บัณฑิตพึงทราบ: เข้าใจจริตและอิริยาบถในธรรมะ
เรียนรู้เกี่ยวกับจริตและอิริยาบถในธรรมะ พร้อมทั้งความหมายและการนำไปใช้ในชีวิตประจำวัน เพื่อเสริมสร้างความเข้าใจในหลักธรรมที่สำคัญสำหรับบัณฑิตและประชาชนทั่วไป
บัณฑิตพึงทราบ
จริตทั้งหลาย
โดยอิริยาบถ โดยกิจ
โดยการบริโภค โดยอาการ
มีการดู เป็นต้น
และโดยความเป็นไป
แห่งธรรมนั่นแล
เพจ พุทธพจน์เตือนใจ
ธรรมะเพื่อประชาชน
อรุณสว่างยามเช้า กับ พุทธพจน์เตือนใจ ตอนที่ 3,518 (เข้าพรรษาวันที่ 47)
มีวาระพระบาลีที่กล่าวถึง การสังเกตจริตอัธยาศัยของมนุษย์ทั้งหลาย ไว้ว่า
“บัณฑิตพึงทราบ จริตทั้งหลาย โดยอิริยาบถ โดยกิจ โดยการบริโภค โดยอาการ มีการดู เป็นต้น และโดยความเป็นไป แห่งธรรมนั่นแล"
การเรียนรู้จริตอัธยาศัยของคน ว่าเป็นกุญแจสำคัญในการเข้าใจจิตใจผู้อื่น และยังช่วยให้เลือกบริหารงานหรือชี้แนะธรรมได้เหมาะสม โดยแบ่งจริตออกเป็น 6 ประเภทใหญ่ๆ ดังนี้
1.ราคจริต – ชอบความงดงาม ประณีต สุภาพนุ่มนวล ใจอ่อนไหว โลเล ชอบให้คนชม แต่ก็มีความคิดสร้างสรรค์และพิถีพิถันด้านความงาม
2.ศรัทธาจริต – มีพื้นใจดี ใจผ่องใส เต็มไปด้วยกุศลธรรม รักการให้ทาน ศรัทธาแรงกล้าในพระรัตนตรัย เลื่อมใสในธรรมะ ไม่โอ้อวด ไม่มายา
3.โทสจริต – อารมณ์ร้อน ใจฉับไว หงุดหงิดง่าย โกรธง่าย มักทำอะไรรีบร้อน ลวกๆ ชอบอาหารรสจัด ไม่ละเอียดรอบคอบ หากไม่ระวังอาจกระทบผู้อื่นรุนแรง
4.พุทธิจริต – ชอบใช้เหตุผล แสวงหาความรู้ ฟังคนสอนได้ เลือกคบคนดี รู้ประมาณในการบริโภค มีสติ ใฝ่ธรรมะ มุ่งเพียรพยายาม
5.โมหจริต – โลเล ขาดความมั่นใจ เหม่อลอย ไม่เป็นตัวของตัวเอง เออออตามผู้อื่นง่าย ตัดสินใจไม่ได้ ขี้สงสัยและสับสน
6.วิตกจริต – คล้ายโมหจริตแต่คิดมากกังวลเกินไป จนทำให้ทุกข์ใจเอง
มนุษย์ส่วนใหญ่มักมีหลายจริตร่วมกัน แต่จะมีลักษณะเด่นที่สังเกตได้ การรู้จักจริตทั้งของตนเองและผู้อื่นมีประโยชน์มาก เพราะช่วยให้เรารู้ทันกิเลส ระวังและแก้ไขตนเองได้ แต่เหนือสิ่งอื่นใด การฝึกสมาธิทำใจให้หยุดนิ่งพบพระรัตนตรัยภายใน ตนคือหนทางที่แท้จริงที่จะทำให้เข้าใจทั้งตัวเองและผู้อื่นอย่างถ่องแท้
"จากส่วนหนึ่ง ของรายการธรรมะเพื่อประชาชน โดย หลวงพ่อธัมมชโย"
#เพจพุทธพจน์เตือนใจ
Facebook|https://www.facebook.com/Ven.Apirak/