คัมภีร์ศัพทศาสตร์ : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ

…รณ์ สมัญญาภิธานและสนธิ - หน้าที่ 9 ฐานกรณ์ของอักขระ [๖] ฐานกรณ์เป็นต้นของอักขระ นักปราชญ์ท่านแสดงใน คัมภีร์ศัพทศาสตร์ ย่อบ้าง พิสดารบ้าง ครั้นข้าพเจ้าจะนำมาแสดงใน ที่นี้ให้สิ้นเชิง ก็เห็นว่าจะพาให้ผู้แรกศึกษาฟันเฟือนั…

บทนี้กล่าวถึงฐานกรณ์ของอักขระในบาลีที่ถูกแบ่งออกเป็น 5 ฐาน ได้แก่ กณโจ คอ, เพดาน, มุทธา ศีรษะ, ปุ่มเหงือก, ริมฝีปาก และ จมูก โดยอักขระจะแบ่งตามจุดกำเนิดที่แตกต่างกัน เช่น อักขระที่เกิดในคอ เรียกว่า กณ

…็นพวกเป็นหมู่กัน ตามฐานกรณ์ที่เกิด [๕] พยัญชนะ คือ เรียกว่านิคคหิต ตามสาสนโวหาร, เรียกว่า อนุสาร ตามคัมภีร์ศัพทศาสตร์, มีเนื้อความเป็นอันเดียว กัน, นิคคหิต แปลว่า กดสระ หรือ กรณ์ คือ อวัยวะที่ทำเสียง เวลา เมื่อจะว่าไม…

บทความนี้อธิบายถึงพยัญชนะในบาลี โดยแบ่งออกเป็นกลุ่มต่าง ๆ รวมถึงการออกเสียงและนิยามของพยัญชนะแบบต่าง ๆ เช่น ก วรรค, จ วรรค และ ฎ วรรค นอกจากนี้ยังกล่าวถึงนิคคหิตและอนุสาร ซึ่งมีความสำคัญต่อการออกเสียง

…หตุผลที่เรียงตัว ห ต่อตัว ส นี้ ท่านแสดงไว้ไม่วิเศษอย่างนี้ นัก ปราชญ์ควรพิจารณาดู] นักปราชญ์ซึ่งรู้คัมภีร์ศัพทศาสตร์ทั้งหลาย กล่าวตัว ฬ ทำวิการให้เป็นตัว ๆ ในที่นี้ท่านกล่าวไว้ต่างหาก ส่วน อาจารย์ผู้ทำสูตรเล่าเรียน […

การศึกษาเกี่ยวกับพยัญชนะในบาลีไวยกรณ์ แบ่งออกเป็นโฆสะและอโฆสะ โดยในที่นี้ได้กล่าวถึงหลักการในการเรียงลำดับเสียงเบาและเสียงหนัก พร้อมทั้งการวิจารณ์เกี่ยวกับตำแหน่งการจัดเรียง เช่นที่ตัว ห ที่ส่วนโฆสะ อ

…ยู่ในสำนักครูที่ ๒ พอถึงปีที่ ๓ ก็สอบไล่ได้ประโยค ที่ 4 ยังไม่ถึงชั้นที่ ๕ เป็นต้น. ปกติสังขยานี้ ในคัมภีร์ศัพทศาสตร์ท่านแบ่งเป็น ๒ พวก ตั้งแต่ เอก ถึง จตุ จัดเป็น สัพพนาม ตั้งแต่ ปญฺจ ไป เป็น คุณนาม. ครั้นข้าพเจ้าจะแ…

…งขยาและปูรณสังขยา พร้อมตัวอย่างการใช้งานในประโยค ภายในเนื้อหายังมีการอธิบายเกี่ยวกับการแยกประเภทคำในคัมภีร์ศัพทศาสตร์ เช่น เอก จตุ และการจำแนกประเภทถ้าหากมีจำนวนมาก ข้อมูลเหล่านี้ช่วยให้เข้าใจการใช้งานคำในบริบทต่างๆ ไ…

