จิตและเจตสิก : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ

…บัติขึ้นด้วยอำนาจของสัญญาวิราคภาวนา เมื่อ สถิตอยู่ในอสัญญีสัตตาพรหมโลกนี้ ก็จะมีแต่รูป ไม่มีนาม คือ จิตและเจตสิก ทรงเพศเป็นพรหมผู้วิเศษ สถิตอยู่ในปราสาท แก้วพรหมวิมานอันมโหฬารกว้างขวาง มีบุปผชาติดอกไม้ สุคันธรสปร…

อสัญญีสัตตาพรหมเป็นชั้นที่ 11 ของพรหมโลก ซึ่งประกอบด้วยรูปขันธ์เท่านั้น ไม่มีนามขันธ์ เป็นพรหมที่สถิตในปราสาทแก้วพรหมวิมาน มีความงามเหมือนรูปปฏิมากรทองคำที่มีความสง่างามมากมายเต็มไปด้วยบุปผชาติที่ไม่เ

ประโยค - อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา นาม อตฺถโยชนา (ทุติโย ภาโค) - หน้าที่ 95 ตติยปริจเฉทตฺถโยชนา หน้า 95 อาทีน คหณ์ ฯ อิติ อตฺโถติ ปทสฺส สรุป ฯ อตฺโถติ ลิงฺคตฺโถ ฯ อิติ ปญฺจิกา นาม ทุติยปริจเฉทตฺถโย

…ยวข้องกับจิตและเวทนา โดยให้รายละเอียดเกี่ยวกับตติยปริจเฉทตฺถโยชนา และการเปรียบเทียบต่าง ๆ ในใจ เช่น จิตและเจตสิก เวทนา รวมถึงการวิเคราะห์ความสัมพันธ์ระหว่างทุกสิ่งในความคิดและความรู้สึกของมนุษย์ ซึ่งช่วยในการเข้า…

…หนึ่งรากเป็นเครื่องค้ำจุนแก่ต้นไม้ฉะนั้น ๆ [อธิบายอารัมมณปัจจัย ๆ ธรรมชาตที่ชื่อว่าอาลัมพนะ เพราะอันจิตและเจตสิกหน่วง คือ ยึด ดุจคนทุรพลยึดวัตถุมีไม้เท้าเป็นต้นฉะนั้น ๆ จริงอยู่ จิตและเจตสิก ปรารภธรรมใด ๆ เป็นไป …

…บอารัมมณปัจจัยและอนันตรปัจจัยที่ไม่มีสิ่งใดๆ มาขัดขวาง และเชื่อมโยงไปยังธรรมที่เกี่ยวข้องในแง่มุมของจิตและเจตสิก ซึ่งถูกกล่าวถึงอย่างละเอียดในเอกสารนี้ สร้างแรงบันดาลใจให้เกิดการศึกษาที่ลึกซึ้งเกี่ยวกับอภิธัมมะขอ…

…นิสัย ฯ ท่านอาจารย์ชี้แจงแสดงไขปกตูปนิสัยไว้โดยประการ อย่างนั้นแล ๆ બૈં บทว่า ครุกต์ คือ อารมณ์ที่ (จิตและเจตสิก) ทำให้ท่านหนักแน่น แล้วพิจารณาฯ จริงอย่างนั้น นิเทศแห่งอาลัมพนูปนิสัยนั้น เป็นไป แล้วด้วยอำนาจแห่งก…

บทความนี้สำรวจความสัมพันธ์ระหว่างกุศลธรรมและอกุศลธรรมในบริบทของอภิธรรม โดยให้ความสำคัญกับธรรมชาติของปัจจัยที่ส่งผลต่อจิตใจและการกระทำ กุศลและอกุศลธรรมมีบทบาทสำคัญในลักษณะการพัฒนาที่เป็นไปตามสันดานของบ

…เนื่องกันอยู่ ความประพฤติเป็นไปอยู่ ความหล่อเลี้ยง ชีวิตินทรีย์ คือชีวิตของ นามธรรมนั้นๆ ซึ่งได้แก่ จิตและเจตสิก 10. สุขินทรีย์ มีหน้าที่สบาย คือ ความสบายทางกาย ความสุขทางกาย ความเสวยอารมณ์ที่สบาย เป็นสุขอันเกิดแ…

