หน้าหนังสือทั้งหมด

อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา: การวิเคราะห์ชวนะ
168
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา: การวิเคราะห์ชวนะ
…กย่อง มีคำ อธิบายว่า พึงปรารถนา ฯ บทว่า ตตฺถาปิ ความว่า แม้ในชวนวาระ ที่มีเวทนาอันเดียวนั้น ฯ บทว่า กุสลชวนานนุตร์ ความว่า กุศล- ชวนะย่อมตั้งมั่นในลำดับแห่งกุศลชวนะ ประกอบด้วยญาณทั้ง ๔ อย่าง
ในเนื้อหานี้ได้พูดถึงการวิเคราะห์อภิธัมมัตถที่เกี่ยวข้องกับชวนะในระดับต่างๆ โดยเฉพาะการชวนะที่ประกอบด้วยญาณทั้ง 4 ซึ่งเกี่ยวข้องกับมายาและความจริงทางศาสนา นอกจากนี้ยังมีการเปรียบเทียบระหว่างนิกายต่างๆ
บุญนิธิและวิธีบำเพ็ญบุญ
9
บุญนิธิและวิธีบำเพ็ญบุญ
…านพระบรมพุทโธวาท เพื่อให้อุตสาหะบำเพ็ญบุญโดยอเนกบรยาย จะเก็บรวม ถวายวิสัชนาโดยสังขิตนัย ข้อหนึ่งว่า กุสล ภิกฺขเว ภาเวล ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ขอท่านทั้งหลาย บำเพ็ญกุศลเถิด กุศลนี้สามารถจะบำเพ็ญได้ หาไม่เราก็…
เนื้อหาไฟฟ้ามหาสมณเจ้ากรมพระยาวชิรญาณวโรรสส่งเสริมการบำเพ็ญบุญและกุศล โดยชี้ให้เห็นถึงผลของบุญที่นำมาสู่ความสุขและสันติสุข ทั้งในมนุษย์และเทวดา พร้อมยกตัวอย่าง 3 ประการ ของผลที่ต้องประสงค์ และการอุทิศ
พระบารมีและความสำเร็จในประวัติศาสตร์
41
พระบารมีและความสำเร็จในประวัติศาสตร์
…พระราชประสงค์ เพียงด้วยราชสมบัติของพระองค์เอง ได้ทั้งเป็น เอว์ นิสสยสมฺปนฺโน ภิกขุ อารทธวิริโย ภาวย กุสล ธมุม โยคกเขมสฺส ปตฺติยา ภิกษุผู้ถึงพร้อมด้วยกัลยาณมิตร เป็นที่อาศัยฉะนั้นแล้ว ปรารภความเพียร บำเพ็ญ…
บทความนี้กล่าวถึงพระบารมีและบทบาทในการปกครองของสมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาวชิรญาณวโรรส โดยนำเสนอเหตุการณ์ในอดีตเช่นเรื่องราวของพระเจ้าพรหมทัตต์ และอลินจิตตกุมาร ที่บรรยายถึงการต่อสู้เพื่อป้องกันแผ่นด
ความเป็นผู้มีเมตตาของสมเด็จพระมหาสมณเจ้ากรมพระยาวชิรญาณวโรรส
47
ความเป็นผู้มีเมตตาของสมเด็จพระมหาสมณเจ้ากรมพระยาวชิรญาณวโรรส
…ะองค์ ทรงพระคำนึงถึงหมู่สัตว์ ด้วยพระราชอัธยาศัยเผื่อแผ่ประโยชน์ ดังแสดงในพุทธาปทาน (๑) ว่า ยงกิญจิ กุสลํ กมฺม กาเยน วาจามนสา กฤตพุฒิ กิริย์ มม ติทเส สุคติ กต. กิริยาคือกุศลกรรมอันใดอันหนึ่ง ซึ่งเป็นกิจอั…
