หน้าหนังสือทั้งหมด

ปัญหาและฉายาของกาญารำสำหรับเปรียญธรรมตรี
59
ปัญหาและฉายาของกาญารำสำหรับเปรียญธรรมตรี
…ุกนู โอ กลิ่นขั่ว[เหม็น]. ลูบไป โช กลิ่นดี[หอม], คำว่า ชั่ว ดี นั้น ไม่ต่างอะไรกับคุณนาม ต่างกันแต่ รูปศัพท์ ส่วนความคล้ายกันมาก จะนับกล่าวว่า คล้ายคุณนาม. [อ.น.] [นิบทฺ] ถ. นิบทมีไว้เพื่อใช้ทำอ…
เนื้อหานี้สำรวจการใช้ประโยคในภาษาบาลีและความหมายของคุณนามโดยการอธิบายอุปสรรคที่นำหน้านาม รวมถึงการแยกประเภทของนิบทและการใช้งาน โดยมีการกล่าวถึงลักษณะต่างๆ ของนามและการใช้คำที่แสดงถึงคุณสมบัติในประโยค
การปลูกฝังเยาวชนให้เป็นคนดี
162
การปลูกฝังเยาวชนให้เป็นคนดี
…เป็นคนดีได้นั้น อาจแบ่งออกเป็น 2 ประการ คือ 1. โยนิโสมนสิการ 2. การมีกัลยาณมิตร 1. โยนิโสมนสิการ โดยรูปศัพท์ หมายถึง การกระทำไว้ในใจโดยอุบายอันแยบคาย คือ รู้จักคิด รู้จักจับแง่มุมในการคิด วิเคราะห์แยกแยะเหตุผ…
การปลูกฝังเยาวชนให้เป็นคนดีต้องอาศัยสองปัจจัยสำคัญคือ โยนิโสมนสิการ ซึ่งหมายถึงการคิดวิเคราะห์อย่างมีปัญญา และการมีกัลยาณมิตรที่ดี เช่น พ่อแม่ที่จะคอยสอนและเฝ้าดูแลพฤติกรรมของลูก ทั้งนี้เพื่อให้เด็กสา
ความหมายและวิวัฒนาการของคำว่า 'วิวัฒติ'
67
ความหมายและวิวัฒนาการของคำว่า 'วิวัฒติ'
…๓๓ วิวัฒติ นามศัพท์ที่ประกอบด้วยลิงค์และจะนแล้วนั้น ยังมีสทธารณ์นำไปใช้ได้ ก่อนจะนำไปใช้ประกอบเป็นรูปศัพท์หรือประกดค่าสำ ๓๓๓ ความหมายของวิวัฒติ คำว่า "วิวัฒติ" นั้น ได้มีนักวิทยาการหลายแขนให้คำจำกัดความหมาย…
คำว่า 'วิวัฒติ' มีความหมายที่หลากหลายและได้รับการตีความจากนักวิทยาการ โดยมีการแบ่งประเภทคำในภาษาและการจัดกลุ่มเป็นเสมือนกรรมวิธีไวยกรณ์ที่ทำให้คำมีรูปร่างแตกต่างกัน ในเอกสารนี้ได้กล่าวถึงการจำแนกลักษณ
แบบฝึกหัดการแปลนามกิตติ
46
แบบฝึกหัดการแปลนามกิตติ
แนบเรียบวิเศษจากสมุรุ่มแบบ นามกิตติ ๙. ลงหลัง กร ธาด ซึ่ง ปร, ส, อู, ปี เป็น หน้าแปลงกร ธาด เป็น ข หรือ ข ได้บ้าง เช่น สุขาไจ (ธมฺโม) อันปัจจัยประชุมกันแต่งขึ้น ปรุราหโร อาการระท่อก่อน ๙. ปัจจเยติ สุข
…ะการใช้ศัพท์รวมถึงการประยุกต์ในภาษาไทย เพื่อให้เข้าใจความหมายได้อย่างลึกซึ้ง เช่น การลบสระและเปลี่ยนรูปศัพท์เพื่อสร้างคำใหม่ การศึกษาแบบนี้ช่วยให้ผู้เรียนมีความเข้าใจในโครงสร้างภาษามากยิ่งขึ้น สามารถประยุกต์ใ…