…ย์คือศรัทธา." วิธีวางวิเคราะห์แห่งกัมมธารยสมาส ที่เขียนไว้ข้างต้นนั้น มิใช่ แบบที่นักปราชญ์ท่านใช้ในคัมภีร์ศัพทศาสตร์ เป็นแต่ข้างเจ้าคิดย่อ ให้สั้นเข้า จะได้ไม่ต้องแปลวิเคราะห์ ให้ยืดยาว แบบวิเคราะห์ที่ท่าน ใช้ในคัมภี…

บทความนี้นำเสนอการวิเคราะห์และการฝึกฝนในศาสตร์บาลี โดยเฉพาะการวางโครงสร้าง อวธารณบุพพบท และการสร้างสมาส พร้อมทั้งอภิปรายถึงลักษณะของประธานในประโยคต่างๆ เพื่อป้องกันการผิดพลาดในการสร้างเนื้อความ ร่วมกั

…ธิกรณพหุพพิหิ มีทวันทว, พหุพพิหิ เป็นท้อง." วิธีแบ่งสมาสที่แสดงมานี้ ตามความชอบใจของข้าพเจ้า ถูก กับคัมภีร์ศัพทศาสตร์บ้างก็มี ผิดกันบ้างก็มี เพราะสอบในคัมภีร์ศัพท- ศาสตร์หลายฉบับ ก็เห็นท่านแบ่งต่าง ๆ กัน หาตรงเป็นแบบเ…

…การใช้งานของสมาสและการอธิบายว่ามีวัตถุอะไรในมือของมนุษย์ ความเห็นที่แตกต่างกันเกี่ยวกับการแบ่งสมาสในคัมภีร์ศัพทศาสตร์. เนื้อหานี้อาจมีเลือกหรือแบ่งแยกไปตามความชอบใจของผู้ศึกษาแต่ละคน.

…คาทิตท, ชาตาทิตท, สมุหตท, ฐานตท, พหุลตท, เสฏฺฐิตา, เทสฺสตฺถิตท, ปกติตา, สังขยาต ปูรณตฑุ, วิภาคตท. ในคัมภีร์ศัพทศาสตร์ทั้งหลาย ท่านแบ่งเป็น ๑๕ เติมอุปมา ตัทธิต และนิสิตตัทธิต. ข้าพเจ้าเห็นว่าไม่ได้ใช้สาธารณะ จึงมิได้ ป…

ในเนื้อหานี้ได้กล่าวถึงตัทธิตในบาลีไวยกรณ์ ซึ่งเป็นปัจจัยที่ช่วยเกื้อกูลแก่เนื้อความ โดยเฉพาะในส่วนของสามัญญูตัทธิตที่มีการแบ่งออกเป็น 13 ประเภท ได้แก่ โคตตตาธิต ตรายาทิต ราคาทิต และอื่นๆ ข้อมูลเหล่าน

ประโยค๑ - บาลีไวยกรณ์ วจีวิภาค สมาสและตัทธิต - หน้าที่ 146 นอกจาก ปาปิสสโก ที่ท่านยกขึ้นแสดงเป็นอุทาหรณ์ ในคัมภีร์ ศัพทศาสตร์นั้น ๆ. ในตทัสสัตถิตัทธิต มีปัจจัย ๔ ตัว คือ วี, ส, สี, อิก, อี, ร, วนต, มน

…กอบเช่น เมธา, มายา และตโป เพื่อให้เห็นถึงความหมายและการใช้งานของศัพท์ในภาษาบาลี สามารถเรียนรู้ได้จากคัมภีร์ศัพทศาสตร์โดยเฉพาะ ซึ่งแสดงให้เห็นถึงการนำไปใช้ในชีวิตประจำวันและการศึกษาในด้านบาลีอย่างลึกซึ้ง เนื้อหานี้มีคว…

…ายในวาจกนี้ จึงเทียบเคียงดูในวาจกทั้ง ∞ เทอญ. อาขยาตนั้น มีนัยวิจิตรพิสดารนัก, นักปราชญ์ผู้ร้อยกรอง คัมภีร์ศัพทศาสตร์พรรณนาไว้อย่างละเอียด ครั้นข้าพเจ้าจะนำมา อธิบายไว้ในที่นี้ให้สิ้นเชิง ก็เห็นว่าจะทำความศึกษาของกุลบ…

