อายุขัยเฉลี่ยแต่ละภูมิ
อายุขัยเฉลี่ยแต่ละภพภูมิ มนุษย์ เทวดา สัตว์นรก อายุเท่าไร?
จะขอยกตัวอย่างที่เกี่ยวเนื่องกับอายุเฉลี่ยของมนุษย์ เทวดา พรหม อรูปพรหม ซึ่งเป็นความรู้ที่พระพุทธองค์ได้ทรงตรัสรู้ชอบได้โดยพระองค์เอง แล้วนำมาถ่ายทอดเป็นคำสอนมาจนถึงปัจจุบัน หากเราได้ศึกษาความรู้นี้ ทำให้ได้เรียนรู้ว่า แท้ที่จริงแล้ว ชีวิตหลังความตายนั้นยังมีอยู่ เมื่อไปเกิดในภพภูมิอื่นที่ไม่ใช่มนุษย์ จะเห็นว่า โลกมนุษย์นั้น อายุมนุษย์แสนนั้น ไม่ได้เป็นที่เสวยผลบุญ แต่เป็นที่สร้างบารมี เราได้ศึกษาความแตกต่างของอายุแต่ละภพภูมิทำให้เข้าใจและไม่ประมาทในการดำเนินชีวิตสืบไป
ใน วิตถตสูตร ที่พระพุทธเจ้าตรงตรัส อายุขัยของเหล่าเทวดานั้นมีอายุขัยยืนยาวมาก วิตถตสูตร (บางส่วน เกียวกับอายุขัยเทวดา)ฯ
"อุโบสถประกอบด้วยองค์ ๘ ประการ บุคคลเข้าอยู่แล้ว มีผลมาก มีอานิสงส์มาก มีความรุ่งเรืองมาก มีความแพร่หลายมาก เพียงไร ดูกรภิกษุทั้งหลาย เปรียบเหมือน พระราชาเสวยราชย์ดำรงอิสรภาพและอธิปไตยในชนบทใหญ่ๆ ๑๖ รัฐ มีรัตนะ ๗ ประการมากมาย เหล่านี้ คือ อังคะ มคธะ กาสี โกสละ วัชชี มัลละเจดีย์ วังสะ กุรุ ปัญจาละ มัจฉะ สุรเสนะอัสสกะ อวันตี คันธาระ กัมโพชะ การเสวยราชดำรงอิสรภาพและอธิปไตยของพระราชานั้น ย่อมไม่ถึงเสี้ยวที่ ๑๖ แห่งอุโบสถที่ประกอบด้วยองค์ ๘ ประการ ข้อนั้นเพราะเหตุไร เพราะราชสมบัติมนุษย์ เป็นเหมือนของคนกำพร้าเมื่อเทียบสุขอันเป็นทิพย์
ดูกรภิกษุทั้งหลาย ๕๐ ปีมนุษย์ เป็นคืนหนึ่ง วันหนึ่ง ของเทวดาชั้นจาตุมมหาราช ๓๐ ราตรี โดยราตรีนั้นเป็นเดือนหนึ่ง, ๑๒ เดือนโดยเดือนนั้นเป็นปีหนึ่ง, ๕๐๐ ปีทิพย์ โดยปีนั้น เป็นประมาณอายุของเทวดาชั้นจาตุมมหาราช .....ฯ
ดูกรภิกษุทั้งหลาย ๑๐๐ ปีมนุษย์เป็นคืนหนึ่ง วันหนึ่ง ของเทวดาชั้นดาวดึงส์ ๓๐ ราตรีโดยราตรีนั้นเป็นเดือนหนึ่ง, ๑๒ เดือนโดยเดือนนั้นเป็นปีหนึ่ง พันปีทิพย์โดยปีนั้น เป็นประมาณอายุของเทวดาชั้นดาวดึงส์ ....ฯ