การสำรวมจักษุในธรรมวินัย
179
การสำรวมจักษุในธรรมวินัย
…ปรุงแต่งวิพากษ์วิจารณ์ ต่อไปอีก เพราะจะทำให้กิเลสกามเฟื่องฟูขึ้นในใจ - ະ กยง “สํารวมจักขุนทรีย์” โดยรูปศัพท์ แปลว่า “สำรวมตา” แต่ทั้งนี้มิได้หมายความว่าจะต้องปิดตาเพื่อไม่ดูอะไร เพราะ เป็นสิ่งที่เป็นไปไม่ได้ …
บทความนี้พูดถึงการไม่ถืออนุพยัญชนะซึ่งคือการไม่ยึดถือสิ่งเล็กน้อยที่เกิดจากอายตนะภายนอก อาทิ ลักษณะของมือ เท้า หรือการพูด โดยการใช้สติเป็นเครื่องป้องกันความคิดและการปรุงแต่งที่อาจนำไปสู่กิเลส การสำรวม
แรงจูงใจในการบวชและวิถีชีวิตฆราวาส
128
แรงจูงใจในการบวชและวิถีชีวิตฆราวาส
…าสของกาม “กาม” คืออะไร กามประกอบด้วยองค์ ๒ คือ ๑. กิเลสกาม ๒. วัตถุกาม ๑. กิเลสกาม คำว่า “กิเลส” โดยรูปศัพท์ หมายถึง ความชั่วที่แฝงอยู่ในความรู้สึกนึกคิด ทำให้จิตใจขุ่นมัวไม่บริสุทธิ์ ๑๒๖
บทความนี้กล่าวถึงแรงจูงใจในการบวชตามที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัส โดยแบ่งเป็นเป้าหมาย ๒ ประการ ได้แก่ การละบาปอกุศลและการประพฤติพรหมจรรย์ โดยเน้นว่าชีวิตฆราวาสเป็นที่ประชุมแห่งบาปที่เต็มไปด้วยกาม และกามป
การนิมนต์ภิกษุในธรรมานุเทศ
25
การนิมนต์ภิกษุในธรรมานุเทศ
…งมัน. ๑๔. ศัพท์เป็นอัพยยะ คือ นิบาตและปัจจัย บางเหล่า ไม่ ต้องแจกวิภัตติอย่างใดอย่างหนึ่ง เรียงลงตามรูปศัพท์เดิมดังนี้ : สเจ ปาปั น กเรยฺยาสิ, สุข อภิสสส. ถ้า เจ้า ไม่พึงทำ ซึ่งบาป, เจ้าจักได้ซึ่งสุข. ๑๕. นิบ…
เนื้อหาในบทนี้กล่าวถึงการนิมนต์ภิกษุและการถวายอาหารในโอกาสต่างๆ ในวัด ทั้งในเหตุการณ์ของอุบาสิกา พ่อค้า และการนำเสนอธรรมะในบ้านของชาวบ้าน โดยมีเนื้อหาที่เกี่ยวข้องกับบาปและผลของการกระทำ นอกจากนี้ยังได
คู่มือการแปลไทยเป็นมคธ
216
คู่มือการแปลไทยเป็นมคธ
… คือ ใช้ศัพท์ที่ มีลักษณะคล้ายๆ กัน เขียนเหมือนๆ กัน มาใช้แทนกันในประโยค ทั้งนี้อาจเพราะไม่ได้สังเกตรูปศัพท์ให้ถี่ถ้วนก็เป็นได้ เพราะในภาษามคธ มีศัพท์ที่มีรูปร่างลักษณะเหมือนกันมาก เพราะมีรากศัพท์มาอย่างเดียว…
เอกสารนี้กล่าวถึงความสำคัญของการใช้ศัพท์ที่มีลักษณะคล้ายกันในภาษามคธ ซึ่งนักเรียนมักใช้ผิด เนื่องจากคำที่มีรากศัพท์เดียวกัน แต่ทำหน้าที่ในประโยคต่างกัน เช่น คำว่า 'ออกไป' ที่มีหลายรูปแบบการใช้ นอกจากน
