วจรจิต : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ

…ทั้ง ๕ นั้น จิตที่สหรคตด้วยสุข ได้แก่กายวิญญาณฝ่ายอกุศลวิบาก ๆ ส่วน จิตที่สหรคตด้วยโสมนัส ได้แก่กามาวจรจิต ๑๘ คืออกุศลจิตเป็นโลภมูล ๔ กามาวจร โสภณจิต ๑๒ สุขสันตีรณจิตและหสนจิต ๒ และมหัค คตจิต และโลกุตตรจิต …

บทนี้นำเสนอการวิเคราะห์อภิธัมมัตถสังคหะซึ่งเน้นการศึกษาธรรมที่ประกอบด้วยจิตและเจตสิก 53 อย่าง โดยการจัดแยกธรรมเหล่านั้นตามเวทนา เหตุ กิจ และอารมณ์ รับรู้ถึงเวทนาทั้ง 5 ได้แก่ สุข ทุกข์ โสมนัส โทมนัส แ

…ฺโข ทุพภิกโชติ ตสฺมา ญาณสงฺขารกโต เมโท ญาณสงฺขารเกโทติ น เอตฺถ โกจิ วิโรโธติ ฯ อิทานิ สพฺพานิปิ กามาวจรจิตตานิ สมบัณฑิตวา ทสฺเส กาเม เตวีสาติอาทิ วุตติ ๆ กาเม เว สตฺต อกุสลวิปากาน สเหตุกาเหตุกานิ โสฬส กุสลว…

เนื้อหานี้ว่าด้วยอภิธรรมและความหมายของจิตและกรรม โดยเฉพาะการสนทนาเกี่ยวกับวิปากกิริยา และเป้าหมายวิเคราะห์กุสลจากแง่มุมต่างๆ การใช้เหตุและปัจจัยเพื่อสร้างความเข้าใจในประเด็นจิตและการกระทำ เพื่อชี้ให้เ

…ตร์ ฯ อุภยมปิ วา สห นิพฺพาเนน โลกโต อุตตร์ อธิก ยถาวุฒิตคุณวเสเนวาติ โลกุตตร์ ฯ อิเมสุ ปน จตูสุ กามาวจรจิตฺตสฺส กุสลากุสลวิปาก- กริยาเภเทน จตุพุพิธภาเวปิ ปาปาเหตุกวชชานํ เอกูนสฎฐิยา วา เอกนวุฒิยา วา จิตฺตาน…

บทที่เกี่ยวกับ อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา กล่าวว่า พิจารณากามาวจรภาโวและการประสานระหว่างจิตและการกระทำที่เกิดจากกามาวจร สิ่งนี้สะท้อนถึงความเข้าใจในอุปาทานและธรรมชาติของจิตที่เป็นโลกุตตร์ การจำแนกประเภทของ

… ตั้งต้นแต่บรรลุ ปฐมฌานมา บทว่า "สมาชิเต" คือตั้งมั่นด้วยจตุตถฌานสมาธินี้ บทว่า "จิตฺเต" หมายเอารูปาวจรจิต ส่วนในบทที่เหลือมีบทว่า "ปริสุทฺเธ - บริสุทธ" เป็นต้น มีวินิจฉัยว่า (จิต) ชื่อว่าบริสุทธิ์ เพราะ ภา…

เนื้อหาในบทนี้มีการวิเคราะห์วิธีการทำโยคะเพื่อบรรลุจตุตถฌาน โดยเริ่มจากการตั้งมั่นของจิตในขั้นตอนต่างๆ โดยอ้างถึงบทพระบาลี เช่น "โส เอว์ สมาหิเต จิตฺเต" และวินิจฉัยความหมายของคำต่างๆ เพื่อทำความเข้าใจ

…เป็นโลกุตตระ) ในสมาธิ 4 นั้น เอกัคคตาชั้นอุปจารทั้งปวง จัดเป็นกามาวจรสมาธิ เอกัคคตาแห่งกุศลจิตมีรูปาวจรจิตเป็นอาทิ จัดเป็นสมาธิ ๓ นอกนี้ อย่างนี้แล สมาธิเป็น ๔ โดยจำแนกตามภูมิ มีกามาวจรสมาธิเป็นต้น (จตุกกะท…

…ต่างๆ โดยมีการแบ่งประเภทของสมาธิออกเป็น ๔ ประเภท ตามภูมิและลักษณะการทรงตัว เช่น กามาวจรสมาธิ และรูปาวจรจิต ทำให้ผู้อ่านเข้าใจถึงความสัมพันธ์ระหว่างสมาธิกับพัฒนาการทางจิตใจเฉพาะด้าน นอกจากนี้ยังมีการอธิบายถึ…

