ทศชาติชาดก
เรื่อง มโหสถบัณฑิต ผู้ยิ่งด้วยปัญญาบารมี
ตอนที่ 185
จากตอนที่แล้ว มโหสถได้นำเสด็จพระเจ้าจุลนีพร้อมด้วยเหล่าข้าราชบริพารเข้าสู่อุโมงค์ พระเจ้าจุลนีเสด็จเที่ยวชมโดยมีมโหสถตามเสด็จอยู่ข้างหลัง ตามติดมาด้วยเหล่าข้าราชบริพารและพระราชาต่างแคว้น
เมื่อมโหสถปิดประตูอุโมงค์แล้ว จึงได้ก้มลงเอามือคุ้ยทราย หยิบพระขรรค์ขึ้นมาอย่างรวดเร็ว ครั้นได้จังหวะ มโหสถก็รีบกระโดดเข้าจับพระเจ้าจุลนีโดยไม่ให้ทันตั้งตัว พลางข่มขู่ด้วยเสียงอันดังน่าเกรงขามว่า “มหาราช จงบอกหม่อมฉันสิว่า สมบัติในชมพูทวีปนี้เป็นของใคร”
พระเจ้าจุลนีทรงตกพระทัยอย่างยิ่ง รีบตรัสตอบอย่างลนลาน ด้วยสัญชาตญาณของสัตว์ผู้ยังกลัวต่อมรณภัยว่า “สมบัติทั้งหมดเป็นของเจ้า เจ้าจงให้อภัยเราเถิด เราไม่ต้องการสมบัติอะไรทั้งนั้น ขอแต่เพียงชีวิตของเราไว้เท่านั้น”
มโหสถเห็นว่า บัดนี้พระเจ้าจุลนีทรงหมดขัตติยะมานะแล้ว จึงได้คุกเข่าลงต่อเบื้องพระพักตร์ของพระองค์
ของพระเจ้าจุลนี
แล้วพระองค์ก็ทรงยื่นพระขรรค์คืนให้กับมโหสถ
หลังจากที่ให้คำมั่นต่อกันแล้ว พระเจ้าจุลนีก็มีพระดำรัสถามมโหสถว่า “พ่อบัณฑิต เธอเปี่ยมด้วยกำลังสติปัญญาถึงเพียงนี้ เหตุไฉนเธอจึงไม่ยึดเอาราชสมบัติของเราเสียเล่า”
มโหสถทูลตอบว่า “ขอเดชะ ถ้าหม่อมฉันประสงค์จะได้ราชสมบัติของพระองค์จริงๆ หม่อมฉันก็คงปลงพระชนม์พระราชาที่เหลือเสียในวันนี้ แต่ที่หม่อมฉันไม่ยอมทำเช่นนั้น เพราะตระหนักดีว่า การทำลายชีวิตผู้อื่นเพื่อหวังทรัพย์ และยศเพื่อตน บัณฑิตทั้งหลายย่อมไม่สรรเสริญเลย พระพุทธเจ้าข้า”
เรา บัดนี้ถูกขังอยู่ในอุโมงค์ พากันส่งเสียงร้องระงมอยู่ด้วยความกลัวตาย ขอเธอจงเปิดประตูอุโมงค์ เพื่อให้ชีวิตเป็นทานแก่เขาเหล่านั้นเถิด”“ได้สิพระเจ้าค่ะ” ว่าแล้วมโหสถก็เปิดไกยนต์ที่ควบคุมประตูอุโมงค์ทั้งหมด
ครั้นแล้ว ก็รีบกรูออกจากอุโมงค์อย่างไม่รีรอ “โอ...พ่อมโหสถ นี่ถ้าท่านไม่เปิดประตูอุโมงค์อีกเพียงครู่เดียว เราทั้งหมดก็จักต้องตายอยู่ในอุโมงค์อย่างแน่นอน แต่เป็นเพราะท่านยอมไว้ชีวิตพวกเรา เราทั้งหมดถึงได้รอดชีวิตมาได้” พระราชาเหล่านั้นตรัสขอบคุณมโหสถด้วยความจริงใจ
“เมื่อไหร่กัน พ่อบัณฑิต” พระราชาเหล่านั้นตรัสซัก
“พระองค์ยังทรงระลึกถึง เมื่อครั้งที่พระเจ้าจุลนีทรงยึดราชสมบัติทั่วชมพูทวีป แล้วทรงจัดพิธีดื่มฉลองชัยบานได้หรือไม่ พระเจ้าข้า” มโหสถทูลตอบ
มโหสถจึงทูลว่า “นั่นแหละ พระเจ้าข้า ที่หม่อมฉันทูลว่าได้ช่วยเหลือพระองค์ไว้”
“อย่างไรกันพ่อบัณฑิต จงเล่าต่อไปซิ” พระราชาเหล่านั้นตรัสถามด้วยความสงสัย
ของเสวยก็ล้วนเจือยาพิษทั้งหมดไม่มีเว้น...
หม่อมฉันทราบเรื่องนี้ จากทูตทหารที่คอยสืบความลับ จึงคิดว่าในเมื่อหม่อมฉันยังมีชีวิตอยู่ ก็ไม่ปรารถนาจะเห็นพระองค์ทั้งหลายต้องมาสิ้นพระชนม์ลงอย่างน่าอนาถ
ส่วนว่าเมื่อมโหสถบัณฑิต ได้เปิดเผยความลับในครั้งนั้นทั้งหมดแล้ว ฝ่ายพระเจ้าจุลนีซึ่งเป็นผู้สั่งการให้เจือยาพิษผสมในสุรา และของเสวยในครั้งนั้นเอง จะทรงแสดงอาการอย่างไรกับความผิดพลาดที่เคยทำมา โปรดติดตามตอนต่อไป
พระธรรมเทศนาโดย: พระราชภาวนาวิสุทธิ์ (ไชยบูลย์ ธมฺมชโย)
