ฆาน : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 5 / 9

…่ 154 จตุตถปริจเฉทวณฺณนา หน้าที่ 155 ยการหนฺติ ตติภวานุรูป ติติบุคคลานุรูปญฺจ ฯ สพฺพตฺถาปีติ อาทินา ฆานวิญญาณาทีนมปิ ปฏิกเขโป เหสฺสตีติ รูปาวจรภูมิย ปฏิฆชวนตทาลมุพนาเนว ปฏิกขิตตานี ฯ สพฺพตฺถาปีติ กามภเว …

เนื้อหาเกี่ยวกับอภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียาซึ่งนำเสนอการประมวลหลักการอภิธรรมและการปฏิบัติ รวมถึงความเข้าใจเกี่ยวกับการเกิดและการดับของรูปและนามในระดับต่างๆ พระอภิธรรมเสนอตั้งแต่การจัดแบ่งรูปแบบของจิตใจจนถึง

…คสฺส จลน์ โหติ ฯ ปฏิโฆ ยสฺส อตฺถิ ต สปปฏิฆ์ ฯ ตตฺถ สย์ สมฺปตฺติ โผฏฺฐพฺพสฺส นิสสัยสฺส วเสน สมฺปตฺติ ฆานชิวหากายคนธรสาน ฯ อุภัยถาปิ อสมฺปตฺติ จกฺขุ โสตรูปสทฺทานนฺติ ทฏฺฐพฺพ ฯ อิตร์ โสฬสวิธมฺปิ โอฬาริกตาทิ…

เนื้อหาในหน้าที่ 201 และ 202 ของอภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียานำเสนอเรื่องราวเกี่ยวกับการพิจารณาในด้านอภิธมฺม ด้วยการวิเคราะห์และตีความที่ลึกซึ้งเกี่ยวกับการดำรงอยู่ของสภาวะและปฎิสัมพันธ์ต่างๆ ในชีวิต รวมถึงกา

…ฺพาติ ฯ สตฺต ทสกานิ ปาตุภวนฺตติ ปริ ปุณฺณายตนภาเวน อุปลพุภนโต ฯ กทาจิ น ลภนฺติปีติ ชาจนธ ชจุจพรชจุจาฆานนปปสกาทิกปปิกาน วเสน ๆ ตตฺถ สุคติย์ มหา นุภาเวน กมฺมุนา นิพฺพตฺตมานาน อุปปาติกาน อินฺทฺริยเวกลุลโยคโ…

อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา เป็นเอกสารที่สำคัญในการศึกษาวิชาอภิธรรม แสดงให้เห็นถึงความเกี่ยวข้องของการเกิดและการดับของความรู้และประสบการณ์ต่างๆ ร่วมกับการวิเคราะห์ศาสตร์ต่างๆ ที่เกี่ยวข้อง เช่น มนุษย์ สรรพส

…ตฺถสังคหฎีกา - หน้าที่ 210 ฉฏฐปริจเฉทวณฺณนา หน้าที่ 211 กสฺสจิ อฏฺฐายตนานีติ วเทยยาติฯ ส์เสทชานํ ปน ฆานาภาโว น สกฺกา นิวาเรต กามธาตุยา อุปปาติกฺขเณติอาทิปาลียา อุปปาติกโยนิเมว สนฺธาย สตฺตา- ยตนคคหณสฺส จ …

…ภิธัมมที่สำคัญ โดยเฉพาะการวิเคราะห์เกี่ยวกับกระบวนการเกิด และความมั่นคงในพระอภิธรรม เช่น อุปปาติกและฆานาชีวิต รวมถึงการอธิบายถึงองค์ต่างๆ ความสัมพันธ์ระหว่างรูปและนาม ทั้งยังชี้ให้เห็นถึงการดำเนินชีวิตโด…

… - หน้าที่ 211 อภิธมฺมตฺถวิภาวินี หน้าที่ 212 ปาตุภาวโต สตฺตาหาติกุกเมน โสตทสก์ ตโต สตฺตาหาติกุกเมน ฆานทสก์ ตโต สตฺตาหาติกุกเมน ชิวหาทสกนฺติ เอวํ อนุกุกเมน ฯ อฏฐกถายมปี หิ อยมตฺโถ ทสฺสิโตว ๆ ฐิติกาลนุติ …

บทความนี้เจาะลึกถึงอภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียาและการศึกษาของอภิธรรมที่มีความสำคัญในพุทธศาสนา การเข้าใจอภิธมฺมและหลักการธรรมะจะช่วยส่งเสริมความเข้าใจชีวิตและมุมมองต่อความเป็นจริงในธรรมชาติ อภิธมฺมจะสรุปถึงเห

