ไวพจน์ : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ

… นิโรธ แปลว่า ดับ ทุกขนิโรธอริยสัจ จึงมีความหมายว่า “ความจริงอันประเสริฐเรื่องการดับทุกข์” นิโรธเป็นไวพจน์ ของ “พระนิพพาน” กล่าวคือ เป็นคำที่เขียนต่างกันแต่มีความหมายเหมือนกัน ดังอรรถกถาที่ว่า “อเสสวิราคนิโ…

บทความนี้นำเสนอแนวคิดเกี่ยวกับการดับตัณหาผ่านคำสอนของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า โดยยกตัวอย่างการเปรียบเทียบตัณหากับทะเลที่ไม่มีวันเต็ม การเข้าถึงพระนิพพานนั้นถูกแบ่งออกเป็น 2 ประเภท คือ สอุปาทิเสสนิพพาน และ

…ักษณะเช่นนี้ ด้วยบทวู่นั้น." อาบัติยังถึงที่สุด คือ เป็นสังฆาทิส. กี่สองบทว่า วุฒนติ ปลสต์ติ هى เป็นไวพจน์ของบทว่าพุดชม. บทว่า ขุดติ ความว่า ย่อมพูดกระเทียบด้วยประตัก คื วาา. บทว่า วมฒติ แปลว่า พูดครนาน. บท…

เนื้อหาอธิบายการวิเคราะห์บทกวีในมุมมองที่เกี่ยวข้องกับลักษณะและคำที่ใช้ในการสร้างสรรค์บทกวี โดยมุ่งเน้นไปที่เงื่อนไขที่ทำให้การพูดนั้นยังไม่ถึงที่สุด มีการอธิบายถึงคำหลายคำและบทความที่เกี่ยวข้องกับลัก

… ปฐมสัมผัสก าแปล ภาค ๒ - หน้าที่ 126 การบอกลาด้วยคำว่า "อุบาสโก มิ ทาริณี" ไม่ใช่เป็นการบอกลาด้วยคำไวพจน์ การบอกลาด้วยคำไวพจน์ ย่อมมิได้ด้วยคำไวพจน์แห่งอุบาสกอย่างนี้ คือ :- เทวาวาจโก อุบาสโก มิ ทาริณี ท่า…

บทความนี้นำเสนอการบอกลาดด้วยคำว่า 'อุบาสโก มิ ทาริณี' ในบริบทของพุทธศาสนา และเน้นความสำคัญของคำเป็นที่พึ่ง นอกจากนี้ยังเกิดการกล่าวถึงความหมายและข้อคิดของอุบาสกที่มีบทบาทในศาสนา โดยเฉพาะการรักษาศีลและ

…ต์ปาถากเขาแปล ภาค ๒ - หน้า 124 การบอกกล่าวด้วยคำว่า "อนุวาสิลิป ปุญญามิ" ไม่ใช่เป็นการบอกกล่าวด้วยคำไวพจน์ การบอกกล่าวสัญญา ย่อมมีได้ด้วยคำไวพจน์แห่ง อันตรายสักอย่างนี้ คือ :- ข้าพเจ้าให้สามเณรใดบรรพชา ข้าพ…

เนื้อหาเกี่ยวกับการบอกกล่าวและการให้อนุญาตในบริบทของพระภิกษุและสามเณร โดยมีการกล่าวถึงคำที่ใช้ในการบอกกล่าว ซึ่งเป็นการสื่อสารที่เกี่ยวข้องกับการอบรมและพิธีกรรมต่างๆ ในพระพุทธศาสนา การบอกกล่าวนั้นมีคว

…งจำว่าข้าเจ้าไว้ว่า เป็น คนชั่ว,' การบอกลาด้วยคำว่า "อสกุญฺตุโสติ มถรา" ไม่ใช่ เป็นการบอกลาด้วยคำไวพจน์ การบอกลาสิญญา ย่อมมิได้ด้วยคำไวมพน แห่งผู้มิใช้ออกสายพระสกายบุร มอาจอย่างนี้ คือ- น สมุทสมุทรปฏิโต…

…งๆ ที่เกี่ยวข้องกับการติดตามและการจำเคล็ดลับเพื่อการพัฒนาตนเองในแนวทางจิตวิญญาณผ่านการสอนที่ไม่ใช่คำไวพจน์ในพุทธศาสนา

