อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา: การพิจารณาความเป็นจริง
…ัจจยาติ อาธาโร ฯ ปัจจยภูตนฺติ กุสลากุศลกมุมนติ
วิเสสน์ ฯ วิปากสฺเสวาติ วิจเฉทาติ อุปพรูหนาติ ปททวเย
สมพนฺโธ ฯ สุขทุกฺขภูตสสาติ วิปากสสาติ วิเสสน์ ฯ วิจเฉ...
กิติยา อุป...ติยา จาติ ทวย์ ภูตนฺติ ตมตฺถสมุปทานํ …
ในหน้า 508 ของอภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา มีการกล่าวถึงการวิเคราะห์ความหมายของการกระทำที่ดีและไม่ดี และผลที่เกิดจากการกระทำเหล่านั้น โดยเน้นถึงธรรมชาติของกุสลและอกุสล โดยมีกลไกของปัจจัยที่ส่งผลต่อใจและความรู