หน้าหนังสือทั้งหมด

อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
244
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 244 ปานกลาง ชื่อว่ามัชฌิมฌาน ฌานที่บุคคลให้เกิดด้วยฉันทะเป็นต้น ที่ประณีต ชื่อว่าปณีตฌาน ดังนี้แล ฯ พอทีไม่ต้องกล่าวให้ชักช้านัก ฯ က สอ
ในคัมภีร์อภิธัมมัตถสังคหบาลีได้มีการกล่าวถึงการเจริญฌาน โดยเฉพาะมัชฌิมฌานและปณีตฌาน ซึ่งเป็นส่วนสำคัญในการเข้าถึงอภิญญา จากการเจริญปัญจมฌาน บุคคลสามารถพัฒน…
อภิธัมมัตถสังคหบาลี: การเจริญฌานและการเกิดในพรหมโลก
196
อภิธัมมัตถสังคหบาลี: การเจริญฌานและการเกิดในพรหมโลก
…ลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 196 โดยทำนองตามที่กล่าวแล้ว ตามสมควร แก่การสมภพ ฯ [พระโยคาวจรเจริญฌานแล้วไปเกิดในชั้นพรหมโลก] ก็พระโยคาวจร เจริญปฐมฌานที่เป็นรูปาวจรกุศลได้อย่างเล็กน้อย แล้ว ย่อมเกิดในพ…
เนื้อหาที่กล่าวถึงพระโยคาวจรที่เจริญฌานในชั้นต่างๆ ของพรหม โดยเริ่มจากปฐมฌานจนถึงปัญจมฌาน ซึ่งแต่ละระดับจะนำไปสู่วิสัยโคตรที่แตกต่างกัน เช่…
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
53
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 53 สัมปยุตธรรมมีวิตกเป็นต้นเหล่านี้นั่นแล จึงมีกิจคือการเพ่งเป็นแผนก ๆ ฯ แต่บัณฑิต พึงทราบความพิเศษแห่งธรรมทั้ง ๕ นั้นในความเป็นคู่ ปรา
…ิเคราะห์การตั้งมั่นของจิตและการทำงานของวิตกและสมาธิ ที่เป็นอุปกรณ์สำคัญในการเข้าถึงความสงบ อธิบายการเจริญฌานและแนวทางของบัณฑิตในการพัฒนาปัญญาเพื่อต่อสู้กับกิเลสต่าง ๆ เช่น ราคะและพยาบาท เพื่อค้นหาความสุขที่แท…
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
206
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
॥ ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 206 รัศมีแห่งสรีระเป็นกลุ่มก้อน ไม่เคลื่อนที่ ท่านเรียกว่า "สุภา" (คือ มีรัศมีมีสวยงาม) ฯ พวกพรหมที่ชื่อว่าปริตตสุภา เพราะอรรถว่า มีส
…มและความสำคัญของสัญญาในภูมิของสัตว์ ซึ่งเป็นการสืบต่อทางปรัชญาและแนวคิดการเจริญอภิวัฒน์ในทางธรรม การเจริญฌานเป็นสิ่งจำเป็นในการเข้าถึงอุปนิสัยต่างๆ ของพรหม และบทนี้ได้เปิดเผยถึงชั้นภูมิที่ชื่อว่าสุทธาวาส ซึ่ง…
ความหมายของสัญญาในวิสุทธิมรรค
240
ความหมายของสัญญาในวิสุทธิมรรค
สัญญา"" ดังนี้ ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๑ - หน้าที่ 239 เพราะตกไป คือ เพราะละไป เพราะไม่เกิดขึ้น อธิบายว่าเพราะ ทำมิให้เป็นไปแห่งปฏิฆสัญญาเหล่านั้นทั้ง ๑๐ คือ ฝ่ายกุศลวิบาก ๕ ฝ่ายอกุศลวิบาก
