ปวัติกาล : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ

…รรดากรรม ๔ อย่างเหล่านั้น เจตนาที่เป็นกุศล และอกุศล ที่ให้วิบากและกตัตตารูปเกิดขึ้น ในปฏิสนธิกาลและ ปวัติกาล ชื่อว่าชนกกรรมฯ กรรมที่เป็นกุศลและอกุศล แม้ไม่ สามารถเพื่อจะให้วิบากเกิดได้เอง เป็นปัจจัยแก่กรรมอื่…

บทนี้นำเสนอการวิเคราะห์กรรม ๔ ประเภท ได้แก่ ชนกกรรม อุปัตถัมภกกรรม อุปปีฬกกรรม และอุปฆาตกกรรม รวมถึงบทบาทของเจตนากุศลและอกุศล ที่ส่งผลต่อวิบากและสภาวะต่าง ๆ โดยเฉพาะในเรื่องของการเกิด การสนับสนุน และก

…ีวิบากนิดหน่อย เพราะไม่ได้ การเสพคุ้น เพราะเหตุนั้น เจตนาดวงแรกนั้น จึงให้ผลเป็นอเหตุกะ เพียงวิบากในปวัติกาล ดุจเพียงดอกไม้ในอัตภาพนี้เท่านั้น ฯ ส่วนชวนเจตนาที่ ๒ ที่ให้สำเร็จประโยชน์ เป็นเจตนาที่ให้ สำเร็จคว…

…ใจเกี่ยวกับเจตนาและกรรมเป็นกุญแจสำคัญในการศึกษาทางพระพุทธศาสนา ผ่านการอธิบายความเกี่ยวข้องกับวิบากในปวัติกาลและการทำความเข้าใจว่าเจตนาสามารถนำไปสู่ผลต่าง ๆ ในอัตภาพได้อย่างไร โดยมีการกล่าวถึงการไม่ให้ปฏิสนธิแ…

…าน และมรรค ทั้ง ๓ นี้ ย่อมเป็นปัจจัยแก่รูปที่มีกรรม เป็นสมุฏฐานในปฏิสนธิกาล และที่มีจิตเป็นสมุฏฐานในปวัติกาล และ แก่นามที่เกิดร่วมกันในปฏิสนธิกาลและปวัติกาลทั้ง ๒ โดยเป็นเหตุ ปัจจัยเป็นต้นฯ แท้จริง พระอนุรุทธ…

…วามสัมพันธ์ระหว่างนามและรูป ในการพิจารณาและทำความเข้าใจถึงเหตุปัจจัยต่างๆ ที่เกิดขึ้นในปฏิสนธิกาลและปวัติกาล รวมถึงการเป็นปัจจัยของมรรคที่ไม่ถือเอาจากโคตรภู บทนี้จึงเป็นแนวทางในการศึกษาธรรมเพื่อเข้าถึงความเข้…

…ภาวินีฎีกา - หน้าที่ 427 เกิดในปฏิสนธิกาล ด้วยอำนาจแห่งเหตุคืออวิชชา ตัณหา อุปทาน และ กรรมก่อน แต่ในปวัติกาล รูปเกิดด้วยอำนาจแห่งปัจจัยคือกรรม จิต ฤดู และอาหาร, ส่วนนามเกิดด้วยอำนาจแห่งปัจจัยมีนิสสยปัจจัยและอ…

เนื้อหานี้พูดถึงกระบวนการเกิดของนามรูปในพระพุทธศาสนา โดยเจาะลึกถึงเหตุการณ์ที่เกิดจากอวิชชา ตัณหา อุปทาน และกรรม ทั้งยังแสดงถึงปัจจัยที่ส่งผลต่อการเกิดของนามและรูป รวมถึงการวิเคราะห์กระบวนการต่างๆ เพื

…ี่ตั้งอยู่ เพราะไม่มีกายฯ บทว่า อติริจฺฉติ ความว่า เป็นรูปที่เหลือลงจากรูปที่ จะมีได้ในปฏิสนธิกาลและปวัติกาลแห่งพรหมที่เหลือ ๆ ก็รูปที่มีสมุฏ ฐาน ๓ และที่มีสมุฏฐาน ๒ แห่งพวกพรหมแม้ทั้งหมด ย่อมดับพร้อม กันทีเด…

บทความนี้กล่าวถึงอภิธัมมัตถสังคหบาลีและอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา ซึ่งศึกษาความเป็นไปของชีวิตและการมีอยู่ของรูปในภาวะการดับของพรหม รูปแบบต่างๆ ของชีวิต รวมถึงการที่อาหารและฤดูมีอิทธิพลต่อการสร้างรูป นอกจา

