อุปมาชีวิต 7 อย่าง 

ชีวิตนี้เปรียบเสมือนอะไรบ้าง ?

บทความโดย พระมหาทศพร ปุญฺญงฺกุโร

วัดพระธรรมกาย

ชีวิตนี้สั้นนัก อุปมาชีวิต 7 อย่าง

   อายุขัยของมนุษย์ทั้งหลายในปัจจุบันนี้สั้นมากๆ แต่คนส่วนใหญ่ในโลกนี้ก็ยังประมาทมากอยู่เหมือนชีวิตยืนเป็นหมื่นๆ ปี หรือทำตัวไม่รู้จักความตายของชีวิต ทั้งๆ ที่ทุกๆ ชีวิตนั้นย่อมมุ่งไปสู่ความตายกันทุกๆ ชีวิต ในอทฺธานปริจฺเฉทโต อธิบายว่า ผู้ที่มีอายุยืน มีอายุอยู่ถึง 100 ปี หรือเกินกว่านั้นก็มีอยู่บ้าง แต่เป็นส่วนน้อย เพราะเหตุนั้น พระผู้มีพระภาคเจ้าจึงตรัสว่า

   “ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย อายุของมนุษย์ทั้งหลายนี้น้อยนัก จำต้องไปสู่สัมปรายภพ ควรทำกุศล ควรประพฤติพรหมจรรย์ สัตว์ผู้เกิดมาแล้วจะไม่ตายไม่มี ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย คนที่เป็นอยู่นาน ย่อมเป็นอยู่ได้เพียงร้อยปี หรือจะอยู่เกินไปได้บ้าง ก็มีน้อย”

ในอรกานุสาสนีสูตร (อุปมาชีวิตของมนุษย์ไว้หลายแบบ)  พอจะยกตัวอย่างได้ดังนี้

1. ชีวิตเหมือนหยาดน้ำค้าง เมื่อแสงอาทิตย์อุทัย น้ำค้างเหล่านั้นย่อมระเหยไป ชีวิตก็นั้นอย่างนั้น

2. ชีวิตเหมือนต่อมน้ำ (ฟองนำ้เมื่อฝนตก) ไม่นานก็แตกไป ชีวิตก็นั้นอย่างนั้น

3. ชีวิตเหมือนรอยไม้ที่กรีดในน้ำ น้ำแยกออกจากกันไม่นาน ก็หุบเข้าหากัน ชีวิตก็นั้นอย่างนั้น

4. ชีวิตเหมือนลำธารไหลลงจากภูเขา ชีวิตก็ไหลไปสู่ความแก่เจ็บตาย ไม่อาจหวนคืนกลับได้ เหมือนลำธารที่ไหลลงจากภูเขา

5. ชีวิตเหมือนก้อนเขฬะ ที่เขาถ่มทิ้งออกไม่ยาก ชีวิตก็ผ่านไปรวดเร็วเหมือนอย่างนั้น 

6. ชีวิตเหมือนชิ้นเนื้อที่ถูกไฟเผา ไฟคือความแก่ ความเจ็บ ความตาย เผารนตลอดเวลา 

7. ชีวิตเหมือนโคที่จะถูกฆ่า กำลังเข้าคิวรอถึงวันสุดท้ายของชีวิต ไม่อาจหนีจากแถวได้ เหมือนโคที่กำลังเข้าแถวไปสู่ลานเชือดฉะนั้น

   ดังนั้น พระพุทธองค์จึงตรัส พุทธพจน์เกี่ยวกับการเจริญมรณานุสติ

   "ภิกษุใด เจริญมรณานุสติอย่างนี้ว่า โอหนอ เราพึงมีชีวิตอยู่ได้ชั่ว ขณะที่เคี้ยวข้าวคำหนึ่งกลืนกิน หรือเราพึงมีชีวิตอยู่ได้ชั่วขณะที่ หายใจเข้าแล้วหายใจออก หรือหายใจออกแล้วหายใจเข้า เราพึง มนสิการคำสอนของพระผู้มีพระภาคเจ้า เราพึงกระทำกิจให้มาก หนอ ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ภิกษุเหล่านี้เรากล่าวว่า เป็นผู้ไม่ประมาท ย่อมเจริญมรณานุสติ เพื่อความสิ้นไปแห่งอาสวะ ทั้งหลายอย่างแรงกล้า"

อังคุตตรนิกาย ปัญจก-ฉักกนิบาต ปฐมมรณัสสติสูตร ว่าด้วยการเจริญมรณัสสติ