ดูช้างให้ดูหางดูนางให้ดูแม่... โบราณว่าไว้พ่อแม่เป็นแบบใด
ลูกก็เป็นแบบนั้น
ไม่น่าเชื่อว่าคำสั่งสอนของคนโบราณจะสอดคล้องกับทฤษฎีเซลล์กระจกเงา
(Mirror Neurons)
เซลล์กระจกเงาคือเซลล์สมองที่อยู่ด้านล่างของสมองส่วนหน้า (Inferior Frontal Cortex)
ซึ่งค้นพบโดยกลุ่มนักวิทยาศาสตร์ คือ ดร.วิตโตริโอกาลีซ, ดร.ลีโอนาร์โดโฟกาสซี,
ดร.จิอาโคโม ริซโซลัตติ แห่งมหาวิทยาลัยพาร์มา อิตาลี และ ดร.มาร์โกลาโคโบนี
แห่งมหาวิทยาลัยแคลิฟอร์เนียลอสแองเจลิส สหรัฐอเมริกา และทักษะพ่อแม่ (Parental Skill)
ที่เชื่อมโยงกันเป็นนวัตกรรมแห่งการเลี้ยงลูกให้ได้ดี
ดังที่ นพ.อุดมเพชรสังหาร กรรมการผู้จัดการบริษัท รักลูก ฮิวแมน แอนด์ โซเชียลอินโนเวชั่น จำกัด ในเครือรักลูกกรุ๊ปกล่าวไว้ว่า......ต้นแบบเป็นสิ่งจำเป็นในการเรียนรู้ของมนุษย์ เพราะเซลล์กระจกเงาในสมองคนเราจะเรียนรู้และทำความเข้าใจสิ่งต่างๆ ผ่านแบบอย่างที่เห็นและสัมผัส
หลายอย่างเลียนแบบ หลายอย่างทำความเข้าใจแล้วปรับใช้อีกที มนุษย์เรียนรู้โดยการก็อบปี้จากต้นแบบด้วย
ไม่ใช่เพียงแค่เรียนรู้จากการถูกสั่งและสอน เท่านั้น ดังนั้นเด็กๆ จึงได้รับอิทธิพลมาจากครอบครัว
ซึ่งก็คือ พ่อแม่ และปู่ย่า ตายาย ผู้ที่เลี้ยงดู ขณะเดียวกันครอบครัวก็ได้รับอิทธิพลจากสังคม จากสิ่งแวดล้อม
ดังนั้นการสร้าง ต้นแบบที่ดี จึงมีความจำเป็นเพื่อให้ลูกเติบโตมาเป็นคนดีและมีทักษะที่จะทำให้อยู่รอดในสังคมได้
"ในเด็กเล็กๆ ที่พัฒนาการของภาษายังไม่ดีพอที่จะรับการสั่งและสอนได้อย่างเข้าใจเต็มที่
ดังนั้น ต้นแบบ จึงสำคัญที่สุด และต้นแบบที่สำคัญก็คือพ่อแม่และคนรอบข้าง
โดยเฉพาะช่วงแรกเกิดถึงช่วงอนุบาล คือช่วงเวลาหล่อหลอมบุคลิกภาพที่สำคัญที่สุด
ซึ่งก็ตรงกับทฤษฎีทางประสาทวิทยาศาสตร์ที่บอกว่า ถ้าจะหล่อหลอมเด็กให้เป็นคนสมบูรณ์แบบที่สุด
ต้องสร้างในช่วงแรกเกิด -8 ปี เพราะถ้าเลยไปแล้วจะทำอะไรไม่ได้มาก
เพราะฉะนั้นถ้าความคิดที่เป็นธรรมชาติของพวกเขาถูกส่งเสริมให้เข้มแข็งขึ้น
จะกลายเป็นบุคลิกภาพของเด็กคนนั้นนั่นเอง
ซึ่งจริงๆ มันก็คือวงจรในสมองของเด็กนั่นเอง นพ.อุดมอธิบาย
เพราะฉะนั้นถ้าพ่อแม่ และปู่ย่า ตายาย ผู้ที่เลี้ยงดู เห็นลูกทำอะไรดีๆ แล้วควรกล่าวชม ให้กำลังใจ สัมผัสโอบกอด
ซึ่งจะเป็นรางวัลที่จะไปทำให้เกิดแรงจูงใจที่จะทำอีกจนเกิดการซึมซับจนเป็นนิสัย
สุริยเดวทริปาตี กุมารแพทย์ สถาบันสุขภาพเด็กแห่งชาติมหาราชินี กล่าวว่า
ปัญหาที่เกิดขึ้นกับเด็กและเยาวชนในปัจจุบันนี้ คือ พ่อแม่ ขาดทักษะพ่อแม่ ในการเลี้ยงดูลูก
เพื่อให้พวกเขาสามารถใช้ชีวิตอยู่ในสังคมปัจจุบันได้อย่างมีความสุขและไปตลอดรอดฝั่งได้
