หน้าหนังสือทั้งหมด

คติสมุนไพรสาธิภา ศรภคภระวินัย มหาวรรณ์ ตอน ๑
123
คติสมุนไพรสาธิภา ศรภคภระวินัย มหาวรรณ์ ตอน ๑
…ผู้มีพระภาคเสด็จมาสู่สหัสา [๒๔] พระผู้มีพระภาคด้วยทรงสั่งว่า "พ่อเอ้ย เจ้าจงเห็นสมณะ --- ๑. ข. ชา. ปกิณณก ๒๖๓. ในอื่นเรียกว่าจันทนกินนรีชาดก. ๒. เกสวชิชุนุดี กุลวิรายานเสน เกโลโรปนฤดิ สกุตทิปันนิ. ราชมลิพั…
บทความนี้กล่าวถึงเรื่องราวจากมหาวรรณ์ และการสั่งสอนของพระผู้มีพระภาคผ่านพระนันทุมาร โดยเน้นที่ความสำคัญของการรักษาคุณธรรมและการเรียนรู้จากประวัติศาสตร์เพื่อการปฏิบัติที่ถูกต้องในพระพุทธศาสนา สามารถสำร
ปกิณณกศัพท์ในวรรณกรรมไทย
163
ปกิณณกศัพท์ในวรรณกรรมไทย
… องก์ ( พนานุกรม มคธ-ไทย โดย พันตรี ป. หล่อสมบูญ สำนักเรียน วัดปากน้ำ จัดพิมพ์ พ.ศ. ๒๕๕๐ หน้า ๗๐๐ ) ปกิณณก (วิ) ต่าง ๆ, นามา, เกลี่ยนกลั่น, เรียงราย, กระจาย, ระคน, ระคนกัน, คละกัน, เบ็ดเสร็จ, ปกิณณกะ, ปกิณณ…
เนื้อหาเกี่ยวกับปกิณณกศัพท์ ซึ่งมีความหมายว่า 'คำศัพท์เล็กๆ น้อยๆ' และใช้เพื่อเรียกคำศัพท์ที่หลากหลาย ในการศึกษาภาษาไทย โด…
อภิญญา ๕ และอารัมมณฑิกะ ๔
230
อภิญญา ๕ และอารัมมณฑิกะ ๔
ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๒ - หน้าที่ 229 [ปกิณณกกถา] อนึ่ง พระนาถะเจ้าผู้ทรงรู้ขันธ์ ๕ ได้ตรัส อภิญญา ๕ ใดไว้โดยประการดังกล่าวมานี้ แล้ว บัณฑิตได้ทร…
บทความนี้เสนอการวิเคราะห์อภิญญา ๕ ที่พระนาถะเจ้าตรัสไว้ พร้อมกับการชี้ให้เห็นถึงการจำแนกอารมณ์ในอารัมมณฑิกะ ๔ ซึ่งประกอบไปด้วยหมวดต่าง ๆ อาทิเช่น ปริตตารัมมณฑิกะ มัคคารัมมติกะ และอตีตารัมมณฑิกะ โดยมีจ
คัมภีร์พระัมภาษ์มกายาทิ
50
คัมภีร์พระัมภาษ์มกายาทิ
คํานํ ํคือ คํมภีร์พระััมภาษ์มกายาทิ เป็น คำมภีร์ศาสนาพุทธที่แต่งขึ้นด้วยอักษรไทย จัดอยู่ในประเภทปกิณณกะ พบอยู่ในชุดพระไตรปิฎกฉบับสมบูรณ์ที่รฃ้างโดยพระมหากษัตริย์ไทย คือพระไตรปิฎกฉบับรองทรงโดยล้นเกล้ารัช…
…ป็นคำมภีร์ศาสนาพุทธที่เขียนด้วยอักษรไทยซึ่งมีความสำคัญ เป็นส่วนหนึ่งของพระไตรปิฎก โดยจัดอยู่ในประเภทปกิณณกะ ข้อความที่สำคัญเกี่ยวกับธรรมกายและจิตของพระพุทธเจ้าที่ถูกบรรยายไว้อย่างละเอียด สามารถแสดงถึงความสำ…
อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียาและเจตสิกสงฺคหวิภาโค
13
อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียาและเจตสิกสงฺคหวิภาโค
…ขสนฺตีรณ ฉนฺทวิริยวชฺชิตา ฯ มโนธาตุติกา ન เหตุกปฏิสนธิยุคเล ฉนฺทปีติวิริยวชฺชิตา ฯ ทวิปญฺจวิญญาเณสุ ปกิณณกวชฺชิตา ฯ เต เอว สงฺคยฺหนฺติ ฯ สพฺพถาปี อฏฐารส อเหตุเกสุ คณนวเสน จตุราว สงฺคโห โหติ ฯ ทวาทเสกโทส ทส …
เนื้อหาภายในเอกสารสำรวจอรรถบทของอภิธมฺมและเจตสิก, โดยมีการวิเคราะห์ถึงทุติยปริจฺเฉโทและกิจกรรมทางจิตที่เกี่ยวข้อง. ยังอธิบายถึงการจัดกลุ่มของจิตตามหลักอภิธรรม, การเปรียบเทียบและการสังเคราะห์ประเด็นหลั
อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลิยา - หน้าที่ 8
