ข้อความต้นฉบับในหน้า
ถึงกระนั้น ความเสี่ยงก็ยังคงมีต่อไปอย่างต่อเนื่อง ไม่ว่าจะเป็นการทําพระโพธิสัตว์ได้เข้าสมาบัติ ซึ่งเป็นสมาบัติขั้นสูงสุดที่สมเด็จพระบรมฯในอนาคตจะสามารถเข้าสมาบัติได้ จึงได้รับการเชิญชวนจากพระอาจารย์แนะนําทางให้อยู่เป็นอาจารย์สอนลูกศิษย์ร่วมกันกับท่าน หรือการที่พระโพธิสัตว์ได้ทรมาณตามแนวความคิดในคํานั้น ที่เชื่อว่าน่าจะเป็นวิธีปฏิบัติเพื่อให้พ้นทุกข์ถึง ๖ ปี แม้จะผ่านจาก “สิ่งเผิกปิดภายนอก” แต่ยังไม่อาจหลีกพ้น “สิ่งเผิกปิดภายใน” ซึ่งก็คือ “แนวปฏิบัติเพื่อความหลุดพ้น” ที่มีอยู่มากมายหลายวิธีไปได้ บางวิธีอาจบอกกลุ่มอกนอกทาง อย่างวิธีริมนานตน หรือวิธีอยู่ในทาง แต่ไปไม่ได้ที่สุด เช่น การบำเพ็ญเพียรทางจิตเพื่อให้เข้าสมาบัติ
จนในที่สุดพระโพธิสัตว์ได้หันหลังให้กับแนวปฏิบัติอันยุคันดําน จนในที่สุดพระโพธิญาณก็ได้พลิกสร่างกลึ้นและชี้ขอให้บังเกิดในสังสารวัฏฏ์เดียวเพื่อ “พระสัมพุทธเจ้า” สมความปรารถนาที่ได้ตั้งไว้
ยาท หวา ปาตฏอนัมฺ ธมฺมา อาตาปิโมนฺ มายโต พราหมณ์สุส วิจุปิ ติกฺขติ มารเสนฺ สุโร โอฆสยมฺมฏิฏก...
เมื่อใดธรรมทั่งหลายปรากฏ แก่พราหมณ์ผู้นี้ความเพียรเพ่งอยู่ พราหมณ์นั้นกำจัดมารและเสนาเสียดได้ ดูดังก้องอภิเษกอุทัยขึ้นกําวัดมิด ทําอากาศให้สว่างฉะนั้น
จุดสิ้นสุดของพระโพธิสัตว์... จุดเริ่มต้นของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า
ความเป็น “พระสัมมาสัมพุทธเจ้า” ไม่ได้เป็น “จุดสิ้นสุด” หากแต่เป็น “จุดเริ่มต้น” ของการ “ทำหน้าที่ถ่ายทอดมิตรมักะแํวมกุม ชินวนมนุษยชาติกา ไม่ว่าจะเป็นผู้สูงส่งหรือต้อยต่ำเพียงใดก็ได้ตาม ขอเพียงมีอุปนิสัยแห่งในสัตว์ สามารถบรรจุธรรมได้เท่านั้น พระองค์ก็จะเสด็จไปโปรด ควบคู่กันการ “ต่อกรกับมาร” อีก ๑ ฝูงที่เหลือ คือ เทวคุณมาร มัฏจุมาร ขันทิมาร และอีกสังสารมาร พระพุทธองค์บำเพ็ญกรณียกิจเช่นนี้ตลอด ๑๔ พรรษา โดยไม่มีวันหยุด แม้บุคคลผู้ได้ชื่อว่าเป็น “พระสัมมาสัมพุทธเจ้า” สามารถก้าวข้ามบ่วงทั้งปวง ทั้งที่เป็น