หน้าหนังสือทั้งหมด

อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 77
77
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 77
…จิต อัปปมัญญามีในอนุตตรจิต (โลกุตตรจิต) อนึ่ง วิรัติ อัปปมัญญาทั้งสอง มีในกามาวจร จิต และวิบากจิต ฯ ฌานธรรม มีต่างออกไป ในอนุตตรจิต (โลกุตตรจิต), อัปปมัญญาและ ฌานธรรม มีในมหัคคตจิตชนิดปานกลาง วิรัติ ญาณ ปีติ…
บทนี้กล่าวถึงธรรมในจิตประเภทต่าง ๆ รวมถึงกามาวจรโสภณจิต, กิริยาจิต และวิบากจิต โดยลงลึกในธรรม 13 ประการ และอธิบายความเชื่อมโยงกับโลภะและมานะ รวมถึงการแยกประเภทต่าง ๆ ของจิต ทั้งอโकุศลจิตและกุศลจิต เพื
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๒
80
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๒
ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๒ - - หน้าที่ 80 ว่า "ดูกรจุนทะ ฌานธรรม (ที่พาหิรกบรรพชิตบำเพ็ญ) เหล่านั้น หาเรียก สัลเลขะ ในอริยวินัยไม่ ฌานธรรมเหล่านั้นเรียก ทิฏฐธรรม สุ…
ในบทนี้กล่าวถึงการเจริญฌานธรรมและการมีวิปัสสนาเป็นอานิสงส์ ทั้งการเจริญอัปปนาสมาธิและการทำวิปัสสนา โดยสมาธิถือเป็นปทัฏฐานหลักที่นำ…
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา
458
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา
ประโยค - อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา นาม อตฺถ โยชนา (ปฐโม ภาโค) - หน้าที่ 458 อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา หน้า 458 [๓๒๒] ตาม อปปนา...วุตฺตนฺติ วุตตมตถ์ อุปมาย สาเธนฺโต อาห ยถาตุยาที่ 1 ปฐมชฺฌานํ อุปสมฺปชฺช
เนื้อหานี้เป็นการอธิบายเกี่ยวกับอภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา โดยเฉพาะในบทที่กล่าวถึงการปฏิบัติฌานธรรม ที่เกี่ยวข้องกับพื้นที่และอารมณ์ที่ต้องการเข้าสู่ระดับสูงของการตั้งอยู่ในฌาน นอกจากนี้ยังมีการกล่าว…
วิปัสสนาและฌานในอภิธรรม
66
วิปัสสนาและฌานในอภิธรรม
…่อมเป็นเหมือนกับฌานที่ พิจารณาไม่เล็งถึงฌานที่เป็นบาท, แต่มรรคที่บุคคลออกจากฌานชั้นสูง ๆ แล้วพิจารณาฌานธรรมชั้นต่ำ ๆ ให้เกิดขึ้น ย่อมเป็นเหมือนกันฌานที่
บรรยายถึงความสัมพันธ์ระหว่างวิปัสสนาและฌานภายในอภิธรรม โดยกล่าวถึงองค์ประกอบของมรรคที่แตกต่างกัน ทั้งปฐมฌานและทุติฌาน รวมถึงการพิจารณาธรรมขั้นสูงและขั้นต่ำ ผลของการเข้าฌานที่มีอัธยาศัยต่อมรรคที่เกิดขึ
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 106
106
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 106
…ีในปฐมฌานเป็นต้น ในบรรดาเจตสิกธรรม เหล่านี้ ท่านอาจารย์จึงได้กล่าวคำว่า อนุตฺตเร ฌานธมฺมา เป็นอาทิฯ ฌานธรรมด้วยอำนาจ วิตก วิจาร ปีติ และสุข ในอนุตตรจิต มีความ แปลกกัน คือต่างกัน ๆ อัปปมัญญาและฌานธรรมในอมหัคค…
บทนี้กล่าวถึงเวทนาและอารมณ์ที่เกี่ยวข้องกับกามตัณหา การอธิบายถึงการต่างกันในประเภทของจิต ทั้งกุศล วิบาก และกิริยา โดยนำมาซึ่งการเรียนรู้และการเข้าใจในธรรมนั้น ๆ ผ่านการวิเคราะห์ธรรมในระดับต่าง ๆ งานนี
