ได้เกิดแผ่นดินไหวอย่างรุนแรง น่าสะพรึงกลัวขนพองสยองเกล้า
เป็นเหตุให้พระอานนท์ เข้าไปกราบทูลถามพระพุทธเจ้าว่า
‘ข้าแต่พระองค์ผู้เจริญ... อะไรหนอแลเป็นเหตุ อะไรเป็นปัจจัย
ที่ทำให้เกิดแผ่นดินไหวอย่างรุนแรง พระพุทธเจ้าข้า’
[๙๘] อฏฺ โข อิเม อานนฺท เหตู อฏฺ ปจฺจยา มหโต ภูมิจาลสฺส ปาตุภาวาย ฯ
กตเม อฏฺ ฯ
พระผู้มีพระภาคตรัสตอบว่า “อานนท์ เหตุปัจจัย ๘ ประการนี้ ที่ทำให้เกิดแผ่นดินไหวอย่างรุนแรง
เหตุปัจจัย ๘ ประการอะไรบ้าง คือ
อย อานนฺท มหาปวี อุทเก ปติฏฺิตา อุทก วาเต ปติฏฺิต วาโต อากาสฏฺโ โหติ
โส โข อานนฺท สมโย ย มหาวาตา วายนฺติ มหาวาตา วายนฺตา อุทก กมฺเปนฺติ
อุทก กมฺปิต ปวึ กมฺเปติ
อย ปโม เหตุ ปโม ปจฺจโย มหโต ภูมิจาลสฺส ปาตุภาวาย ฯ
(๑) มหาปฐพีตั้งอยู่บนน้ำ น้ำตั้งอยู่บนลม ลมตั้งอยู่บนอากาศ
เวลาที่ลมพายุพัดแรงย่อมทำให้น้ำกระเพื่อม
น้ำที่กระเพื่อมย่อมทำให้แผ่นดินไหวตาม
นี้เป็นเหตุปัจจัยประการที่ ๑ ที่ทำให้เกิดแผ่นดินไหวอย่างรุนแรง
ปุน จปร อานนฺท สมโณ วา โหติ พฺราหฺมโณ วา อิทฺธิมา เจโตวสิปฺปตฺโต
เทโว วา มหิทฺธิโก มหานุภาโว
ตสฺส ปริตฺตา ปวิสฺา ภาวิตา โหติ อปฺปมาณา อาโปสฺา
โส อิม ปวึ กมฺเปติ สงฺกมฺเปติ สมฺปกมฺเปติ สมฺปเวเธติ
อย ทุติโย เหตุ ทุติโย ปจฺจโย มหโต ภูมิจาลสฺส ปาตุภาวาย ฯ
(๒) สมณะหรือพราหมณ์ผู้มีฤทธิ์ มีความชำนาญทางจิต
หรือเทพผู้มีฤทธิ์มาก มีอานุภาพมาก
ได้เจริญปฐวีสัญญานิดหน่อย แต่เจริญอาโปสัญญาจนหาประมาณมิได้
จึงทำให้แผ่นดินนี้ไหวสั่นสะเทือนเลื่อนลั่น
นี้เป็นเหตุปัจจัยประการที่ ๒ ที่ทำให้เกิดแผ่นดินไหวอย่างรุนแรง
ปุน จปร อานนฺท ยทา โพธิสตฺโต ตุสิตา กายา จวิตฺวา สโต สมฺปชาโน มาตุ กุจฺฉึ โอกฺกมติ
ตทาย ปวี กมฺปติ สงฺกมฺปติ สมฺปกมฺปติ สมฺปเวธติ
อย ตติโย เหตุ ตติโย ปจฺจโย มหโต ภูมิจาลสฺส ปาตุภาวาย ฯ
(๓) คราวที่พระโพธิสัตว์มีสติสัมปชัญญะ จุติจากสวรรค์ชั้นดุสิตเสด็จลงสู่พระครรภ์ของพระมารดา
แผ่นดินนี้ก็ไหวสั่นสะเทือนเลื่อนลั่น
นี้เป็นเหตุปัจจัยประการที่ ๓ ที่ทำให้เกิดแผ่นดินไหวอย่างรุนแรง
ปุน จปร อานนฺท ยทา โพธิสตฺโต สโต สมฺปชาโน มาตุ กุจฺฉิมฺหา นิกฺขมติ
ตทาย ปวี กมฺปติ สงฺกมฺปติ สมฺปกมฺปติ สมฺปเวธติ
