ฌาน : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 35 / 45

ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒ - หน้าที่ 169 ( ในวิภังค์ตอนหนึ่ง ) ว่า " ถามว่า ในสมัยนั้นฌานมีองค์ ๓ เป็นไฉน ? ตอบว่าฌานมีองค์ ๓ คือ ปีติ สุข เอกัคคตา " ดังนี้ คำที่เหลือมีนัยอันกล่าวใน (ตอบแก…

ในวิสุทธิมรรค อธิบายถึงองค์ฌานซึ่งมีปีติ สุข เอกัคคตาเป็นสำคัญ พระโยคาวจรได้บรรลุทุติยฌานและปรึกษาโทษของทุติยฌาน ว่าแม้จะมีความดี …

…โยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒ - หน้าที่ 172 ความว่าดูอย่างสงบ คือดูไม่ตกเป็นฝักฝ่าย ผู้ลุถึงตติยฌานท่านเรียก ว่า อุเปกฺขโก เพราะประกอบด้วยอุเบกขานั้นสดใสไพบูลเรี่ยวแรง ก็แลอุเบกขามี ๑๐ อย่าง คือ ฉฟัง…

บทความนี้ให้ความรู้เกี่ยวกับอุเบกขาในวิสุทธิมรรค โดยอธิบายประเภทอุเบกขา 10 อย่าง เช่น ฉฟังคุเบกขา, พรหมวิหารุเบกขา, และโพชฌงคุเบกขา พร้อมทั้งพิจารณาความสำคัญของอุเบกขาในมุมมองของพระธรรมวินัยและผลกระทบ

…วทนูเบกขา ต่างกันและกันด้วย โดยความ ก็ต่างจากอุเบกขานอกนั้นด้วยแท้แล โดยนัยดังนี้ ในอุเบกขาเหล่านี้ ฌานุเบกขาท่านประสงค์เอา ในที่นี้ ฌานุเบกขานั้นมีความวางเฉยเป็นลักษณะ มีความไม่ โสตถิกฤตย์ ไทยเราเรียก "…

…ยยกตัวอย่างการมองเห็นภพ ๓ ในแง่ของเวทนาและความคิดที่จะไม่เบียดเบียน ซึ่งจะมีอุเบกขาในหลายบริบท เช่น ฌานุเบกขาและการใช้สัญลักษณ์สวัสดิกะในการแสดงความหมายทางจิตวิญญาณ.

… 177 ปรากฏ สัมปชัญญะ มีความไม่หลงเป็นลักษณะ มีความตัดสินใจ เป็นรส มีความเลือกเฟ้นเป็นเครื่องปรากฏ ในฌานเหล่านั้น สติสัมปชัญญะนี้ ย่อมมีแม้ในฌานต้นๆ ด้วยว่าแม้เพียงแต่อุปจารก็ย่อมไม่สำเร็จแก่ภิกษุผู้ลืมสต…

เนื้อหาเกี่ยวกับวิสุทธิมรรคในตติยฌานที่เน้นบทบาทของสติสัมปชัญญะในกระบวนการทางจิต ซึ่งช่วยให้ผู้ปฏิบัติสามารถเดินทางในฌานได้อย่างละเอียดแ…

…รรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒ - หน้าที่ 178 สุขหวานนัก เพราะไม่มีสุขยิ่งกว่านั้น แต่ว่าความไม่ติดใจในสุขใน ตติยฌานนี้ ย่อมมีได้ด้วยอานุภาพสติสัมปชัญญะ มิใช่ด้วย ประการอื่น ดังนี้แล (แก้ สุขญฺจ กาเยน ปฏิสํเวเทติ) บั…

เนื้อหาเกี่ยวข้องกับการเข้าใจในความสุขที่เกิดขึ้นจากการปฏิบัติในตติยฌานที่ลึกซึ้ง และการที่พระโยคาวจรสามารถเข้าถึงความสุขดังกล่าวได้ โดยอ้างอิงถึงคำสอนจากพระพุทธองค์ แสดงใ…

