อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา นาม อตฺถโยชนา
…วชฺชนฺติ วตฺถ
เป็นฺตญฺจ อุปฺปชฺชติ ติ มนสิการ นาม ๆ โยนิโส กุสลธมมาน
ปจฺจยภาวสงฺขาเตน ปเถน อโยนิโส อกุสลธมฺมานํ ปจฺจยภาว
สงฺขาเตน อปเถน มนสิกาโร โยนิโสอโยนิโสมนสิกาโร อนุตฺต
สมาโส ฯ เตน อภิธมฺมาวตารฎีกาย โยนิโส…
เอกสารนี้สำรวจการบรรยายความเข้าใจเกี่ยวกับอภิธรรมและการแยกแยะกุสลและอกุสล และเน้นถึงการวิเคราะห์จิตในบริบทของการปฏิบัติและผลทางจิตวิญญาณ โดยเฉพาะการมีสติและความเข้าใจในอารมณ์ภายใน ตลอดจนการใช้หลักโยนิ