อย จตุตฺโถ เหตุ จตุตฺโถ ปจฺจโย มหโต ภูมิจาลสฺส ปาตุภาวาย ฯ
(๔) คราวที่พระโพธิสัตว์มีสติสัมปชัญญะ ประสูติจากพระครรภ์ของพระมารดา
แผ่นดินนี้ก็ไหว สั่นสะเทือนเลื่อนลั่น
นี้เป็นเหตุปัจจัยประการที่ ๔ ที่ทำให้เกิดแผ่นดินไหวอย่างรุนแรง
ปุน จปร อานนฺท ยทา ตถาคโต อนุตฺตร สมฺมาสมฺโพธึ อภิสมฺพุชฺฌติ
ตทาย ปวี กมฺปติ สงฺกมฺปติ สมฺปกมฺปติ สมฺปเวธติ
อย ปฺจโม เหตุ ปฺจโม ปจฺจโย มหโต ภูมิจาลสฺส ปาตุภาวาย ฯ
(๕) คราวที่ตถาคตตรัสรู้อนุตตรสัมมาสัมโพธิญาณ
แผ่นดินนี้ก็ไหวสั่นสะเทือนเลื่อนลั่น
นี้เป็นเหตุปัจจัยประการที่ ๕ ที่ทำให้เกิดแผ่นดินไหวอย่างรุนแรง
ปุน จปร อานนฺท ยทา ตถาคโต อนุตฺตร ธมฺมจกฺก ปวตฺเตสิ
ตทาย ปวี กมฺปติ สงฺกมฺปติ สมฺปกมฺปติ สมฺปเวธติ
อย ฉฏฺโ เหตุ ฉฏฺโ ปจฺจโย มหโต ภูมิจาลสฺส ปาตุภาวาย ฯ
(๖) คราวที่ตถาคตประกาศธรรมจักรอันยอดเยี่ยมให้เป็นไป
แผ่นดินนี้ก็ไหวสั่นสะเทือนเลื่อนลั่น
นี้เป็นเหตุปัจจัยประการที่ ๖ ที่ทำให้เกิดแผ่นดินไหวอย่างรุนแรง
ปุน จปร อานนฺท ยทา ตถาคโต สโต สมฺปชาโน อายุสงฺขาร โอสฺสชฺชติ
ตทาย ปวี กมฺปติ สงฺกมฺปติ สมฺปกมฺปติ สมฺปเวธติ
อย สตฺตโม เหตุ สตฺตโม ปจฺจโย มหโต ภูมิจาลสฺส ปาตุภาวาย ฯ
(๗) คราวที่ตถาคตมีสติสัมปชัญญะ ปลงอายุสังขาร
แผ่นดินนี้ก็ไหวสั่นสะเทือนเลื่อนลั่น
นี้เป็นเหตุปัจจัยประการที่ ๗ ที่ทำให้เกิดแผ่นดินไหวอย่างรุนแรง
ปุน จปร อานนฺท ยทา ตถาคโต อนุปาทิเสสาย นิพฺพานธาตุยา ปรินิพฺพายติ
ตทาย ปวี กมฺปติ สงฺกมฺปติ สมฺปกมฺปติ สมฺปเวธติ
อย อฏฺโม เหตุ อฏฺโม ปจฺจโย มหโต ภูมิจาลสฺส ปาตุภาวาย ฯ
(๘) คราวที่ตถาคตปรินิพพานด้วยอนุปาทิเสสนิพพานธาตุ
แผ่นดินนี้ก็ไหวสั่นสะเทือนเลื่อนลั่น
นี้เป็นเหตุปัจจัยประการที่ ๗ ที่ทำให้เกิดแผ่นดินไหวอย่างรุนแรง
อิเม โข อานนฺท อฏฺ เหตู อฏฺ ปจฺจยา มหโต ภูมิจาลสฺส ปาตุภาวายาติ ฯ
อานนท์ เหตุปัจจัย ๘ ประการนี้แล ที่ทำให้เกิดแผ่นดินไหวอย่างรุนแรง
อ้างอิงจากพระไตรปิฎกเล่มที่ ๑๐ ข้อที่ ๙๘ หน้าที่ ๑๒๖-๑๒๗.
ทีฆนิกาย มหาวรรค มหาปรินิพพานสูตร.
อ่านจบแล้ว ท่านใดคิดว่า แผ่นดินไหวในปัจจุบันนี้ น่าจะมาจากสาเหตุข้อไหนได้บ้างครับ?
