อรรถก : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ

…กเกิดขึ้น วิญญาณดวงแรกปรากฏขึ้นในท้องของ มารดาอันใด ชาติชั้นนั้นนั้นเองจิตดวงแรกนั้นจึงมี" นี้มาใน (อรรถก) ปฏิสัย ในคำว่า "ครูอานนท์ ทันทีที่พระโพธิ- สัตว์ชาตะ" นี้มาใน (อรรถก) ประสูติ (การกล่อม) ในคำว่า "…

…รรณอารยายกะและแนวความคิดเกี่ยวกับปรากฏการณ์ที่เกิดขึ้นก่อนการเกิด โดยให้ความสำคัญกับการวิเคราะห์เชิงอรรถกว่าการเกิดในภาพนั้นๆ เป็นอย่างไร รวมไปถึงมิติของความทุกข์ที่เกี่ยวข้องกับการดำรงอยู่

…่า ผู้แต่งคัมภีร์น่าจะเป็นพระภิกษุรูปใดรูปหนึ่งที่มีการศึกษา มีความรู้ความสามารถถึงในด้านพระไตรปิฎก อรรถก และภาษาบาลี อีกอย่างหนึ่ง จากการประเมินข้อความของคัมภีร์รตุราระในคัมภีร์สัญห์ติ และคัมภีร์ทุทธสิกข…

พระอรรถถากรมีส่วนในการแปลธรรมกาลสิงห์และผลงานในคัมภีร์รตุรารา แม้ว่าไม่มีหลักฐานยืนยันว่าท่านเป็นผู้แต่งจริง การศึกษาเปรียบเทียบข้อความในคัมภีร์รตุรารากับพระไตรปิฎกเผยให้เห็นถึงความเชื่อมโยงในด้านการใ

พราหมณ์เกาะ เอทัคคอมมหาสาวก ผู้มีอาพา น้อย เอื้อยริ่งกนก : อาจากด กุฎเทียนัน เอราดน คติเนินดา : อรรถก ถัง อัญฺ ฑูรณ์นาม เอ็นนามดา เอทัคคมนัน พราหมณ์เกาะ ท่านเป็นพรอรนันต์เป็นเลิศด้าน มีอาพา น้อย หรือป่…

พราหมณ์เกาะเป็นบุคคลที่มีชื่อเสียงในด้านความมีอาพาน้อยหรือสุขภาพที่ดี โดยได้อาศัยการทำบุญอย่างต่อเนื่องเป็นเวลานานถึงแสนปีในสมัยของพระสัมมา สัมพุทธเจ้าทั้ง 4 พระองค์ เพื่อให้ได้มาซึ่งสภาวะนี้ การทำบุญ

…สัตว์เหล่านี้เป็นเหมือนความเกิดขึ้นแห่งฟองน้ำ. หากความดูเป็นเมืองหน้าอย่างเดียวไม่ เพราะเหตูนั่น พระอรรถกถาจึงกล่าวว่า จิตวาอุปชุนกศุตฺตา นาม นฤดี วาที พระอรรถกถาจึงกล่าวว่าว่า ยา อิ่มฺอญฺ วีปฺิด ดังนี้ เพ…

บทความนี้กล่าวถึงการเกิดและการขาดสูญของสัตว์ในสถานที่ทางธรรม โดยอ้างอิงจากพระอรรถกถา เพื่อชี้ให้เห็นว่าความเชื่อมักจะไม่เป็นที่ยอมรับในเรื่องนี้ ความจริงคือการปฏิบัติตามมรรคาและบิดา …

…ุ้นเคยแม้แห่งพระพุทธเจ้าเป็นต้น จึงปรากฏ (พระนาม) ว่า พระนาง “มิลลิกเทวี.” เรื่องพระนางมิลลิกา มาในอรรถกถากุมมาสัปปุญชาด ในสัตตนิมิต. เรื่อง ๒ เรื่องในสัตตนิมิตนันทนั้นเอง คือ เรื่องพระเทวีผู้ถวายขนมกุมาม…