…ท ด้วยอำนาจแห่งนิเทศนัย และปฏินิเทศนัยเป็นอาทิ และมีปวัติดังที่ กล่าวแล้วด้วย ๒ ปริเฉท ด้วยอำนาจแห่งปวัติกาลและปฏิสนธิกาล อันข้าพเจ้าได้แจกไว้แล้ว ด้วยลำดับคำมีประมาณเท่านี้ คือ ด้วย ๕ ปริเฉทเพียงเท่านี้ เพรา…

บทความนี้กล่าวถึงการอธิบายเกี่ยวกับอภิธัมมัตถสังคหบาลี โดยพระอนุรุทธาจารย์ ที่ได้แสดงคำสอนเกี่ยวกับจิตและเจตสิก ในลำดับของรูปและนิพพาน และการจัดประเภทของรูปตามคำอธิบาย แบ่งออกเป็น 5 ปริเฉทที่สำคัญ โดย

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 267 ในเวลาเกิด, ส่วนในปวัติกาล แม้รูป อะไร ๆ จะไม่ได้ ก็หามิได้ ฯ นี้เป็นปวัติกมนัยแห่งรูปในรูปสังคหะนี้ ฯ ส่วนนิพพาน คือโลกุตตระ …

บทความนี้นำเสนอเนื้อหาจากอภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา โดยให้รายละเอียดเกี่ยวกับคำอธิบายเบื้องต้นของรูปในโครงสร้างของสังคหะ รวมถึงนิพพาน ซึ่งเรียกว่าโลกุตตระ และมีความสำคัญที่จะต้องเข้

…ลาปที่มีกรรมเป็นสมุฏฐาน ๔ คือ ๓ ทสกะ ด้วยสามารถแห่งจักขุทสกะ โสตทสกะ และวัตถุทสกะ กับชีวิตนวกะ และในปวัติกาล ย่อมได้กลาปที่มีจิตและฤดูเป็นสมุฏฐาน ฯ แต่ สำหรับพวกอสัญญีสัตว์ ย่อมไม่ได้แม้จักขุทสกะ โสตทสกะ วัตถ…

บทความนี้มีเนื้อหาเกี่ยวกับสมุฏฐานตามหลักอภิธัมม ซึ่งกล่าวถึงรูปของสัตว์ที่ตายและการปฏิสนธิในต่างภพ ภายใต้สังคหคาถาเกี่ยวกับการมีกายและความรู้ในภพต่างๆ วิจารณ์เกี่ยวกับจิตและฤดูที่เป็นสมุฏฐานสำหรับสัต

…ลาง) ในรูปสังคหะนี้ [รูปปวัติกมะ] ๆ ก็รูปเหล่านี้แม้ทั้งหมด ย่อมมีได้ในกามโลก ตามสมควร ไม่ บกพร่องในปวัติกาล ฯ แต่ในปฏิสนธิกาล ทสกะ ๓ กล่าวคือจักขุสกะ โสตทสกะ ฆานทสึกะ ชิวหาทสกะ กายทสกะ ภาวทสกะ วัตถุทสกะ ย่อม…

เนื้อหาชี้ให้เห็นการประกอบความกลางในอภิธัมมัตถที่มีทสกะหลากหลายเป็นตัวกำหนด และความสำคัญของการเข้าใจลำดับและการลดลงของกลาปในกระบวนการเกิดและดับของชีวิต โดยมีกฎแห่งกรรมและจิตเป็นสมุฏฐานที่สำคัญในทุกช่ว

…ือสัง ขาร ฯ ก็นามรูป อันวิญญาณซึ่งเป็นผู้ถึงก่อนและเป็นที่ตั้ง ค้ำชูแล้ว ย่อมตั้งอยู่ในปฏิสนธิกาลและปวัติกาล เพราะฉะนั้น นามรูปจึงชื่อว่า เกิดจากปัจจัยคือวิญญาณ ฯ ก็สฬายตนะจำเพาะมีนามรูปเป็นที่เข้าอิง อาศัย ย…

เนื้อหานี้จัดการเกี่ยวกับอภิธรรมที่ว่าด้วยความสัมพันธ์ระหว่างอวิชชา สังขาร วิญญาณ และนามรูปในมุมมองทางพุทธศาสนา การอธิบายนี้ทำให้เห็นว่าสังขารเกิดจากอวิชชา และวิญญาณก็เกิดจากสังขาร โดยยกตัวอย่างการเกิ

