ท่านเคยสังเกตลิ้นของตัวเองบ้างไหม? บางวันอ้าปากเห็นลิ้นสีชมพู บางวันแดง บางวันอาจจะมีคราบขาวบ้าง
เหลืองบ้างบนแผ่นลิ้น บางครั้งอาจรู้สึกลิ้นหนาขึ้น
ร่างกายของมนุษย์ว่าไปแล้วเป็นสิ่งประดิษฐ์จากธรรมชาติที่เหมาะเจาะลงตัวเป็นที่สุด
จะหาประดิษฐ์กรรมชิ้นไหนที่มีความสมบูรณ์ทั้งภายในและภายนอก
รวมทั้งหน้าที่ของส่วนต่างๆ เสมอเหมือนร่างกายมนุษย์เป็นไม่มี
ธรรมชาตินั้นมีความเมตตาต่อมนุษย์ ในสมัยก่อนเมื่อวิทยาศาสตร์ยังไม่ก้าวหน้า
มนุษย์ยังไม่มีเครื่องมือทางวิทยาศาสตร์ที่จะทำให้รู้ถึงความผิดปกติภายในร่างกาย
แต่ธรรมชาติก็ได้ให้สัญญาณบอกเหตุซึ่งสามารถรู้ถึงความผิดปกติภายในร่างกายจากลักษณะอาการสิบประการของคนไข้
หมอแผนโบราณจะใช้สัมผัสทั้งห้า คือ ตาดู หูฟัง จมูกดมกลิ่น ลิ้นชิมรส มือสัมผัส
เพื่อดูชีพจร ผิวหนัง รูปลักษณะ เสียง ฟัน เล็บ นัยน์ตา อุจจาระ ปัสสาวะ และลิ้น
รวมทั้งการสอบถามอาการและประวัติ เพื่อตรวจสอบสมมุติฐานของโรค
ลิ้นบอกสุขภาพ
การดูลิ้นเพื่อบอกสุขภาพเป็นอีกศาสตร์หนึ่งที่ใช้ในการพยากรณ์โรค แพทย์โบราณจะดูขนาด สีของลิ้น
สีของฝ้าบนลิ้น (ขาว เหลือง เขียว ดำ) ลักษณะฝ้าบนลิ้น (หนา บาง แห้ง ชื้น) และตุ่มบนลิ้น
ลักษณะของลิ้นที่แตกต่างจากลิ้นปกติ จะบอกถึงสุขภาพของเจ้าของลิ้น
ลิ้นของคนมีสุขภาพดี เป็นลิ้นที่มีชีวิตชีวา มีประกาย (เมื่อใช้ไฟฉายส่อง จะเห็นประกายบนลิ้น)
มีสีแดงอมชมพู มีขนาดพอดีไม่คับปาก
ลิ้นของคนที่มีสุขภาพไม่ดี ดูไม่มีชีวิตชีวา ลิ้นจะเหี่ยวแห้ง เมื่ออ้าปากแลบลิ้น ลิ้นจะแดงเล็กลง
สีหมองคล้ำ ไม่มีประกาย การเคลื่อนไหวของลิ้นไม่คล่อง พูดไม่เต็มคำ ไม่ชัด
สีของลิ้นบอกอะไรได้บ้าง?
ลิ้นสีชมพู มีความชุ่มชื้นพอเหมาะ ไม่มีฝ้าขาวเหลืองบนลิ้น บ่งบอกว่าเลือดลมดี สุขภาพดี เลือดในกายดี
ลิ้นสีขาวซีด บ่งบอกว่ามีเลือดน้อย หรือร่างกายอ่อนแอ
ลิ้นแดง ไม่มีฝ้าจับ บอกถึงมีความร้อนในตัวสูง ร่างกายสูญเสียน้ำในตัวออกไปมาก
ลิ้นสีแดงจัด มีฝ้าขาว แสดงว่าภายในร่างกายร้อน (อาจเป็นไข้) แต่เป็นภาวะที่เลือดเป็นพิษ
หรือมีพิษในกระแส เลือด หรือติดเชื้อระยะท้าย (ระยะรุนแรง) หรือเป็นมะเร็ง ตับแข็ง วัณโรค
คนที่ป่วยด้วยโรคภูมิคุ้มกันบกพร่อง
ภายในช่องปากจะมีฝ้าขาวซึ่งเกิดจากเชื้อราจับอยู่ภายในกระพุ้งแก้ม และบนลิ้น
ลิ้นสีแดงม่วง แห้งมาก แสดงภาวะความร้อนภายใน และเกิดการอุดกั้นของระบบไหลเวียนของเลือด เช่น
เป็นโรคความดันโลหิตสูงจัด เส้นเลือดหัวใจตีบ หรือเป็นโรคหัวใจรูมาติกส์ หรือปอดผิดปกติเนื่องจากขาดออกซิเจน