…ู้ที่มีความสำคัญในประวัติศาสตร์ไทย โดยเฉพาะเมื่อเชื่อมโยงกับพระเจ้าโกศล และพระพุทธเจ้า เรื่องนี้มีในอรรถกถากุมมาสัปปุญชาดและสัตตนิมิต โดยเน้นถึงเหตุการณ์ที่ทำให้พระนางเป็นที่รู้จักพร้อมกับการถวายของขวัญต่า…

ประโยค - ปัญญามีตปลามัก อรรถกพระวันอิ ปริวาร วันฉนา - หน้า ที่ 916 [ว่าด้วยสังสารวัฏ] บทว่า ปญฺญูเตฏ มีความว่า วัฏชนัง เราปญฺญู…

เนื้อหาอภิปรายเกี่ยวกับความหมายของปัญญาในบริบทของสังสารวัฏ โดยกล่าวถึงบทบาทของพระผู้มีพระภาคในพระพุทธศาสนา การรักษาความสมดุลของอารมณ์ และความแตกแยกที่เกิดขึ้นในสังสาร การทำความเข้าใจในชีวิตและการกระทำ

…้น ผู้ศึกษาพิราบตามนัยที่ข้าพเจ้ากล่าวแล้ว ในนาคารินัยน์ ในหนหลัง. อีกอย่างนึง พิงราบแม้โดยนัยที่พระอรรถกถาจารย์ กล่าวไว้ในมหานิธรรวนรน. แม้จริง ในมหานิธรรวนรนนัน ท่านกล่าวไว้ว่าร "เหมือนอย่างอาบัติต่างๆ ม…

…ารดื่มสุราอาจนำไปสู่อันตรายทั้งทางกายและจิตใจ ปัญหานี้ได้ถูกกล่าวถึงในอดีตและมีการศึกษาและอ้างอิงถึงอรรถกถาจารย์ในมหานิธรรวนรน

ประโยค - ปัญจมสนิทปลาถาก อรรถกถพระวินัย ปฏิวาร วัดนา - หน้าที่ 961 หลายทว่ อนุปโสม อุปโสภ์ โกโร มีความว่า ทำ อุโลส ในวันที่มีช่วง…

เนื้อหานี้อธิบายถึงวันอุโลสและวันปวรนาในพระวินัย โดยระบุว่า วันอุโลสเป็นวันที่สงฆ์แตกกันในเดือนที่เฉพาะเจาะจง และอธิบายว่าการทำอุโลสในวันอื่นนั้นมีข้อกำหนดไว้. ทั้งยังมีการกล่าวถึงวัตถุประสงค์ของการทำ

ประโยค- มังคลัตถิที่มึนปอเล่ม 3 - หน้าที่ 167 อรรถกถอุตตรวิมาน ในฎฐวรรก ว่า "คำที่เหลือว่า ปริจฉชนโฑ พึงนำมาเชื่อมเข้า ด้วยสองบทว่า อนุญฺญ ปานฺญฺว. อีก…

ในบทนี้ กล่าวถึงอรรถกถาอุตตรวิมานที่อธิบายเกี่ยวกับความสำคัญของคำถามและการตอบที่เกี่ยวข้องกับการให้ทาน โดยเอ่ยถึงเรื่องรา…

ประโยค - ปัญจมณฑลปลาคาก อรรถกถาพระวินัย ปริวาร วัดนา - หน้าที่ 988 ดังนี้ดีดี ชื่อว่ามงมติ การคืนบริจากมีจีรวและมาตรทีทภูอื่นเสี…

บทความนี้กล่าวถึงประเด็นสำคัญในพระวินัย โดยเฉพาะเรื่องการคืนบริจาคและการตอบรับจากผู้เกี่ยวข้องในสงฆ์ โดยชี้ให้เห็นถึงการสื่อสารและการประกาศที่ถูกต้องตามธรรม โดยมีการยกตัวอย่างของนิสังกิยะที่เกี่ยวข้อง