…ด้วยเจโต ปริยญาณ ดุจแทงตลอดรูปด้วยทิพยจักษุฉะนั้น ภายหลังจะกำหนดจิต มีจิตที่มีราคะเป็นต้นได้ด้วยกามาวจรจิต ดุจกำหนดสีเขียวเป็นต้นฉะนั้น ก็กิจมีการบริกรรมเป็นต้นเหล่านั้นทั้งหมดเป็นอารมณ์ของจิตเฉพาะหน้า เท่า…

บทนี้กล่าวถึงการบริกรรม ๓ หรือ ๔ หน สามารถเข้าถึงจิตของผู้อื่นได้ด้วยเจโตปริยญาณ คล้ายกับการมองด้วยทิพยจักษุ นอกจากนี้ยังอธิบายถึงการกำหนดอารมณ์ของจิตที่มีราคะและความแตกต่างระหว่างอภิญญา โดยเน้นความหม

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา - หน้าที่ 69 รูปาวจรจิตและโลกุตตรจิต เพราะฉะนั้น ฌานอย่างหนึ่ง ๆ มีปฐมฌาน เป็นต้น ท่านจึงได้กล่าวไว้ ๑๑ อย่าง คือ โลกียฌาน …

เนื้อหานี้พูดถึงอภิธัมมัตถสังคหบาลีและอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา โดยมีการอธิบายเกี่ยวกับการแบ่งประเภทของฌานและความสำคัญของอำนาจแห่งฌานในการคำนวณกุศลและวิบาก พร้อมทั้งการนำเสนอข้อมูลที่เกี่ยวข้องกับรูปาวจร

…ที่สัมปยุตด้วยญาณ อภิญญากิริยาจิตและโวฏฐัพพนจิต มีอารมณ์ได้ทุกอย่าง แม้โดยประการ ทั้งปวงฯ บรรดาอรูปาวจรจิต อรูปาวจรจิตที่ ๒ และที่ ๔ มีมหัคคตะ เป็นอารมณ์ ฯ ส่วนมหัคคตจิตที่เหลือแม้ทั้งหมด มีบัญญัติเป็นอารมณ…

…ช่น กามาวจรวิบากจิต อกุศลจิต และกามาวจรกิริยาจิต ซึ่งมีอารมณ์ได้ทั้งสิ้น เว้นแต่โลกุตตระ สำหรับอรูปาวจรจิตยังมีความซับซ้อนเช่นกัน สำหรับโลกุตตรจิตนั้นมีพระนิพพานเป็นอารมณ์ ส่วนการสงเคราะห์ในอาลัมพนสังคหะ มี…

…ยญาณให้ถึงความแรงกล้าได้ ด้วยว่าเมื่อเจโตปริย ญาณนั้น ถึงความแรงกล้าอย่างนั้นแล้ว เธอย่อยรู้ซึ่งกามาวจรจิต และรูปาวจรจิต อรูปาวจรจิต ทั้งหมดได้โดยลำดับ ก้าวจากจิตสู่จิต ได้ทีเดียว แม้เว้นจากการดูหทัยรูปเสีย…

…าใจในกระบวนการเหล่านี้ช่วยเพิ่มพูนเจโตปริยญาณให้อยู่ในระดับที่สูงขึ้น สามารถยิงยาวถึงการเข้าใจในกามาวจรจิต รูปาวจรจิต และอรูปาวจรจิต

…ฺโพติ ปเท เหตุ ฯ ตตฺรายมธิปปาโย อดีตภวงศ์ ภวังคจลน์ ภวังคุปจฺเฉโท มโนทวาราวชฺชนํ โสมนสฺสสหคตเมว กามาวจรจิตต์ ปริกมุม อุปจาร์ อนุโลม โคตรภู ตทนนุตร์ ปฐมชฺฌาน ทุติยุตติย จตุตถฌานนฺติ อปปนาวีถี่ ตตฺร โคตรภูจิต…

ข้อความนี้นำเสนอเกี่ยวกับอภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา โดยเฉพาะในส่วนของทุติโยภาโค ที่กล่าวถึงการวิเคราะห์และพิจารณาในด้านจิตตวิทยาและการพัฒนาจิตใจ การศึกษาแนวทางและวิธีการที่เรียกว่า ปฐมชฌาน, ทุติย, และจตุตถฌ

