อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา และการวิเคราะห์ตำรา : หน้า 243/280

ประโยค - อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา สห อภิธรรมมภาวิภาวินีนาม อภิธมฺมตฺถสังคหฎีกา - หน้าที่ 242 อฏฺฐมปริจเฉทวณฺณนา หน้าที่ 243 นิสสโย ปจฺจโย อุปนิสสยปจฺจโย อุปสาทสฺส อติสยโชตกตฺตา ฯ ตสฺส ปน เภท วกฺขติ ฯ 2 วัตถุน ฉาลมพนาน จาติ อิเม ปัจจุปฺปนฺนโต ปฐม อุปฺปชฺชิตวา ปวตฺตมานภาเวน อุปการกา ปุเรชาตปจฺจโย ฯ ปจฺฉา ชาตปจฺจเย อสติ สนฺตานฏฐิติเหตุภาว์ อคจฉนฺตสฺส กายสฺส อุปต ถมฺภนภาเวน อุปการกา ปจฺฉาชาตา จิตตเจตสิกา ธมฺมา ปจฺฉาชาต ปจฺจโย ฯ โส คิชฌโปตกสรีราน อาหาราสา เจตนา วิย ทฏฺฐพฺโพ ฯ ปุริมปริจิตคนโถ” วัย อุตตรุตตรสุส คนฺถสฺส กุสลาทิภาเวน อตฺตสทิสสฺส ปคุณพลวภาววิสิฎฐอตฺตสชาติยตาคหณ์” อาเสวน ๆ เตน ปจฺจยา สชาติยธมฺมานํ สชาติยธมฺมาว อาเสวนปจฺจโย ฯ ภินนชาติกา หิ ภินฺนชาติเกหิ อาเสวนคุเณน ปคุณพลวภาววิสิฎฐิ กุสลาทิภาวสงขาติ อตฺตโน คติ คาหาเป น สกฺโกนติ น จ สย์ ตโต คณฺหนฺติ ฯ เต ปน อนนตราตีตานิ โลกิยกุสลากุสลานิ เจว อนาวชุชนกริยาชวนาน จาติ ทฏฺฐพฺพ ฯ จิตตปฺปโยคสงขาต กริยาภาเวน สหชาตาน นานากฺขณิกานญฺจ” อุปการิกา เจตนา กมฺมปจฺจโย ฯ อตฺตโน นิรุสสาหสนฺตภาเวน สหชาตนามรูปานํ นิรุสสาหสนฺตภาวาย อุปการกา วิปากจิตตเจตสิกา วิปากปจฺจโย ฯ เตหิ ปโยเคน อสาเธต ตาย กมฺมสฺส กตตฺตา นิปฺปชฺชนมตฺตโต นิรุสฺสาหสนฺตานสนฺตภาวโตเยว หิ ภวงคาทโย ทุวิญเญยฺยา ฯ อภินิปาตสมปฏิจฉนุนสนตีรณมตตา ปน วิปากา ทุวิญเลยยาว ๆ ชวนปปวตฺติยาว เนส์ รูปาทิคหิตตา วิญญายตีติ ฯ ๑. สี. ม. ปุริมปุริมปริ... ฯ ๒. ส. อตฺตสมานชาติ ตาคาหณ์ ฯ ม. อตฺตนา สมานุชาติยตา คาหณ์ ฯ ๓. ส.ม. นานากฺขณิกาน วิปากานํ กตฺตฺตา รูปานญฺจ อุปการิกา... ฯ ๔. ส. นิปฺปชฺชมานมตฺตโต นิรุสสาหสนฺตภาวา โหนฺติ ฯ น กิเลส วูปสมสนฺตภาวา ฯ ตถาสนฺตภาวโตเยว ฯ ม. นิปชฺชมาน....สนฺตภาวาฯ นิรุสสาห