[๑๙] อรรถกถา โกณฑ์กล่าวดูว่า "บรรดาบาล่านํ้าขอว่า ปฏิปทาเทส ความว่า เลี้ยงดูด้วยมินฑบาท, อธิบายว่า ได้ด้วยมินฑ…

เนื้อหาเกี่ยวกับอรรถกถาโกณฑ์ชี้ให้เห็นถึงความสำคัญของการถวายมินฑบาทและผลของการทำทานในพระพุทธศาสนา โดยยกตัวอย่างพระผู้มีพร…

…ั้งหลายมีทานเป็นต้นแล้ว ได้อุปนิเทศในเทวโลก. ถูกูกิโรทา ได้เป็นไปประมาณหนึ่งปีแล้วแล. เรื่องสุขข ในอรรถกาถูกฐุครุชาดก ในตติยวรรณ์แห่งเอกนิบาต ม. [เรื่องจาก] [๕๕] ในอดิศกา พระโพธิสัตว์เสวยพระชาติเพ็นกามี…

บทความนี้กล่าวถึงการถวายทานและการทำกุศลที่พระโพธิสัตว์ได้บำเพ็ญ โดยเฉพาะในอรรถกาของฐุครุชาดก เรื่องราวเกี่ยวกับพระพุทธเจ้าที่ทรงวินัยธรรมและพระราชา ที่ให้ความสำคัญกับการทำบุญ อาทิ…

…อความอย่างนี้ การกล่าวของพระธรรมกถีก็นั้นแควร กล่าว อนุญาตสุญฺทิฏฐิ คือ หาว่าสฺุประโยชน์ไม่." [๒๓] อรรถกถาจูฬฑีดิโปปมสูตรเป็นต้นว่า "บุคคลอึ่งว่า กลาวที่ เพราะอรรถว่า ย่อมกล่าวในกล, อธิบายว่า "บุคคลนั้นกำ…

…ารกล่าวคำในทางพระธรรม โดยเน้นว่าการกล่าวคำมาก ๆ สามารถที่จะทำให้ผู้อื่นรู้ได้ถึงความจริง มีการพูดถึงอรรถกถา จูฬฑีดิโปปมสูตร และการปฏิบัติของผู้ที่มีวาจาอันมีหลักฐาน พร้อมทั้งการพิจารณาความเหมาะสมในการกล่าว…

ประโยค - ปัญญามีดปลามี กฎ อรรถกถาพระวินัย ปริวาร วันนา - หน้าที่ 896 วินิจฉัยในกฎมติทูปจฉา อภิธรรมพระวินัย ปริวาร วันนา - หน้าที่ …

เนื้อหานี้เกี่ยวกับการวิเคราะห์และอธิบายกฎมติทูปจฉาในอรรถกถาพระวินัย โดยเฉพาะการวินิจฉัยในกรณีต่างๆ เช่น คำว่า กิริยา และการอธิษฐานเหตุจูง, เหตุผลการกระทำที่ไ…

…าม คัมภีร์ของนักวิชาการแต่ละยุคแต่ละสมัย แต่ละคนนั้นมีความแตกต่างกัน หรือแม้บางคนจะกล่าวว่า ความเห็นอรรถกถาจายฝ่ายบาลีนี้เชื่อได้หรือ แต่เมื่อพระสูตรและพระวินัยสามารถให้ข้อความอะไรได้ คำของอรรถกถาจายก็เป็น…

บทความนี้ทำการวิเคราะห์ความหมายของพระวินัยและแนวคิดเกี่ยวกับกิเลส โดยเน้นไปที่ความแตกต่างในการตีความจากคัมภีร์จีนโบราณและผลที่มีต่อการตีความในยุคต่าง ๆ นอกจากนี้ยังกล่าวถึงความสำคัญของพระสูตรและพระวิน

…ที่เครื่องเบียดเบียนผู้อื่น กล่าวคือ เครื่องลงโทษ อันธรรมาจารย์สมาจารบุตรคนเสียแล้ว เพราะเหตุนี้ พระอรรถกาจารย์จึงกล่าวว่า "ปรุปฏตดตาย" ดังนี้เป็นต้น หากกล่าวเพื่อความเป็นเครื่องเบียดเบียนไม่. แม้วาจากรงกล…