อรูปชีวิตินทรีย์คือส่วนที่เชื่อมโยงกับการดำรงอยู่ เช่น อายุ และการกระทำต่างๆ ในขณะที่สุขินทรีย์เกี่ยวข้องกับความสุขและความสบายทางกาย ทำให้เกิดสุขเวทนา ส่วนทุกขินทรีย์มีหน้าที่ในการรับรู้ความทุกข์ ผลกร

…่นี้ [๔ ตัวยักษ์ขัติถดดด] ความเป็นกลางในธรรมทั้งหลายเหล่านนี้ ชื่อว่าตัวยักษ์ขัติถดดดตา นั้น มีการนำจิตและเจตสิกทั้งหลายไปโดยแสมอเป็นลักษณะ มีอันห้ามเสียงจังความห่อนและความยิ่งเป็นรส หรืออันอื่นยังมือนเข้าไปคัดเส…

…่ 83 ของวิถีธรรมรรแปล ภาค ๑ ตอน ๑ ได้พูดถึงคำว่า 'วิถีปฏิปทากะ' และ 'ชวนปฏิปทากะ' ซึ่งอธิบายถึงการนำจิตและเจตสิกไปสู่ความเป็นกลาง โดยตัวยักษ์ขัติถดดด เป็นตัวแทนที่จะนำจิตไปยังรูปแบบต่างๆ ในการไม่เข้าข้างฝ่ายใดฝ่า…

… [5] กรรมและวิบาก [เกิดขึ้น] พร้อมกัน [6] พซะคืออังคว [7] อินทรีย์ 6 มาหฏฐูณ 4 มีการเปลี่ยนแปลง แต่จิตและเจตสิกไม่มี8 เมื่อจิตเข้าอยู่ในกาย จิตที่อยู่ในกาย ก็สามารถรับรู้ได้ (เชิงอรรถต่อจากหน้าที่แล้ว) ไปพ้องกับ…

บทความนี้สำรวจความสัมพันธ์ระหว่างกรรมและวิบากในแนวทางพระพุทธศาสนา โดยเฉพาะคำศัพท์ที่เกี่ยวข้องเช่น 業 และ 想 ซึ่งมีการเปรียบเทียบและอภิปรายเกี่ยวกับความหมายในแต่ละบริบท รับรองว่า ผลของกรรมและวิบากจะปราก

ประโยค - อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา นาม อตฺถโยชนา (ตติโย ภาโค) - หน้าที่ 521 อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา หน้า 522 สมพนฺโธ ฯ วิสุนุติ ปริกมุมนิติ วิเสสน์ ฯ ปริกมุมนฺติ อตฺถิติ กฤตา ฯ เตส์ วิส ปริกมุมสฺส อภา

…้าใจในรายละเอียดที่เกี่ยวข้องกับอารมณ์และการเชื่อมโยงกับความรู้ทางธรรมที่หลากหลาย เช่น การพิจารณาถึงจิตและเจตสิกที่มีความเชื่อมโยงกับการกระทำ และการเข้าใจถึงญาณสุชาติในการสังเคราะห์อารมณ์ต่างๆ มีการอ้างถึงการปฏิบ…

ประโยค - อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา นาม อตฺถโยชนา (ตติโย ภาโค) - หน้าที่ 415 อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา หน้า 416 ตติยาวิเสสน์ ฯ อุป...นนต์ รูปานนุติ วิเสสน์ ฯ สมป...กาติ โหตีติ กตฺตา ฯ เตสเมวาติ ปัจจยาติ

…ถึงการวิเคราะห์อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา โดยมีการกระจายคำศัพท์เกี่ยวกับการวิเคราะห์ต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับจิตและเจตสิกา พร้อมกับคำอธิบายที่ชัดเจนถึงการเชื่อมโยงขององค์ประกอบต่างๆ ในอภิธมฺม.

…เกิดร่วมกัน ด้วยอำนาจแห่งวิปากปัจจัย ๑ ฯ นามย่อมเป็นปัจจัยแก่รูปเพียงอย่างเดียว คือ ธรรมทั้งหลาย คือจิตและเจตสิก ซึ่งเกิดภายหลัง เป็นปัจจัย แก่กายนี้ ซึ่งเกิดก่อนด้วยอำนาจแห่งปัจฉาชาตปัจจัย ๑ ฯ รูปย่อมเป็น ปัจจัย…

ข้อความนี้กล่าวถึงความสัมพันธ์ระหว่างนามและรูป รวมถึงปัจจัยต่างๆที่มีอิทธิพลต่อการเกิดของนามและรูปในอภิธัมมัตถสังคหบาลีและอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา เนื้อหานี้อภิปรายถึงความสำคัญของเจตนาและวิบากขันธ์ โดยช

…ถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 109 อธิธัมมัตถสังคหบาลีแปล ปริเฉทที่ ๓ ชื่อปกิณณกสังคหะ [สังคหาคาถา] ธรรมคือจิตและเจตสิก ๕๓ อย่าง ประกอบกัน สมควรแก่การประกอบ โดยสภาพฯ บัดนี้ ન ข้าพเจ้าจะแนะนำการสงเคราะห์ (ประมวล) ธรรมเหล…

บทนี้นำเสนอการวิเคราะห์อภิธัมมัตถสังคหะซึ่งเน้นการศึกษาธรรมที่ประกอบด้วยจิตและเจตสิก 53 อย่าง โดยการจัดแยกธรรมเหล่านั้นตามเวทนา เหตุ กิจ และอารมณ์ รับรู้ถึงเวทนาทั้ง 5 ได้แก่ สุข ทุกข์…

…ริงอยู่ ยถากัมมูปคญาณและ อนาคตังสญาณเหล่านั้น ไม่มีบริกรรมแผนกหนึ่ง ๆ ในญาณทั้ง ๒ นั้น อนาคตังสญาณมีจิตและเจตสิกที่เป็นไปต่อจาก 5 วันในอนาคต เป็นอารมณ์ก่อน และมีธรรมชาติอย่างใดอย่างหนึ่ง ซึ่งเป็นไปจำเดิม แต่วันที…

เนื้อหานี้อธิบายเกี่ยวกับการเข้าถึงความรู้เพื่อการสืบต่อสันตติชาติภพ รวมถึงการใช้ตาทิพย์ในญาณต่าง ๆ เช่น จุตูปปาตญาณ และการเจริญวิปัสสนากรรมฐาน ที่มีความเกี่ยวข้องกับอนิจจลักษณะและการเห็นสิ่งต่าง ๆ ใน

…ยให้โอกาสเพื่อความเป็นไปแห่งอรูปธรรมทั้งหมดที่เกิดขึ้นในลำดับแห่งตน ชื่อว่า นัดภีปิจัย ดังกล่าวว่า "จิตและเจตสิกธรรมทั้งหมดที่คงๆ ไปเร็ว เป็น---นัดภีปิจัยแห่งจิตและเจตสิกธรรมทั้งหมดที่คงๆ ไปเร็ว เป็น---นัดภีปิจัย…

บทนี้กล่าวถึงกฎัตตารูปและอุปสรรคในการเปลี่ยนแปลงจิตและเจตสิกธรรมของบุคคล โดยจะรวมถึงอัตตปจอยธรรมและความสำคัญของอวิชชาในกระบวนการเรียนรู้และการพัฒนาตนเองในทางธรร…

…าพิธิ์ กิจอันทำได้ ยากที่พระผู้พระภาคเจ้าได้ทรงทำ ก็ต้องรอการกำหนด (แยก) ธรรมทั้งหลายอันไม่มีรูป คือจิตและเจตสิกเหล่านี้เป็นไปในอารมณ์ เดียวกัน อยู่ว่า นี้สัญญา นี้สัญญา นี้สัญญา ดังนี้ [๓. อะไรเป็นลักษณะ ฯลฯ ของ…

เนื้อหาเกี่ยวกับวิชาธรรม แสดงให้เห็นถึงการแยกแยะระหว่างธรรมชาติของปัญญา สัญญา และวิญญาณ โดยเน้นบทบาทที่พระผู้พระภาคเจ้าได้ทรงทำและยกตัวอย่างว่า แม้กิจจะยากแต่ก็ยังสามารถทำได้ ร่วมกับการพูดถึงคำนิยามขอ

ประโยค - อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา นาม อตฺถโยชนา (ปฐโม ภาโค) - หน้าที่ 174 อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา หน้า 174 เตนาติ ปฏิกฺขิตฺตนฺติ ปเท กรณ์ ฯ นิรา...มตนฺติ โหที่ติ ปเท กตฺตา ฯ ปฏิกฺขิตฺตนฺติ นิรา...มตน

หนังสือเล่มนี้นำเสนอความหมายของจิตและอารมณ์ภายใต้บริบทของอภิธรรม โดยมีการวิเคราะห์การทำงานของจิตและเจตสิก ซึ่งสำคัญต่อการเข้าใจธรรมชาติของจิตใจ โดยชี้ให้เห็นว่าจิตใจเป็นหัวใจสำคัญในการรับรู้และปรับตัวในสภา…