…ว่างเปล่า การทำความเข้าใจเกี่ยวกับสัญญานั้นจะอยู่ในบริบทของอการงานที่มุ่งหมายให้เกิดความเข้าใจต่อการเจริญฌานและการละเลิกสัญญาที่ไม่จำเป็นในระดับต่างๆ จึงควรให้ความสำคัญกับการศึกษาในเรื่องนี้เพื่อการปฏิบัติที่…
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๒
80
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๒
ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๒ - - หน้าที่ 80 ว่า "ดูกรจุนทะ ฌานธรรม (ที่พาหิรกบรรพชิตบำเพ็ญ) เหล่านั้น หาเรียก สัลเลขะ ในอริยวินัยไม่ ฌานธรรมเหล่านั้นเรียก ทิฏฐธรรม สุขวิหาร ในอริยวินัย " [มีวิ
ในบทนี้กล่าวถึงการเจริญฌานธรรมและการมีวิปัสสนาเป็นอานิสงส์ ทั้งการเจริญอัปปนาสมาธิและการทำวิปัสสนา โดยสมาธิถือเป็นปทัฏฐานหลักท…
ชัยชนะครั้งที่ 5: สัจจกนิครนถ์
164
ชัยชนะครั้งที่ 5: สัจจกนิครนถ์
…าสูบอยู่ แต่ทุกขเวทนาที่เกิดขึ้นถึงปานนี้ มิอาจ ครอบงำาจิตเราได้เลย เรามีความดำริว่า “ถ้ากระไรเราพึงเจริญฌานอันไม่มี ลมปราณ” เราได้กลั้นลมหายใจออกและลมหายใจเข้าทางปาก ทางจมูกและทางช่องหู เมื่อเรากลั้นลมหายใจอ…
บทนี้ได้บรรยายถึงประสบการณ์ในการเจริญฌานของผู้ปฏิบัติธรรม ที่แม้จะเผชิญกับความทุกขเวทนาอย่างรุนแรง แต่ก็ยังคงรักษาสติและจิตใจไว้ไม่ให้ถูกครอ…
หน้า8
23
…อนงาม พากันร่ำร้องอยู่ในป่าการ นกยูงเหล่านั้นพากันร่ำร้อง ในเวลามีลมหนาว เจือด้วยฝน ย่อมปลุกบุคคลผู้เจริญฌาน ซึ่งหลับอยู่ให้ตื่น ๑๐๐ วาทะ เถรภูมิ ขุ.เถร.มก.๕๐/๑๖๒/๑๕๙
พระสุมังคลเถระ: การพ้นผูกพันในชีวิต
19
พระสุมังคลเถระ: การพ้นผูกพันในชีวิต
… ถึงแม้ว่ากิจมีการเกี่ยวหญ้า เป็นต้น จะ อยู่ในที่ใกล้ๆ เรานี่เอง แต่ก็ไม่สมควรแก่เรา ทั้งนั้น ท่านจงเจริญฌานไปเถิด จงเจริญ ฌานไปเถิด สุมังคละ ท่านจงเป็นผู้ไม่ประมาทอยู่เถิด สุมังคละ ขุ.เถร.มก.๕๐/๒๔๓/๑๘๐ ๑๐๐ ว…
พระสุมังคลเถระกล่าวถึงการพ้นจากการเกี่ยวข้าว, การไถ, และการถางหญ้า ซึ่งเป็นสัญลักษณ์ของการหลุดพ้นจากกิจกรรมที่อาจผูกพันเราไว้กับโลก พวกเราควรมุ่งหน้าไปสู่ฌานและมีสติอยู่เสมอและไม่ประมาท เพื่อไปสู่การพ
หน้า10
18
…ภูเขาปัณฑวะ ฉันใด ภิกษุ ผู้เป็นบุตรแห่งพระพุทธเจ้าผู้คงที่ ไม่มีผู้เปรียบปาน ผู้อยู่ในช่องแห่งภูเขา เจริญฌานอยู่ ก็ฉันนั้น ขุ.เถร.มก.๕๐/๒๓๔/๑๗๘ ๑๐๐.--ทะ เรามิ
หน้า11
16
…ะโยชน์อะไรเล่า เพราะฉะนั้นภิกษุพึงกำจัดความแข่งดี อย่าให้มิจฉาวิตก และกิเลสมีตัณหาเป็นต้น ครอบงำ พึงเจริญฌาน ๑๐๐.--ทะ เรามิ ขุ.เถร.มก.๕๐/๒๒๐/๑๗๔
กรรมบถและความบังเกิดในเทวโลก
80