… ตอน ๒ - หน้าที่ 179 "เป็นผู้วางเฉยมีสติเป็นสุขวิหารี ( มีปกติอยู่เป็นสุข ) " พระโยคาวจร เข้าถึงตติยฌานนั้นอยู่" ถามว่า " ก็เพราะเหตุไฉน ท่านจึงสรรเสริญบุคคลผู้ได้ตติย ฌานนั้นอย่างนี้ ? " แก้ว่า " เพราะค…

บทความนี้กล่าวถึงความสำคัญของบุคคลที่เข้าถึงตติยฌานที่ 3 ซึ่งเป็นการเข้าสู่ความสุขที่แท้จริง โดยเฉพาะการมีสติที่มั่นคง และการวางเฉยต่อความสุขเพื่อไม่ให…

… วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒ - หน้าที่ 180 ขณะอัปปนานั่นแล้ว ดุจวิตกวิจารอันละไปในขณะอัปปนาแห่งทุติย ฌานเช่นกัน เพราะเหตุนั้น ปีตินั้นจึงเรียกว่า เป็นองค์สำหรับละ ส่วนความที่ตติยฌานประกอบด้วยองค์ ๒ พึงทรา…

บทนี้สำรวจการทำความเข้าใจเกี่ยวกับตติยฌานในวิสุทธิมรรค โดยเน้นองค์ประกอบสำคัญที่ประกอบกัน เช่น สุขและเอกัคคตาแห่งจิต อีกทั้งแสดงให้เห็นถึงควา…

ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒ - หน้าที่ 181 ครั้นเมื่อพระโยคาวจรนั้นออกจากตติยฌานแล้ว มีสติสัม ปชัญญะปัจจเวกขณ์องค์ฌานทั้งหลายอยู่ สุขกล่าวคือ โสมนัสเวทนา เจตสิกสุข ปรากฏโดยความเป็น…

เนื้อหานี้กล่าวถึงการบรรลุถึงจตุตถฌานซึ่งเป็นการเข้าใจบริสุทธิ์ของจิต โดยการทำสมาธิและการฝึกปฏิบัติภาวนา เพื่อให้เกิดความอุเบกขาและความสง…

ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒ - หน้าที่ 183 ฌานทีเดียวอย่างนี้ว่า" ก็ทุกขินทรีย์อันเกิดขึ้นแล้ว ย่อมดับไม่เหลือ ในที่ไหน ? ภิกษุทั้งหลาย ภิกษุในธรร…

เนื้อหาเกี่ยวกับการดับทุกขินทรีย์ในฌาน การสร้างความเข้าใจในความดับสนิทที่เกิดขึ้นในฌานและการวิเคราะห์ทุกขินทรีย์ที่เกิดขึ้น เช่น โทมนัสสิน…

…ิปักขธรรม ( คือสุข ) กำจัดไปแล้ว อนึ่ง ความเกิดแห่งโทมนัสสินทรีย์ ซึ่งแม้ดับไปแล้วในอุปจาร แห่งทุติยฌานอันเป็นนานาวัชชนะเหมือนกัน ก็พึงมีได้ เพราะเหตุที่ โทมนัสสินทรีย์นั้น เมื่อความเหนื่อยกายและความเหนื…

ในบทนี้มีการอธิบายถึงความสำคัญของสินทรีย์ ณ ฌานแต่ละระดับ รวมถึงอุปจารและอัปปนา เพื่อแสดงถึงความเกิดและดับของความรู้สึกต่างๆ เช่น โทมนัส ปีติ และโส…

…าค ๑ ตอน ๒ - หน้าที่ 185 ก็เพราะเหตุนั้น พระผู้มีพระภาคเจ้าจึงทรงทำอปริเสสศัพท์ (ประกอบไว้) ในบาลี (ฌานนิโรธ) นั้น ๆ (ทุกข้อ) เป็นต้นว่า "เอตถุปฺปนฺนํ ทุกฺขินฺทฺริย์ อปริเสส์ นิรุชฺฌติ ทุกขินทรีย์ที่เกิด…

