มี 1 โพสต์ตอบกลับกระทู้นี้

[Dd2683]

ธรรมกถา พระพิสาลพัฒนาทร ( ถาวร จิตฺตถาวโร )
๙๙๙ วัดปทุมวนาราม ราชวรวิหาร ถนนพระราม ๑
แขวงวังใหม่ เขตปทุมวัน กรุงเทพมหานคร ๑๐๓๓๐


คนไข้ที่พยาบาลได้ยากมีอาการ ๕ อย่าง
เรื่องนี้มีปรากฎอยู่ในพระวินัยปิฎก มหาวรรค จีวระขันธกะ พระไตรปิฎก เล่มที่ ๕ หน้า ๒๒๘ - ๒๒๙
และในพระสุตตันตปิฎก อังคุตตรนิกาย ปัญจกนิบาต พระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๒ หน้า ๑๖๑ ความว่า
คนไข้ที่รักษาพยาบาลยาก

“พระผู้มีพระภาคตรัสว่า ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ! คนไข้ที่ประกอบด้วยองค์ ๕ อย่าง เป็นผู้พยาบาลยาก คือ

๑. มักทำสิ่งซึ่งไม่เป็นที่สบาย คือ ชอบฝืนคำสั่งหมอ เช่น
ชอบกินของแสลง ห้ามเดินจะเดิน ห้ามพูดจะพูด (อสปฺปายการีโหติ)

๒. ไม่รู้ประมาณในความสบาย (สปฺปาเย มตฺตํ น ชานาติ)

๓. ไม่กินยา (เภสชฺชํ น ปฏิเสวิตา โหติ)

๔. ไม่บอกอาการป่วยตามความเป็นจริงแก่ผู้พยาบาลคนไข้ ผู้ปรารถนาสิ่งที่เป็นประโยชน์ว่า
อาการป่วยเพิ่มขึ้น ทุเลาลง หรืออาการทรงอยู่
(อตฺถกามสฺส คิลานุปฏฺฐากสฺส ยถาภูตํ อาพาธํ นาวิกตฺตา โหติ อภิกฺกนฺตํ วา
อภิกฺกมตีติ ปฏิกฺกมนฺตํ วา ปฏิกฺกมตีติ ฐิตํ วา ฐิโตติ)

๕. เป็นคนไม่อดทนต่อทุกขเวทนาทางกายที่เกิดขึ้นแล้ว อันเป็นเวทนากล้าแข็ง เผ็ดร้อน
ไม่น่ายินดี ไม่น่าพอใจ ถึงขนาดจะคร่าชีวิต
(อุปฺปนฺนานํ สารีริกานํ เวทนานํ ทุกฺขานํ ติพฺพานํ ขรานํ กฏุกานํ อสาตานํ อมนาปานํ
ปาณหรานํ อนธิวาสกชาติโก โหติ)”

คนไข้ที่พยาบาลได้ง่ายมีอาการ ๕ อย่าง

“ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย! คนไข้ที่ประกอบด้วยองค์ ๕ เป็นผู้พยาบาลง่าย คือ

๑. มักทำสิ่งซึ่งเป็นที่สบาย (สปฺปายการี โหติ)

๒. รู้ประมาณในสิ่งอันเป็นที่สบาย (สปฺปาเย มตฺตํ ชานาติ)

๓. กินยา (เภสชฺชํ ปฏิเสวิตา โหติ) ตามที่หมอสั่ง

๔. บอกอาการป่วยไข้ตามความจริงแก่ผู้พยาบาล ผู้ปรารถนาสิ่งที่เป็นประโยชน์
ว่าอาการป่วยเพิ่มขึ้น ทุเลาลง หรือทรงอยู่
(อตฺถกามสฺส คิลานุปฏฺฐากสส ยถาภูตํ อาพาธํ อาวิกตฺตา โหติ อภิกฺกมนฺตํ วา อภิกฺกมตีติ
ปฏิกฺกมนฺตํ วา ปฏิกฺกมตีติ ฐิตํ วา ฐิโตติ)

