ฌาน : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 28 / 45

…ิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 212 [ว่าด้วยโลกวินาศด้วยไฟเป็นต้น] คำว่า ทุติยฌานภูมิย์ ท่านกล่าวไว้ด้วยอำนาจฌานที่เป็น ฌานจตุกกนัยฯ ประกอบความว่า "ต่อจากนั้นไป รูปเท่านั้นเป็นไป ใน…

ในบทนี้กล่าวถึงการพินาศของโลกซึ่งเกิดจากไฟ น้ำ และลม โดยอธิบายถึงอำนาจของฌานที่ส่งผลต่อการพินาศในแต่ละชั้นของพรหมโลก คำอธิบายสรุปถึงการเปลี่ยนแปลงของโลกในแต่ละกลุ่มเวลา โดยแบ่ง…

…วยอำนาจ แห่งทานเป็นต้น ชื่อว่ายังไ ายังไม่ถึงอัปปนา เพราะกุศลที่เป็นไปในบรุพภาค เป็นกามาวจร ฯ บทว่า ฌานงฺคเภเทน ความว่า ก็แล รูปาวจรกุศลนั้น แม้ เมื่อมีอยู่มิใช่น้อย โดยความต่างแห่งปฏิปทาเป็นต้น ก็มีเพีย…

…ของทาน ศีล และภาวนา. ที่กล่าวถึงรูปาวจรกุศลว่ามีลักษณะเป็นมโนกรรมอย่างเดียว และได้มีการอธิบายถึงองค์ฌานที่เกิดจากการปฏิบัติด้วยอำนาจการก้าวล่วงองค์. นอกจากนี้ยังระบุอารมณ์ ๔ ประการในบริบทของกรรมที่เกี่ยว…

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 243 [อธิบายปฐมฌานมีอารมณ์เล็กน้อยเป็นต้น] ฌานที่ชื่อว่าปริตตะ เพราะอรรถว่า มีอานุภาพน้อย ดุจถูกตัด ถูกปั่นทอนรอนด้านฯ…

บทความนี้กล่าวถึงการอธิบายอารมณ์ที่เป็นปริตตฌานและประเภทของฌานต่างๆ โดยอ้างอิงถึงอาภิธัมมัตถสังคหบาลี ศึกษาเกี่ยวกับปริตตฌาน, ปณีตฌาน และมัชฌิมะ รว…

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 244 ปานกลาง ชื่อว่ามัชฌิมฌาน ฌานที่บุคคลให้เกิดด้วยฉันทะเป็นต้น ที่ประณีต ชื่อว่าปณีตฌาน ดังนี้แล ฯ พอทีไม่ต้องกล่าวให้ชักช้านัก…

ในคัมภีร์อภิธัมมัตถสังคหบาลีได้มีการกล่าวถึงการเจริญฌาน โดยเฉพาะมัชฌิมฌานและปณีตฌาน ซึ่งเป็นส่วนสำคัญในการเข้าถึงอภิญญา จากการเจริญปัญจมฌาน บุคคลสามารถพัฒน…

…ยปัจจัย ปุเรชาตปัจจัย ปัจฉาชาตปัจจัย อาเสวนปัจจัย กัมม ปัจจัย วิปากปัจจัย อาหารปัจจัย อินทริยปัจจัย ฌานปัจจัย มัคคปัจจัย สัมปยุตตปัจจัย วิปปยุตตปัจจัย อัตถิปัจจัย นัตถิปัจจัย วิคตปัจจัย อวิคตปัจจัย ดังนี…

ในงานนี้จะนำเสนอประเด็นเกี่ยวกับปัจจัยต่าง ๆ รวมถึงพิจารณามิติของปัจจัยที่ส่งผลต่อการดำเนินชีวิตและการศึกษาในปรัชญาพุทธศาสนา พร้อมเชื่อมโยงแนวคิดกับหลักฐานทางอักษรศาสตร์ หากต้องการศึกษาหรือแลกเปลี่ยนค

…้น ท่านอาจารย์ทำใน ใจ ดังนี้ จึงได้กล่าวคำมีอาทิว่า จิตตเจตสิกา ธมฺมา อญฺญมญฺญ์ ดังนี้ฯ คำว่า เหตุชุฌานงฺคมคฺคงฺคามิ สหชาตานํ นามรูปานํ ความว่า เหตุ ฌาน และมรรค ทั้ง ๓ นี้ ย่อมเป็นปัจจัยแก่รูปที่มีกรรม เ…