…ล ปน พรหมาน สรรนิกเขปาภาวโต สพฺเพสมฺปิ ติสมุฏฐานาน จ ทวิสมุฏฐานาน จ สเหว นิรุชฺฌนฺติ ฯ รูเปสฺ เตวีส ฆานชิวหากายภาวทวยวเสน ปญจน์ อภาวโต ๆ เกจิ ปน ลหุตาทิตฺตยมฺปิ เตสุ นตฺถิ ทนุธตุตกราทิธาตุกุโขภา ภาวโตติ …

เอกสารนี้อธิบายถึงอภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียาที่สำคัญในทางอภิธรรม รวมถึงการศึกษาเกี่ยวกับอาหารและชีวิต การระบุถึงความสำคัญของการเข้าถึงนิพพานในฐานะที่เป็นสัจจะที่สำคัญ และความสัมพันธ์ระหว่างชีวิตและอภิธรรม

… ฯ ตตฺถาปิ อสมฺปตฺตคฺคาหกสามัญเญน จกฺขวายตนามนตร์ โสตายตน วุตต์ ฯ อิตเรส เมตร อารมฺมณคฺคหณสมตุกตฺตา ฆานายตน ปฐม วุตต์ ฯ ปุรโต ฐปิตมตฺตสฺส หิ โภชาภิกษุส คนฺโธ วาตานุสาเรน ฆาเน ปฏิบัญญัติ ฯ ตทนนุตร์ ปน ปเท…

เนื้อหานี้ประกอบด้วยการศึกษาเกี่ยวกับอภิธานศัพท์ในอภิธัมมบท โดยมีการอธิบายถึงการเกิดและอายตนที่เกี่ยวข้องกับกายและอารมณ์ และอธิบายถึงความสัมพันธ์ระหว่างอารมณ์และสสารทุกข์ รวมถึงการเข้าใจเจตนารมณ์ที่ส่

…ภมูลจิต ๘ โทสมูลจิต ๒ และโมหมูจิต ๒ ฯ จิต ๓ เหล่านี้ คือ จักขุวิญญาณ สหรคตด้วยอุเบกขา ๑ โสตวิญญาณ ๑ ฆานวิญญาณ ๑ ชิวหาวิญญาณ ๑ (สหรคตด้วยอุเบกขา) เช่นเดียวกัน กายวิญญาณ สหรคตด้วยทุกข์ ๑ สัมปฏิจฉันนจิต

บทนี้นำเสนอการศึกษาจิตในอภิธัมมัตถสังคหาที่แบ่งประเภทตามสภาวะของจิต ๔ ประเภท ได้แก่ กามาจิต รูปาจรจิต อรูปาวจรจิต และโลกุตตรจิต โดยมุ่งเน้นที่การอธิบายคุณสมบัติและความสัมพันธ์ระหว่างจิตแต่ละชนิด และผล

…วกัน ๑ ชื่อว่า อกุศลวิบากอเหตุจิต ฯ 0 0 จิต ๔ เหล่านี้ คือ จักขุวิญญาณ สหรคตด้วยอุเบกขา โสตวิญญาณ ๑ ฆานวิญญาณ ๑ ชิวหาวิญญาณ ๑ (สหรคตด้วย อุเบกขา) เช่นเดียวกัน การวิญญาณ สหรคตด้วยสุข ๑ สัมปฏิจฉันน จิต สหร…

ในหน้าที่ 3 ของอภิธัมมัตถสังคหบาลี อธิบายถึงประเภทของจิตที่มีอยู่และการจัดกลุ่มจิตที่สัมพันธ์กับอุเบกขาและโสมนัส จิตที่ถูกแบ่งออกเป็น 18 ประเภท รวมถึงกุศลวิบากจิต และความสัมพันธ์กับกรรมประเภทต่างๆ นอก

…ที่ 142 และอารมณ์มีนัยดังที่ข้าพเจ้ากล่าวแล้ว ในก่อนนั่นแล ฯ วิญญาณ ๖ คือ จักขุวิญญาณ ๑ โสตวิญญาณ ๑ ฆานวิญญาณ ๑ ชิวหาวิญญาณ ๑ กายวิญญาณ ๑ มโนวิญญาณ ๑ ฯ ส่วนวิถี 5 คือ จิตตปวัติที่เป็นไป ตามทวาร จึงประกอบ…

บทความนี้สำรวจเกี่ยวกับอารมณ์และวิญญาณ ตามหลักอภิธัมมัตถสังคหบาลี โดยแบ่งปันข้อมูลเกี่ยวกับวิญญาณ 6 ประการและวิถี 5 ประการที่เชื่อมโยงกับอารมณ์ การทำงานของจิตและขณะจิตที่มีผลต่อการรับรู้และการตอบสนองต