ที่สำคัญพ่อแม่ไทยมีจุดอ่อนเกี่ยวกับทักษะพ่อแม่5 เรื่อง คือ 1) จิตสาธารณะ 2) ห่างเหินกิจกรรม
3) ขาดความซื่อสัตย์ และอีก 2 ข้อที่พ่อแม่ไทยสอบตกแน่นอน คือ
ทักษะในการตัดสินใจโดยคำนึงถึงข้อดี ข้อเสีย และปิยวาจาในครอบครัว
ขณะที่วัยเด็กและเยาวชนเป็นวัยที่มีความคิดสร้างสรรค์และมีศักยภาพสูงที่สุดควรได้รับการปลูกฝังทักษะที่ดีจากต้นแบบ
ทักษะที่ดีจากพ่อแม่ ทักษะการอยู่ร่วมกันในสังคมเป็นการเปิดพื้นที่ให้เด็กได้แสดงคุณค่าในตัวเองขึ้นมา
ซึ่งสิ่งเหล่านี้จะเป็นภูมิคุ้มกันให้เด็ก เพราะถ้าเด็กที่มีภูมิคุ้มกันชีวิตที่แข็งแกร่ง ก็จะมีโอกาสเข้าสู่พฤติกรรมเสี่ยงได้น้อยมาก
แม้จะเป็นครอบครัวเลี้ยงเดี่ยวก็ตาม
"ศิลา แสงธรรม" คุณแม่ที่มีลูกชายอายุ 4 ขวบ กล่าวว่า พ่อแม่ และผู้ที่เลี้ยงดูเด็ก
คือเบ้าหลอมให้เด็กคนหนึ่งเติบโตขึ้นมาอย่างแท้จริง จะสังเกตได้ว่าหากพ่อแม่มีพฤติกรรมอย่างไร
ลูกที่เกิดมาจะเป็นอย่างนั้น แม้ว่าจะไม่ได้ตั้งใจ แต่จะมีส่วนที่คล้ายกันไม่มากก็น้อย
และในเรื่องที่พ่อแม่ และผู้เลี้ยงดูต้องการปลูกฝังในช่วงของเด็กแรกเกิด- 3 ขวบ อย่างสม่ำเสมอ
พฤติกรรมของเด็กก็จะเป็นไปตามนั้น
"ถ้าพ่อแม่ ชอบอ่านหนังสือ และทำให้ลูกเห็นเป็นประจำและอ่านให้เขาฟัง
เด็กจะชอบอ่านหนังสือไปโดยอัตโนมัติ หรือถ้าพูดไม่เพราะให้เด็กฟัง
เขาก็จะย้อนคำเหล่านั้นให้ผู้ใหญ่ได้ยิน บางครั้งผู้ใหญ่ไม่รู้ตัวก็จะดุเด็กว่าพูดไม่เพราะ
พ่อแม่ไม่สั่งสอน แต่ลืมไปว่าบางคำ เขาได้ยินมาจากปากของพ่อแม่ ผู้เลี้ยงดู
ในยามที่โมโหและผรุสวาทออกมาโดยไม่ได้ตั้งใจ และคำเหล่านั้นเข้าหูเด็กและเขาได้จดจำไปแล้ว
ดังนั้นความเป็นแบบอย่างจึงมีความสำคัญในทุกๆ ด้าน
ผู้ที่เป็นพ่อแม่ จึงต้องระมัดระวังในการเลี้ยงดูลูกให้มากที่สุด" คุณแม่ลูกหนึ่งกล่าว
อย่างไรก็ตามแม้ว่าลูกจะเป็นเด็กดี มีทักษะชีวิตแล้วก็ตาม แต่ถ้าสิ่งแวดล้อมรอบกายเด็กเต็มไปด้วยปัจจัยเสี่ยง
จะดึงให้เขาเขวตามไปได้ รัฐบาลควรออกพระราชบัญญัติ กฎกติกา ต่างๆ เพื่อปราบปรามสิ่งที่ไม่ดีเหล่านี้ให้หมดไป
รวมทั้งการจัดเรตติ้งรายการทีวีด้วย เพิ่มพื้นที่ดีๆ ให้แก่เด็กและเยาวชนเพิ่มมากขึ้น
จะทำให้พวกเขาเติบโตขึ้นมาเป็นคนที่มีคุณภาพได้
ดังนั้นการเป็นแบบอย่างที่ดีและสร้างสิ่งแวดล้อมที่ดีให้แก่เด็กๆจึงเป็นสิ่งที่พ่อแม่และทุกคนในสังคมต้องทำ
เพราะถ้าอยากมีชีวิตในบั้นปลายและแก่อย่างมีคุณภาพ ต้องช่วยกันหล่อหลอมลูกหลานรุ่นใหม่ ให้เติบโตขึ้นมามีคุณลักษณะที่ดีรอบด้าน อย่าคิดว่าเป็นหน้าที่ของใครคนใดคนหนึ่ง
อย่าปล่อยให้เวลาผ่านเลยไป และอย่าฝากความหวังไว้ที่คนอื่นอยากให้ลูกของเราเป็นแบบไหนต้องลงมือทำเอง
เพราะลูกที่ดี มีคุณภาพ เซเว่นไม่มีขาย อยากได้ต้องทำเอง
ที่มา-