เนื้อหาเกี่ยวกับอภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา โดยเฉพาะการศึกษาเกี่ยวกับอาเสวนะและมรรค โดยอาจารย์ธรรมปาลเถระได้กล่าวถึงปัจจัยต่างๆ ที่ส่งผลต่อการเกิดขึ้นของรูปธรรมและจิต โดยอธิบายถึงควา

…พนูปนิสัยนั้น เป็นไป แล้วด้วยอำนาจแห่งการทำทาน ศีล อุโบสถกรรม กุศลกรรมที่ทำไว้ใน ก่อน และสั่งสมมาดี ฌาน โคตรภู โวทาน และมรรคเป็นต้น ให้หนักแน่นแล้วพิจารณาโดยนัยเป็นต้นว่า บุคคลให้ทานสมาทานศีล กระทำอุโบสถ…

บทความนี้สำรวจความสัมพันธ์ระหว่างกุศลธรรมและอกุศลธรรมในบริบทของอภิธรรม โดยให้ความสำคัญกับธรรมชาติของปัจจัยที่ส่งผลต่อจิตใจและการกระทำ กุศลและอกุศลธรรมมีบทบาทสำคัญในลักษณะการพัฒนาที่เป็นไปตามสันดานของบ

…ู้อาศัยศรัทธาเป็นต้นของกัลยาณมิตรแล้วกระทำกุศลฯ บัณฑิตพึงเห็น คำตามสมควรอย่างนี้ คือ ทาน ศีล อุโบสถ ฌาน อภิญญา วิปัสสนา และมรรคภาวนาก็ดี ธรรมมีราคะชั้นสูง ๆ ขึ้นไปเป็นต้น อันเป็นเหตุ แห่งธรรมมีราคะเป็นต้…

ในข้อความนี้ อาจารย์ได้นำเสนอความสัมพันธ์ระหว่างราคะ ศรัทธา และธรรมที่มีอิทธิพลต่อการอบรมในธรรมะ มีการกล่าวถึงธรรมที่เป็นนิสัยแก่กุศลธรรมทั้งภายในและภายนอก พร้อมกับความสำคัญของการเลือกทำความดีเช่นทาน

…้น พระผู้มีพระภาค ทรงแสดงไขไว้ว่า อัปปนา พยัปปนา (ให้สัมปยุตธรรมแนบแน่น คือ แนบแน่นวิเศษในอารมณ์) 1 ฌานธรรมที่เป็นมหัคคตะและอนุตตระ แม้ทั้งหมด พระผู้มีพระภาคเจ้าก็ตรัสเรียกว่า อัปปนา ตามอำนาจ ที่มีวิตานั…

บทความนี้กล่าวถึงการแบ่งประเภทของจริตในอภิธัมมัตถ รวมถึงการภาวนาในแต่ละระดับ โดยชี้ให้เห็นถึงกรรมเตรียมการและอุปจารภาวนา วิตกอัปปนาที่สำคัญในชีวิตและการฝึกจิตตามหลักพระพุทธศาสนา นอกจากนี้ยังอธิบายถึงค

…บทว่า ตโต ปฏฐาย คือ ตั้งแต่ปฏิภาคนิมิคเกิด ฯ [อธิบายความต่างกันแห่งวสีทั้ง ๕] ความสามารถคำนึงถึงองค์ฌานต่อเนื่องกันไม่เลยไปจากชวนะ ๔-๕ ชวนะและภวังค์เล็กน้อย (ภวังค์ทั้ง ๒) ในลำดับแห่งอาวัช- นะที่เกิดขึ้น…

…คนิมิตและคุณสมบัติต่างๆ ของวสีในการดำรงอยู่ภายในอารมณ์ทั้ง ๕ โดยวิเคราะห์ความแตกต่างของนิมิตรและองค์ฌาน รวมถึงวิธีการเข้าไปยังระดับฌานอย่างมีประสิทธิภาพ ซึ่งในกระบวนการนี้จะเห็นถึงความสามารถในการจัดการกั…

…่อมเกิดขึ้น ๆ นัยกรรมฐาน ๔๐ จบ ฯ [อธิบายอภิญญา ๕] สองบทว่า อภิญญาวเสน ปวตฺตมาน ความว่า รูปาวจรปัญจม ฌานนั่นแล ที่เป็นไปโดยอำนาจแห่งโลกิยอภิญญา ๕ มีอิทธิวิธีเป็นต้น ที่เรียกว่าอภิญญา โดยอรรถว่า รู้ยิ่ง คื…