บทความนี้สะท้อนถึงความเป็นผู้มีเมตตาของสมเด็จพระมหาสมณเจ้ากรมพระยาวชิรญาณวโรรส โดยเน้นถึงความดีที่พระองค์ทรงประพฤติและบำเพ็ญคุณงามความดีต่อสรรพสัตว์ การกระทำที่มีเจตนาดีและพระราชอัธยาศัยที่เผื่อแผ่คุณ
พระโสดาปัตติผลในเรื่องราวพระราชา
80
พระโสดาปัตติผลในเรื่องราวพระราชา
…มสวัสดี ตั้งมั่นไม่ละเมิดโอวาทของท่าน เมื่อท้าวเธอได้ผ่านสมบัติแล้วทรงเปล่งอุทานวาจาขึ้นว่า พาราณสี กุสลูปเทเส ธิติยา ทฬหาย อวตฺถิตตฺตา ภยภิรุตาย จ น รกุขสีนํ วสมาคมมุห์ เส ส โสตถิภาโว มหตา ภเยน เม. ดังนี…
เนื้อหาเกี่ยวกับการวิเคราะห์และศึกษาความเป็นไปของพระราชาในมุมมองทางศาสนา โดยเฉพาะเรื่องราวของพระโสดาปัตติผลและการเผชิญกับอุปสรรคในชีวิต การเน้นย้ำถึงความสำคัญของมิตรภาพและการสมัครสมานของพระราชาและพระเ
การปกครองพระราชอาณาจักรในบริบทของพระมหากษัตริย์
108
การปกครองพระราชอาณาจักรในบริบทของพระมหากษัตริย์
…ษัตริย์เจ้าขึ้นตั้ง เป็นปุจฉาทูลถามแด่พระเจ้ากรุงพาราณสีโดยคาถาประพันธ์มีอาทิดังนี้ว่า กจจิ นุ โภโต กุสล กจจิ รฏฐมิท ผีต กรุจิ โกโต อนาม ธมฺเมน อนุสสติ ។ แปลว่า พระองค์ทรงพระสำราญนิรทุกข์อยู่หรือ และรัฐมณ…
บทความนี้นำเสนออุบายการปกครองของพระมหากษัตริย์ผ่านเนื้อเรื่องในหังสชาดก โดยมีการถามตอบระหว่างพระยาหงส์โพธิสัตว์และพระเจ้ากรุงพาราณสีเกี่ยวกับการปกครองรัฐและความสุขของประชาชน พระราชกุมารและการสร้างฐานะ
พระราชปณิธานและพระขันติธรรมของสมเด็จพระญาณสังวร
115
พระราชปณิธานและพระขันติธรรมของสมเด็จพระญาณสังวร
… ส่วนปรหิตสมบัติ ด้วยรัฏฐาภิบาลโนบาย สาธกถวายด้วยเมธาวี ธรรมพอเป็น นิทัสสนัย สีลสมาธิคุณานํ สัพเพปิ กุสลา ธมฺมา ขนฺติ ปธานการณ์ ขนฺตยาเยว วฑฺฒนฺติ เต พระพุทธศาสนสุภาษิตบทนี้แปลความว่า “ขันติเป็นประธาน เป็…
บทความนี้กล่าวถึงพระราชปณิธานของสมเด็จพระญาณสังวรและการปฏิบัติตามคำสอนทางพระพุทธศาสนา โดยเฉพาะคุณสมบัติของขันติและโสรัจจะ ที่เป็นหลักสำคัญต่อการดำรงอยู่ของพสกนิกรในช่วงวิกฤตการณ์ต่าง ๆ ทั้งยังชี้ให้เห
สมเด็จพระญาณสังวร และหลักธรรมของพระพุทธศาสนา
167
สมเด็จพระญาณสังวร และหลักธรรมของพระพุทธศาสนา
…วามหมายทั่วไปตามศัพท์ ว่าสภาพที่ทรงไว้ คือทรงไว้ดำรงไว้ตามความเป็น จริงดังที่มีแสดงไว้ในอภิธรรม ว่า กุสลา ธมฺมา ธรรมทั้งหลายเป็นกุศล คือ ส่วนดี อกุสลา ธมฺมา ธรรมทั้งหลายเป็นอกุศล คือส่วนชั่ว อพยากตา ธมฺมา…
