ตายแล้วไปไหน
ทำอย่างไรจึงจะมีอายุยืน เหตุแห่งการมีอายุยืน
เป็นผู้มีศีลบริสุทธิ์ ก็เป็นเหตุให้อายุยืน
เราทราบกันดีแล้วว่า ทุกคนต้องตาย เพราะความตายเป็นสิ่งที่หลีกเลี่ยงได้ยาก แต่อย่างไรก็ตามในคัมภีร์พุทธศาสน์พระพุทธองค์ได้ตรัสอุบายในการหลีกเลี่ยงจากความตายบางประเภทหรือยืดอายุให้ยืนยาวไว้ดังนี้ คือ
๑. เป็นผู้ทำความสบายแก่ตนเอง เช่น คอยผลัดเปลี่ยนอิริยาบถให้สม่ำเสมอกัน หมั่นออกกำลังกายให้เพียงพอ พักผ่อนให้พอเพียงแก่ความต้องการของร่างกาย การปฏิบัติธรรมที่ถูกวิธี คือ การปฏิบัติที่มีความรู้คู่กับความสุขทุกขั้นตอน ไม่ทรมานตนเหมือนพวกโยคีบางพวก เป็นต้น
๒. รู้จักประมาณในสิ่งที่สบาย เช่น ไม่นอนมากเกินไปจนกลายเป็นความเกียจคร้าน เคยมีการวิจัยเรื่องผู้ที่นอนมากเกินไปทำให้อายุสั้น
๓. บริโภคสิ่งที่ย่อยง่าย คือ การรับประทานผักหรือธัญพืชให้มากกว่าเนื้อ หรือผู้ที่ชอบรับประทานเนื้อมาก ๆ ก็ให้หลีกเลี่ยงเนื้อที่ย่อยยากมาก เช่น เนื้อกระบือ เนื้อวัว บริโภคเนื้อที่ย่อยง่ายกว่า เช่น เนื้อปลา
๔. รู้ประมาณในการกิน ไม่ตามใจปากท้อง1 เลือกเฉพาะอาหารที่เป็นผลดีต่อสุขภาพเป็นหลัก เช่น เลือกซื้อพืชผักที่มีตามฤดูกาล ไร้สารพิษ เพราะพืชผักที่เติบโตตามกาลอันสมควรย่อมมีโอชาที่จะมาหล่อเลี้ยงร่างกายให้สมบูรณ์ มีผิวพรรณดี มีกำลัง และมีโรคน้อย2
๕. เป็นผู้เที่ยวในกาลสมควร คือ ไม่เที่ยวกลางคืน หรือนอนดึกเกินไป
๖. เป็นผู้ประพฤติประเสริฐ คือ ประพฤติพรหมจรรย์โดยเว้นจากเมถุนธรรม (การกระทำของคนคู่) เป็นเหตุให้จิตใจปลอดโปร่ง ร่างกายก็ไม่เสียพลังงานธรรมชาติไป ทำให้ไม่แก่เร็วและอายุยืนยาว
๗. เป็นผู้มีศีลบริสุทธิ์ ก็เป็นเหตุให้อายุยืนได้ในอนาคต เรียกว่า แก้ที่ต้นเหตุเลยทีเดียว
๘. คบมิตรดี การคบคนดีก็เป็นเหตุให้อายุยืน เพราะคนดีทางธรรมย่อมนำเฉพาะประโยชน์สุขมาให้ ตัดรอนเหตุที่จะทำให้อายุสั้นในปัจจุบัน บอกเหตุให้อายุยืนในอนาคตได้ด้วย ไม่นำปัญหาและอุปัทวะ อันตรายมา ส่วนมิตรชั่วเป็นคนพาลย่อมนำภัยอันตรายมาให้ เช่น พาไปเที่ยวกลางคืน ดื่มสุรา สูบบุหรี่ อันเป็นเหตุให้อายุสั้นลงในปัจจุบันชาติเพราะอันตรายต่าง ๆ เช่น โรคร้ายต่าง ๆ และการทะเลาะวิวาทเป็นต้น แล้วยังต้องไปตกในอบายภูมิ เกิดเป็นมนุษย์ก็เป็นผู้มากด้วยเวรภัยอันเป็นเหตุให้อายุสั้นในอนาคตอีกด้วย3
๙. ความประพฤติอ่อนน้อมถ่อมตนต่อผู้ใหญ่ คือผู้สมบูรณ์ด้วยความเจริญ ๔ ประเภท4 ได้แก่ ปัญญาวุฑฒบุคคล คุณวุฑฒบุคคล ชาติวุฑฒบุคคล วัยวุฑฒบุคคล มีดังนี้คือ