บทนี้กล่าวถึงการเจริญกรรมฐานและความสำคัญของสมาธิในพระพุทธศาสนา โดยเน้นการประณีตและการข่มนิวรณ์เพื่อพัฒนาจิตสู่ระดับอภิญญา ซึ่งเป็นการรู้ยิ่ง และการใช้กรรมฐาน ๑๐ เพื่อเจริญจิตอันเป็นเลิศ รวมถึงความหมาย

…ตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 420 แก่อภินิหาร (ควรแก่การส่งบริกรรมจิตไปเพื่อต้องการบรรลุอภิญญา) เข้าปัญจมฌานที่เป็นรูปวจรนั่นแล เพราะประกอบด้วยอุเบกขาและ เอกัคคตา และเพราะเป็นฌานสมควร คือฌานที่ ๕ นั้น ซึ่งมีป…

บทนี้กล่าวถึงการเข้าถึงอภิญญาโดยการส่งบริกรรมจิตไปที่ปัญจมฌาน ซึ่งเป็นฌานที่ประกอบด้วยอุเบกขาและเอกัคคตา การอธิษฐานเพื่อบรรลุอภิญญาและการบริกรรมอิทธิวิธญาณในประส…

ๆ l ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 421 ที่เป็นบาทเป็นต้นนั้น ฌานที่เป็นบาท เป็นอดีตเท่านั้น กายเป็นปัจจุบัน อารมณ์นอกนั้นมีรูปเป็นต้น เป็นปัจจุบันบ้าง เป็นอนาคตบ้าง…

ในเนื้อหานี้กล่าวถึงความสัมพันธ์ระหว่างจิตและอารมณ์ในอภิธัมมาฯ โดยเฉพาะในเรื่องของปรจิตตวิชชาที่ประกอบด้วยจิตในอดีต ปัจจุบัน และอนาคต การวิเคราะห์และการตีความจากพระอาจารย์หลายท่านเกี่ยวกับความหมายของจ

…จฉายนะ 0 ๒ ค ๒ ค โมคคลลิยา อปจฺจ โมคคลุลายโน เหล่ากอ แห่งนาง โมคคัลลี ชื่อโมคคัลลายนะ. ๒ ศัพท์ที่ลง ฌาน ปัจจัย อย่างนี้ กจจาโน, วจฉาโน, โมคคลลาโน, วิเคราะห์และคำแปล เหมือนใน ฌายน ปัจจัย

เนื้อหาเกี่ยวกับบาลีไวยกรณ์ที่มุ่งเน้นการวิเคราะห์คำ โดยแบ่งประโยคต่าง ๆ ตามโครงสร้างและการใช้ปัจจัย เพื่อให้เห็นถึงลักษณะเฉพาะของแต่ละคำ ได้แก่ วสิฎฐะ โคตมะ วสุเทวะ กิจจา โมคคลลา พร้อมทั้งคำแปลและการ

…ห์ ฯ สพฺเพ สังขารา อนิจจาติ ยทา ปญฺญาย ปสฺสติ อถ นิพฺพินฺทติ ทุกฺเข เอส มคฺโค วิสุทฺธิยาติ ฯ กตุถจิ ฌานปญฺญาวเสน ฯ ยถาห์ ฯ นตฺถิ ฌาน อปุญฺญสฺส นตฺถิ ปญฺญา อายิโน ยมหิ ฌานญฺจ ปญฺญา จ ส เว นิพพานสนฺติเกติ …

เนื้อหาในวิสุทธิมคฺคพูดถึงการล่วงพ้นจากมลทินและการเข้าสู่นิพพานผ่านมรรคซึ่งนำไปสู่การเข้าใจท่านที่มีความบริสุทธิ์ด้วยการฝึกฝนจิตใจและการพัฒนาปัญญา พิจารณาจากสังขารที่ไม่เที่ยง มีสติและการปฏิบัติเพื่อใ

…้าที่ 43 สีลนิทเทโส สัตตหิ นครปริกขาเรหิ สุปริกขิตต์ โหติอาที่สุ” ปริวาโร วุจฺจติ ฯ รโถ สีลปริกขาโร ฌานกโข จากวีริโยติอาที่สุ” อลงกาโร ฯ เยเกจีเม ปพฺพชิเตน ชีวิตปริกฺขารา สมุทาเนตพฺพาติอาทีสุ" สมภาโร ฯ อ…