ดูกรภิกษุทั้งหลาย ๒๐๐ ปีมนุษย์เป็นคืนหนึ่ง วันหนึ่ง ของเทวดาชั้นยามา ๓๐ ราตรีโดยราตรีนั้นเป็นเดือนหนึ่ง, ๑๒ เดือนโดยเดือนนั้นเป็นปีหนึ่ง ๒,๐๐๐ ปีทิพย์โดยปีนั้น เป็นประมาณของอายุเทวดาชั้นยามา ....ฯ
ดูกรภิกษุทั้งหลาย ๔๐๐ ปีมนุษย์เป็นคืนหนึ่ง วันหนึ่ง ของเทวดาชั้นดุสิต ๓๐ ราตรีโดยราตรีนั้นเป็นเดือนหนึ่ง, ๑๒ เดือนโดยเดือนนั้นเป็นปีหนึ่ง ๔,๐๐๐ ปีทิพย์โดยปีนั้น เป็นประมาณอายุของเทวดาชั้นดุสิต ....ฯ
ดูกรภิกษุทั้งหลาย ๘๐๐ ปีมนุษย์เป็นคืนหนึ่ง วันหนึ่ง ของเทวดาชั้นนิมมานรดี ๓๐ ราตรีโดยราตรีนั้นเป็นเดือนหนึ่ง ๑๒ เดือนโดยเดือนนั้นเป็นปีหนึ่ง ๘,๐๐๐ ปีทิพย์โดยปีนั้น เป็นประมาณอายุของเทวดาชั้นนิมมานรดี ....ฯ
ดูกรภิกษุทั้งหลาย ๑,๖๐๐ ปีมนุษย์เป็นคืนหนึ่ง วันหนึ่ง ของเทวดาชั้นปรนิมมิตวสวัตตี ๓๐ ราตรีโดยราตรีนั้นเป็นเดือนหนึ่ง, ๑๒ เดือนโดยเดือนนั้นเป็นปีหนึ่ง ๑๖,๐๐๐ ปีทิพย์โดยปีนั้น เป็นประมาณอายุของเทวดาชั้นปรนิมมิตวสวัตตี ...
บุคคลไม่พึงฆ่าสัตว์ ไม่พึงถือเอาสิ่งของที่เจ้าของไม่ให้ พึงเว้นจากเมถุนธรรม อันมิใช่ความประพฤติของพรหม ไม่พึงพูดเท็จ ไม่พึงดื่มน้ำเมา ไม่พึงบริโภคอาหาร ในเวลาวิกาลในราตรี ไม่พึงทัดทรงดอกไม้และของหอม ไม่พึงนอนบนเตียง บนแผ่นดินหรือบนเครื่องลาดด้วยหญ้า บัณฑิตทั้งหลายกล่าวอุโบสถ ๘ ประการนี้แล ที่พระพุทธเจ้าผู้ถึงที่สุดแห่งทุกข์ทรงประกาศแล้ว... ฯจบสูตรที่ ๒
เมื่อนำมาเปรียบเทียบเป็นปีกับมนุษย์โลกได้ดังนี้ อายุขัยของเทวดาเทียบกับปีของ มนุษย์โลก ๑ ปีทิพย์ของสวรรค์แต่ละชั้น เท่ากับ ๓๖๐ วันทิพย์ของสวรรค์แต่ละชั้น
เทวดากามภพ
- จาตุมหาราชา อายุ 9 ล้านปีมนุษย์ (ชั้นจาตุฯ มีอายุ 500 ปีทิพย์ 1 วันทิพย์ = 50 ปีมนุษย์ 500x360x50= 9,000,000 ปี)
- ดาวดึงส์ 1000 ปีทิพย์ อายุ 36 ล้านปีมนุษย์
- ยามา อายุ 144 ล้านปีมนุษย์
- ดุสิต อายุ 576 ล้านปีมนุษย์
- นิมมานนรดี อายุ 2,304 ล้านปีมนุษย์
- ปรนิมมิตตวสวัตตี อายุ 9,216 ล้านปีมนุษย์
เทวดารูปภพ
รูปฌาน ๑ มีอยู่ ๓ ชั้น
สมาธิอย่างอ่อน ปาริสัชนาพรหม มีอายุ 1/3 กัป
สมาธิอย่างกลาง ปุโรหิตพรหม มีอายุ 1/2 กัป