…กรุณามุทิตานํ สมฺภวํ ญาเป็นโต อาห อปปนาตยาที่ ฯ อปฺปนาวีถีย์ ปน ตาส์ กรุณามุทิตาน เอก... เตเสวว กามาวจรจิตฺเตสุ สมฺภโว ทฏฺฐพฺโพ กสฺมา ภินน... ภาวโตติ โยชนา ฯ อปุปนาย วีถี อปฺปนาวีถี ฯ ปนสทฺโท วิเสสตฺโถ ฯ เอ…

ในหน้าที่ 64 ของอภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา มีการพูดถึงความสัมพันธ์ระหว่างจิตและเวทนา โดยแบ่งเนื้อหาเป็นด้านต่าง ๆ อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา เป็นงานเขียนที่สำคัญซึ่งมีการอธิบายหลักการเข้าใจจิตและการพัฒนาจิตใจในทา

… ๑๒ กุศลจิต ๘ รวมทั้งกุศลจิตและ อกุศลจิตเป็น ๒๐ อเหตุกะ ๓ สเหตุกะ 4 รวมเป็นกิริยาจิต ๑๑ ฯ พรรณนากามาวจรจิต จบฯ [รูปาวจรวรรณนา] บัดนี้ ถึงลำดับนิเทศรูปาวจรจิต ซึ่งท่านยกขึ้นแสดงไว้ในลำดับ แห่งกามาวจรจิตนั้น …

เนื้อหานี้อธิบายถึงจิตในกามภพและประเภทต่างๆ ของจิต โดยแบ่งเป็นจำนวน ๕๔ รวมทั้งอธิบายถึงธรรมที่เกี่ยวข้องกับอกุศลวิบากและกุศลวิบาก เช่น อกุศลจิตและกุศลจิต พร้อมรายละเอียดของปฐมฌานกุศลจิตที่ประกอบด้วยธร

…งคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา - หน้าที่ 5 วิบากจิต ๒๓ กุศลจิตกับอกุศลจิต ๒๐ และกิริยาจิต ๑๑ กามาวจรจิต จบบริบูรณ์ ฯ จิตทั้ง ๕ นี้ คือ ปฐมฌานกุศลจิต ประกอบด้วยวิตก วิจาร สุข และเอกัคคตา ๑ ทุติยฌานกุศลจิต…

เนื้อหานี้เกี่ยวกับการศึกษาจิต 5 ประเภทในอภิธัมมัตถสังคหบาลี ซึ่งรวมถึงปฐมฌานกุศลจิต, ทุติยฌานกุศลจิต, ตติยฌานกุศลจิต, ปัญจฌานกุศลจิต และรูปาวจรกุศลจิตโดยแสดงให้เห็นถึงลักษณะต่างๆ เช่น วิตก, วิจาร, ปี

…าก จิต ก็เพื่อแสดงอรรถนี้เท่านั้น แล้วจึงทรงจำแนกมหัคคตโลกุตตร วิบากไว้ในลำดับแห่งกุศลจิตนั้น ๆ รูปาวจรจิตเป็น ๕ อย่าง ได้แก่ มี ๕ ประการ คือมีองค์ ๕ มีองค์ ๔ มีองค์ ๓ มีองค์ ๒ และมีองค์ ๒ อีก โดยความต่างแห…

บทที่ 55 ของอภิธัมมัตถสังคหบาลี รวมประเด็นต่างๆ เกี่ยวกับนวกนัยและความแตกต่างในวิบากจิตที่เกี่ยวข้องกับการปฏิบัติของพุทธศาสนา เช่น การเข้าใจอารมณ์และปฏิปทาที่ส่งผลต่อการบรรลุธรรม รวมถึงการแสดงออกของจิ

… ประกอบด้วยอุเบกขากับเอกัคคตา ฯ อธิบายว่า ย่อมได้ชื่อว่าปัญจม ฌาน ฯ อีกอย่างหนึ่ง ประกอบความว่า รูปาวจรจิตและโลกุตตรจิต บัณฑิตถือเอาในความต่างแห่งปฐมฌานเป็นต้น โดยชื่อมีอาทิว่า ปฐม ฌานกุศลจิต ปฐมฌานโสดาปัตต…

ข้อความนี้กล่าวถึงการตีความฌานทั้งรูปและอรูปในเชิงอภิธัมม โดยเน้นถึงความหมายของอนุตตรจิตและการแบ่งแยกในความต่างของฌานต่างๆ โดยเฉพาะฌานที่ ๕ ซึ่งมีการกล่าวถึงว่าบัณฑิตได้แบ่งและถือเอาอย่างไรในทางปฏิบัต

