หน้าหนังสือทั้งหมด

การอธิบายอัปปนาในวิสุทธิมรรค
151
การอธิบายอัปปนาในวิสุทธิมรรค
…ธิอันยังอาการ มีความหมดจดจากอันตรายเป็นต้น ) ที่มี ด. อาจารย์พวกหนึ่งที่กล่าวว่าปฏิปทาวิสุทธิ ได้แก่อุปจารนั้น มหาฎีกาว่าหมายเอาภิกษุ วัดอภัยคีรี มหาฎีกาสนับสนุนวิสุทธิมรรคว่า คำของภิกษุวัดอภัยคีรีนั้นไม่ชอ…
เนื้อหานี้ว่าด้วยการอัปปนาในวิสุทธิมรรค แสดงให้เห็นถึงบทบาทของจิตที่หมดจดจากกิเลสและนิวรณ์เพื่อนำไปสู่สมถนิมิตสายกลาง โดยอธิบายว่าจิตต้องเผชิญกับปัจจัยที่ทำให้เข้าถึงสถานะมั่นคงและทำให้เกิดความปราศจาก
วิสุทธิมคฺค: ปกรณวิเสสสุล
117
วิสุทธิมคฺค: ปกรณวิเสสสุล
…ิ หตฺเถน สมปริวตฺเต วา ทีฆทัณฑ์ สตฺติ มุญจิ ฯ สา ตสฺสา สรีร์ อาหาจ ตาลปุณณ์ วิย ปวตฺตมานา คตา ฯ เนว อุปจารพเลน น อปฺปนาพเลน เกวล์ วจนเก พลวปิยจิตฺตตาย เอว์ มหานุภาวา เมตตาติ ฯ ตัว จิตต์ สมาธิยตีติ เมตตาวิหา…
ในบทนี้พูดถึงการปฏิบัติเมตตาวิหารและผลของการมีเมตตาในจิตใจ การสร้างความสงบให้กับจิตใจโดยการระลึกถึงความรักและความปรารถนาดีต่อผู้อื่น พร้อมทั้งอธิบายความสำคัญของการพัฒนาจิตใจเพื่อให้เกิดความสุขที่แท้จร
การวินิจฉัยเกี่ยวกับภิกษุที่ไม่ควรให้ย้าย
116
การวินิจฉัยเกี่ยวกับภิกษุที่ไม่ควรให้ย้าย
…อุตสนู โหติ มีความว่า จิจรมีมากต้องจัดกองไว้, คือ เรือนคลังไม่จูพอ. บทว่า สมุนิฏิตน คือ ยืนอยู่ภายในอุปจาริสม. บทว่า ภาชตู มีความว่า เพื่อให้ประกาศเวลาฉากกันตาม ลำดับ.
เนื้อหานี้พูดถึงการวินิจฉัยในเรื่องของภิกษุที่ไม่ควรให้ย้ายแม้กระทั่งในกรณีที่จำเป็น โดยเน้นว่าให้รักษาภิกษุที่มีอายุมากกว่า เจ้าาหน้าที่การเรือน และภิกษุที่มีอุปการะเพื่อสงฆ์เป็นสำคัญ เพื่อประโยชน์ใน
สมุดปลาสาก้านา วิฑูฤทธิ์ดา (ปฐม ภาค ๓)
84
สมุดปลาสาก้านา วิฑูฤทธิ์ดา (ปฐม ภาค ๓)
…็จิ กฐิโจ สมมาสุพุโธ อนาวาส วิธูฤทธิ์ดา อัญญมุม ชุนพี่บี คนคุณดี ๆ ราชา อาหาร ภผด ดุมเห จุติ์ ปจุฬ์ อุปจารามี อยูญ มาหาโณ ตุมเห เนิสสาย ตีส สุข สรเณษ ปฐิตจิโต กลม จตุเน อุกฺกษาธาติ ๆ จิริ วิฑู ฤทธิ์ โบ มหาร…
เนื้อหาที่นำเสนอในหน้าที่ 84 ของสมุดปลาสาก้านา โดย วิฑูฤทธิ์ดา กล่าวถึงเรื่องราวต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องกับความเชื่อของราชา การให้คุณค่ากับความรู้และการปฏิบัติธรรมทางจิตใจ ที่สะท้อนถึงมุมมองทางธรรมะและวรร
อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา
53
อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา
…กา - หน้าที่ 52 นวมปริจฺเฉโท หน้าที่ 53 กสิณาสุภโกฏฐาสานาปาเนเสวว ลภติ ฯ ตตฺถ หิ ปฏิภาคนิมิตฺตมารพภ อุปจารสมาธิ อปปนาสมาธิ จ ปวตฺตนฺติ ฯ กก ๆ อาทิกมุมิกสุส หิ ปฐวีมณฑลาที่สุ นิมิตต์ อุคฺคณฺหนฺตสฺส ตมาลมพนํ …
เนื้อหานี้เจาะลึกลงไปในอภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา ซึ่งกล่าวถึงการปฏิบัติภาวนาในบริบทของการบริหารจิตใจเป็นหลัก ที่เชื่อมโยงถึงวิธีการเข้าถึงสมาธิและประสบการณ์ต่างๆ ที่ได้รับจากการฝึกฝน. แนวทางในการปฏิบัติจะ
อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา
142
อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา
…ชิตวา นิรุทเธติ โยชนา ฯ ปฐมจิตตญฺหิ อปุปนาย ปริกมฺมตฺตา ปฏิสงฺขารกภูตตตา ปริกมุม ฯ ทุติย์ สปจาริตตา อุปจาร์ ฯ นาจจาสนฺโนปิ หิ นาติทูรวัตฺติ สมีปจารี นาม โหติ ฯ อปปน อุเปจฺจ จรตีติ วา อุปจาร์ ฯ ตติย์ ปุพพภาเ…
ในหน้าที่นี่มีการอภิปรายเกี่ยวกับอภิธรรมอย่างละเอียด โดยเฉพาะอย่างยิ่งเรื่องมโนทวาริกจิตฺตาและการอธิบายเรื่องอารมณ์ที่เกี่ยวข้องกับเวลา ทั้งในอดีตและอนาคต รวมถึงการชี้ให้เห็นถึงวิธีการตีความในบริบทของ
การศึกษาเรื่องความเพียรในความเป็นนักบวช
28
การศึกษาเรื่องความเพียรในความเป็นนักบวช
…กษาอย่างนี้แล้ว." มาลัยฎีรังควิธีสูตร จบ. [๔๔๘] อรรถกถาจตุรงค์วิริยสูตรนั้นว่า " บทว่า สุทา ในคำว่า อุปจาริณี สุทา ภิกขุว่า ปทาหมิ นี้ เป็นสัจวินัยต. ในคำนั้น มือสิบายังคงว่า " ภิกษุทั้งหลาย เราต้องอยู่ในคว…
เนื้อหาเน้นถึงความสำคัญของความเพียรในชีวิตของนักบวช โดยกล่าวว่าทั้งเนื้อและเลือดในกายจะต้องละทิ้งเพื่อมุ่งสู่การบรรลุธรรมอย่างแท้จริง หากยังไม่สามารถบรรลุผลที่ควรจะเป็นได้ด้วยความบากบั่น ก็อย่าหยุดควา
การเจริญอุปจารสมาธิและนิโรธสมาบัติในพระอริยะ
82
การเจริญอุปจารสมาธิและนิโรธสมาบัติในพระอริยะ
…ป) ได้กำเนิดที่ไหน ? ตอบว่า ได้กำเนินร่วมกับพวกเทพเหล่าพรหมปาริสัชชา " ดังนี้เป็นอาทิ" ส่วน การเจริญอุปจารสมาธิเหล่า ก็นำภพวิเศษคือสุคติชั้นกามาวจร ๖ มาให้ เหมือนกัน [มีนิโรธเป็นอานิสงส์] (๕) ส่วนว่าพระอริย…
ในบทนี้พูดถึงการเจริญอุปจารสมาธิและอานิสงส์ของนิโรธสมาบัติในเหล่าพระอริยะ โดยเฉพาะการเข้าถึงนิโรธนิพพานที่มีผลต่อจิตใจและการดำร…
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๑ - กายคตาสติและการเจริญธรรม
