หลวงพ่อตอบปัญหา
โดย พระภาวนาวิริยคุณ (เผด็จ ทัตตชีโว)
เรียบเรียงจากรายการหลวงพ่อตอบปัญหา ทาง DMC
คำถาม: ถ้าต้องการอ่านหนังสือ หรือพิจารณาเรื่องราวอย่างหนึ่งอย่างใดให้เกิดความจำที่ดี และความเข้าใจที่ถูกต้อง จะนำวิธีการทำสมาธิแบบวิชชาธรรมกายมาใช้ได้ไหมคะ?
คำตอบ: ได้สิ หลวงพ่อเคยพูดเรื่องธาตุมาแล้วว่า คนเราจะจำได้ดีต่อเมื่อธาตุในตัวบริสุทธิ์ ไม่แปรปรวน ฉะนั้นพอรักษาศีลมากเข้า นั่งสมาธิมากเข้า ธาตุในตัวจะบริสุทธิ์ไปตามลำดับ
สมาธิช่วยทำให้ความจำดีขึ้นได้
ธาตุจำ หรือภาษาพระว่าสัญญาในตัว ก็จะบริสุทธิ์ยิ่งขึ้นไป เราจึงสามารถจำเรื่องราวต่างๆ ได้ดีด้วย เหมือนผ้าขาวสะอาด เมื่อเขียนอักษรอะไรลงไปก็ชัดเจน ไม่มีรอยด่างมาแทรกให้อักษรเลอะเลือน ซึ่งเป็นไปตามเหตุตามผลนะ
คำถาม: ทำไมเวลานั่งสมาธิกำหนดจิตแน่วแน่ที่ศูนย์กลางกลายแล้ว มักจะเห็นดวงสว่างใสๆ เท่าปลายนิ้วก้อยที่บริเวณข้างหน้าไม่ใช่เห็นที่ฐานที่ ๗ ควรปฏิบัติอย่างไร ?
คำตอบ: ถ้าเห็นดวงสว่างอยู่ข้างหน้า อย่าตามไปดู อย่าไปสนใจ แต่ให้เอาใจไปรอที่ศูนย์กลางกายฐานที่ ๗ จนกว่าดวงสว่างนั้นจะเข้ามาเอง เป็นธรรมดาที่เราไม่สามารถบังคับได้ ต้องรอด้วยการประคองใจ ทำใจเย็นๆ สบายๆ ไม่วันใดวันหนึ่งดวงสว่างนั้นก็ต้องเข้ามาที่ศูนย์กลางกายของเราจนได้
ดวงสว่างจะเข้ามาที่ศูนย์กลางกายของเราด้วยการประคองใจนิ่ง เบาๆ สบายๆ
เปรียบเสมือนกับการตกเบ็ด ชาวประมงเหวี่ยงเบ็ดลงไปในน้ำจะตกปลา แต่ไม่สามารถบังคับให้ปลาฮุบเหยื่อ ก็เช่นเดียวกับเราบังคับดวงสว่างนั้นมาไม่ได้ ต้องเอาใจไปรอที่ศูนย์กลางกายเท่านั้น เรานั่งมาตั้งแต่ยังไม่เห็นอะไรเลย จนกระทั่งได้เห็นดวงสว่างก็ดีถมเถไปแล้วประคองต่อไปเถอะ ในไม่ช้าดวงสว่างนั้นก็จะมาอยู่ที่ศูนย์กลางกายเอง อย่าใจร้อนเลยนะ
คำถาม: เมื่อวันที่ ๒๙ ธันวาคม ๒๕๒๙ ลูกได้นั่งเห็นดวงแก้วอยู่ที่ศูนย์กลางกายฐานที่ ๗ ลูกก็ระลึกถึงบุญกุศลที่ได้สร้างมาตั้งแต่เล็กจนถึงปัจจุบันนี้ ลูกก็เห็นดวงแก้วเป็นดวงใหญ่ขึ้นมาอีก เมื่อคิดให้เป็นดวงเล็กลง แต่แสงกลับสว่างยิ่งขึ้นอีก เป็นแสงประกายที่เย็นตา ไม่อยากลืมตาเลย อยากทราบว่าเป็นดวงปฐมมรรคหรือเปล่าคะ?
คำตอบ: ฟังให้ดีนะ ถ้ายังอยู่ข้างนอกก็ยังเป็นแค่ นิมิต ถ้าอยู่ที่ศูนย์กลางกลายเห็นชัดเจน กลมรอบตัวใสแจ๋ว หลับตา ลืมตา ยืน เดิน นั่ง ติดอยู่ที่ศูนย์กลางกายแน่น เหมือนอย่างกับตอกตะปูตรึง นั่นคือ ดวงปฐมมรรค
ดวงปฐมมรรค
ถ้ายังแกว่งไปแกว่งมา เดี๋ยวเห็นเดี๋ยวหาย นั่นเป็นเพียง ปฏิภาคนิมิต เท่านั้น จะอยู่ในระดับไหนก็ตาม ประคองให้นิ่งอยู่ที่ศูนย์กลางกายให้ได้ ยืน เดิน นั่ง นอน ก็รักษาเอาไว้ พอได้ชัด ได้ใส ได้สว่างดีแล้ว ให้ทำความรู้สึกเหมือนตัวเรานี่เข้าไปอยู่ในนั้น ผลุบเข้าไปเลย ผลุบเข้าไปในนั้น แล้วจะมีสิ่งที่ทำให้เราสุขกายสุขใจไปได้ ตามลำดับทีเดียว
คำถาม: สมาธิกับวิปัสสนาต่างกันอย่างไร?
คำตอบ: สมาธิเป็นเรื่องของการฝึกใจให้สงบ อุปมาเหมือนกับเรียนอยู่ชั้นประถมหรือชั้นมัธยมอันเป็นขั้นพื้นฐาน
สมาธิเป็นเรื่องของการฝึกใจให้สงบ
ส่วนวิปัสสนาเป็นเรื่องของการนำสมาธิที่เกิดขึ้นไปใช้ปราบกิเลส ที่จริงก็สายงานเดียวกันนั่นแหล่ะ คือเป็นสายงานการศึกษาธรรมด้วยกันทั้งคู่ เพียงแต่มาแยกว่าอยู่ระดับไหนของการศึกษา ที่เราใช้คำว่าสมาธิเสมอ เพราะเป็นคำกลางๆ ฝึกในระดับขั้นต้นต้องใช้คำว่าสมาธิ ฝึกต่อไปจนถึงขั้นปลาย ก็ยังต้องมีสมาธิ แต่ถ้าใช้คำว่าวิปัสสนาก็เท่ากับชี้ชัดลงไปเลยว่า นี้เป็นสมาธิระดับปราบกิเลสกันละนะ