…งนั้นเป็นปัจจุบัน ฯ พระอาจารย์ผู้รจนามหาอรรถกถากล่าวว่า ปรจิตตวิชชาญาณ มีจิตเป็นไป ในกาล ๓ ในพวกกามาวจรจิตเป็นต้นดวงใดดวงหนึ่ง ซึ่งเป็นไปในอดีต ๗ วัน และในอนาคต ๓ วัน เป็นอารมณ์ ฯ แต่พระอาจารย์ผู้รจนาอรรถ ก…

ในเนื้อหานี้กล่าวถึงความสัมพันธ์ระหว่างจิตและอารมณ์ในอภิธัมมาฯ โดยเฉพาะในเรื่องของปรจิตตวิชชาที่ประกอบด้วยจิตในอดีต ปัจจุบัน และอนาคต การวิเคราะห์และการตีความจากพระอาจารย์หลายท่านเกี่ยวกับความหมายของจ

…ํ อนุตฺตรา เอกโตปริโย- อาณน จ ปรามณํ ปจุติ วีณาเจติยํ วิภาวนํ รูปา วิจํ ทีพพูกุญฺญา ฯ ตโต ปรมปน กามาวจรจิตตํ สราหกํวิญฺญธานํ โหติ นิลทิ- วุฒาน วิยา ฯ ตดฺฏุ ทิพูกฺญฺญา ทิตฺถุหยาวุญฺญูสฺส สตฺถตุ อภิญฺญาตุสุตฺ…

เอกสารนี้นำเสนอรายละเอียดเกี่ยวกับวิชามัฆิมที่มหาวิทยาลัยสมมตย รวมถึงประโยคและหลักการสำคัญที่ช่วยในการวิเคราะห์และทำความเข้าใจ เนื้อหาในหน้า 342 เน้นถึงการเจริญสติ การกระจายความรู้และการพัฒนาทักษะทางจ

…ภโท เวทนา- ทิฏฐิสงฺขาราน์ เภโท เวท...เภโท ฯ อิเมสูติ จตูสูติ ปทสฺส วิเสสน์ ฯ จตุสูติ นิทธารณ์ ฯ กามาวจรจิตฺตสฺสาติ ภาเวติ ปเท สมพนฺโธ ฯ กุส...เภทนาติ จตุพิธาติ ปเท ตติยาวิเสสน์ ฯ จตุ....ภาเวติ สตีติ ปเท ลัก…

บทนี้นำเสนอการวิเคราะห์อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา อธิบายลักษณะต่างๆ ของจิต จิตทำงานอย่างไร และมีปัจจัยใดบ้างที่ส่งผลต่อการเกิดจิต ทำให้เกิดความเข้าใจในเชิงลึกเกี่ยวกับจิตและอารมณ์ จุดสำคัญคือการแบ่งประเภทแล

… โลกุตตรนุติ ปเท เหตุ ฯ มคฺคผลนิพพานนฺติ สญณี ฯ โลกุตตรนุติ สัญญา ฯ [๑๑๔] นน อิเมสุ จตุจิตฺเตสุ กามาวจรจิตต์ กุศลากุสล วิปากกิริยาเภเทน จตุพุพิธ โหติ เตสุ กุสลจิตฺตัว ปฐม วตฺตพฺพ์ เอวมวาวา กสฺมา อาจริโย อกุ…

เนื้อหาภายในบทที่ 221 เน้นที่การวิเคราะห์และพิจารณาความหมายของอารมณ์และจิตประเภทต่างๆ เช่น กามาวจรจิตต์ และผลการเกิดของจิตในบริบทของกุศลและอกุศล โดยมีการกล่าวถึงปัจจัยและเหตุที่ทำให้เกิดอารมณ์เหล่านี้ร…

… ตโต ปร์ กามาวจรกุสลา- กุสลกิริยจิตฺเตสุ เอก วา อุเปกขาสหกตาเหตุกจิตต์ ปญฺจ สตฺต วา ชวนาน ๆ ตโต กามาวจรจิตตานี เอกาทสสุ ตทารมฺมณจิตฺเตสุ ชวนานุรูป ยังกิญจิ ตทารมฺมณนฺติ ฯ เอส นโย เสสทวาเรสุปิ ฯ มโนทวาเร ปน …

บทความนี้นำเสนอเกี่ยวกับวิสุทธิมคฺคสฺส และมคฺคามคฺคญาณทัสสน รวมถึงความเข้าใจเกี่ยวกับอรูปการนิพฺพตฺติ และการเกิดของจิตตุปปาทในด้านความสัมพันธ์ของกรรมและภพต่างๆ เนื้อหาสำคัญได้แก่ การเกิดรูปจากญาณและกา