8
อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลิยา - หน้าที่ 8
…จิตฺตาวิยุตฺตานํ ยถาโยคมโต ปร จิตตุปฺปาเทสุ ปจฺเจก สมฺปโยโค ปรุจจติ ฯ สตฺต สพฺพตฺถ ยุชฺชนฺติ ยถาโยค ปกิณณกา จุททสากุสเลเสฺวว โสภณเสวว โสภณาฯ กฏ ฯ สพฺพจิตตสาธารณา ตาว สตุเม เจตสิกา สพฺเพสุปิ เอกูนนวุติจิตตุป…
เนื้อหาในหน้าที่ 8 ของอภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลิยา นำเสนอการทำงานของจิตในหลายระดับและบทบาทของเจตสิกา ในการประมวลผลและตัดสินใจของจิตทั้งในภาวะปกติและสมาธิ จิตเป็นตัวการสำคัญในการสร้างประสบการณ์และการตัดสินใจ
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - ประมวลธรรมและจิต
108
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - ประมวลธรรมและจิต
…่า เจตสิกที่ ทั่วให้แก่จิตทุกดวง มีเพียง ๒, แต่อย่างหนึ่ง ๆ มีถึง ๘๕ เพราะเกิด ขึ้นในจิต ๔๕, ในบรรดาปกิณณกเจตสิก วิตกมี ๕๕ อย่าง เพราะเกิดใน จิต ๕๕ พรรณนาความปริเฉทที่ ๒ แห่งอภิธัมมัตถสังหฎีกา ชื่ออภิธัม มั…
เนื้อหานี้เกี่ยวกับอภิธัมมัตถสังคหบาลีและอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา เน้นการประมวลธรรมและการรวมกลุ่มประเภทต่างๆ ของจิตตามอภิธรรม ที่กล่าวถึงการแสดงความแตกต่างของจิตในบริบทต่างๆ โดยแบ่งอย่างชัดเจนตามคุณลักษ
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา
49
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา
…ส ดังนี้เป็นต้น อธิบายความว่า จิตใน กามภพแม้โดยประการทั้งปวง ถึงเมื่อมีประเภทมากมาย โดยความ ต่างแห่งปกิณณกะ มีกาล ทวาร และสันดาร เป็นต้น ก็มีเพียง ๕๔ เท่านั้น โดยความต่างแห่งธรรมที่หยั่งลงสู่ภายในแห่งอกุศลว…
เนื้อหานี้อธิบายถึงจิตในกามภพและประเภทต่างๆ ของจิต โดยแบ่งเป็นจำนวน ๕๔ รวมทั้งอธิบายถึงธรรมที่เกี่ยวข้องกับอกุศลวิบากและกุศลวิบาก เช่น อกุศลจิตและกุศลจิต พร้อมรายละเอียดของปฐมฌานกุศลจิตที่ประกอบด้วยธร
เสสกสิณนิทเทโส: การเจริญสติและสมาธิ
223
เสสกสิณนิทเทโส: การเจริญสติและสมาธิ
…ฺพธมฺมทโส รูปาวจรมหิ จตุกฺกปญฺจกชุฌานเหตุ ฯ เอว์ ตานิ จ เตสํ จ ภาวนานยมิมิ วิทิตวาน เตเสวว อย ภิยโย ปกิณณกกถาปิ วิญเญยฺยา ฯ
ในเอกสารนี้กล่าวถึงเสสกสิณนิทเทโส ซึ่งเกี่ยวกับการใช้ความเข้าใจในนิมิตต์ต่าง ๆ โดยเฉพาะในการเจริญสติและสมาธิ โดยมีการอธิบายถึงความสำคัญของการมีสติและการพัฒนาในด้านนี้ โดยเน้นถึงการให้เห็นความจริงในชีว
วิสุทธิภูมิและการเรียนรู้
284
วิสุทธิภูมิและการเรียนรู้
…สุทธิภูมิคำครูคุณนาย มหาวิทยาลัยสมมตย (กุตใต้ ภาคโค) - หน้าที่ 284 วิสุทธิภูมิ คู คุณนาย อาทินา ย ปกิณณกนเญ วิธฏ ตมปิ สมฤติ คิโด í โทโล นฤดี กาวิญดฺ พุทธสุทธิ วิล พุทธรณ์ นาม โหติธี อธิปเปน วตวา เดน ปิโ…