บทความนี้พูดถึงสมเด็จพระญาณสังวร สมเด็จพระสังฆราชสกลมหาสังฆปริณายก และการรับพระราชทานเพื่อประดับพระปัญญาบารมี นอกจากนี้ยังกล่าวถึงความสำคัญของธรรมและวินัยในชีวิต โดยเน้นที่ความแตกต่างระหว่างกุศลธรรมกั
พระพุทธโฆษาจารย์ และเรื่องราวของพระเจ้าพรหมทัตต์
287
พระพุทธโฆษาจารย์ และเรื่องราวของพระเจ้าพรหมทัตต์
…าโกศลราช ผู้ไม่เต็มพระราชประสงค์เพียงด้วยราชสมบัติของพระองค์เอง ได้ทั้งเป็น เอว์ นิสสยสมฺปนฺโน ภาวย กุสล ธมุม ภิกฺขุ อารทฺธวิริโย โยคกเขมสุส ปตฺติยา
บทความนี้แสดงถึงการสอนของสมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์เกี่ยวกับการปกครองด้วยธรรมะผ่านประวัติศาสตร์พระเจ้าพรหมทัตต์ในกรุงพาราณสี ที่มีความยุติธรรมและสร้างความสงบสุขให้แก่ประชาชน แม้ในยามทุกข์ยาก ก็ยังสามารถบร
ธิติ: คุณสมบัติสำคัญสำหรับความสำเร็จ
295
ธิติ: คุณสมบัติสำคัญสำหรับความสำเร็จ
…ประโลมล่อในระหว่างทาง แลไปถึงโดยเกษมสวัสดิ์ เมื่อท้าวเธอ ได้ผ่านสมบัติแล้ว ทรงเปล่งอุทานวาจาขึ้นว่า กุสลูปเทเส ธิติยา ทฬหาย อวฏฐิตตฺตา ภัยภิรุตาย จ น รกุขสีน้ำ วสมาคมมุห์ เส ส โสตถิภาโว มหา ภเยน เม ។ ดังน…
บทความนี้เน้นความสำคัญของคุณสมบัติธิติในการเผชิญกับอันตราย โดยยกตัวอย่างเรื่องราวของท้าวสักรินทรเทวราชและพระเจ้าตักศิลา ที่แสดงถึงความสำเร็จจากความมั่นคงและความไม่หวั่นไหว ซึ่งเป็นสิ่งที่ทุกคนควรมีเพื
มงคล ๓๘ ประการ และการบำเพ็ญกุศล
346
มงคล ๓๘ ประการ และการบำเพ็ญกุศล
…มตนไป บุญนิธินี้ อาจอำนวยผลที่ต้องประสงค์ทั้งปวงให้สำเร็จแก่ เทวดามนุษย์ทั้งหลาย ฯ ។ อีกข้อหนึ่งว่า กุสล ภิกขเว ภาเวล ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ขอท่านทั้งหลาย บำเพ็ญ กุศลเถิด กุศลนี้สามารถจะบำเพ็ญได้ หาไม่เราก็…
เนื้อความแบ่งปันความสำคัญของการบำเพ็ญกุศลและมงคล ๓๘ ประการ โดยการสอนของสมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ ซึ่งเน้นว่าบุญนิธินั้นไม่สามารถถูกแย่งชิงได้ และเป็นการบำเพ็ญที่นำไปสู่ความเจริญในทางด้านต่างๆ พร้อมกับการ
บาลีไวยกรณ์: วจีวิภาค สมาสและตัทธิต
19
บาลีไวยกรณ์: วจีวิภาค สมาสและตัทธิต
…นี้ เป็นแต่รูปเอกวจนะอย่างเดียว ถ้า ประสงค์ความเป็นพหุวจนะ จะแสดงเป็นรูปพหุวจนะก็ได้ อย่างนี้ " กติ กุสล เยหิ เต กตกุสลา ชนา กุศล ท. ใด ๒ ๓๔ ๕ ๖ ทำแล้ว ชน ท. นั้น ชื่อว่ามีกุศลอันทำแล้ว 0 ๒ Q. หตุเกส เยส …