…ยาศัพท์และการเปลี่ยนแปลงของธาตุ ตลอดจนวิธีการแสดงผลที่สามารถเข้าใจได้ทั่วไป ข้อมูลดังกล่าวมีพรรณนาในคัมภีร์ศัพทศาสตร์เพื่อเริ่มต้นการศึกษาและทำความเข้าใจในด้านต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องกับภาษาและไวยากรณ์ในภาษาบาลี โดยทำการอ…

…เ ธาตุบางตัว ไม่สาธารณะแก่ธาตุอื่น จะยกไว้สำแดงในหนังสืออื่น อนึ่ง การจัดปัจจัยเป็นพวก ๆ อย่างนี้ ในคัมภีร์ศัพทศาสตร์ ทั้งหลายไม่ยืนลงเป็นแบบเดียวกันได้ มักเถียงกัน เพราะฉะนั้น การ ร้อยกรองหนังสือนี้ ต้องอาศัยความที่ผ…

…กษาและทำความเข้าใจโครงสร้างด้านภาษาในบาลี นอกจากนี้ยังกล่าวถึงความแตกต่างในแนวทางการจัดกลุ่มปัจจัยในคัมภีร์ศัพทศาสตร์.

…้ได้ว่าคนมีจำนวนเท่านั้นเท่านี้ หรือจะนับ นามนามอะไรให้เติมนามนามนั้นลงไป ปกติสังขยานี้เมื่อจะถือตามคัมภีร์ศัพทศาสตร์ ท่านแบ่งเป็น ๒ พวก ตั้งแต่ เอก ถึง จตุ เป็นสัพพานามได้ด้วย ตั้งแต่ ปญฺจ ไป เป็น คุณนามอย่างเดียว เม…

บทความนี้นำเสนอการวิเคราะห์คุณนามและการใช้งานนามนามในบาลีไวยากรณ์ การเข้าใจสังขยาและการจำแนกประเภทของมันมีความสำคัญในการสื่อสารและการเข้าใจภาษาบาลี เอกสารนี้จะอธิบายลักษณะของสังขยาและวิธีการนำไปใช้ในบ

…อันอยู่ในที่ (กำบัง) มีที่นอกฝาเป็น ต้นได้บ้าง คำว่า "ทิพพ" ทั้งปวงนั้น บัณฑิตพึงทราบ (อรรถ) ตาม แนวคัมภีร์ศัพทศาสตร์นั้นเถิด ญาณนั้นชื่อว่าจักษุ เพราะอรรถว่าเห็น ๔ อนึ่ง ชื่อว่าจักษุ เพราะเป็นดังตา เหตุทำกิจของตา (คื…

…ล ซึ่งทำให้เราสามารถเข้าใจในอรรถของทิพยวิหารและเหตุแห่งญาณได้ชัดเจนยิ่งขึ้น โดยมีการอ้างอิงข้อมูลจากคัมภีร์ศัพทศาสตร์ และการวิเคราะห์ตามหลักธรรม

…าะห์ก็แนะนำไปตามอุปาทานที่แสดงมานี้ เพื่อเป็นการสะดวก และง่ายต่อการศึกษา ส่วนที่นักปราชญ์ใช้กันมี้ในคัมภีร์ศัพทศาสตร์ ท่านบอกไว้เป็นการบิดยาว ถึงมี ๆ ศัพท์ ซึ่งแปลว่า ด้วย มี คำศัพท์ ซึ่งแปลว่า อีก คำศัพท์ ซึ่งแปลว่า …

บทรวมเกี่ยวกับการศึกษาเกี่ยวกับความหมายและการเปลี่ยนแปลงของสมาธิและปัญญาภายในงานเขียนต่าง ๆ โดยเน้นที่ศัพทศาสตร์และวิเคราะห์ความหมายที่เกี่ยวข้อง เพื่อให้เกิดความเข้าใจและสามารถนำไปใช้ในการปฏิบัติในชี