วันโกน 

วันแห่งการเตรียมกายวาจาใจให้ใสบริสุทธิ์

วันโกน คืออะไร ทำไมต้องเรียกวันโกน มีความเป็นมาอย่างไร

วันโกน คือวันก่อนวันพระ 1 วัน ซึ่งชาวพุทธถือว่าเป็นวันเตรียมตัวทางกายและใจให้บริสุทธิ์สะอาด คำว่า "โกน" ในที่นี้หมายถึงการกำจัดสิ่งที่ไม่จำเป็นออกไป หรือการทำความสะอาดเพื่อเตรียมพร้อมสำหรับการปฏิบัติธรรมในวันพระ นอกจากนี้ ชาวพุทธเชื่อกันว่าวันโกนเป็นวันที่วิญญาณทุกอย่างมีอำนาจสูงสุด บางที่เรียกวันโกนว่า "วันปล่อยผี" เนื่องจากเป็นวันที่วิญญาณสามารถกลับมารับส่วนบุญส่วนกุศลที่ญาติพี่น้องอุทิศให้ในวันพระ โดยเฉพาะหลังพระอาทิตย์ตกดิน ซึ่งถือว่าเป็นเวลาที่พวกเขามีอำนาจสูงสุดในการรับบุญ

วันโกน ตรงกับวันอะไร

วันโกน ได้แก่ วันขึ้น 7 ค่ำกับ 14 ค่ำ และวันแรม 7 ค่ำกับ 14 ค่ำ ของทุกเดือน หรือในบางเดือนที่มีวันขาดจะเป็นวันแรม 13 ค่ำ วันเหล่านี้เป็นวันก่อนวันพระ 1 วัน โดยวันพระคือวันขึ้น 8 ค่ำกับ 15 ค่ำ และวันแรม 8 ค่ำกับ 15 ค่ำ ของทุกเดือน หรือวันแรม 14 ค่ำในเดือนขาด

   นอกจากนี้ คำว่า "วันโกน" ยังมาจากการที่พระสงฆ์จะปลงผมในวันก่อนวันพระ ซึ่งเดิมทีเป็นวันที่ชาวบ้านใช้สำหรับเตรียมตัวปฏิบัติธรรม พระสงฆ์จะปลงผมในวันขึ้น 7 ค่ำกับ 14 ค่ำ และวันแรม 7 ค่ำกับ 14 ค่ำ เพื่อให้เหมาะสมกับการเข้าทำอุโบสถและสังฆกรรมร่วมกันในวันพระ

ประวัติของวันโกน

ในสมัยพุทธกาล พระเจ้าพิมพิสาร กษัตริย์แห่งแคว้นมคธ ได้เข้าเฝ้าพระพุทธเจ้าที่ประทับอยู่ที่เขาคิชกูฏ ใกล้เมืองราชคฤห์ พระเจ้าพิมพิสารได้กราบทูลว่าศาสนาอื่นมีวันประชุมสนทนาธรรม แต่ในพระพุทธศาสนายังไม่มี พระพุทธเจ้าจึงทรงอนุญาตให้พระสงฆ์ประชุมสนทนาธรรมและแสดงพระธรรมเทศนาแก่ประชาชนตามคำขอของพระเจ้าพิมพิสาร เมื่อพระพุทธศาสนาได้เผยแผ่เข้ามาในประเทศไทย พุทธศาสนิกชนจึงถือเอาวันดังกล่าวเป็นวันธรรมสวนะ เพื่อถือศีล ปฏิบัติธรรม ประกอบบุญกุศล และกระทำกิจของสงฆ์ มาตั้งแต่สมัยสุโขทัย

กิจกรรมที่ชาวพุทธในวันโกน

ในวันโกน ชาวพุทธควรทำกิจกรรมที่เกี่ยวกับการเตรียมความพร้อมทั้งทางกายและใจ เช่น

• ทำความสะอาดบ้านเรือนและสถานที่ปฏิบัติธรรม: การทำความสะอาดบ้านและวัดวาอารามเพื่อเตรียมตัวให้พร้อมสำหรับการปฏิบัติธรรมในวันพระ
• เตรียมของถวายพระสงฆ์สำหรับวันพระ: ชาวพุทธจะเตรียมของถวาย เช่น ข้าวสาร อาหารแห้ง ดอกไม้ ธูปเทียน เป็นต้น
• สวดมนต์ นั่งสมาธิ และศึกษาธรรมะ: เพื่อฝึกจิตใจให้สงบและเตรียมพร้อมสำหรับการปฏิบัติธรรมในวันพระ
• ขอขมาลาโทษ: หากมีความขัดแย้งหรือข้อผิดพลาดกับผู้อื่น เพื่อให้จิตใจปลอดโปร่งและพร้อมสำหรับการทำบุญในวันพระ

สิ่งที่ไม่ควรทำในวันโกน

ในวันโกน ชาวพุทธควรหลีกเลี่ยงการทำสิ่งที่อาจเป็นอุปสรรคต่อการปฏิบัติธรรมในวันพระ เช่น

• ไม่ควรดื่มสุราเมรัยหรือเสพสิ่งมึนเมา: เพื่อรักษาจิตใจให้บริสุทธิ์และสงบ
• ไม่ควรกระทำสิ่งที่ผิดศีลธรรม: เช่น การฆ่าสัตว์ ลักทรัพย์ หรือพูดจาโกหก
• หลีกเลี่ยงการทำกิจกรรมที่อาจทำให้จิตใจฟุ้งซ่าน: เช่น การเล่นพนันหรือการสนทนาเรื่องไม่เป็นสาระ

สรุป

   วันโกนเป็นวันที่มีความสำคัญในพระพุทธศาสนา โดยเป็นวันที่ชาวพุทธเตรียมตัวทั้งกายและใจสำหรับการปฏิบัติธรรมในวันพระ การปฏิบัติในวันโกนช่วยเสริมสร้างความสงบในจิตใจและเป็นการเตรียมความพร้อมสำหรับการดำเนินชีวิตที่ดีและมีคุณธรรม นอกจากนี้ยังมีความเชื่อเกี่ยวกับอำนาจของวิญญาณในวันโกนที่เพิ่มความสำคัญให้กับวันนี้อีกด้วย ทั้งนี้ วันโกนยังเป็นวันที่พระสงฆ์นิยมปลงผมเพื่อเตรียมตัวสำหรับการทำอุโบสถในวันพระ