บทนี้นำเสนอการวิเคราะห์เรื่องบาลีไวยกรณ์ โดยเฉพาะในส่วนของวจีวิภาค สมาส และตัทธิต ผ่านตัวอย่างต่าง ๆ เช่น การเปรียบเทียบคำที่มีความหมายแตกต่างกันในรูปเอกวจนะและพหุวจนะ การใช้คำว่า 'มี' ในบริบทต่าง ๆ เ
บาลีไวยกรณ์ วจีวิภาค สมาสและตัทธิต
22
บาลีไวยกรณ์ วจีวิภาค สมาสและตัทธิต
…ื่นทั้งหลาย " ถ้าถือมั่นตามแบบนี้แล้ว กัมมธารยะ บางอย่าง มี สีตสมฏฐิ [ฐาน ที่] ทั้งเย็นทั้งเกลี้ยง, กุสลสงชาติ กมุม กรรม [อันบัณฑิต ] นับพร้อมว่ากุศล. เป็นต้น และตัปปุริสะบางอย่าง มี อรญฺญคโต ชนไปแล้วสู่ป…
เนื้อหาพูดถึงการวิเคราะห์ศัพท์ในบาลี โดยเฉพาะการเปรียบเทียบกากสูโร และสีหสูโร พร้อมอธิบายความเป็นปฐมพหุพพิหิ รวมถึงความแตกต่างของศัพทในบริบทต่าง ๆ ที่อาจจะเป็นปัญหาหรือมีการตีความที่หลากหลายในศาสตร์ขอ
บาลีไวยกรณ์ วจีวิภาค: ทบทวนทัทธิตและภาวตัทธิต
48
บาลีไวยกรณ์ วจีวิภาค: ทบทวนทัทธิตและภาวตัทธิต
…อ นีลัตตะ ศัพท์ที่ลง ปุ๋ย ปัจจัย อย่างนี้ ปณฺฑิตสฺส ภาโว ปณฺฑิจจ์ ความเป็น แห่งบัณฑิต ชื่อ ปัณฑิจจะ กุสลสฺส ภาโว โกสลล์ ความเป็น แห่งคนฉลาด ชื่อ โกสัลละ
เนื้อหาเกี่ยวกับวิภาคตัทธิตมีปัจจัย 2 ตัว ได้แก่ ธา และ โส ที่ใช้ในการสร้างและจำแนกคำศัพท์ เช่น เอกธา, ทวี, ปทโส และ สุตฺตโส ซึ่งมีความสำคัญในการทำความเข้าใจบริบทและความหมายของคำ นอกจากนี้ยังมีภาวตัทธ
บาลีไวยากรณ์ วจีวิภาค ภาคที่ ๒ อาขยาต และ กิตก์
35
บาลีไวยากรณ์ วจีวิภาค ภาคที่ ๒ อาขยาต และ กิตก์
…ต ? อันข้า จะปฏิบัติ อย่างไร ? ๘. กี อมหาก สุข อุปปาเทสสติ ? สิ่งไร จักยังสุข ให้เกิด แก่ข้า ท.? 6. กุสลญ - เจ กเรยยาส, ถ้าว่า เจ้า จึงทำ ซึ่งกุศลไซร้ ๑๐. กุสล กโรหิ, ท่าน จงทำ ซึ่งกุศล ๑๑. กสฺมา สิสฺโส ค…
เอกสารสอนเกี่ยวกับบาลีไวยากรณ์ในเรื่อง วจีวิภาค ภาคที่ ๒ พร้อมตัวอย่างคำถามที่ใช้ในการศึกษา ซึ่งมีความสำคัญต่อการทำความเข้าใจการใช้ภาษาบาลีในบริบทที่หลากหลาย เช่น การประดิษฐ์คำถามและการอธิบายความหมาย
ปัญหาพยากรณวณฺณนา
5
ปัญหาพยากรณวณฺณนา
… โหติ สมาธินา อธิจิตตสิกขา ปญฺญาย อธิปญฺญาสิกขาฯ สีเลน จ สาสนสุส อาทิกลยาณตา ปกาสิตา โหติ ฯ โก อาทิ กุสลาน ธมฺมาน สีลญจ
ในบทนี้ได้กล่าวถึงปัญหาพยากรณ์วณฺณนา โดยการอธิบายความสำคัญของการสร้างสมาธิและวิปสฺสนา ผู้ที่มีจิตปัญญาจะสามารถเข้าใจและเข้าถึงเรื่องราวทางธรรมได้อย่างลึกซึ้ง การฝึกปฏิบัติที่ถูกต้องตามหลักการ จะช่วยให
วิสุทธิมคฺคสฺส: ศาสตร์แห่งการพัฒนาคุณธรรมและปัญญา