กรรมบถและความบังเกิดในเทวโลก
ประโยค ๕ มังกิดต่อกันนี้เป็นแปล เล่ม ๓ หน้า ๘๐ กามาวจร ชั้นเข้าด้วย ชื่อว่าเป็นเทวโลก ๒ ชั้น ด้วยประกาศนั้น พระผู้พระภาคทรงแสดงความบังเกิดของเทวดาแม้ทั้งหมดนั้น ด้วยกุศลกรรมบถ ๑๐ ประการ ในเทวโลก ๒ ชั
…ดาในเทวโลก ๒ ชั้น ผ่านกรรมบถ ๑๐ ประการ โดยพระผู้พระภาคทรงแสดงถึงความสำคัญของศีลและการบริหารกสิณในการเจริญฌาน และผลที่เกิดขึ้นกับบุคคลที่มีศีลที่ดี ในการที่จะบังเกิดในชั้นต่ำและสูง ได้แก่ งาน บุคคลที่เจริญวิปั…
การเจริญกรรมฐานและวิปัสนาในวิสุทธิมรรค
131
การเจริญกรรมฐานและวิปัสนาในวิสุทธิมรรค
ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๑ - หน้าที่ 131 ๆ สัปปายะ) เป็นต้นเหล่านั้นแหละ รักษาไว้ให้ดี ดังพระขัตติย- มเหสี รักษาพระครรภ์ที่เกิดแต่พระเจ้าจักรพรรดิ และชาวนารักษาท้อง ข้าวสาลี และข้าวเหนียวฉะน
…ความนี้กล่าวถึงวิธีการเจริญวิปัสนาและกรรมฐานตามหลักการในวิสุทธิมรรค โดยยกตัวอย่างการรักษานิมิตและการเจริญฌานให้เกิดปัญญาภายใน เพื่อช่วยให้ผู้ปฏิบัติสามารถเข้าถึงความบริสุทธิ์ทางจิตวิญญาณ ยกตัวอย่างการกำหนดนาม…
อธิษฐานด้วยญาณในวิสุทธิมรรค
122
อธิษฐานด้วยญาณในวิสุทธิมรรค
…แห่งอภิญญาได้ไม่" ๒. มหาฎีกาว่า สามวาระหรือยิ่งไปกว่านั้นก็ได้ เพราะการเจริญอภิญญาก็เช่นเดียวกับ การเจริญฌาน (กี่วาระก็ไม่เห็นจะเสียอะไร ?) คำอรรถกถาที่ว่า วาระหนึ่ง สองวาระ ก็เป็นแต่นิทัสสนะ อนึ่ง ตามที่กล่า…
บทความนี้วิเคราะห์คำว่า 'อธิษฐานด้วยญาณ' ในวิสุทธิมรรค ซึ่งอธิบายกระบวนการที่ภิกษุใช้เข้าใจและสร้างอภิญญา โดยการเข้าฌานและบริกรรมซ้ำ จนสามารถบรรลุเป้าหมายที่ต้องการ มีการพูดถึงการเข้าฌานที่ไม่จำเป็นต้
การแบ่งชั้นฌานและภูมิของพรหม
85
การแบ่งชั้นฌานและภูมิของพรหม
ชั้นที่ 1 1 เป็นของปฐมฌาน มี 3 พวก คือ ปาริสัชชา ปุโรหิตา และมหาพรหมา พวกปาริสัชชา คือ พรหมที่ได้ปฐมฌานอย่างอ่อน ปุโรหิตาได้ปฐมฌานอย่างกลาง มหาพรหมา ได้ปฐมฌานอย่างสูงหรืออย่างแก่ พรหมอยู่กันตามความแก่
…นซึ่งมี 3 ประเภท ตามด้วยทุติยฌาน ตติยฌาน และจตุตถฌาน พร้อมแสดงให้เห็นความแตกต่างในระดับของพรหมตามการเจริญฌานและจิตตะในระดับต่างๆ โดยเฉพาะนิพพานที่สามารถบรรลุได้เมื่อมีการเจริญอินทรีย์ 5 ให้บริบูรณ์ ข้อมูลเหล่…
ความหมายของอรูปกัมมัฏฐาน
101
ความหมายของอรูปกัมมัฏฐาน
3.2 ความหมายของอรูปกัมมัฏฐาน อรูป แปลว่า ไม่มีรูป หมายถึงภาวะที่ปราศจากรูป อรูปกัมมัฏฐาน หมายถึง การเอาอารมณ์ที่ไม่ใช่รูปฌานเป็นที่ตั้งแห่งการงานทางใจ เพราะเห็นว่าฌานที่ต้องอาศัยรูปเป็นอารมณ์นั้นหยาบก