การอ่อนน้อมต่อปัญญาวุฑฒบุคคล ผู้มีปัญญาทั้งทางโลกและทางธรรม ย่อมทำให้เจริญด้วยปัญญาทั้งทางโลกและทางธรรม เพราะรู้สิ่งที่ควรงดเว้นอันเป็นเหตุตัดรอนอายุ และประกอบเหตุที่ทำอายุให้ยืนนานได้
การอ่อนน้อมต่อคุณวุฑฒบุคคล เช่น พระผู้บรรลุคุณวิเศษ ย่อมทำให้บรรลุคุณความดีตามท่านได้ เช่น ได้บรรลุสมาธิ ตลอดจนมรรคผลนิพพานอันเป็นอมตนิรันดร์ไม่ต้องกลับมาเกิดและตายอีก
การอ่อนน้อมต่อชาติวุฑฒบุคคล เช่น พระมหากษัตริย์ ผู้ปกครองเป็นต้น ย่อมจะได้รับความคุ้มครองจากท่านในที่ทั้งปวง
การอ่อนน้อมต่อวัยวุฑฒบุคคล คือ ผู้ที่มีอายุมากกว่าเราทั้งหลาย ย่อมได้รับความเอ็นดูช่วยเหลือจากท่าน
การอ่อนน้อมต่อบุคคลทั้ง ๔ ประเภทย่อมทำให้มีอายุยืนนาน
การอ่อนน้อมต่อบุคคลทั้ง ๔ ประเภท ย่อมทำให้ผู้ประพฤติมีจิตใจอ่อนโยน สงบ เย็น คนมีจิตใจอ่อนโยน เป็นเหตุให้โลหิตสะอาด ธาตุ ๖ บริสุทธิ์ ย่อมมีอายุยืนนาน ส่วนคนที่แข็งกระด้าง จิตใจประกอบด้วยปฏิฆะอยู่เสมอย่อมเป็นเหตุตัดรอนอายุตนเองได้และทำให้แก่เร็ว
๑๐. การถวายทานวัตถุ เช่น เสนาสนะ อาหาร ข้าวยาคู คิลานเภสัชเป็นต้น ชื่อว่าให้อายุแก่ผู้รับ ก็ย่อมได้อายุเป็นอานิสงส์เช่นกัน
๑๑. การให้ความคุ้มครองโดยชอบธรรมแก่สมณะผู้มีศีลมีธรรม เหมือนดังเช่น นายโฆสกะ (ซึ่งอดีตชาติ คือ นายโกตุหลิกผู้เคยทิ้งลูกให้ตาย) ตั้งแต่แรกเกิดก็ถูกทิ้งถึง ๗ ครั้ง เพราะผลบาปที่เคยทิ้งลูกให้ตาย แต่ก็รอดพ้นจากความตายทั้ง ๗ ครั้ง เพราะผลบุญในอดีตชาติที่เคยเกิดเป็นสุนัขได้เห่าไล่สัตว์ร้าย ทำความคุ้มครองแด่พระปัจเจกพุทธเจ้า มาช่วยไว้ทุกครั้ง หรือทหารตำรวจที่คอยคุ้มครองป้องกันรักษาพุทธศาสนวัตถุและพระภิกษุสามเณรในวัด ก็จัดเข้าอยู่ในข้อนี้ด้วย บุญจากการคุ้มครองพระพุทธศาสนาก็จะช่วยตัดรอนอกุศลวิบากที่จะทำให้อายุสั้นได้
การถวายทานเป็นเหตุให้มีอายุยืนยาว
๑๒. การให้ชีวิตสัตว์เป็นทาน คือ ไถ่ชีวิตสัตว์ที่จะถูกนำไปฆ่า เช่น ปล่อยปลา ปล่อยโคกระบือ เป็นต้น
๑๓. การงดเว้นจากปาณาติบาต คือ การไม่ฆ่าสัตว์
๑๔. การเจริญสมาธิภาวนา เช่น การเจริญอิทธิบาท ๔ ด้วยสมาธิอันยิ่ง5 เพราะทำให้จิตใจผ่องใส เมื่อจิตใจผ่องใส ก็ทำให้โลหิตสะอาด ธาตุในกายบริสุทธิ์ เลือดลมเดินได้สะดวก จึงทำให้อายุยืนนาน หากมีบารมีเต็มเปี่ยมสามารถตัดกิเลสอาสวะได้ก็จะดำรงเป็นอมตะในอายตนะนิพพานไม่ต้องเกิดไม่ต้องตายอีก6
1
2 องฺ.จตุก.ธัมมิกสูตรที่ ๑๐ 35/222
3 ปฐม-ทุติยอนายุสสสูตร 36/266
4 ขุ.ธ.อ. 41/463
5 ที.ปา. จักกวัตติสูตร 15/121
6 ม.อุ. สังขารูปปัตติสูตร 22/414
บทความที่เกี่ยวข้องกับเหตุแห่งการมีอายุยืน
