพธิสัตย์ทรงศึกษาศิลปศาสตร์ทุกชนิดจากเมืองตักศิลา
 
พระโพธิสัตย์ทรงศึกษาศิลปศาสตร์ทุกชนิดจากเมืองตักศิลา
 
     ลูกหงส์ทั้งสองตัว เห็นพญาหงส์ผู้เป็นพ่อออกจากรังไปบ่อยๆ ก็เกิดความสงสัย “ท่านพ่อ ทำไม่ท่านถึงออกไปข้างนอกบ่อยจัง” “นั่นสิ อาหาร
เราก็มีเก็บไว้ตั้งเยอะ ท่านไม่เห็นต้องออกไปเลย” “ลูกพ่อ ที่พ่อออกไปบ่อย ก็เพราะต้องการไปหาลูกอีกตัวของพ่อที่เกิดกับนางกา”
 
พญาหงส์และลูกน้อยสองตัว
 
พญาหงส์และลูกน้อยสองตัว
  
     พญาหงส์เล่าเรื่อง วินิลกะ ให้ลูกหงส์ทั้งฟัง ลูกหงส์ทั้งสองจึงคิดที่จะลูกกานั้นมาอยู่อาศัยที่รัง เพื่อที่พญาหงส์ผู้พ่อจะได้ไม่ต้องออกไปหาบ่อยๆ
“ท่านพ่อ แล้ววินิลกะ น้องของพวกเราตอนนี้อยู่ที่ไหนล่ะ” “น้องของเจ้าอาศัยอยู่ที่ยอดตาลต้นหนึ่ง ไม่ไกลจากกรุงมิถิลา แคว้นวิเทหะ”
 
พญาหงส์กับนางกาแอบคบหาชอบพอกัน
 
พญาหงส์กับนางกาแอบคบหาชอบพอกัน
   
     “อย่างนั้น พวกเราจะพาน้องมาหาท่านพ่อเอง” “พวกเจ้าอย่าได้ไปเมืองมนุษย์เลย พวกเจ้าอาจถูกมนุษย์ทำร้ายได้” พญาหงส์ได้ห้ามลูกหงส์
ทั้งสองไว้ ด้วยเกรงว่าจะถูกมนุษย์ทำอันตราย แต่ลูกหงส์ทั้งสองก็หาได้ฟังไม่ “พวกเรา ไปพาวินิลกะมาอยู่ด้วยกันดีกว่า”
 
 
นางกากับพญาหงส์มีลูกด้วยกันหนึ่งตัวและตั้งชื่อให้ว่า วินีลกะ
 
นางกากับพญาหงส์มีลูกด้วยกันหนึ่งตัวและตั้งชื่อให้ว่า วินีลกะ
 
     “ดีเลย ท่านพ่อจะได้ไม่ต้องเดินทางไปบ่อยๆ” ลูกหงส์ทั้งสองบินมาถึงต้นตาลที่วินิลกะอาศัยอยู่ และได้ชักชวนวินิลกะไปอยู่ด้วยกันที่ต้นไม้ใหญ่
“เจ้าคือ วินิลกะใช่หรือเปล่า” “ใช่ ข้านี่แหละวินลกะ” “พวกเราคือลูกของพญาหงส์ มารับเจ้าไปอยู่ด้วยกัน เจ้าจะไปกับเราหรือเปล่า”
 
พญาหงส์ได้บินมาเยี่ยมลูกกาของมันอย่างสม่ำเสมอ
 
พญาหงส์ได้บินมาเยี่ยมลูกกาของมันอย่างสม่ำเสมอ
  
     “ไปสิๆ ข้าอยากไปอยู่กับท่านพ่อ ให้ข้าไปนะท่านแม่” “ถ้าเจ้าอยากจะไปอยู่กับพ่อ เจ้าก็ไปเถอะ” เจ้ากาน้อยวินิลกะปีกยังไม่แข็ง ไม่สามารถ
บินตามพี่ไปยังรังพญาหงส์ได้ ลูกหงส์ทั้งสองจึงเสนอให้เกาะกิ่งไม้ ส่วนพวกตนจะเอาจงอยปากคาบที่ปลายไม้พาบินไป
 
ลูกหงส์ทั้งสองตัวเริ่มสงสัยพ่อของตนที่บินออกจากที่พักไปบ่อยๆ

ลูกหงส์ทั้งสองตัวเริ่มสงสัยพ่อของตนที่บินออกจากที่พักไปบ่อยๆ
 
     “เจ้าจงเกาะกิ่งไม้นี้ เดี๋ยวพวกข้าจะพาบินไปเอง” “ได้เลย ข้าไปล่ะนะท่านแม่” “ดูแลตัวเองนะลูก” ขณะที่ลูกหงส์ทั้งสองพาวินิลกะบินผ่านกรุงมิถิลา
ขณะนั้นพระเจ้ากรุงวิเทหะประทับบนราชรถ ซึ่งเทียมม้าด้วยม้าสินฑพขาวสี่ตัว ทรงทำประทักษิณพระนคร
 
 
พญาหงส์ได้เล่าความจริงเรื่องของตนกับนางกาให้ลูกหงส์ฟัง
 
พญาหงส์ได้เล่าความจริงเรื่องของตนกับนางกาให้ลูกหงส์ฟัง
  
     “โอโห พวกท่านดูนั่นสิ พระราชากำลังเสด็จ” “พวกมนุษย์เดินทางกันแบบนี้นี่เอง ข้าไม่เคยเห็นเลยนะเนี่ย” วินิลกะเห็นดังนั้น นึกในใจว่า ตนก็
ไม่ต่างอะไรกับพระเจ้าวิเทหะที่ประทับนั่งบนราชรถอันเทียมด้วยม้าสินฑพสี่ตัว เสด็จเลียบพระนคร ส่วนตนนั้นก็นั่งไปในรถอันเทียมด้วยหงส์
 