…ิตามหลักธรรมที่ตั้งไว้ ทั้งนี้ ฌาน 5 มีความแตกต่างจากฌาน 4 และมีองค์ประกอบที่เกี่ยวข้องในการพัฒนาการเจริญฌานการปฏิบัติ
พุทธประวัติพระสัมมาสัมพุทธเจ้าองค์ปัจจุบันช่วงปัจฉิมกาล
169
พุทธประวัติพระสัมมาสัมพุทธเจ้าองค์ปัจจุบันช่วงปัจฉิมกาล
…ไม่ทราบว่าพระพุทธองค์ทรง หมายถึงอะไร เพราะในขณะนั้นท่านได้ถูกมารดลใจไว้ พระพุทธองค์จึงให้พระอานนท์ไปเจริญฌานสมาบัติ เมื่อ พระอานนท์ออกไปแล้ว มารก็เข้ามาทูลให้พระองค์เสด็จปรินิพพาน พระองค์ก็ทรงรับ แล้วทรงกำหนด…
ในบทที่ 7 นี้เสนอเรื่องราวของพระสัมมาสัมพุทธเจ้าช่วงปัจฉิมกาล ที่พระองค์ได้เผยแพร่คำสอนเพื่อดับทุกข์ แม้ในสภาวะที่ร่างกายอ่อนแอ พระพุทธองค์ยังไม่หยุดที่จะสั่งสอนผู้คน และได้กำหนดปรินิพพานในอีก 3 เดือน
การสื่อสารและการจัดระเบียบในสงฆ์สมัยพุทธกาล
261
การสื่อสารและการจัดระเบียบในสงฆ์สมัยพุทธกาล
…สนทนาพระอภิธรรมกัน ภิกษุเหล่าใดเป็นผู้ได้ฌาน ท่านก็จัด เสนาสนะรวมภิกษุเหล่านั้นไว้แห่งหนึ่ง เพื่อให้เจริญฌานสมาบัติกัน ภิกษุเหล่าใดชอบกล่าวดิรัจฉานกถา ท่าน ก็จัดเสนาสนะไว้แห่งหนึ่ง การจัดเสนาสนะแบบนี้ได้ช่วยเ…
เนื้อหาเกี่ยวกับการสื่อสารข้อมูลและการจัดระเบียบในคณะสงฆ์สมัยพุทธกาล โดยพระสัมมาสัมพุทธเจ้าจะมีการเผยแผ่ข้อมูลใหม่ ๆ ให้พระภิกษุได้รับทราบเพิ่มเติม และมีการจัดเสนาสนะเพื่อสร้างการสนทนาและการศึกษาในหมู
การตื่นรู้ในพระพุทธศาสนา
49
การตื่นรู้ในพระพุทธศาสนา
…ยามต้นและ ยามหลัง จงพยายามกระทำความเพียรให้มั่นเถิด อย่าเห็นแก่การนอน จงหมั่นเพ่งธรรมเถิดกาติยานะ จงเจริญฌาน จงชนะกิเลสเถิด กาติยานะ” ท่านกาติยานเถระส่งใจไปตามกระแสพระพุทธดำรัส ในเวลาจบพระธรรมเทศนา ได้บรรลุธร…
ข้อความนี้กล่าวถึงลักษณะของการเป็นผู้ตื่นในพระพุทธศาสนา โดยชี้ให้เห็นถึงความสำคัญของการทำสมาธิและการไม่เห็นแก่การนอนเพื่อทำให้จิตใจผ่องใส พร้อมทั้งนำเสนอเรื่องของพระกาติยานเถระที่ประสบความสำเร็จในการค
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
245
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
… ๕ ชั้น ตามลำดับแห่งความกำหนดอินทรีย์มีศรัทธาเป็นต้น ที่มีความ แตกต่างกันฯ ประกอบความว่า "พระโยคาวจรเจริญฌานตามลำดับ ๆ แล้ว ย่อมเกิดขึ้นในชั้นอรูปภพทั้งหลายลำดับ" ฯ ก็บทว่า ยถากุกม คือตามลำดับแห่งฌานมีอรูปฌาน…
ในข้อความนี้มีการกล่าวถึงพระอนาคามีที่เกิดในสุทธาวาส ๕ ชั้น และการเจริญปัญจมฌานในภูมิแห่งฌานตามลำดับ ยกตัวอย่างถึงการเกิดในกามภพและการรักษาศีลเพื่อการตั้งใจมั่น นอกจากนี้ยังสอนถึงการกำหนดแน่นอนเกี่ยวก