การศึกษาเรื่องวิสุทธิภูมิ นำเสนอแนวคิดเกี่ยวกับการเรียนรู้และความสำคัญของวิสุทธิภูมิในระบบการศึกษาภาคโค โดยชี้ให้เห็นถึงความสำเร็จและประโยชน์ที่เกิดขึ้นในการศึกษาจากวิธีการต่างๆ ว่าจะมีอิทธิพลต่อการพั
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๑ - ธุดงค์และสมาทานเจตนา
131
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๑ - ธุดงค์และสมาทานเจตนา
…ความโลเลเป็นเครื่องปรากฏ มีอริยธรรมมีความมักน้อยเป็นต้นเป็น ปทัฏฐาน, ในบทเล่านั้น พึงทราบวินิจฉัยโดยปกิณณกะมีลักษณะ เป็นต้น ดังนี้. [ [วินิจฉัยโดยการสมาทาน และวิธี (ปฏิบัติ) เป็นต้น] ส่วนวินิจฉัยใน ๕ บท มีบ…
เนื้อหานี้กล่าวถึงการธุดงค์และสมาทานเจตนาในพิธีกรรมที่พระพุทธเจ้าทรงแนะนำ รวมถึงการวินิจฉัยเกี่ยวกับธุดงค์ต่างๆ ที่มีความสำคัญในการปฏิบัติธรรม หลังจากมรณภาพของพระพุทธเจ้า การสมาทานควรเกิดขึ้นในสำนักขอ
คุณค่าของคุรุธรรมในพระพุทธศาสนา
21
คุณค่าของคุรุธรรมในพระพุทธศาสนา
…พอเหมาะของสงสังสอนฝ่ายจึงมีความสำคัญมาก เพราะต่างยึดต้องถี่ที ถ้อยอคัย เพื่อให้พุทธบริษัท 4 ดำรงเป็นปกิณณกัน 3. คุณค่าของคุรุธรรมข้อมนี้ แม้แต่ภิกษุเหล่านี้อุ้มเองก็ยอมรับว่าโดยสภาพร่างกายของหญิงนี้ไม่อาจเท…
บทความนี้เสนอให้เห็นถึงการปรับรูปแบบการปฏิสัมพันธของภิกษุในพระพุทธศาสนาและความสำคัญของการรักษาระยะห่างระหว่างประชาชนกับภิกษุ เพื่อไม่ให้เกิดข้อครหาและเพื่อดำรงไว้ซึ่งความเสื่อมศรัทธา บทวิเคราะห์ยังชี้
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา
573
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา
…ทสฺส สุราพีชสฺสาปิ วาจกตฺตา วิปฺปกิณฺณาติ วิวรติ ฯ ปกาเรน กิณณา ปกิณฺณา ตติยาตปุปุริโส ฯ ปกิณณา เอว ปกิณณกา ฯ สพฺพโตสทฺเทน กปจฺจโย ฯ โสภ...สุ จาติ ปททวย์ กิณญาติ ปเท อาธาโร ฯ ปกาเรนาติ กิญญาติ ปเท ตติยาวิเส…
เนื้อหานี้กล่าวถึงความหมายของอภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา โดยมีการอภิปรายเกี่ยวกับเจตสิกาหลายประการ ทั้งโสภณาและอโสภณา รวมถึงความสัมพันธ์ระหว่างกัน การอธิบายความหมายและแนวคิดที่ปรากฏในสำนวนวิปฺปกิณฺณส
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา
572
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา
…ณสุ ตฑิตเรส จ เตหิ โสภเณหิ อิตเร อโสภเณสุ ปกาเรน....กิณณา วิปฺปกิณฺณา เจตสิกา อิติ ตสฺมา เต เจตสิกา ปกิณณกา ฯ อภิ.๑๐๑
เนื้อหานี้มีการอภิปรายเกี่ยวกับอภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา โดยเฉพาะอย่างยิ่งในหน้าที่ 572 ซึ่งมุ่งเน้นไปที่การศึกษาภาวสาธน์และการอธิบายแนวคิดต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องกับอภิธรรม พูดถึงความสำคัญของการทำความเข้าใจใน
หน้า15
149
…าสมิตี สิกขา กรณียา./ ๓. "น อุตเก อคลิลาน อุจาจร วา ปุสสาววา เนพ็ว วา กริสาสมิตี สิกขา กรณียา. ตโย ปกิณณกรรม./ อุททภูชา โข อายุสมโนโต เสียยา ชมมา./ เสี้ยย/ ๑๔๕
วิปัสสนาและฌานในอภิธรรม
66
วิปัสสนาและฌานในอภิธรรม
