หน้าหนังสือทั้งหมด

มโนวิญญาณธาตุ: ความเข้าใจเกี่ยวกับจิตและอารมณ์
153
มโนวิญญาณธาตุ: ความเข้าใจเกี่ยวกับจิตและอารมณ์
… หรือ 108 ดวง คือ โลภมูลจิต จิตอกุศลที่มีโลภะเป็นมูล 8 ดวง โทสมูลจิต จิตอกุศลที่มีโทสะเป็นมูล 2 ดวง โมหจิต จิตอกุศลที่มีโมหะเป็นมูล 2 ดวง อเหตุกจิต จิตที่ไม่ประกอบเหตุ พิจารณาอารมณ์ทางปัญจทวาร 3 ดวง พิจารณา…
…มที่มีหน้าที่ในการรู้คิดและอารมณ์ต่าง ๆ ซึ่งแบ่งประเภทจิตเป็นหลายกลุ่ม ได้แก่ โลภมูลจิต, โทสมูลจิต, โมหจิต และอีกมากมาย โดยเฉพาะจิตที่เกี่ยวข้องกับรูปฌานและอรูปฌาน ที่ช่วยให้มีการเจริญเติบโตทางจิตใจ บทความย…
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 2
2
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 2
… คือ จิตที่สหรคตด้วยอุเบกขา ประกอบด้วยวิกิจฉา ๑ จิตที่สหรคตด้วยอุเบกขา ประกอบด้วยอุทธัจจะ ๑ ชื่อว่า โมหจิต ฯ อกุศลจิต ๑๒ จบบริบูรณ์ทุกประการ ด้วยประการฉะนี้แล ฯ [สังคหาคาถา] อกุศลจิต มี ๑๒ คือ โลภมูลจิต ๘ โ…
บทนี้นำเสนอการศึกษาจิตในอภิธัมมัตถสังคหาที่แบ่งประเภทตามสภาวะของจิต ๔ ประเภท ได้แก่ กามาจิต รูปาจรจิต อรูปาวจรจิต และโลกุตตรจิต โดยมุ่งเน้นที่การอธิบายคุณสมบัติและความสัมพันธ์ระหว่างจิตแต่ละชนิด และผล
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา: การวิเคราะห์ภาวะของธรรม
114
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา: การวิเคราะห์ภาวะของธรรม
… ภาโว อกุสโล อิติ ภาโว อกุสลภาโว ฯ เอวนฺติ สตีติ ปเท ลักขณวนฺติ ฯ สตีติ ลักขณกิริยา ฯ เสสเหตุนมปีติ โมหจิตฺเต โมหเหตุโต เสส เหตูนํ ฯ อปิสทฺโท โมหจิตฺเต เหตุ อเปกฺขติ ฯ เสส...นมปีติ ภาโวติ ภาวโยเค ฉฏฐี ฯ สภา…
บทความนี้กล่าวถึงการวิเคราะห์อภิธรรม โดยนำเสนอการทำความเข้าใจเกี่ยวกับภาวะของกุสลและอกุสล การจำแนกประเภทต่างๆ ของภาวะตามแนวทางของอภิธรรม เช่น กุสลาทิภาวะและเหตุปฏิพัทธาภาวะ รวมถึงความหมายและความสำคัญข
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา - เจตสิกและจิต
97
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา - เจตสิกและจิต
…้วยอุเบกขา กายวิญญาณทั้งคู่ และจตุตถฌานจิต ๑๑ ฯ ฉันทะ เกิดในจิต ๖๕ ยกเว้นจิต ๒๐ คือ อเหตุกจิต ๑๘ และโมหจิต ๒ ဆ คำว่า เต ปน ได้แก่ จิตตุปบาทที่เป็นปกิณณกเจตสิก และที สหรคตด้วยปกิณณกเจตสิกเหล่านั้น ฯ บทว่า ยถ…
ในเนื้อหานี้ได้พูดถึงความสัมพันธ์ระหว่างเจตสิกกับจิต โดยเฉพาะเจตสิกที่ไม่สามารถแยกจากจิตได้ เช่น กามาวจรจิต ๔๔ ที่ถูกเว้นโดยทวิปัญจวิญญาณ และวิตกที่เกิดขึ้นในหญิงเหล่านั้น รวมถึงการอธิบายประเด็นต่างๆ
ปัญญาภูมินิทฺเทโส
141
ปัญญาภูมินิทฺเทโส
…สา หิ อวิชช์ ขยโต วยโต สมุมสนกาเล กามาวจราน ปุญญาภิสังขารา อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย โหติ อภิญญาจิตเตน สโมหจิตตชานนกาเล รูปาวจราน ฯ อวิชชาสมติกฺกมตฺถาย ปน ทานาทีน เจว กามาวจรปุญญกิริยาวัตถุนิ ปูเรนฺตสฺส รูปาวจร…
เนื้อหานี้พูดถึงความสำคัญของปัญญาในทางพุทธศาสนาและการแยกแยะอวิชชากับกรรม โดยอธิบายถึงสภาพของบุคคลที่มีความเข้าใจอวิชชาในระดับต่าง ๆ และผลกระทบที่เกิดจากการกระทำในด้านกรรมที่เกี่ยวข้องกับการดำเนินชีวิต
การวิเคราะห์จิตในวิสุทธิมรรค
178
การวิเคราะห์จิตในวิสุทธิมรรค
…จือ คือเป็นโมหะแท้ ไม่เจือด้วยโลภะ โทสะ ก็จิตที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉาและอุทธัจจะ ๒ ดวงเท่านั้น ชื่อว่าสโมหจิต (จิตมีโมหะ) แต่แม้อกุศลจิต ๑๒ ดวง ก็พึงทราบว่าเป็นสโมหจิต ด้วย เพราะโมหะมีอยู่ในอกุศลทั้งปวง จิตที่…
บทความนี้อธิบายถึงประเภทของจิตตามที่กล่าวในวิสุทธิมรรค โดยเน้นถึงจิตที่มีอาการต่าง ๆ เช่น สโมหจิต ซึ่งเป็นจิตที่มีโมหะ ออกุศลจิต ๑๒ ดวงก็ถือเป็นสโมหจิต และแบ่งประเภทจิตที่แตกต่างกัน เช่น วีตโมหจิต,…