วันงดสูบบุหรี่โลก 31 พฤษภาคม: ผลกระทบและวิธีเลิกบุหรี่

"31 พฤษภาคม วันงดสูบบุหรี่โลก – จุดเริ่มต้นของลมหายใจใหม่เพื่อสุขภาพที่ยั่งยืน"

วันที่ 31 พฤษภาคมของทุกปี เป็นวันที่ทั่วโลกได้ร่วมกันกำหนดให้เป็น "วันงดสูบบุหรี่โลก" (World No Tobacco Day) โดยองค์การอนามัยโลก (WHO) ได้ริเริ่มขึ้นตั้งแต่ปี พ.ศ. 2530 เพื่อส่งเสริมให้ผู้คนทั่วโลกร่วมตระหนักถึงผลกระทบร้ายแรงจากการสูบบุหรี่ และสนับสนุนให้เกิดกระแสการเลิกบุหรี่ในสังคมอย่างยั่งยืน

โทษของบุหรี่: ทำร้ายมากกว่าที่คิด

การสูบบุหรี่เป็นสาเหตุหลักของการเสียชีวิตก่อนวัยอันควรในหลายประเทศทั่วโลก โดยสารพิษในบุหรี่มีมากกว่า 7,000 ชนิด และในจำนวนนี้มีมากกว่า 70 ชนิดที่เป็นสารก่อมะเร็ง เช่น นิโคติน (สารเสพติดชนิดหนึ่ง), แคดเมียม (โลหะหนักที่ทำลายไต), คาร์บอนมอนอกไซด์ (ก๊าซพิษที่ทำลายระบบหายใจ), ทาร์ (สารเหนียวที่สะสมในปอด), และสารพิษอื่นๆ ที่สามารถเข้าสู่กระแสเลือดและกระจายไปทั่วร่างกาย

ด้านสุขภาพ: ความเจ็บป่วยที่ค่อยๆ คร่าชีวิต

ผู้ที่สูบบุหรี่มีความเสี่ยงต่อโรคต่างๆ มากขึ้น เช่น:

• มะเร็งปอด: เป็นมะเร็งอันดับหนึ่งในผู้สูบบุหรี่ โดยมีโอกาสเกิดสูงถึง 15-30 เท่า
• โรคหัวใจและหลอดเลือด: บุหรี่ทำให้หลอดเลือดหดตัว เพิ่มความดันโลหิต และเพิ่มโอกาสในการเกิดโรคหัวใจขาดเลือด
• โรคระบบทางเดินหายใจเรื้อรัง: เช่น โรคปอดอุดกั้นเรื้อรัง (COPD)
• โรคเหงือกและฟัน: บุหรี่ทำลายเหงือก ทำให้ฟันหลุดเร็ว
• เสื่อมสมรรถภาพทางเพศ: โดยเฉพาะในผู้ชาย สูบบุหรี่ทำให้เลือดไหลเวียนได้ไม่ดี

ด้านสังคม: ควันพิษที่ไม่เลือกเป้าหมาย

ไม่ใช่เพียงผู้สูบบุหรี่เท่านั้นที่รับพิษเข้าสู่ร่างกาย คนรอบข้างที่ต้องสูดควันบุหรี่มือสอง (Secondhand Smoke) โดยไม่ได้ตั้งใจก็ได้รับผลกระทบไม่แพ้กัน โดยเฉพาะเด็ก สตรีมีครรภ์ และผู้สูงอายุ ซึ่งอาจก่อให้เกิด:

• โรคหอบหืด
• การเจริญเติบโตช้าของทารก
• โรคทางเดินหายใจในเด็ก
• ความเสี่ยงของมะเร็งปอดในผู้ไม่สูบบุหรี่

นอกจากนี้ การสูบบุหรี่ยังสร้างภาพลักษณ์ที่ไม่เหมาะสมต่อเยาวชน ส่งเสริมพฤติกรรมลอกเลียนแบบ และทำให้เกิดความเหลื่อมล้ำในสังคม เนื่องจากกลุ่มคนรายได้น้อยมักตกเป็นเหยื่อของการโฆษณาและเข้าถึงข้อมูลการเลิกบุหรี่ได้น้อย