อธิบายลำไวยากรณ์ สมาธิและดังชิต
53
อธิบายลำไวยากรณ์ สมาธิและดังชิต
ประโยค - อธิบายลำไวยากรณ์ สมาธิและดังชิต - หน้าที่ 52 อธิบายลำไวยากรณ์ พระปิยทัศส์ (สังก บ ปัญญาสุข ป.ช. ๘) วัดบรมพิวาส เรียนเรียง ดังชิต เป็นแนวหนึ่งแห่งวิจารณ์ สำหรับตัดถอนศัพท์ให้ น้อยลง
เนื้อหาอธิบายลำไวยากรณ์เกี่ยวกับดังชิตซึ่งเป็นวิธีการลดรูปศัพท์ในภาษาไทย โดยสามารถแทนที่คำที่ไม่จำเป็นและทำให้ความหมายไม่เปลี่ยนแปลง เช่น การแปลและการตัดคำในประโยค…
การใช้และความเข้าใจในนว ศัพท์
215
การใช้และความเข้าใจในนว ศัพท์
กรมอุตุนิยมวิทยา 60 ปี (๒๕๕๕-๒๕๖๔) การใช้ นว ศัพท์ นว ศัพท์นี้แนตามศัพท์กัม ๒ นั้น คือ ๑. เป็นเสียงยาวคุณ เปล่าว่า ๔ ๒. เป็นคุณนาม เปล่าว่า ใหม่ การนับจำนวนที่เหลืออีก ๑ จะครบสิบ เช่น ๑๙, ๒๙ เป็นตัว
…ถูกต้อง รวมถึงตัวอย่างที่ชัดเจนในการใช้คำศัพท์เพื่อให้เห็นภาพชัดเจนยิ่งขึ้นด้วย โดยเฉพาะในการเปลี่ยนรูปศัพท์ในภาษาบาลีที่มีความเกี่ยวข้อง
อธิบายวากสัมพันธ์ เล่ม 2 - หน้าที่ 103
104
อธิบายวากสัมพันธ์ เล่ม 2 - หน้าที่ 103
…อเป็นที่รัก ซึ่ง ยังไม่มาพิมมา." อรรถกถา [มโน. ปุ. ๑/๑๙] แก้เป็นเหตุว่าเกน นู ฉน การณฺเทน. กินติ ตามรูปศัพท์เป็นนิบาตบอกความถาม แต่ในที่บางแห่งใช้ แสดงความปรารถน ดัง อ. ที่ 2 นี้. อ. ที่ 3 กินติ ต เต อานนทุ ส…
ในหน้าที่ 103 ของหนังสือเล่มนี้ มีการกล่าวถึงการอธิบายวากสัมพันธ์ในบริบทต่างๆ โดยเฉพาะศาสนา พระพุทธศาสนาและการสนทนาระหว่างเทพกับมนุษย์ซึ่งสะท้อนถึงความเชื่อมโยงระหว่างโลกสองใบนี้ พร้อมอ้างอิงจากข้อควา
การวิเคราะห์ศัพท์และแนวคิดในพระพุทธศาสนา
14
การวิเคราะห์ศัพท์และแนวคิดในพระพุทธศาสนา
…ช้คำนี้เรียกขานนี้เองกัน (Willemen et. all 1998:17) ซึ่งคำว่า tva มีความหมายว่า ลอกจากนั้น หากแปลตามรูปศัพท์ของคำว่า 'sarvásti-tva-vádinas' เป็นภาษาจีนคือ กล่าว — ทั้ง性部 Junjro Takakusu ชี้ว่าศัพท์ดังว่า蕾婆多 ม…
บทความนี้นำเสนอการวิเคราะห์ศัพท์ในพระพุทธศาสนา โดยเฉพาะการถอดเสียงคำว่า蕾婆多 ที่มีความหมายว่าทุกสิ่ง ทั้งยังพิจารณาการใช้คำในคัมภีร์ทั้งในสันสกฤตและปรากฤต เพื่อแสดงว่าความเข้าใจคำศัพท์ในนิยายสงวาสติวาทอ
ความหมายและความสำคัญของสติสัมปชัญญะในพระพุทธศาสนา