…คือ ตามสมควรแก่ภพนั้น ๆ และตามสมควร แก่บุคคลนั้น ๆฯ ด้วยคำว่า สพฺพตฺถาปิ เป็นต้น จักมีการคัดค้านแม้ ฆานวิญญาณเป็นต้น เพราะฉะนั้น ท่านอาจารย์จึงคัดค้านเฉพาะตทา ลัมพนะที่ประกอบด้วยปฏิฆชวนะในรูปาวจรภูมิ ฯ บ…

เนื้อหานี้กล่าวถึงจิตในภพต่าง ๆ ที่มีการพิจารณาและวิเคราะห์ตามอภิธัมมิติ โดยเฉพาะในกามภพและรูปภพ รวมถึงความแตกต่างของวิถีจิตในแต่ละภพ และการมีอยู่ของอนิฏฐารมณ์ในโลกแห่งวิบากจิต ซึ่งเป็นการแสดงถึงลักษณ

…ธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 260 ปฐวีธาตุ อาโปธาตุ เตโชธาตุ วาโยธาตุ ชื่อว่ามหาภูตรูป ๑ จักขุ โสตะ ฆานะ ชิวหา กาย ชื่อว่าปสาทรูป ๑ รูป เสียง กลิ่น รส และโผฏฐัพพะ กล่าวคือภูตรูปทั้ง ๔ เว้นอาโปธาตุ ชื่อว่…

เอกสารนี้นำเสนอการศึกษาเกี่ยวกับรูปทรงและธาตุต่างๆ ในอภิธัมมะ โดยแยกรูปทรงออกเป็นประเภทต่างๆ เช่น มหาภูตรูป, ปสาทรูป, และลักษณะรูป รวมถึงการแสดงออกถึงลักษณะต่างๆ ที่สำคัญในการดำรงชีวิตและการเข้าถึงควา

…นึ่ง พึงประกอบตามลำดับ ดังนี้ คือ ชีวิต รูป และอวินิพโภครูป พร้อมกับโสตะเป็นต้น ท่านเรียกว่าโสตทสกะ ฆานทสกะ ชิวหาทสกะ กายทสกะ อิตถีภาวทสกะ ปุริสภาวทสกะ และวัตถุทสกะ ฯ เฉพาะอวินิพโภครูป พร้อมกับชีวิต ท่าน…

เนื้อหานี้กล่าวถึงหลักวิญญัติที่เกี่ยวข้องกับจิตและฤดู รวมถึงการระบุประเภทของรูปและสมุฏฐาน และการอธิบายเกี่ยวกับกลาปที่เกิดขึ้นร่วมกันจากชีวิตรูปและอวินิพโภค ผ่านการศึกษาอภิธัมมัตถ จะแสดงให้เห็นถึงกลไ

… ย่อมมีได้ในกามโลก ตามสมควร ไม่ บกพร่องในปวัติกาล ฯ แต่ในปฏิสนธิกาล ทสกะ ๓ กล่าวคือจักขุสกะ โสตทสกะ ฆานทสึกะ ชิวหาทสกะ กายทสกะ ภาวทสกะ วัตถุทสกะ ย่อมปรากฏแก่พวกสังเสทชสัตว์ และพวกโอปปาติกสัตว์ด้วยสามารถ …

เนื้อหาชี้ให้เห็นการประกอบความกลางในอภิธัมมัตถที่มีทสกะหลากหลายเป็นตัวกำหนด และความสำคัญของการเข้าใจลำดับและการลดลงของกลาปในกระบวนการเกิดและดับของชีวิต โดยมีกฎแห่งกรรมและจิตเป็นสมุฏฐานที่สำคัญในทุกช่ว

…้จักขุ โสตะ และภาวรูปในทุคติ ด้วยสามารถ แห่งสัตว์ผู้เป็นสังเสทชะและอุปปาติกะ แม้ทั้ง ๒ พวก การไม่ได้ฆานะ ด้วยสามารถแห่งสังเสทชะพวกเดียว มิใช่ด้วยสามารถแห่งอุปปาติกะ ฯ จริงตามนั้น พระผู้มีพระภาคตรัสอายตนะ…

…บของการรับรู้ และสามารถแบ่งเป็นกลุ่มตามลักษณะทางร่างกาย เช่น สัตว์บอด สัตว์หนวก รวมถึง สัตว์ที่ไม่มีฆานะ โดยนำเสนอแนวคิดที่พระผู้มีพระภาคได้ตรัสถึงอายตนะของสัตว์เหล่านี้อย่างละเอียด นอกจากนี้ ยังพิจารณา…