ด้านสิ่งแวดล้อมและเศรษฐกิจ: สูญเสียซ้ำซ้อน

บุหรี่ไม่เพียงทำร้ายร่างกายมนุษย์ แต่ยังทำลายโลกที่เราอยู่ เช่น:

• ก้นบุหรี่เป็นขยะพิษที่ย่อยสลายได้ยาก
• ควันบุหรี่ก่อให้เกิดมลพิษทางอากาศ
• ไฟป่าหลายครั้งมีสาเหตุจากการทิ้งก้นบุหรี่ไม่เป็นที่
• ประเทศต้องสูญเสียงบประมาณจำนวนมากในการรักษาโรคจากบุหรี่

ในระดับบุคคล การสูบบุหรี่ก่อให้เกิดรายจ่ายอย่างต่อเนื่อง เช่น ค่าบุหรี่ ค่ารักษาพยาบาล ค่าประกันสุขภาพ และยังลดประสิทธิภาพในการทำงานอีกด้วย

วิธีการเลิกบุหรี่: เส้นทางที่เป็นไปได้

แม้การเลิกบุหรี่จะไม่ใช่เรื่องง่าย แต่ก็ไม่ใช่เรื่องเป็นไปไม่ได้ โดยมีแนวทางหลากหลายที่สามารถช่วยสนับสนุนให้ผู้สูบเปลี่ยนแปลงชีวิต ได้แก่:

1. ตั้งเป้าหมายที่ชัดเจน: เช่น กำหนดวันที่จะเลิก และเขียนเหตุผลที่อยากเลิกไว้เพื่อเตือนใจ
2. ขอความช่วยเหลือจากครอบครัวหรือเพื่อนสนิท: ให้กำลังใจและอยู่ข้างๆ ในช่วงเวลายากลำบาก
3. เข้าร่วมกลุ่มหรือโปรแกรมเลิกบุหรี่: โรงพยาบาลหลายแห่งมีคลินิกเลิกบุหรี่ที่ให้คำปรึกษา
4. ใช้ยาช่วยเลิกบุหรี่: เช่น นิโคตินแพทช์ (แผ่นแปะนิโคติน), นิโคตินหมากฝรั่ง หรือยาควบคุมอาการอยากบุหรี่
5. เปลี่ยนกิจวัตรที่กระตุ้นให้สูบ: หลีกเลี่ยงสถานการณ์ที่ทำให้อยากสูบบุหรี่ เช่น เวลาหลังอาหารหรือตอนเครียด

แรงบันดาลใจในการเลิกบุหรี่

• เพื่อสุขภาพของตัวเอง: ลดความเสี่ยงต่อการเป็นโรคร้ายแรง
• เพื่อคนที่รัก: ไม่อยากให้ลูก เมีย พ่อแม่ต้องรับพิษจากบุหรี่
• เพื่ออนาคตที่ยั่งยืน: ชีวิตที่ปราศจากควันพิษมีคุณภาพชีวิตที่ดีกว่า
• เพื่อความประหยัด: ค่าบุหรี่ที่ซื้อในแต่ละปีอาจเพียงพอให้คุณซื้อของขวัญให้ครอบครัว หรือไปท่องเที่ยวได้หลายครั้ง
• เพื่ออิสรภาพ: หลุดพ้นจากการเสพติด และมีอิสระในการใช้ชีวิต

บทส่งท้าย

วันงดสูบบุหรี่โลกในวันที่ 31 พฤษภาคม จึงไม่ใช่เพียงวันรณรงค์ให้หยุดสูบบุหรี่เพียงหนึ่งวันเท่านั้น แต่คือจุดเริ่มต้นของการสร้างความเปลี่ยนแปลงที่ยิ่งใหญ่ในชีวิต การเลิกบุหรี่คือของขวัญที่ดีที่สุดที่คุณสามารถมอบให้กับตนเองและโลกใบนี้ ขอให้ทุกคนที่กำลังพยายามเลิกบุหรี่ได้รับกำลังใจ และจงจำไว้ว่าทุกลมหายใจที่ไร้ควันพิษ...คือชัยชนะของคุณ