๕. อดทนต่อทุกขเวทนาทางกายที่เกิดขึ้น อันเป็นเวทนากล้าแข็ง เผ็ดร้อน
ไม่น่ายินดี ไม่เป็นที่พอใจ ถึงขนาดจะคร่าชีวิต
(อุปฺปนฺนานํ สารีริกานํ เวทนานํ ทุกฺขานํ ติพฺพานํ ขรานํ กุฏกานํ อสาตานํ อมนาปานํ
ปาณหรานํ อนธิวาสก-ชาติโก โหติ)

พยาบาล (ผู้รักษาคนไข้หรือผู้ดูแลคนไข้) ที่ไม่ดี
ภิกษุทั้งหลาย! ผู้พยาบาลคนไข้ที่ประกอบด้วยองค์ ๕ ไม่ควรที่จะพยาบาลคนไข้ คือ

๑. ไม่สามารถที่จะจัดยาได้ (น ปฏิพโล โหติ เภสชฺชํ สํวิธาตํ)

๒. ไม่รู้จักของแสลงและไม่แสลง คือนำของแสลงเข้าไปให้ นำของไม่แสลงออกไป
(สปฺปายาสปฺปายํ น ชานาติ อสปฺปายํ อุปนาเมติ สปฺปายํ อปนาเมติ)

๓. พยาบาลคนไข้เพราะเห็นแก่อามิส ไม่มีจิตเมตตา
(อามิสนฺตโร คิลานํ อุปฏฺเฐติ โน เมตฺตจิตฺโต)

๔. รังเกียจที่จะนำอุจจาระ ปัสสาวะ น้ำลาย หรือของที่อาเจียนออกมาไปเททิ้ง
(เชคุจฺฉี โหติ อุจฺจารํ วา ปสฺสาวํ วา เขฬํ วา วนฺตํ วา นีหาตํ)

๕. ไม่สามารถที่จะชี้แจง ชักจูง ปลุกใจ ปลอบใจคนไข้ด้วยธรรมิกถาเป็นครั้งคราว
(น ปฏิพโล โหติ คิลานํ กาเลน กาลํ ธมฺมิยา กถาย สนฺทสฺเสตํ สมาทเปตํ สมุตฺเตเชตํ สมฺปหํเสตํ)

พยาบาลที่ดี
ภิกษุทั้งหลาย! คนพยาบาลไข้ที่ประกอบด้วยองค์ ๕ ควรที่จะพยาบาลคนไข้ คือ

๑. สามารถที่จะจัดยาได้ (ปฏิพโล โหติ เภสชฺชํ สํวิธาตํ)

๒. รู้จักของแสลงและไม่แสลง คือนำของแสลงออกไป นำของไม่แสลงเข้ามาให้
(สปฺปายาสปฺปายํ ชานาติ อสปฺปายํ อปนาเมติ สปฺปายํ อุปนาเมติ)

๓. มีจิตเมตตา พยาบาลคนไข้ไม่มุ่งอามิส
(เมตฺตจิตฺโต คิลานํ อุปฏฺเฐติ โน อามิสนฺตโร)

๔. ไม่รังเกียจที่จะนำอุจจาระ ปัสสาวะ น้ำลาย หรือของที่อาเจียนออกมาไปเททิ้ง
(อเชคุจฺฉี โหติ อุจฺจารํ วา ปสฺสาวํ วา เขฬํ วา วนฺตํ วา นีหาตํ)

๕. สามารถที่จะชี้แจง ชักจูง ปลุกใจ ปลอบใจคนไข้ด้วยธรรมิกถาเป็นครั้งคราว
(ปฏิพโล โหติ คิลานํ กาเลน กาลํ ธมฺมิยา กถาย สนฺทสฺเสตํ สมาทเปตํ สมุตฺเตเชตํ สมฺปหํเสตํ)

[ปัจเจกชน บนทางสายกลาง]

ขอกราบอนุโมทนาบุญกับคุณแดงดีด้วยครับ สาธุ