…ามพระพุทธศาสนา โดยเน้นที่ความสำคัญของเมตตา ซึ่งเป็นปัจจัยในการบรรลุนิพพานและการลดทิฐิและความโกรธ พระอรรถกาจารย์ได้อธิบายถึงการวางตัวและความรู้สึกของคนที่ปรารถนาดีต่อผู้อื่น พร้อมทั้งเปรียบเทียบกรณีและคำสอน…

ประโยค - ปัญญามสมันดปลาทากา อรรถกถาพระวินัย ปริวาร วังแดง - หน้าที่ 942 อดีตจีวรวั้ 10 วัน. หลายบทว่า ปญฺญูนึว วสฺุ สุตตา ทาทฏพุท อิ…

เนื้อหาเกี่ยวกับกฎเกณฑ์ที่ว่าด้วยจีวรและการใช้งานในระยะเวลาที่เหมาะสมของภิกษุในพระวินัย อธิบายว่าภิกษุควรอาบน้ำรักษาความสะอาดอย่างไร รวมถึงการให้ความสำคัญกับการรักษากฎการปฏิบัติและวินัยของสงฆ์ที่ถูกต้

…ี้เป็นของมนุษย์เป็นของเล็กน้อย เพราะนำเข้าไปเปรียบเทียบสุขอันเป็นทิพย์." มาลีอุโบสถสูตร จบ. [๑๒๒] อรรถกถาอุโบสถสูตรนั้นว่า "บทว่า ปฐตุรดฺฒต- รดานิ คือ ประกอบด้วยตนะ กล่าวคือ วัตถุอันิงความดีให้ เกิดามาย …

…ความเป็นผู้ร่วมกันของเทพชั้นปรินิมมิตวาสวัสดิ์และการเปรียบเทียบราชสมบัติของมนุษย์กับความสุขที่ทิพย์ อรรถกถาอุโบสถสูตรได้อธิบายเกี่ยวกับมาตรฐานและความดีต่างๆ ที่เกิดจากการปฏิบัติธรรม การเป็นอิสระและการมีอธิ…

ประโยค ๕ มั่งคลอดที่เป็นเปล เล่ม ๓ - หน้ารที่ 131 [๑๕] อรรถกถาขุทฺกปุราณะ ว่า "บรรดาคงไม่นานนั้น เจตนาเป็นเหตุว่าล่วงฐานะ โดยประสงค์จะล้างสัพธรรม ซึ่งเป็นไปทางก…

…ุทธศาสนา ซึ่งว่าเกิดจากการตั้งเจตนาที่ล่วงฐานะและความประสงค์จะล้างสัพธรรมผ่านกายาวุธ พร้อมอ้างอิงถึงอรรถกถาต่างๆ ที่อธิบายเกี่ยวกับมรรคที่ต้องมีเจตนา อพรหมจรรย์จึงเกี่ยวข้องกับการทำความเข้าใจในวิถีที่ถูกต้…

ประโยค- มังคลัตถทีนี้แปล เล่ม ๙ หน้า ที่ 4 ด้วยเหตุนั้น ในอรรถกถา ท่านจึงกล่าวว่า "เจตนาเป็นเหตุ บริจาคทาน อันมีวัณฎ ๑๐ มัจจุตเป็นต้น ซึ่งมีปัญญาเครื่องรู้เป็น เบื…

…นั้นมีปัญญาเครื่องรู้ที่เป็นพื้นฐานสำคัญ เพื่อให้การบริจาคเป็นไปด้วยเจตนาที่ดี ทั้งนี้ยังมีการพูดถึงอรรถกถาที่เกี่ยวข้องเพื่อการศึกษาให้เข้าใจในคติธรรมชั้นสูงเกี่ยวกับทาน ซึ่งส่งผลต่อการพัฒนาคุณธรรมและจริย…