ในเนื้อหานี้ พระผู้มีพระภาคเจ้าทรงอธิบายเกี่ยวกับอทุกขมสุขเวทนาในจตุตถฌาน โดยการทำอปริเสสศัพท์เป็นการรวมรวมเวทนาต่างๆ เพื่อให้ผู้ปฏิบัติสามารถกำหนดและจับได้ง่ายขึ้น โดยการเป…

…ุติสมาบัติที่เป็นอุทกขมสุขมี ๔ ประการแล ดูกรอาวุโส ภิกษุในพระธรรมวินัยนี้ เพราะละสุขด้วย ฯลฯ เข้าถึงฌานที่๔ อยู่ นี้แล อาวุโส ปัจจัย ๔ แห่งเจโตวิมุตติสมาบัติที่ เป็นอทุกขมสุข " ดังนี้ หรือนัยหนึ่ง พึงทรา…

…คิดเกี่ยวกับปัจจัยที่ส่งผลต่อเจโตวิมุตติในวิสุทธิมรรค ผ่านการวิเคราะห์คุณสมบัติของเวทนาและการเข้าถึงฌานที่ 4 โดยระบุว่าราคะและโทสะต่างถูกขจัด ซึ่งส่งผลให้เกิดความสุขอทุกขมและเจโตวิมุตติ เป็นการศึกษาเชิงล…

…โยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒ - หน้าที่ 187 ( แก้ อทุกขมสุข ) က ปาฐะว่า อทุกขมสุข มีวินิจฉัยว่า ฌานนี้ชื่อว่าอทุกข์ เพราะ ไม่มีทุกข์ ชื่อว่าอสุข เพราะไม่มีสุข พระผู้มีพระภาคเจ้าทรงแสดง เวทนาที่ ๓ อัน…

ข้อความนี้เกี่ยวกับการวิเคราะห์อทุกขมสุข ในฌานซึ่งหมายถึงความไม่มีทุกข์และสุข พระผู้มีพระภาคเจ้าทรงสอนเกี่ยวกับความเวทนาที่ ๓ อันเป็นกลางระหว่างทุ…

… ภาค ๑ ตอน ๒ - หน้าที่ 188 ฌัตตตา อนึ่ง มิใช่ว่าสติอย่างเดียวเท่านั้นที่บริสุทธิ์เพราะอุเบกขานั้น ในฌานนี้ ที่แท้แม้สัมปยุตธรรม (ธรรมที่ประกอบกับสติ) ทั้งปวงก็ บริสุทธิ์ไปด้วย เป็นแต่ตรัสเทศนาโดย ( ยก) ส…

บทความนี้พิจารณาความบริสุทธิ์ของอุเบกขาในฌาน ตั้งแต่ฌานเบื้องต่ำไปจนถึงจตุตถฌาน โดยใช้ล比จันทรเลขาเป็นสัญลักษณ์ในการเปรียบเทียบว่าทั้งสติและสัมปย…

…่าๆ ซึ่งนิมิตนั้นแหละ โดยบริกรรมว่า ปฐวี ปฐวี ดังนี้ เพื่อละองค์หยาบและเพื่อได้องค์ละเอียดอยู่ ทุติยฌานย่อมเกิดขึ้นโดย นัยที่กล่าวมาแล้วนั่นแล วิตกอย่างเดียวเท่านั้นเป็นองค์สำหรับละแห่ง ทุติยฌานนั้น องค์…

เนื้อหาในบทนี้กล่าวถึงการบรรลุตติยฌานในกระบวนการฝึกสมาธิ โดยเน้นการทำใจให้บริสุทธิ์ผ่านการบริกรรมคำว่า 'ปฐวี' เพื่อประสบผลแห่งการพัฒนาในจ…

ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒ - หน้าที่ 191 ตามนัยที่กล่าวมานี้ ฌานซึ่งเป็นทุติยะในจตุกนัยแตกออกเป็น ( ๒ ) มาเป็นทุติยฌานและตติยฌานในปัญจกนัย ส่วนฌานที่เป็นตติยฌานและจ…