…่โจทย์ เหล่านั้นโถมอยู่ บทว่า อนุวาที นี้ เป็นคำแสดงอาการ. ความว่า กิริยาที่โจทย์ เหล่านั้นอาจเป็นไวพจน์ของกิริยา ที่โจทย์เท่านั้น. บทว่า อนุสมปุงกุตฺ อนุญฺญนา สังกาเป็นไว้พจน์ของกิริยา ที่โจทย์เท่านั้น…

ข้อความนี้เกี่ยวกับการวิเคราะห์และตีความกิญจณในบริบทของพระวินัย โดยเสนอความคิดที่เกี่ยวข้องกับการไม่ออกจากอาบัติและการแทรกแซงในหมู่ โดยอธิบายว่ากิญจณแสดงให้เห็นถึงการกระทำและคำแสดงอาการในหมู่ ว่าจะต้อ

…นามโดยปริยายแห่งพระ- พุทฺธเจ้า ฯลฯ หรือมนามโดยปริยายแห่งผู้มาใช้สื่อสารพระพุทธมตฺร บรจดพระนามที่เป็นไวพจน์แห่งพระพุทฺธเจ้าเป็นต้นนั้น พระ นามตั้งมั่นแล้วในวรณปูรณ, พระนามร้อยหนึ่งมมาแล้วในอุยสิ- คา, และพระน…

ในหน้านี้มีการอธิบายคำว่า ยานี วาปญฺญาณิ ที่เกี่ยวข้องกับพระพุทธเจ้าและความหมายของคำต่าง ๆ ที่ใช้อ้างอิงถึงพระศาสดา พระธรรม และพระสงฆ์ พร้อมทั้งการบอกลาอภิฏิทธรรมพระนาม ซึ่งส่งผลให้ผู้ปฏิบัติสามารถเข้

…เป็น ๗๘ บท ท่านว่าไว้โดยสรุป เท่านั้น ด้วยประกายอย่างนี้ ก็เพราะการบอกกล่าวลักษณอย่างมีได้แม้ด้วยคำ ไวพจน์แห่งบทอันเป็นแต่เท่านั้น; เพราะฉะนั้น พระมิพระภาคเจ้า

เนื้อหาในบทนี้เสนอการวิเคราะห์และการอธิบายของบทเรียนในปฐมสมันต์ปลาสติกา โดยแบ่งปันแนวคิดเกี่ยวกับการคิดดี การปฏิญญา และการทำความเข้าใจใน ๗ บท รวมไปถึงการรวบรวมบทเรียนทั้ง ๗๘ บท ซึ่งระบุความสำคัญและเนื

…วบ้าน....) สัทวา "ยี" ซึ่งมีอยู่ในคำว่า ยี ตู" นี้ เป็นนินาด ลงในรถแห่งความดูมั่ง. บทว่า "ตู้" เป็นไวพจน์แห่ง ต ศัพท์ ท่านกล่าวอธิบายไว้แม้ด้วยบททั้งสองว่่า "คำว่า เขาดูมินิ คูดู." บทว่า อุตม์ม ได้แก่ ธรร…

ในหน้าที่ 47 ของผลงานนี้ได้กล่าวถึงคำอธิบายของคำภาษาบาลีเกี่ยวกับธรรมะ โดยเฉพาะความหมายของ "สมุปุชิตาย" และ "สดุโชติคุทาย" ซึ่งเชื่อมโยงถึงผลกระทบด้านต่างๆ เมื่อทำการที่มีโทษ บุคคลนั้นๆ จะประสบความตาย

…ะ คือ ต่อจาก จุติ [ อรรถธิบายด่าว่า รถได้ชื่อว่าเป็นต้น ] คำทั้งหมดมีอาศัยดังนี้ว่า " อปาย" เป็นไวพจน์แห่งคำว่า นิยซ. จริงอยู่ นิยซ. ชื่อว่า อบาย เพราะไปปราศจากความเจริญ ที่สมควว่าเป็นบาป อันเป็นเหตุแห่…

บทความนี้กล่าวถึงแนวคิดที่เกี่ยวข้องกับความขาดสูญแห่งชีวิตและการถือขันในสภาวะลำดับการละ การศึกษาความหมายของคำว่า 'อปาย', 'ทุคติ', 'วิบัติ', และ 'นิรวา' ซึ่งแสดงถึงสภาวะที่แตกต่างของชีวิตและความทุกข์ที