26
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๑ - กายคตาสติและการเจริญธรรม
…พ ตรัสโดยเป็นสมาธิ ๑. ม. อุ. ๑๔/๒๐๔ ๒. มหาฎีกาช่วยอธิบายว่า ธาตุมนสิการกรรมฐาน ให้สำเร็จได้เพียงชั้นอุปจารสมาธิก็จริงแล แต่ทว่า สัมมสนวาร ในกรรมฐานนั้นมีกำลังยิ่งนัก (สาติสย) เพราะฉะนั้นจึงว่าธาตุมนสิการบรร…
บทนี้กล่าวถึงการเจริญกายคตาสติในวิสุทธิมรรค แบ่งเป็น ๑๔ บรรพ อาทิ อานาปานบรรพ อิริยาบถบรรพ และจตุสัมปชัญญบรรพ ทั้งนี้ กายคตาสติช่วยให้ภิกษุเจริญการปฏิบัติธรรมเพื่อผลดีในชีวิต นอกจากนี้ยังมีการอธิบายสม
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๑ - ประโยค๘
160
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๑ - ประโยค๘
ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๑ - - หน้าที่ 156 วิหาร ตรงไปในระหว่าง ๒ เลฑฑบาต เหมือนวัดอุปจารบ้าน, นี้เป็น ประมาณในวิธีวัดนี้ แม้ถ้าบ้านอยู่ใกล้ ภิกษุอยู่ในวิหารได้ยินเสียง คนชาวบ้าน แต่ไม่อาจจ…
บทความนี้พูดถึงการดำรงชีวิตของภิกษุในวิหารและอุปสรรคในการเดินทางไปบ้าน อธิบายถึงความสำคัญของการรักษาธุดงค์ให้บริสุทธิ์ การนำอาจารย์ไปยังเสนาสนะ และประเภทของอารัญญิกภิกษุที่มีอยู่ ๓ พวก โดยแสดงถึงวิธีก
วิสุทธิมคฺคสุทธิในจิตตภาวนา
194
วิสุทธิมคฺคสุทธิในจิตตภาวนา
… ตพฺพฯ จิตตภาวนาเวลลตถญจ ยถาลัทธิ ปฏิภาคนิมิตต์ วๆเตต พฯ ตสฺส เทว วฑฺฒนาภูมิโย อุปจาโร วา อปปนา วาฯ อุปจาร์ ปตฺวาปี ที่ ต วฑโฒ) วัฏฏติ อปปน ปตฺวาปี เอกสม ปน ฐาเน อวสส์ วฑฺฒตพุฒิ ฯ เตน วุตต์ ยถาลัทธ์ ปฏิภาคน…
บทความนี้วิเคราะห์ความเข้าใจในแนวคิดของวิสุทธิมคฺคและความสำคัญของจิตตภาวนา ตามลัทธิและปรัชญาพุทธศาสนา โดยชี้ชัดถึงระเบียบการและนิมิตที่อาจเกิดขึ้นในกระบวนการฝึกจิต มีการอ้างอิงถึงสมมติฐานตามที่เกี่ยวข
คำอธิบายเกี่ยวกับนางภิญญานันในบทพระวินัย
59
คำอธิบายเกี่ยวกับนางภิญญานันในบทพระวินัย
…แล้วในวัตรของภิญญูทั้งหลาย," คำนั้น ปรากฏว่าควรยิ่ง เพราะวัตรทั้งหลายมีวิราวาสเป็นต้น ท่าน กำหนดด้วยอุปจารสิมา พึงบอกในวันอุโบสถ พึงบอกในวันปวารณา ต้องบอกทุกวัน แก่ภิญญู ๔ รูป และนางภิญญู ๔ รูป ถ้าภิญญาอาร …
เนื้อหานี้เสนอการวิเคราะห์เกี่ยวกับการเก็บวัตรของนางภิญญานันในพระวินัย อุตวรรฎ โดยเน้นถึงการประพฤติตนตามที่กล่าวไว้ในปริวาสิกัปถะ และการส่งมอบข้อมูลระหว่างภิญญานุที่อยู่ในบ้าน นอกจากนี้ ยังมีการยกตัวอ