เนื้อหาเกี่ยวกับการวิเคราะห์ฌานในวิสุทธิมรรค ซึ่งอธิบายถึงการแตกตัวของฌานในรูปแบบต่างๆ เช่น ทุติยฌานและตติยฌานในปัญจกนัย รวมถึงปฐมฌ…

…์อื่นที่จัดว่าเป็นอารมณ์น่ากลัวเห็นปานนี้ หามีไม่ เพราะในกรรมฐานนี้ พระโยคาวจร ( ถึงกับ) ได้ชื่อว่า ฌานวิพภันตกะ ( สึกจากฌาน) ก็มี เพราะเหตุอะไร เพราะความที่ กรรมฐาน (นี้ ) เป็นกรรมฐานมีอารมณ์น่ากลัวยิ่ง…

การกำหนดจำนิมิตมีประโยชน์ในการทำให้พระโยคาวจรอดทนต่อความกลัวที่เกิดจากอารมณ์น่ากลัวในกรรมฐาน ซึ่งมักทำให้เกิดความสยองในใจ ในขณะเดียวกัน การทำให้ใจมั่นคงด้วยการปลงใจว่าร่างที่ตายแล้วไม่มีทางลุกขึ้นหรือ

…กิตติคุณอันท่านท้าว ทศสตโลจน์เทอดทูนแล้ว ผู้ทรงพระสุภคุณ ได้ตรัสอสุภทั้งหลายเหล่าใด อันเป็นเหตุแห่ง ฌานแต่ละข้อแล้ว ด้วยประการฉะนี้ บัณฑิต ได้ทราบอสุภเหล่านั้น และภาวนานัยนี้ แห่ง อสุภเหล่านั้นด้วย อย่าง…

…วกับความแตกต่างของนิมิตในอสุภกรรมฐาน ทั้งหมดนี้นำไปสู่การเข้าใจถึงการปฏิบัติที่สามารถนำไปสู่การบรรลุฌานและการขจัดราคะได้อย่างมีประสิทธิภาพ รวมถึงการเข้าใจถึงสภาพซากศพและการมองเห็นความจริงตามหลักคำสอน

…ด้วยกำลังถือเท่านั้น เว้นถ่อเสีย หาอาจหยุดอยู่ได้ไม่ ฉะนั้น เพราะเหตุนั้น ในอสุภกรรมฐานนี้จึงมี 4 ( ฌานเพียง ) ปฐมฌานเท่านั้น ฌานนอกนั้นมีทุติยฌานเป็นต้นหามี ไม่ อนึ่ง ในเพราะอารมณ์นั้นแม้ปฏิกูล ปีติโสมน…

บทความนี้พูดถึงอสุภกรรมฐานที่มีอารมณ์มีกำลังทราม ซึ่งความปฏิกูลในการเจริญภาวนาช่วยให้เกิดปีติโสมนัส ทำให้ผู้ปฏิบัติสามารถพ้นจากชราและมรณะ โดยมีตัวอย่างเกี่ยวกับผู้ที่ได้เห็นกระดูกและเปรียบเทียบกับการท

…ิ ๑๐ สัญญา ๑๐ โดยมีอุทธุมาตกสัญญาเป็นต้น อาการ ๓๒ มีผมเป็นต้นอายตนะ ๑๒ ธาตุ ๑๘ ภพ ๕ มีกามภพเป็นต้น” ฌาน ๔ มีปฐมฌานเป็นต้น ๑. ข. สุ. ๒๕/๔๔๔ เพราะเหตุที่คาถานิ กล่าวถึงความรู้อริยสัจ แต่ไม่จำแนกกิจไว้ ให้ค…

ในบทนี้เราได้เรียนรู้เกี่ยวกับอริยสัจทั้ง 4 และความสำคัญของการรู้จักการเจริญและการละในธรรมะ โดยเน้นเรื่องจักษุและความสัมพันธ์กับทุกข์รวมถึงการตีความภพต่างๆ เช่น กามภพ รูปภพ อรูปภพ ศัพท์ในบทฐาน ตัวอย่า