…(อกฤตกถา / สมุตฺ ๑/๒๕) แก่อรรถดัง ต ว่า ยํา เป็น ที่พ- นัดถิบาด [ นิยบในอรรถ เอ้ย, หมื่น], ดูัว เป็นไวพจน์ของ ติ ศัพท์, ยํา เมาะ ยัด, พึงเรียกเป็นอสาสนะนาม ศัพท์นำเชื่อมว่า สมปุจฉสุตฺ นาม) แต่ หิ นาม ไม่เป…

เนื้อหารายละเอียดเกี่ยวกับการใช้คำในพากย์อย่างถูกต้อง รวมถึงการอธิบายความสัมพันธ์ระหว่างคำต่างๆ โดยเน้นที่กิริยาและการเปลี่ยนแปลงของกาลในบริบทต่างๆ มีการนำตัวอย่างจากพระไตรปิฎกมาประกอบเพื่อความเข้าใจท

…์ (วิริยา) อกสู้ อดทน อดกลั้น คำนี้รูป ต่าง ๆ กัน แต่ใช้ในวรณเดียวกัน ไมมีวิวิรยะ-วิวรรณ. คำนี้เป็น ไวพจน์ของกันและกัน มีในสถานนานวลีโดยมาก เช่นในธรรมยาม- สูตรว่า ตาด ตกโต อภิสมุชพฤติ อภิสมิต ปฐมวิริยะ วิวร…

บทนี้นำเสนอกลุ่มคำและความหมายของวาสสัมพันธที่เกี่ยวข้องกับการทรงรู้และการแสดงออกในธรรม โดยมีการอธิบายคำต่างๆ ที่เป็นไพรพจน์ ซึ่งสะท้อนถึงความสัมพันธ์ระหว่างธรรมกับการปฏิบัติ เช่น การอดทน อดกลั้น การทร

….." [๒๒๔] บรรดาบทเหล่านี้ ว่า สุพพบก์ ท์ คำว่า ซึ่งหม้ออันสามารถจะให้วัสดุกันปวง. บทว่า ภูมิ เป็นไวพจน์ ของหม้อ. บทว่า ยาว ได้แก่ ตลอดกาลมีประมาณเท่าใด. บทว่า อนุเปตติ คือ ย่อมรักษา. บทว่า มุตโต คือ เมาแ…

พระศาสดาได้ตรัสเกี่ยวกับการใช้ทรัพย์สมบัติและการมีปัญญาในการดำเนินชีวิต โดยยกตัวอย่างนักลงที่มีความรอบคอบในการใช้และรักษาทรัพย์สิน ว่าความสุขนั้นตราบใดที่เขามีการใช้จ่ายอย่างมีสติและประมาณ บุคคลมีปัญญ

… พิธีทราบว่าชื่อ ก็ งาวิวตร ไทย คำว่า ธรรมภิขาญ ก็ดี คำว่า ยภฤกษาญ ก็ดี คำว่า สัมมาทัสสะ ก็ดี ก็เป็นไวพจน์ของคำว่า งาวิวตรวิสุทธ์ นั่นเอง จริงอยู่ คำ (ต่อไป) นี้ พระสารีบุตร ก็ได้กล่าวไว้ว่า "อวฆชาเป็นปัจจั…

ในบทนี้พูดถึงความเข้าใจในธรรมชาติและปัจจัยของสังขาร โดยพระสารีบุตรได้กล่าวถึงความไม่เที่ยงของทุกสิ่งและความสำคัญของปัญญาในการจับความหมายของธรรมต่างๆ อิทธิพลของอวฆชาทำให้เห็นถึงความสัมพันธ์ของสังขารและ

…แห่งชีวิตนทรีย์ คำว่า "เบื้องหน้าแต่ ตายไป " คือต่อจากจุติจิตไป คำว่า "อบาย" ดังนี้เป็นต้น ทุกคำเป็นไวพจน์ของคำนิรยะนั่นเอง จริงอยู่ นิรยะ จัดเป็นอบาย เพราะปราศจากอายะ ที่รู้กันว่าบุญ อันเป็นเหตุแห่งสรรค์แล…

ในพระธรรมที่ถูกกล่าวถึงนี้ กล่าวถึงอันตรายของมิจฉาทิฏฐิ ซึ่งถูกนิยามว่าเป็นแนวคิดที่มีโทษมากที่สุดในการดำเนินชีวิต พระผู้มีพระภาคเจ้าได้ให้ข้อคิดเกี่ยวกับการไม่ละทิ้งความคิดเห็นที่เห็นผิด และผลที่ตามม

