นิวรณ์และอุปกิเลสในพระพุทธศาสนา
… ทำให้บุคคลทำสมาธิได้ไม่ดี อุปมานิวรณ์ทั้ง 5 นั้นเหมือนลูกหนี้ โรค การ
ถูกจองจำในเรือนจำ การเป็นทาส การเดินทางไกลกันดาร
3. อุปกิเลส 11 ประการ เป็นกิเลสอีกตัวหนึ่งที่เป็นอุปสรรคของการปฏิบัติธรรม ทำให้จิตไม่
สงบนิ่ง…
นิวรณ์ 5 ประการ ได้แก่ กามฉันทะ, พยาบาท, ถีนมิทธะ, อุทธัจจกุกกุจจะ และวิจิกิจฉา เป็นอุปสรรคที่ทำให้จิตมัวหมอง อุปการะของนิวรณ์ทำให้บุคคลไม่สามารถทำสมาธิได้ดี เหมือนทองที่ไม่บริสุทธิ์ อุปกิเลส 11 ประกา