สมาธิอย่างสูง มหาพรหม มีอายุ 1 กัป
รูปฌาน ๒ มีอยู่ ๓ ชั้น
สมาธิอย่างอ่อน ปริตตาภาพรหม มีอายุ 2 กัป
สมาธิอย่างกลาง อัปปมาณภาพรหม มีอายุ 4 กัป
สมาธิอย่างสูง อาภัสสราพรหม มีอายุ 8 กัป
รูปฌาน ๓ มีอยู่ ๓ ชั้น
สมาธิอย่างอ่อน ปริตตสุภาพรหม มีอายุ 16 กัป
สมาธิยย่างกลาง อัปปมาณสุภาพรหม มีอายุ 32 กัป
สมาธิอย่างสูง สุภกิณหาพรหม มีอายุ 64 กัป
รูปฌาน ๔ มีอยู่ ๒ ชั้น
เวหัปผลพรหม มีอายุ 500 กัป
อสัญญสัตราพรหม มีอายุ 500 กัป
สุทธาวาสพรหม มี ๕ ชั้น เป็นภพของพระอนาคามี
- อวิหา มีอายุ 1000 กัป
- อตัปปา มีอายุ 2000 กัป
- สุทัสสา มีอายุ 4000 กัป
- สุทัสสี มีอายุ 8000 กัป
- อกนิฏฐา มีอายุ 16000 กัป
อรูปภพ
- อากาสานัญจายตนะ อายุ 20,000 กัป
- วิญญานัญจายตนะ อายุ 40,000 กัป
- อากิญจัญญายตนะ อายุ 60,000 กัป
- เนวสัญญานาสัญญายตนะ อายุมากกว่า 84,000 กัป
คราวนี้ทุกท่านอาจสงสัยว่า 1 กัปป์นั้น มีความยาวกี่ปี หรือนับเป็นเท่าไร เราสามารถศึกษาได้จากบทความนี้ 1 กัปป์ หรือ 1 มหากัปป์ คิดเป็นกี่ปี ?
แล้วเมื่อนำความรู้จากบทความนี้มาเปรียบเทียบกับอายุของแต่ละภพภูมิ
ผู้ได้สมาธิอย่างสูง เกิดเป็นมหาพรหม มีอายุ 1 กัป นั่นคือ จะมีอายุยืนถึง 256x10^142 + 11,596,800 ปี ทีเดียว ซึ่งไม่อาจจินตนาการได้ว่ายาวนานเพียงใด เพราะชีวิตของเราคงต้องสูญสิ้นลงเสียก่อนในอีกไม่กี่สิบปีนี้
ดังนั้นชีวิตหลังความตายนั้นยาวนานยิ่งนัก ให้รีบสั่งสมบุญเสียเถิด เมื่อบุญบารมีเต็มเปี่ยมเราจะได้พ้นจากวัฏฏทุกข์ที่เป็นคุกกุมขังสัพพสัตว์ไว้ในภพ 3 มีแต่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าผู้ตรัสรู้แล้วเองโดยชอบ ผู้บำเพ็ญบารมีมากว่า 20 อสงไขย แสนมหากัปเท่านั้นที่จะสามารถหยั่งรู้เรื่องราวเหล่านี้ได้ แต่เมื่อเราได้ศึกษาเรียนรู้แล้ว ก็อย่าประมาทในการดำเนินชีวิต หมั่นทำทาน รักษาศีล เจริญสมาธิภาวนาให้มากๆ ชีวิตหลังความตายจะได้มีแค่ความสุขความเจริญแต่เพียงฝ่ายเดียว
เรียบเรียงโดย พระมหาทศพร ปุญฺญงฺกุโร
วัดพระธรรมกาย