…นว่าในที่นี้ ไม่น่าแก้เช่นนั้น เพราะการแผ่กรุณาแก่คนทำชั่ว ท่านกล่าวในตอนต่อไป เห็นว่า ทุรูเปต นี้ก็ไวพจน์ของ ทุคคติ นั่นเอง

เนื้อหานี้กล่าวถึงการตั้งอยู่ในฐานะแห่งกรุณา และการเห็นอกเห็นใจต่อผู้อื่น ความสำคัญของการแผ่กรุณาไปยังสัตว์มีความทุกข์ และการเข้าใจปัญหาของผู้อื่น โดยการเปรียบเทียบกับบุคคลที่มีชีวิตลำบาก การแผ่กรุณาไ

…มาย) ฉันใจ แม้คำที่เหลือ (มีคำว่าปาณาเป็นต้น ก็มีความหมาย) ฉันนั้น บัณฑิต พึงทราบว่า คำเหล่านั้นเป็นไวพจน์ของคำว่า "สรรพสัตว์" ทั้งนั้น แหละ เพราะยกขึ้นด้วยอำนาจรุฬหิศัพท์ ไวพจน์ของคำสรรพสัตว์อื่น ๆ เช่นว่า…

…ห่งการทำจิตให้บริสุทธิ์ สัตว์ทั้งหลายที่กล่าวถึงมีอธิบายวิธีมองเห็นความหมายที่แตกต่าง รวมถึงการใช้คำไวพจน์ในการสื่อสารทางปัญญา นอกจากนี้ยังมีการกล่าวถึงพระโยคาวจรที่ไม่ควรไปยึดติดกับตัวตนในทางปรมัตถ์ เพราะใ…

…าสัตวโลก ส่วนคำว่า เมตตาสหคเตน ตรัสซ้ำอีกในตอนอโนธิโสผรณะ (แผ่รวม) นี้ เพราะ (เพื่อ) แสดงปริยาย (คือไวพจน์แห่งเมตตา- * ปาฐะวิสุทธิมรรคฉบับพิมพ์ครั้งที่ ๓ พิมพ์ไว้ว่า อย ปรสตฺโตติ วิภาค อกตวา อตฺตสมตาย เห็นว…

บทความนี้กล่าวถึงการแผ่เมตตาของพระโยคาวจร ที่ได้อธิบายถึงการตั้งจิตให้เมตตาในทุกทิศทุกทาง โดยใช้เปรียบเทียบกับการขับม้าในสนาม เพื่อแสดงถึงความสำคัญของการมีเมตตาและการไม่แบ่งแยกสัตว์ทั้งหลาย การอธิบายย

…ุลนั้น ๆ (แล้วได้ปัจจัย ตอบแทนเรื่อยมา) ในที่สุดได้ขี่รยาคูไป (เป็นนิทัสนะ) บทว่า เอสนา เป็นต้น เป็นไวพจน์ของบทว่า เอฏฐิ เป็นต้นนั่นเอง เพราะ เหตุนั้น พึงทราบโยชนาในบทเหล่านี้ว่า บทว่า เอฏฐิ คือ เอสนา บทว่า…

เนื้อหาในบทที่ได้กล่าวถึงแนวทางการแสวงหาความดีและบาปธรรมในบริบทของวิสุทธิมรรค โดยมีการอธิบายคำหลักเช่น นิชิกสนตา ที่เกี่ยวกับการแสวงหานั้น ๆ รวมถึงการปรากฏตัวอย่างของภิกษุที่มีชีวิตแห่งการแสวงหาความดี

…ูมิ" เพื่อแสดงพิษงปรียงแห่งคำว่า " พิงให้เคลื่อนจากพรหมอรรถ" นี้เท่านั้น. บททั้งหลายมีฉบับดังนี้เป็นไวพจน์ของมุข ซึ่ง หลายว่า ตถ ตญ ต ลย ต มุขฏุต วิจิตต ได้แก่ เมื่อฉะนั้น เมื่อตรูกนี้ น เมื่อฉะนั้น ล่วงเลย…

เนื้อหาในหน้านี้ส่งเสริมให้ผู้อ่านเข้าใจถึงการพิจารณาในธรรมะ ว่าด้วยความจริงและความไม่โกรธ อธิบายเกี่ยวกับคำศัพท์ในพระพุทธศาสนาและวิธีการที่สามารถใช้ในชีวิตประจำวันการพูดถึงคุณสมบัติของบุคคลในทางธรรม