…รคตด้วยปฏิสนธิ ย่อมเป็นปัจจัยแก่รูปซึ่งมีกรรมเป็นสมุฏ ฐาน และเจตนาที่สหรคตด้วยจิตซึ่งยังรูปให้เกิดในปวัติกาล เป็น ปัจจัยแก่รูปที่มีจิตเป็นสมุฏฐาน (ด้วยอำนาจแห่งกรรมปัจจัย)ฯ คำว่า นานากฺขณิกา เจตนา ได้แก่ กุศล…

บทความนี้กล่าวถึงเจตนาที่เกิดพร้อมกัน รวมถึงอิทธิพลของเจตนาต่อรูปกายและกรรม รวมทั้งการวิเคราะห์ความสัมพันธ์ระหว่างนามรูปและเจตนาในกระบวนการเกิดและการเปลี่ยนแปลงทางธรรมชาติ โดยสรุปเจตนาจะถูกมองว่าเป็นป

…ัจจะนี้ พระผู้มีพระภาคทรงยกขึ้นไว้ ไม่ได้หมายถึงการ ให้ปฏิสนธิเลย โดยที่แท้ ทรงยกขึ้น หมายถึงวิบากในปวัติกาล" ฯ อนึ่ง ในคัมภีร์ปัฏฐาน พระผู้มีพระภาคทรงยกภาวะแห่งกรรมปัจจัย ที่เกิดด้วยกัน ทั้งที่เป็นไปในขณะต่า…

…าวะที่แตกต่างกันจะไม่สามารถให้ปฏิสนธิได้ เป็นการชี้แจงมติเกี่ยวกับการกำหนดเจตนาและวิบากที่เกิดขึ้นในปวัติกาล โดยพระผู้มีพระภาคได้ทรงยกกรณีต่างๆ ขึ้นมาตรวจสอบเนื้อหาในคัมภีร์ปัฏฐาน

…ภูมิย์ ท่านกล่าวไว้ด้วยอำนาจฌานที่เป็น ฌานจตุกกนัยฯ ประกอบความว่า "ต่อจากนั้นไป รูปเท่านั้นเป็นไป ในปวัติกาลและในเวลาเคลื่อนไป ด้วยอำนาจแห่งภวังค์และจุติ เหมือน อย่างนั้นแล้วก็ดับไป "ฯ บทว่า เตสุ คือ บรรดาพรห…

ในบทนี้กล่าวถึงการพินาศของโลกซึ่งเกิดจากไฟ น้ำ และลม โดยอธิบายถึงอำนาจของฌานที่ส่งผลต่อการพินาศในแต่ละชั้นของพรหมโลก คำอธิบายสรุปถึงการเปลี่ยนแปลงของโลกในแต่ละกลุ่มเวลา โดยแบ่งแยกตามพฤติกรรมและอำนาจที

…่าวคำว่า "วิถีจิตฺตวเสเนว" เป็นต้น ฯ ประกอบความว่า "ข้าพเจ้าได้กล่าวสังคหะ ชื่อปวัติสังคหะ ไว้แล้วไปปวัติกาลด้วยอำนาจวิถีจิต คือในกาลอื่นจากปฏิสนธิกาล อันเป็นที่สุดแห่งจิตจิต อย่างนี้คือ ตามนัยที่กล่าวแล้ว (ใ…

เนื้อหาเกี่ยวกับอภิธัมมัตถสังคหะและวิถีของการสงเคราะห์จิตที่พระอาจารย์ได้กล่าวถึง โดยเริ่มจากการแสดงวิถีจิตฺตวเสเนว และปวัติสังคหะในสองกาล ได้แก่ กาลแห่งปฏิสนธิและจุติจิต รวมถึงการอธิบายคำว่าอบายและสุ

…้แล ฯ ฯ [สังคหาคาถา] มหัคคตกุศล ท่านกำหนดไว้ตามภูมิ ย่อม ให้วิบากที่แม้นกันเกิดขึ้น ในปฏิสนธิกาล และปวัติกาล ด้วยประการฉะนี้ ฯ

เนื้อหาที่กล่าวถึงพระโยคาวจรที่เจริญฌานในชั้นต่างๆ ของพรหม โดยเริ่มจากปฐมฌานจนถึงปัญจมฌาน ซึ่งแต่ละระดับจะนำไปสู่วิสัยโคตรที่แตกต่างกัน เช่น การเกิดในพวกพรหมชั้นต่างๆ เช่น ปาริสัชชา ปุโรหิตา และมหาพรห