…ามสภาวะ อายตนะต่าง ๆ เหล่านี้ มีการขวนขวาย พยายาม เพื่อให้ผลของตนเกิด สิ่งที่เชื่อมต่อเหล่านี้ ทำให้จิตและเจตสิกธรรมกว้างขวางเจริญขึ้น คือเมื่ออายตนะ ภายในและภายนอกมากระทบกันเข้า เกิดการรู้อารมณ์ทางทวารนั้น ๆ วิถ…

…รได้ยิน เสียง และการรู้กลิ่น นอกจากนี้ยังกล่าวถึงความสำคัญของอายตนะภายในและภายนอกในการกระตุ้นให้เกิดจิตและเจตสิกที่มีความเจริญกว้างขวางและพัฒนาขึ้นอย่างต่อเนื่อง โดยเมื่ออายตนะทั้งสองประเภทมีกระทบกัน จะเกิดความรู…

…รมา หรือเพราะนำไปซึ่ง การสืบต่อ ในเรื่องนี้พระอรรถกถาจารย์ได้อธิบายเพิ่มเติมไว้ว่า จริงอยู่ ธรรม คือจิตและเจตสิก ในบรรดาจักขุและรูป เป็นต้น เป็นทวารและอารมณ์นั้น ๆ ย่อมมา ย่อมตั้งขึ้น ย่อมสืบต่อ คือ ย่อมพยายามโดย…

บทความนี้พูดถึงอายตนะ 12 ซึ่งมีผลกระทบต่อการเกิดขึ้นของจิตและเจตสิกที่หลากหลาย ปรากฏการณ์นี้เกิดขึ้นเมื่ออายตนะกระทบกัน ส่งผลให้เกิดจิตกุศลและอกุศลอย่างต่อเนื่อง ทำให้…

ประโยค - วิญญาณกรรมแปล ภาค ๑ ตอน ๒ (ตอนจบ) หน้าที่ 281 คืออะไร บุคคลเหล่าไหนบ้านโรงสมบัติันได้ เหล่าไหนเข้าไม่ได้ เข้าใจในภาพไหน เข้าพระ (เพื่อ) อะไร อง่ง การเข้าสมาบัติ้นนั้น มีได้อย่างไร (เข้าแล้ว)

…ตามพระพุทธศาสนา โดยเผยให้เห็นปัญหาทางกรรมที่เกี่ยวกับการเข้าโรงสมบัติและความหมายของนิโรงสมาบัติในแง่จิตและเจตสิกธรรม

…างกัน โดยความต่างแห่งธรรมมีเวทนา เป็นต้นนั้น ๆ จึงเริ่มคำมีอาทิว่า สมปยุตตา ยถาโยค ดังนี้ ฯ ธรรม คือจิตและเจตสิก ซึ่งประกอบกันและกันตามสมควรแก่การประกอบ มีจำนวน ๕๓ อย่าง โดยสภาพ คือ โดยสามารถแห่งสภาพของตน ๆ โดยนั…

…ถสังคหะ โดยเฉพาะการวิเคราะห์จิตและสิกตามที่ประสบการณ์ต่าง ๆ สื่อถึง เป็นการชี้ให้เห็นการประสานกันของจิตและเจตสิกที่มีความหลากหลาย โดยการวิเคราะห์ตามเวทนา เหตุ กิจ ทวาร อารมณ์ และวัตถุ ข้าพเจ้าได้อธิบายรายละเอียดท…

…แก่นามรูปทั้ง ๕ อย่าง ๑, คืออย่างไร ๆ ๒ นามเป็นปัจจัยเฉพาะแก่นามเท่านั้น 5 อย่าง คือธรรมทั้งหลาย คือจิตและเจตสิกที่ดับไปไม่มีระหว่าง เป็นปัจจัยแก่ธรรมคือจิตและเจต สิก ซึ่งเป็นปัจจุบัน ด้วยสามารถแห่งอนันตรปัจจัย ส…

ในงานนี้จะนำเสนอประเด็นเกี่ยวกับปัจจัยต่าง ๆ รวมถึงพิจารณามิติของปัจจัยที่ส่งผลต่อการดำเนินชีวิตและการศึกษาในปรัชญาพุทธศาสนา พร้อมเชื่อมโยงแนวคิดกับหลักฐานทางอักษรศาสตร์ หากต้องการศึกษาหรือแลกเปลี่ยนค