6
วิสุทธิมคฺคสฺส: ศาสตร์แห่งการพัฒนาคุณธรรมและปัญญา
…จนโต จ สีล สาสนสฺส อาทิ ฯ ตญฺจ กลยาณ์ อวิปปฏิสาราทิคุณาวหตุตา ฯ สมาธินา มชฺเฌกลยาณตา ปกาสิตา โหติ ฯ กุสลสฺส อุป สมฺปทาติอาทิวจนโต หิ สมาธิ สาสนสฺส มชฺเฌ ฯ โส จ กลยาโณ อิทธิวิธาทิคุณาวหตุตา ฯ ปญฺญาย ปริโยส…
วิสุทธิมคฺคสฺสเป็นเอกสารที่แสดงถึงแนวคิดที่สำคัญในศาสนาพุทธ โดยเสนอแนวทางในการพัฒนาคุณธรรมและปัญญา ผ่านการปฏิบัติสีล สมาธิ และปัญญา เพื่อให้ผู้ปฏิบัติสามารถเข้าถึงการหลุดพ้นจากความทุกข์และบรรลุถึงอิสร
สีลนิทเทโส ในวิสุทธิมคฺคสฺส
9
สีลนิทเทโส ในวิสุทธิมคฺคสฺส
…ภูเจน สีลฯ กิมิท สีลน์ นาม ฯ สมาธาน วา กายกุมมาทีน สุสีลุยวเสน อวิปป- กิณฺณตาติ อตฺโถ ฯ อุปธารณ์ วา กุสลาน ธมฺมานํ ปติฏฐาน วเสน อาธารภาโวติ อตฺโถ ๆ เอตเทว หิ เอตฺถ อตฺถทวย์ สทฺทลักขณวิทู อนุชานนฺติ ฯ อญฺเ…
เนื้อหานี้กล่าวถึงความหมายและลักษณะของสีลนิทเทโส โดยพูดถึงการสะท้อนแนวคิดเกี่ยวกับศีลในชีวิตประจำวัน ผ่านการวิเคราะห์จากพระไตรปิฎกและการศึกษาเชิงลึกในการปฏิบัติธรรม เพื่อให้ผู้อ่านเข้าใจถึงความสำคัญขอ
วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณวิเสสสุล
10
วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณวิเสสสุล
ประโยค๘ - วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณวิเสสสุล (ปฐโม ภาโค) - หน้าที่ 10 วิสุทธิมคฺเค สมาธานวเสน กุสลานญฺจ ธมฺมานํ ปติฏฐานวเสน วุตต์ สีลน ตเทว ลักขณ์ เจตนาทิเกเทน อเนกธา ภินฺนสฺสาปี สมาธาน- ปติฏฐานภาวา…
เนื้อหาเกี่ยวกับวิสุทธิมคฺคที่สื่อถึงการปฏิบัติธรรมนำไปสู่การเข้าถึงความบริสุทธิ์ ในการทำสมาธิให้เกิดผลลัพธ์ที่ดียิ่งขึ้น การใช้ปฏิบัติเพื่อสร้างสีลที่ดีและการแสดงออกทางกาย วาจา และใจ เป็นส่วนสำคัญในก
สีลนิทเทโสในวิสุทธิมคฺคสฺส
17
สีลนิทเทโสในวิสุทธิมคฺคสฺส
… วุจจติ ย สนธาย อย สุขสีโล อย ทุกขสีโล อย กลหสีโล อย มณฑนสีโลติ ภณนฺติ ตสฺมา เตน ปริยาเยน ตี สีลานิ กุสลสีล อกุสลสีล อยากตสีลนติ” เอว กุสลาทิวเสนปี ติวิธฤติ วุตต์ ฯ ตตฺถ อกุสต์ อิมสฺม อตฺเถ อธิปเปตสฺส สีล…
…บทนี้ว่าด้วยสีลนิทเทโสซึ่งมีความสำคัญในวิสุทธิมคฺคสฺส สรุปเนื้อหาเกี่ยวกับประเภทต่างๆ ของสีล ทั้งสีลกุสล, สีลอกุสล และสัมพันธ์กับอริยมรรค โดยมีการอธิบายถึงผลของการปฏิบัติสีลที่ดีและข้อเสนอแนะแบบต่างๆ ในกา…