…ารมณ์ ฯ บรรดากรรม ๔ อย่างเหล่านี้ อกุศลกรรมที่เว้นจากอุทธัจจะ ย่อมให้เกิดปฏิสนธิ ในอบายภูมิ ฯ ส่วนในปวัติกาล อกุศลกรรม๑๒ อย่าง แม้ทั้งหมด ย่อมเผล็ดอกุศลวิบาก ๒ ในกามโลกแม้ทั้งหมดและ ในอรูปโลกตามสมควร ฯ แม้กาม…

…์ที่มีผลต่อการปฏิสนธิในอบายภูมิและสุคติ พร้อมอธิบายถึงผลของอกุศลกรรมในแต่ละภูมิและวิบากที่เกิดขึ้นในปวัติกาล การวิเคราะห์นี้มาจากมติของพระเถระซึ่งให้ความสำคัญกับการแสดงวิบากในระดับต่างๆ เพื่อทำความเข้าใจในธรร…

…ครื่องค้ำจุน ฯ ก็เหตุปัจจัยนั้น เป็นธรรม 5 อย่าง ซึ่งเป็นเครื่อง ค้ำจุนแก่รูปซึ่งมีจิตเป็นสมุฏฐาน ในปวัติกาล และมีกรรมเป็นสมุฏฐาน ในปฏิสนธิกาล และแก่นามธรรมที่สัมปยุตในปวัติกาลและปฏิสนธิกาล ทั้ง ๒ โดยอรรถว่าเ…

…ังคหบาลี โดยอธิบายสิ่งที่เป็นเหตุและปัจจัย โดยเฉพาะธรรมทั้ง 5 ที่เป็นเครื่องค้ำจุนแก่รูปและนามธรรมในปวัติกาล รวมถึงการอธิบายเกี่ยวกับอารัมมณปัจจัยและอนันตรปัจจัยที่ไม่มีสิ่งใดๆ มาขัดขวาง และเชื่อมโยงไปยังธรรม…

…ีมังสาธิบดี) ด้วยอำนาจแห่งฉันทะ วิริยะ จิตตะ และวีมังสา เป็นปัจจัยแก่นามรูปที่เกิดร่วมกันตามสมควร ในปวัติกาลเท่านั้น ด้วย อำนาจแห่งสหชาตาธิบดี ๆ ท่านอาจารย์ทำในใจว่า ความที่รูปธรรม อาศัยอรูปธรรมเป็นสหชาตปัจจั…

…อบด้วยฉันทาธิบดี วิริยาธิบดี จิตตาธิบดี และวีมังสาธิบดี ที่มีอำนาจร่วมกันในการเกิดนามรูป อธิบายว่าในปวัติกาล จิตและเจตสิกเป็นปัจจัยสำคัญในการค้ำจุนซึ่งกันและกัน ขณะเดียวกันกล่าวถึงความสัมพันธ์ระหว่างอาหารและก…

…ล่าวการสงเคราะห์ ชื่อว่าปวัติสังคหะ คือการสงเคราะห์ที่มีชื่อ อย่างนั้น แห่งจิตตุปบาท ในปฏิสนธิกาลและปวัติกาล ที่ท่านกำหนด โดยความต่างแห่งภูมิทั้ง ๓ มีกามาวจรภูมิเป็นต้น และแห่งบุคคลมี ทวิเหตุกบุคคลเป็นต้น ซึ่…

บทความนี้กล่าวถึงการสงเคราะห์จิตตุปบาทผ่านการตีความอภิธัมมัตถสังคหะ โดยแบ่งแยกเป็นภูมิและบุคคลเพื่อแสดงการเปลี่ยนแปลงและความสัมพันธ์ระหว่างจิต โดยอ้างอิงจากการแสดงปวัติสังคหะ และครอบคลุมการศึกษาที่รู้

…ว่า ปวัติสังคหะ ที่ท่านกำหนดด้วยจิตดวงก่อน และดวงหลัง โดยความต่างแห่งภูมิ และ บุคคล ในปฏิสนธิกาล และปวัติกาล ตามสมควรแก่ความเป็นไปโดยย่อ ฯ คือ อย่างไร ? ๆ พึงทราบนักกะ 5 หมวด ในวิถีสังคหะ คือ วัตถุ ๖ ทวาร ๖ อ…

เนื้อหานี้กล่าวถึงการศึกษาวิถีสังคหวิภาคในอภิธัมมัตถสังคหบาลี โดยเน้นการประมวลจิตตุปบาทและการกำหนดสิ่งต่างๆ ในการวิเคราะห์ซึ่งแบ่งออกเป็นนักกะ 5 หมวด ได้แก่ วัตถุ ทวาร อารมณ์ วิญญาณ วิถี และวิสัยปวัติ