ความเข้าใจในกรรมฐาน ๔๐ และนิมิตในงานภาวนา
397
ความเข้าใจในกรรมฐาน ๔๐ และนิมิตในงานภาวนา
…ยาย ตามสมควร ฯ ส่วนปฏิภาค - นิมิต ได้เฉพาะในกสิณ ๑๐ อสุภะ ๑๐ กายคตาสติ ๑ อานาปา นัสสติ ๑ ฯ จริงอยู่ อุปจารสมาธิและอัปปนาสมาธิ ปรารภปฏิภาคนิมิต ในกรรมฐาน ๒๒ นั้น เป็นไป ๆ คืออย่างไร ๆ คือว่า ก็เมื่อ พระโยคาว…
…รสำเร็จในการฝึกจิตผ่านประสบการณ์ที่ได้จากนิมิตต่างๆ เช่น ปริกรรมนิมิตและอุคคหนิมิต พร้อมทั้งบทบาทของอุปจารสมาธิและปฏิภาคนิมิตในการเข้าถึงสถานะจิตที่สงบ เป็นแนวทางในการฝึกสมาธิอย่างลึกซึ้งและการพัฒนาจิตใจให้…
การพัฒนาจิตผ่านอรูปฌานและกรรมฐานในอภิธัมมัตถสังคหบาลี
398
การพัฒนาจิตผ่านอรูปฌานและกรรมฐานในอภิธัมมัตถสังคหบาลี
…ารมณ์มีพุทธคุณเป็นต้น ทำบริกรรม ถือเอานิมิตนั้นดีแล้ว ในนิมิตนั้นนั่นแล บริกรรมภาวนาย่อมตั้งมั่น และอุปจารสมาธิก็ย่อมเกิดขึ้น ๆ จบนัยกรรมฐาน ๔๐
เนื้อหานี้กล่าวถึงการฝึกปฐมฌานและการพัฒนาจิตผ่านอรูปฌานในอภิธัมมัตถสังคหบาลี โดยสามารถเข้าใจการตั้งมั่น การวิเคราะห์ และการทำบริกรรมที่นำไปสู่อรูปฌานที่แตกต่างกัน โดยมีการพิจารณาเชิงลึกเพื่อเข้าถึงองค
มังคัตติสูตรา: การแสดงธรรมและการบรรลุอรหัต
56
มังคัตติสูตรา: การแสดงธรรมและการบรรลุอรหัต
…ทีมแล้ว ๆ เมื่อเธอรู้อย่างนี้ ปีอ่อนเกิด, เธอไม่ (ยอมห) ให้ยอ่อนในระหว่างปีนี้นั่น เป็นผู้ประกอบด้วยอุปจาร-กัมม์ฐาน ยังวิสาสนามให้จรินแล้ว ย่อมบรรลุพระอรหัต; พระผู้มีภาคตรัสว่า " จิตติ สมาธิตั หมายเอาะอรหัต…
มังคัตติสูตรา เป็นพระสูตรที่กล่าวถึงการแสดงธรรม โดยเฉพาะการล้างทุกข์และเพื่อการบรรลุอรหัต ในบทนี้มีการอธิบายถึงผู้ที่มีคุณสมบัติในการเข้าถึงอรหัต และความสำคัญของสมาธิในการบรรลุธรรม พระผู้มีภาคมีกล่าวว
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๒
80
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๒
…ียก ทิฏฐธรรม สุขวิหาร ในอริยวินัย " [มีวิปัสสนาเป็นอานิสงส์ (๒) ทั้งการเจริญอัปปนาสมาธิ ทั้งการเจริญอุปจารสมาธิ โดย นัยแห่งการได้ช่องในที่คับแคบ” แห่งพระเสขะและปุถุชนทั้งหลาย ผู้ เจริญ (สมาธิ) ด้วยประสงค์ว่…
ในบทนี้กล่าวถึงการเจริญฌานธรรมและการมีวิปัสสนาเป็นอานิสงส์ ทั้งการเจริญอัปปนาสมาธิและการทำวิปัสสนา โดยสมาธิถือเป็นปทัฏฐานหลักที่นำไปสู่การรู้ตามความเป็นจริง พระผู้มีพระภาคเจ้าได้สอนให้ภิกษุทั้งหลายพึง
ปฐมสมุนไพรสำหรับเท่า ภาค ๓