105
ความหมายและความสำคัญของสติสัมปชัญญะในพระพุทธศาสนา
…่น การพูด การนิ่ง มหาบพิตร ภิกษุชื่อว่า เป็นผู้ประกอบด้วยสติสัมปชัญญะ ด้วย ประการดังกล่าวมานี้แล ตามรูปศัพท์ คำว่า “สติ” หมายถึง ความระลึกได้ นึกได้ อาการที่จิตฉุกคิดขึ้นได้ เช่นฉุกคิด ขึ้นได้ว่า ถึงเวลาสวดมน…
เนื้อหาเกี่ยวกับสติสัมปชัญญะในพระพุทธศาสนา แสดงให้เห็นว่าภิกษุที่ประกอบด้วยสติสัมปชัญญะจะทำความรู้สึกตัวในทุกการกระทำ รวมถึงการพูด คิด และทำต่างๆ ซึ่งมีความสำคัญมากในการไม่ให้เกิดความเสียหาย และเป็นพื
การเปลี่ยนรูปเสียงและการใช้ไวยากรณ์ในภาษาไทย
47
การเปลี่ยนรูปเสียงและการใช้ไวยากรณ์ในภาษาไทย
…นตัวซ้อน 17. เทวดาตกๆ ถามว่า อ. เรื่องแห่งพระเทวทัต ลงนิคิดถามด้วยอ่านในข้อใด? ก. เพื่อความสะสลอของรูปศัพท์ ข. เพื่ออ่านออกเสียงได้ด้วยฐานะและกรณี ค. เพื่อแสดงให้ทราบว่า นิศิตติดสระรัสสะเท่านั้น ง. เพื่อแสดง…
ในบทความนี้ลองพิจารณาเกี่ยวกับการเปลี่ยนรูปเสียงในภาษาไทย พร้อมกับการวิเคราะห์ข้อผิดพลาดทางไวยากรณ์ในคำถามที่ยาก โดยนำเสนอการวิจารณ์และการอธิบายต่างๆ ผ่านคำถาม ช่วยให้เข้าใจวิธีใช้ภาษาที่ถูกต้องและเน้
การวิเคราะห์และการแก้ไขประโยคในภาษาไทย
263
การวิเคราะห์และการแก้ไขประโยคในภาษาไทย
ความไทย เป็น การเรียงประโยคอธิบายความ ๒๔๗ : สองบทว่า สติปัจจยตา วฏฏติ ความว่า การได้ ความที่มีสติเครื่องพิจารณาเป็นปัจจัย ย่อมควร ฯ : สติปจฺจยตา วฏฺฏ ติ ปญฺจเวกขณสฺสติยา ปัจจยตต์ ลัทธิ์ วฏฺฏติ ฯ (มงคล
…ทตั้งเพื่อให้การแก้ไขมีความหมายใหม่ที่ชัดเจนยิ่งขึ้น และยกตัวอย่างการแก้ไขในบทต่าง ๆ เช่น การเปลี่ยนรูปศัพท์เพื่อการเข้าใจที่ดีขึ้น เช่น นิกขมมาติ เป็น นิกขมิตวา และอื่น ๆ ทำให้เห็นถึงกลไกการทำงานของภาษาและกฎ…
บาลีไวยากรณ์ วจีวิภาค ภาคที่ ๒ อาขยาต และ กิตก์
11
บาลีไวยากรณ์ วจีวิภาค ภาคที่ ๒ อาขยาต และ กิตก์
ประโยค๑ - บาลีไวยากรณ์ วจีวิภาค ภาคที่ ๒ อาขยาต และ กิตก์ - หน้าที่ 160 ธาตุ (๑๑๔) วิภัตติที่บอก กาล บท วจนะ บุรุษ เหล่านี้ สำหรับ ประกอบกับธาตุ คือกิริยาศัพท์ที่เป็นมูลราก, ธาตุนั้นท่านรวบรวม จัดได้เ
…ป็น 4 หมวดตามประเภท โดยยกตัวอย่างธาตุต่างๆ เช่น ภู, ทุ, สี, มรุ, ปจุ และอิกฺขุ รวมทั้งการเปลี่ยนแปลงรูปศัพท์ที่จะเกิดขึ้นเมื่อรวมกับปัจจัย