ลูกหงส์สองตัวได้บินไปหาแม่กาและน้องของตน
 
ลูกหงส์สองตัวได้บินไปหาแม่กาและน้องของตน
 
     “ฮ่าๆๆ พระราชานั่งรถเทียมม้า ส่วนตัวข้านั่งรถเทียมหงส์” คำพูดของวินิลกะนั้นทำให้ลูกหงส์ทั้งสองไม่พอใจเป็นอย่างมาก แต่ครั้นจะปล่อย
กิ่งไม้ที่คาบไว้ให้เจ้าการ่วงลงไปตาย ก็กลัวพญาหงส์จะโกรธ ก็ได้แต่ระงับอารมณ์ไว้
 
ลูกหงส์ทั้งสองตัวได้ขออนุญาตแม่กาเพื่อจะนำน้องตัวเองไปอยู่ด้วย
 
ลูกหงส์ทั้งสองตัวได้ขออนุญาตแม่กาเพื่อจะนำน้องตัวเองไปอยู่ด้วย
 
     “เจ้ากาไม่เจียมตัว หนอยเปรียบเทียบพวกเราเป็นเหมือนม้า” “นั่นสิ มันช่างไม่เจียมตัวบ้างเลย เป็นแค่กาแท้ๆ กลับคิดว่าตัวเองเป็นเหมือนพระราชา”

ลูกหงส์ทั้งสองช่วยกันคาบไม้เพื่อให้ วินีลกะ เกาะไป
 
ลูกหงส์ทั้งสองช่วยกันคาบไม้เพื่อให้ วินีลกะ เกาะไป

     “คอยดูเถิดถึงที่เมื่อไหร่ ข้าจะเล่าให้ท่านพ่อฟังทั้งหมด” เมื่อลูกหงส์ทั้งสองพากาวินิลกะมาถึงต้นไม้ใหญ่อันเป็นวิมานของพญาหงส์ ลูกหงส์
ทั้งสองจึงเล่าเรื่องราวที่เกิดขึ้นให้พญาหงส์ฟัง “เรื่องทั้งหมดก็เป็นอย่างที่ข้าเล่านี่แหละท่านพ่อ” “เจ้ากานี่ ช่างไม่เจียมตัวเอาเสียเลย”
 
 
พระเจ้าวิเทหะทรงประทับราชรถซึ่งเทียมด้วยม้าสินทพ
 
พระเจ้าวิเทหะทรงประทับราชรถซึ่งเทียมด้วยม้าสินทพ
 
     หลังจากที่พญาหงส์ได้ฟังเรื่องราวที่ลูกหงส์ทั้งสองเล่าให้ฟังแล้ว ก็บันดาลโทสะถึงกับตวาดไล่วินิลกะให้กลับไปยังที่อยู่เดิม “เจ้าวินิลกะ
ช่างไม่เจียมตัวกล้าดียังไงมาเทียบลูกข้าเป็นม้าให้เจ้าขี่” “ท่านพ่อ ข้าไม่ได้คิดอย่างนั้น ท่านอย่างเพิ่งพิโรธ”
 
วินีลกะ ไม่เจียมตัวคิดว่าตนเองมีความสำคัญดั่งเช่นพระเจ้าวิเทหะ

วินีลกะ ไม่เจียมตัวคิดว่าตนเองมีความสำคัญดั่งเช่นพระเจ้าวิเทหะ
 
     “กาอย่างเจ้า ทำตัวไม่สมกับกา ริอ่านมาเทียบเทียมหงส์ ที่นี่ไม่เหมาะกับเจ้า เจ้าจงกลับไปยังรังของแม่เจ้าเถิด” “โธ่ ไม่น่าเลย เราจะได้อยู่
ในหมู่หงส์แล้วแท้ๆ” เมื่อพญาหงส์สั่งสอนกาวินิลกะแล้ว ก็สั่งให้ลูกหงส์ทั้งสองเอาตัววินิลกะกลับไปยังรังดังเดิม
 
 
พญาหงส์ได้ตักเตือนวินีลกะ และให้ลูกหงส์ทั้งสองพากลับไปส่งยังรังเดิมของมัน
 
พญาหงส์ได้ตักเตือนวินีลกะ และให้ลูกหงส์ทั้งสองพากลับไปส่งยังรังเดิมของมัน
 
     “พวกเจ้าจงเอากาไม่เจียมตัว กลับไปที่รังเดิมของมันเถิด” “ที่เป็นแบบนี้ เพราะปากเจ้าแท้ๆ ”
พระศาสดาทรงนำพระธรรมเทศนานี้มาแล้ว ทรงประชุมชาดก

พระศาสดาทรงนำพระธรรมเทศนามาประชุมชาดก
 
พระศาสดาทรงนำพระธรรมเทศนามาประชุมชาดก
 
 
นกวินีลกะ ในครั้งนั้น ได้เป็นพระเทวทัต ในครั้งนี้
ลูกหงส์สองตัว ได้เป็น อัครสาวกทั้งสอง
พญาหงส์ ได้เป็นพระอานนท์
ส่วนพระเจ้าวิเทหะ ได้เป็นเราตถาคตนี้แล
 
[[videodmc==47811]]
 
นิทานชาดก 500 ชาติ
 
บทความนี้พิมพ์จาก http://www.dmc.tv/pages/นิทานชาดก/นิทานชาดก-วินีลกชาดก.html
เมื่อ 19 มีนาคม 2567 15:01
สงวนลิขสิทธิ์ © 2547 - 2567 http://www.dmc.tv