…นีฎีกา - หน้าที่ 301 จะต้องตรัสว่า อายตนะของอุปปาติกสัตว์บางชนิดมี 6 ดังนี้ 1 ส่วนสังเสทชสัตว์ ไม่มีฆานะ อันใคร ๆ ไม่อาจค้านได้ เพราะ บาลีมีอาทิว่า ในขณะที่อุบัติในกามธาตุ ดังนี้ พระผู้มีพระภาคตรัสหมาย เ…

…ิบายเกี่ยวกับอายตนะของอุปปาติกสัตว์ในอภิธัมมัตถสังคหบาลี โดยกล่าวถึงความสำคัญของสังเสทชสัตว์ที่ไม่มีฆานะ และรายงานข้อคิดเห็นจากอรรถกถาจารย์ที่อธิบายการจัดหมวดหมู่ของสัตว์นี้ อธิบายถึงคำสอนของพระผู้มีพระภ…

…อ ล่วงไปได้ ๗ วัน นับแต่วันจักขุทสกะปรากฏ โสตทสกะปรากฎ ล่วงไปได้ ๓ วันนับแต่ วันที่โสตทสกะปรากฏนั้น ฆานทสึกะปรากฏ ล่วงไปได้ ๗ วันนับแต่วัน ฆานทสกะปรากฏนั้น ชิวหาทสกะปรากฏขึ้น ๆ จริงอยู่ แม้ในอรรถกถา พระอ…

…ารดา โดยเน้นรายละเอียดเวลาและลำดับของการเกิดขึ้นต่างๆ อาทิ จากการปรากฏของจักขุทสกะสู่โสตทสกะ จากนั้นฆานทสกะ และชิวหาทสกะ โดยเนื้อหานี้สอดคล้องกับแนวทางในพระอรรถกถาที่ได้กล่าวถึงในบริบทเดียวกัน จึงเสนอมุม…

…จฉาทิฏฐิ ๑ มิจฉาสังกัปปะ ๑ มิจฉา วายามะ ๑ มิจฉาสมาธิ ๑ ฯ อินทรีย์ ๒๒ คือ จักขุนทรีย์ ๑ โสตินทรีย์ ๑ ฆานินทรีย์ ๑ ชิวหินทรีย์ ๑ กายินทรีย์ ๑ อิตถินทรีย์ ๑ ปุริสินทรีย์ ๑ ชีวิตนทรีย์ ๑ มนิทรีย์ ๑ สุขินทรีย…

ในหน้า 311 ของอภิธัมมัตถสังคหบาลี ท่านเสนอแนวคิดต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับปาปสังคหะ (อกุศลสังคหะ) ซึ่งมีการกล่าวถึง 5 อย่าง ได้แก่ อาสวะ, โอฆะ, โยคะ, และคันถะ โดยมีรายละเอียดของวัตถุธรรมและแนวคิดต่างๆ รวม

…ทานขันธ์ ๑ วิญญาณูปาทาขันธ์ ๑ ฯ 0 อายตนะ ๑๒ คือ จักขวายตนะ (อายตนะคือตา) ๑ โสตายตนะ (อายตนะคือหู) ๑ ฆานายตนะ (อายตนะคือจมูก) ๑ ชิวหายตนะ (อายตนะคือลิ้น) ๑ กายายตนะ (อายตนะคือกาย) ๑ มนายตนะ (อายตนะคือใจ) …

บทความนี้นำเสนอความเข้าใจในอภิธัมมัตถสังคหบาลีและอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา โดยเน้นไปที่ธรรม ๓๓ ในโลกุตตรจิต รวมถึงขันธ์ ๕ อุปาทานขันธ์ ๕ อายตนะ ๑๒ และธาตุ ๑๘ ซึ่งสำคัญต่อการศึกษาและเข้าใจอริยสัจ ๔ในพุทธศ

…ับแห่งจักขวายตนะ โดยรับ อารมณ์ซึ่งยังไม่มาถึงได้เหมือนกัน ฯ บรรดาอายตนะ ๔ มีฆ่านายตนะ เป็นต้นนอกนี้ ฆานายตนะตรัสไว้ก่อน เพราะมีความสามารถรับ อารมณ์ได้เร็วกว่า ๆ จริงอยู่ กลิ่นของโภชนะเป็นต้น เพียงแต่ วาง…

…ตนะภายในที่เห็นได้และมีอาการกระทบได้ และอายตนะภายนอกที่ไม่ได้เห็นแต่สามารถรับรู้ได้ เช่น โสตายตนะและฆานายตนะ ซึ่งมีความสามารถในการรับอารมณ์ที่แตกต่าง โดยเฉพาะกลิ่นของอาหารที่สัมผัสได้เร็ว การวิเคราะห์นี้…