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๒
150
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๒
…ี้ไม่คุ้นหูของเรา ที่คุ้นหูนั้นเป็นสำนวนในอรรถกถาธรรมบทว่า "ปรากฏ ในข่ายแห่งพระญาณ" ๒. อาปานภูมิ ตามรูปศัพท์น่าแปลว่า "ที่เป็นที่มาดื่ม" ชวนให้นึกไปว่าเป็นที่เลี้ยงสุรา แต่พิจารณาดูความต่อไปก็ไปมีตรงไหนส่อว่า…
เนื้อหาในภาคนี้บรรยายถึงเหตุการณ์ที่พระผู้มีพระภาคเจ้าทรงนิมนต์ให้มีการรับภิกษาในบ้านของพระองค์ พร้อมทั้งการตรวจสอบความเชื่อของนันโทปนันทนาคราชและการพิจารณาโดยพระมหาโมคคัลลานเถระเกี่ยวกับการช่วยเหลือจ
ประมวลปัญหาและฉายาบีไวยายากรณ์
26
ประมวลปัญหาและฉายาบีไวยายากรณ์
…้อย่างกังวลกันสั้น ดังนั้น [๒๔๗] ๔. คุณ กับ วิสาสะ ของ นามนาม โดยอาการเป็นอันเดียวกัน อยากทราบว่าโดยรูปศัพท์ ท่านจัดไว้อย่างไรหรือไม่ ชี
บทความนี้นำเสนอหลักการเรียงคุณศัพท์หน้าชื่อหรือลงนามตามหลักการของไวยากรณ์ไทย โดยเน้นที่ความสัมพันธ์ระหว่างคุณศัพท์และนาม ที่จะต้องสะท้อนถึงเจ้าของนามอย่างถูกต้อง เพื่อให้การสื่อสารมีความชัดเจนและมีคุณ
ธรรมนธารา: เรียนรู้คาถาที่ 1 ในกุญชิปัสดก
53
ธรรมนธารา: เรียนรู้คาถาที่ 1 ในกุญชิปัสดก
… สามารถถอดบายนเพิ่มเติมได้หมายถงนามาประเภทใด เมื่อนำมาถีบคีง กับคาถาบาลี พบวาตรงกับ “Lāpam” ซึ่งมีรูปศัพท์เดิมว่า Lāpa65 ตรงกับ สันสกฤตว่า Lāba หรือ Lāva จึงทราบได้ว่าหมายถึง นกขนาดเล็ก ชนิดหนึ่ง (นกฤๅล…
ในบทความนี้เราจะทำการสำรวจคาถาที่ 1 ในกุญชิปัสดก โดยมีการเปรียบเทียบข้อความบาลีและภาษาจีน เพื่อเข้าใจถึงความหมายของคำสำคัญ พร้อมการอธิบายเกี่ยวกับนกขนาดเล็กที่หมายถึงในส่วนของภาษาบาลีและสันสกฤต ข้อมูล
การตรัสรู้ในพระพุทธศาสนา
45
การตรัสรู้ในพระพุทธศาสนา
…ม่รู้ ถูกรู้ผิด ทำไปอย่างโง่ๆ ดังนี้เป็นต้น แต่แท้จริง “พุทโธ” คำนี้เมื่อพิเคราะห์ให้ลึกซึ้งลงไป ตามรูปศัพท์แล้ว มีความหมายลึกซึ้งมาก ต่างกันไกลกับคำว่า ชานะ หรือวิชานะ ซึ่งแปลว่ารู้แจ้งนั้น ดังนั้น พุทโธจึงไ…
บทถัดไปนี้กล่าวถึงความหมายของคำว่า 'ตรัสรู้' ในศาสนาพุทธ ผ่านการวิเคราะห์ศัพท์ของคำว่า 'พุทโธ' และความแตกต่างจากคำว่า 'ชานะ' หรือ 'วิชานะ' ซึ่งแสดงถึง ความเข้าใจผิดหรือถูกต้องในสิ่งที่เกิดขึ้น พร้อมสั