ลิ้นสีเขียว บ่งบอกว่ามีการอุดกั้นการไหลเวียนของเลือด เป็นโรคหัวใจล้มเหลว ตับแข็งเพราะดื่มเหล้า มะเร็ง
หรือหลอดเลือดแดงส่วนปลายอักเสบ
ขนาดของลิ้น
ลิ้นโตใหญ่ (แลบลิ้น จะโตคับปาก) เกิดจากภาวะโลหิตจาง บวมน้ำ ต่อมไทรอยด์ทำงานน้อย และขาดสารอาหาร
ลิ้นบวมโตในปาก แลบลิ้นออกมาได้ แต่ดึงลิ้นกลับไม่ได้ แสดงว่าเป็นโรคติดเชื้อนาน ทำให้มีไข้ จึงทำให้ลิ้นอักเสบ
หรือเพราะพิษของยา หรือเพราะพิษจากสุรา ทำให้ลิ้น และอวัยวะภายในบวม
ลิ้นที่เป็นตุ่มหนา ตุ่มจะนูนอักเสบ เนื่องจากไข้สูง หรือปอดอักเสบรุนแรง หรือเป็นไข้กลุ่มอีดำอีแดง
ลิ้นบวมโต ที่ขอบลิ้นหยัก เกิดจากอาการบวมน้ำ โลหิตจาง ไตอักเสบ หรือขาดวิตามินบี
คัมภีร์มุขโรคของแพทย์แผนไทย ได้มีการอธิบายลักษณะของลิ้นที่ไม่ปกติ มีอาการต่างๆ กัน เช่น
ใต้ลิ้นมีตุ่มงอกยาวออกมาเหมือนเดือยไก่ ตุ่มรับรสบนต้นลิ้นและกลางลิ้นหนาขึ้นเหมือนหนามขนุน
มีตุ่มงอกยาวออกมาที่ข้างลิ้นทั้งสองข้างเหมือนงาช้าง ในลิ้นมีตุ่มงอกออกมาเหมือนหน้าวัว
ลิ้นโตใหญ่ ลิ้นบวม บนลิ้นมีเม็ดสีเขียวเหมือนเมล็ดข้าวใหม่ อาการที่ผิดปกติเช่นนี้ เกิดขึ้นเนื่องจากโลหิตผิดปกติ
ซึ่งท่านก็มีตำรับยาไว้แก้ไข จะขอยกออกมาเป็นตัวอย่างหนึ่งตำรับคือ
โกฐทั้งห้า เทียนทั้งห้า ลูกจันทน์ กานพลู การบูร พิษนาศน์ เจตพังคี รากปลาไหลเผือก รากไคร้เครือ
โหระพา แมงลักป่า ชาดหรคุณ ใบกระวาน รากกระวาน เกลือสินเธาว์ พริกไทย ขิง ดีปลี ลูกสมอเทศ
สมอไทย ลูกมะขามป้อม ทั้งหมดนี้ชั่งน้ำหนักเท่ากันในแต่ละตัวยา ตำเป็นผง แล้วบดปั้นเป็นแท่งไว้อม
คำว่า โกฐทั้งห้า หรือเทียนทั้งห้า หมายถึง โกฐห้าชนิด มี โกฐสอ โกฐเขมา โกฐหัวบัว โกฐเชียง โกฐจุฬาลัมพา
เทียนทั้งห้า คือ เทียนห้าชนิด มี เทียนดำ เทียนแดง เทียนขาว (เม็ดยี่หร่า) เทียนข้าวเปลือก เทียนตาตั๊กแตน
ชาดหรคุณ เป็นแร่ชนิดหนึ่งเป็นก้อนแข็งสีแดงอมเหลือง หรือ สีแดงอมน้ำตาล
เกลือสินเธาว์ ไม่ใช่เกลือที่มาจากดินเค็มอย่างที่ขายในท้องตลาด แต่หมายถึงเกลือทะเล
ที่ผ่านการคั่วหรือสตุแล้วจำนวนสองส่วน นำมาเคี่ยวรวมกับนมโคสดหนึ่งส่วน
เคี่ยวจนแห้งจะได้เกลือป่นรสเค็มมันสีเทา เรียกว่าเกลือสินเธาว์
ใบกระวานที่แม่ครัวจะใช้ใส่ในแกงมัสมั่น ที่จริงคือใบของต้นเทพทาโร หรือข่าต้น หรือตะไคร้ต้น หรือจวง
ซึ่งเป็นไม้เนื้อหอม ไม่ใช่ใบของต้นกระวาน เนื้อไม้ของต้นเทพทาโรนิยมนำมาสลักเป็นรูปบูชาเพราะมีกลิ่นหอม
ใบเทพทาโรจะคล้ายกับใบต้นอบเชย
…..
ไฟล์แนบ
-
171_20041112094718.jpg 16.6K
12 ดาวน์โหลด