60
ปฐมสมุนไพรสำหรับเท่า ภาค ๓
…กนั้นเป็นสมาธิองค์ ๒ ] จริงอยู่ จิตนี้ ย่อมช่อว่าเป็นธรรมชาติตั้งมั่น ด้วยองค์ ๒ คือ ด้วยการละนิ้วในอุปจารภูมิ หรือด้วยความปรากฏแห่งองค์ในปฏิพลาภูมิ บรรดาภูมิ ๒ อย่างนั้น ที่ชื่อว่า อุปจารภูมิ ได้แก่ อุปจาร
… กล่าวถึงความสำคัญของลมหายใจเข้าและออกในการพัฒนาสมาธิและการทำจิตให้ตั้งมั่น. มีการเปรียบเทียบระหว่างอุปจารสมาธิและอัปปนาสมาธิ โดยอธิบายถึงความแตกต่างของทั้งสองประเภทนี้และความสำคัญของนิมิตที่รักษาไว้ได้ในกา…
วิสุทธิมรรค: ประโยคที่ 8 - ความเมตตาและการปกป้อง
200
วิสุทธิมรรค: ประโยคที่ 8 - ความเมตตาและการปกป้อง
…ึงควงหอกด้ามยาวพุ่งไป หอกนั้น (ไป) ถึงร่างมันเข้าก็ปลิวไปดังใบตาล (ไม่เข้า) (ทั้งนี้) ด้วย กำลังแห่งอุปจารสมาธิก็หามิได้ ด้วยกำลังแห่งอัปปนาสมาธิก็หามิได้ เลย (แต่) ด้วยความที่แม่โคนั้น มีจิตรักใคร่เป็นกำลั…
ในบทนี้กล่าวถึงวิธีที่เทวดารักษาผู้มีเมตตา โดยเทียบเคียงกับวิธีการที่พ่อแม่รักษาบุตร สำหรับไฟ พิษ และศัสตราไม่ส่งผลกระทบต่อผู้มีเมตตา อย่างเช่น เรื่องราวของแม่โคนมที่มีความรักในลูกโค ในกรณีที่พรานพยาย
การศึกษาวิสุทธิมคฺคสฺส
187
การศึกษาวิสุทธิมคฺคสฺส
…มปิ องคมๆตัวเสเนว ปญจงคิกฤติ วา ปญจงค สมมุนาคตนฺติ วา วุจฺจตีติ เวทิตพพฯ เอตานิ ปญฺจ องคานิ กิญจาปิ อุปจารกฺขเณปิ อตฺถิ อถโข อุปจาเร ปกติ จิตตโต พลวตรานิฯ อิธ ปน อุปจารโตปิ พลวตรานิ รูปาวจรลักขณป ปัตตานี ๆ …
…สุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณวิเสสสุล แสดงข้อเขียนทางพระพุทธศาสนาเกี่ยวกับการพัฒนาจิตและความหมายของจิตตํ การอุปจารแก่ปีติสุข และการพัฒนาในปฏิปทาวิสุทธิ การศึกษาเกี่ยวกับองค์ประกอบของวิสุทธิมคฺคสฺส ซึ่งเกี่ยวข้องกับ…
พระราชกรณียกิจและการปกครองของสมเด็จพระมหาสมณเจ้า
65
พระราชกรณียกิจและการปกครองของสมเด็จพระมหาสมณเจ้า
…กไพร่ เป็นผู้ทำการงานของผู้อื่นด้วยกำลังอันมหาชนผู้ตั้งอยู่เป็นชุมชนในแดนดิน อันหนึ่ง ๆ ซึ่งเรียกโดยอุปจารโวหารว่า บ้านเมืองหรือประเทศ จำต้องปรารถนาในหน้าที่กันทำ เพื่อบำรุงรักษาชุมนุมนั้นให้มั่นคงแข็งแรง แ…
บทความนี้นำเสนอพระราชกรณียกิจของสมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาวชิรญาณวโรรส ซึ่งเป็นพ่อของพระราชโอรสที่มีบทบาทสำคัญในการปกครองและการรักษาความสงบในพระราชอาณาจักร ภายใต้การประรองราชอำนาจของพระองค์ และการพั