วิสุทธิมคฺคสฺส - อายตน ธาตุ นิทฺเทโส
… วา
ธาตุ ฯ โลกิยา หิ
ธาตุโย การณภาเวน ววฏฐิตา หุตวา สุวณฺณรชตาทิธาตุโย วัย
สุวณฺณรชตาที่ อเนกปฺปการ สสารทุกข์ วิทหนุติ ภารหาเรหิ จ
ภาโร วัย สตฺเตหิ ธียนเต ธาริยนตีติ อตฺโถ ๆ ทุกฺขวิธานมตฺต
เมว เจตา อวสวตฺตนโต …
บทนี้กล่าวถึงการจำแนกอายตนและธาตุในมุมมองของพระพุทธศาสนา โดยเน้นการชี้แจงความสัมพันธ์และลักษณะของธาตุแต่ละประเภท เช่น จักขุธาตุ รูปธาตุ และอื่นๆ ในการทำความเข้าใจสิ่งต่างๆ รอบตัวและประสบการณ์ที่เกิดขึ