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
178
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
…ารคำนึงของพระผู้มีพระภาคเจ้า ผู้ทรงเข้าฌานที่ เป็นบท เป็นแผนกๆ แล้วออกจากฌานที่เป็นบาทนั้น คำนึงถึง ฌานธรรมเป็นอย่าง ๆ เพื่อต้องการให้ธารน้ำและท่อไฟเป็นไปเป็นต้น ในกาลที่ทรงทำยมกปาฏิหาริย์เป็นต้น เพราะฉะนั้น…
บทความนี้นำเสนอการอภิปรายเกี่ยวกับอภิธัมมัตถสังคหบาลีและอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา โดยเน้นถึงความสำคัญของการเข้าใจอานุภาพของอินทรีย์และจิตการในการฝึกปฏิบัติในพระพุทธศาสนา นอกจากนี้ยังกล่าวถึงพระผู้มีพระภา
อภิธัมมัตถและภาวนา
409
อภิธัมมัตถและภาวนา
…้น พระผู้มีพระภาค ทรงแสดงไขไว้ว่า อัปปนา พยัปปนา (ให้สัมปยุตธรรมแนบแน่น คือ แนบแน่นวิเศษในอารมณ์) 1 ฌานธรรมที่เป็นมหัคคตะและอนุตตระ แม้ทั้งหมด พระผู้มีพระภาคเจ้าก็ตรัสเรียกว่า อัปปนา ตามอำนาจ ที่มีวิตานั้นเป…
บทความนี้กล่าวถึงการแบ่งประเภทของจริตในอภิธัมมัตถ รวมถึงการภาวนาในแต่ละระดับ โดยชี้ให้เห็นถึงกรรมเตรียมการและอุปจารภาวนา วิตกอัปปนาที่สำคัญในชีวิตและการฝึกจิตตามหลักพระพุทธศาสนา นอกจากนี้ยังอธิบายถึงค
การอธิบายอัปปนาในวิสุทธิมรรค
151
การอธิบายอัปปนาในวิสุทธิมรรค
…ัยคีรี มหาฎีกาสนับสนุนวิสุทธิมรรคว่า คำของภิกษุวัดอภัยคีรีนั้นไม่ชอบ เพราะ เท่ากับแสดงคุณของฌานด้วยอฌานธรรม ผิดจากพระบาลี ซึ่งกล่าวไว้ว่าเป็นเรื่องภายใน อัปปนาทั้งนั้น ๒. มหาฎีกาว่า ที่ชื่อว่ามัชฌิมะ (สายกลา…
เนื้อหานี้ว่าด้วยการอัปปนาในวิสุทธิมรรค แสดงให้เห็นถึงบทบาทของจิตที่หมดจดจากกิเลสและนิวรณ์เพื่อนำไปสู่สมถนิมิตสายกลาง โดยอธิบายว่าจิตต้องเผชิญกับปัจจัยที่ทำให้เข้าถึงสถานะมั่นคงและทำให้เกิดความปราศจาก
พระราชภาวนาวิสุทธิ (ไชบูลย์ ธมฺมโชโต)
24
พระราชภาวนาวิสุทธิ (ไชบูลย์ ธมฺมโชโต)
รวมพระธรรมเทศนา ๒ : พระราชภาวนาวิสุทธิ (ไชบูลย์ ธมฺมโชโต) 24 รัศมีไป เหมือนกับปรากฏอยู่เบ้องหน้า ตรัสว่า “เป็นอย่างนั้นแหละ ปฏาจารา การมีชีวิตอยู่เพียง วันเดียว หรือขณะเดียวของผู้เห็นความเกิดขึ้นและคว
…นและเข้าใจธรรม เป็นสิ่งประเสริฐกว่าการมีชีวิตอยู่ยาวนาน โดยมีประสบการณ์ของนางปฏาจาริกษุณีที่ได้บรรลุฌานธรรมอรหัตหลังจากการพิจารณาใจและเข้าใจธรรม ตามคำสอนรวมถึงการยอมรับในความไม่เที่ยงของชีวิต.
อุปมาอุปไมยจากพระไตรปิฎก
304
อุปมาอุปไมยจากพระไตรปิฎก
…ปิฎก ๔.๑๘ ธรรมดาดอกบัวย่อมลอยขึ้นพื้นน้ำ ฉะนี้ ภิกษุผู้ปรารภความเพียรก็ควรยกตนขึ้นพันโลก แล้วอยู่ในฌานธรรมนั้นน. มิสิน. ๑๙๙ ๔.๑๙ ธรรมดาผรานเม็ดหย่อนดิ่งปลาขึ้นมาต้วยเหตุ ฉะนี้ ภิกษุผู้ปรารภความเพียรก็ควรด…
เนื้อหาในพระไตรปิฎกได้ยกตัวอย่างอุปมาอุปไมยต่างๆ เช่น ดอกบัวที่ลอยขึ้นจากน้ำ แสดงถึงการยกตนขึ้นจากความต่ำต้อยด้วยความเพียร การดับอวิชชาเหมือนกับการก่อไฟให้เกิดแสงสว่าง และเปรียบเปรยความเพียรของภิกษุด้