…งที่บุคคลผู้ซึ่งเข้าฌานอย่างใดอย่างหนึ่ง ในบรรดาฌาน มีปฐมฌานเป็นต้น ออกจากฌานที่เข้านั้นแล้ว พิจารณาปกิณณก สังขาร (สังขารอื่นจากฌานที่เข้า) ให้เกิดขึ้นแล้วนั้น เป็นเหมือนกับ ฌานที่เป็นบาทนั้น ๆ มีปฐมฌานเป็น…
บรรยายถึงความสัมพันธ์ระหว่างวิปัสสนาและฌานภายในอภิธรรม โดยกล่าวถึงองค์ประกอบของมรรคที่แตกต่างกัน ทั้งปฐมฌานและทุติฌาน รวมถึงการพิจารณาธรรมขั้นสูงและขั้นต่ำ ผลของการเข้าฌานที่มีอัธยาศัยต่อมรรคที่เกิดขึ
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา - เจตสิกและจิต
97
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา - เจตสิกและจิต
…ฯ ฉันทะ เกิดในจิต ๖๕ ยกเว้นจิต ๒๐ คือ อเหตุกจิต ๑๘ และโมหจิต ๒ ဆ คำว่า เต ปน ได้แก่ จิตตุปบาทที่เป็นปกิณณกเจตสิก และที สหรคตด้วยปกิณณกเจตสิกเหล่านั้น ฯ บทว่า ยถากกม คือ โดยสมควร แก่ลำดับแห่งจิตตุปบาท ทีเว้น…
…รอธิบายประเด็นต่างๆ เช่น วิจารย、อธิโมกข์、วิริยะ และปีติที่เกิดในจิตประเภทต่างๆ รวมถึงการเชื่อมโยงกับปกิณณกเจตสิกตามลำดับแห่งจิตตุปบาท.
คำสอนทางธรรมของสมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์
285
คำสอนทางธรรมของสมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์
…ักออกเสียแม้กระบอกหนึ่งก็มีกำลังไม่พอที่จะทานกันไว้ได้ ก็ต่างจะต้องล้มฉะนั้นแม้ พระพุทธพจนประพันธ์ในปกิณณกวรรคแห่งพระธรรมบท ก็ได้แสดงความนี้โดยบรรยายว่า โย อตฺตโน สุขมิจฺฉติ ปรทุกฺขุปธาเนน บุคคลผู้ใดปรารถนา…
บทความนี้นำเสนอคำสอนทางธรรมจากสมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์เกี่ยวกับการมีความสัมพันธ์ที่เข้มแข็งในหมู่คณะ โดยเน้นการดูแลและรักษาประโยชน์ของกันและกัน ทั้งนี้ การรักษาประโยชน์ของผู้อื่นจะช่วยให้ประโยชน์ของตนมั
ประโยชน์ของอโลภะและอโมหะในธุดงค์
181
ประโยชน์ของอโลภะและอโมหะในธุดงค์
…่า พึงทราบธุตังคะทั้งหลาย ความว่า พึงทราบธุดงค์ คือ ปังสุกูลกังคะ ฯลฯ เนสัชชิกังคะ ทั้งโดยอรรถและโดยปกิณณกะมีลักษณะเป็นต้น [ ธุตังคเสวนา] ๑๑ ธุดงค์เหล่านั้นได้กล่าวแล้ว ข้อว่า การเสพธุดงค์เป็นสัปปายะสำหรับใ…
ในเนื้อหานี้ชี้ให้เห็นถึงวิธีการที่ธรรมอโลภะและอโมหะช่วยในการทำลายความโลภและหลงในวัตถุที่ต้องห้าม สำหรับผู้ที่ปฏิบัติธุดงค์ โดยอธิบายถึงการยับยั้งการเสพติดวัตถุที่ไม่เหมาะสมและการให้สิ่งที่อนุญาตแก่ปั
หมวดที่ ๕ บทให้พรต่างๆ
314
หมวดที่ ๕ บทให้พรต่างๆ
…ทวตาทิสสทักขิณานุโมทนาคาถา ๑๕๓ เทวตาภิสัมมันตนคาถา ๑๕๓ อาทิยสุตตคาถา ๑๕๔ วิหารทานคาถา ๑๕๕ หมวดที่ 5 ปกิณณกะ คำขอขมาต่อผู้ปกครอง คำขอบรรพชาอุปสมบทแบบเอสาหัง คำขอบรรพชาอุปสมบทแบบอุกาสะ ๑๕๘ ๑๕๘
หมวดที่ 5 ประกอบด้วยบทให้พรต่างๆ ซึ่งรวมถึงบทอนุโมทนาวิธี, อานาฏิยปริตร, มงคลจักรวาฬน้อยและใหญ่, คาถาเกี่ยวกับการบรรพชาอุปสมบท และบทสวดอื่นๆ ที่เกี่ยวข้อง อาทิ เกณิยานุโมทนาคาถา, กาลทานสุตตคาถา, และวิ