บทความนี้เน้นที่การศึกษาสีลและปริกขาในพระพุทธศาสนา โดยอธิบายถึงความสำคัญของสีลในการป้องกันและการรักษาให้ชีวิตมีความสงบสุขและเป็นระเบียบ รวมถึงการวางแผนการปฏิบัติในชีวิตประจำวันเพื่อให้มีความสมดุลและมี

…ญ อตฺถิ สุขา ปฏิปโท ทนุธาภิญโญ อตฺถิ สุขาปฏิปโท ขิปปาภิญโญติฯ ตตฺถ ปฐมสมนาหารโต ปฏฐาย ยาว ตสฺส ตสฺส ฌานสฺส อุปจาร อุปปัชชติ ตาว ปวดตา สมาธิภาวนา ปฏิปทาติ วุจจติ ฯ อุปจารโต ปน ปฏฐาย ยาว อปปนา ตาว ปวตฺตา ป…

บทความนี้พิจารณาถึงวิสุทธิมคฺคสฺสและความสำคัญของสมาธิในการพัฒนาทางจิตใจ โดยกล่าวถึงวิธีการฝึกสมาธิที่นำไปสู่การลดทุกข์และเสริมสร้างสุข ผ่านทางการปฏิบัติ ปัญญาและอภิญญา เห็นได้ว่า การปฏิบัติสมาธิสามารถ

…ตปริตตารมณาทิวเสน จตุพุพิโธ ฯ ตติยจตุกเกฯ วิกขมภิตนีวรณาน วิตกกวิจารปีติสุขสมาธิน เสน ปญฺจงคิก ปฐมชฺฌานํ ตโต รูปสนฺตวิตกวิจาร์ ติวงค์ก ทุติย ตโต วิรตต ปีติก ทวงคิก ตติย์ ตโต ปหินสุข อุเปกขาเวทนา- สหิตสฺส…

เนื้อหานี้เกี่ยวกับวิสุทธิมคฺคสฺสและการเข้าใจสมาธิในรูปแบบต่างๆ ซึ่งมีการแบ่งเกณฑ์ออกเป็นหลายประเภทที่สำคัญ เช่น สมาธิในรูปของกามาวจระ รูปาวจระ และอรูปาวจระ โดยพิจารณาองค์ประกอบและประเภทของสมาธิในบริบ

…ิ จิตฺตสฺส เอกคุคติ อย วุจจติ วีมิสาสมาธิติ" เอว อธิปติวเสน จตุพุพิโธ ฯ ปญฺจก ฯ ย จตุกฺก วุตติ ทุติยฌาน ติ วิตกกมตฺตา- ติกุกเมน ทุติย์ วิตกกวิจาราติกุกเมน ตติยนติ เอว ทวิธา ภินฺทิตวา ปญฺจ ฌานาน เวทิตพฺพา…

บทความนี้นำเสนอเกี่ยวกับ กมฺมฏฺฐานและความหมายของสมาธิในพระพุทธศาสนา โดยเฉพาะในแง่ของการพัฒนาจิตใจ ผ่านแนวทางการฝึกสมาธิทั้งหลาย การทำความเข้าใจในขั้นตอนต่าง ๆ ที่ช่วยให้บุคคลเข้าถึงจิตที่มีความสงบโดยก

… โย ธรติ ตสฺส สนฺติเก เหตุ วฏฏติ ตสุมิมปิ อสติ ย์ กมฺมฏฺฐานํ เหตุกาโม โหติ ตสฺเสว วเสน จตุกฺกปญฺจกชุฌานาน นิพฺพตฺเตตวา ฌานปทฏฐาน วิปัสสน ๑. ยุ. จริตานุกูล ฯ ๒. สํ. ส. ๑๕/๑๒๘

เนื้อหาเสนอแนวทางการปฏิบัติในระดับต่าง ๆ ของกมฺมฏฺฐาน ด้วยเจตนาและความเข้าใจเกี่ยวกับการใช้เป้าหมายในการฝึกจิต โดยเกี่ยวข้องกับการเข้าถึงถึงสุขและความสงบทางจิต การใช้จริยธรรมในชีวิตประจำวันเพื่อนำไปสู