ปรมัตถธรรม : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ

…อนอวัยวะร่างกาย ใน ปิฎกทั้ง ๓ นี้ พระอภิธรรมจึงมีความสำคัญที่สุด เป็นความรู้ระดับสูงที่ท่านเรียกว่า ปรมัตถธรรม คือ เป็นธรรมะที่มีเนื้อหาสาระที่ลึกซึ้ง ଗୀ คำสอนทั้ง ๘๔,๐๐๐ พระธรรมขันธ์ แบ่ง ๑๒

การฟังสวดพระอภิธรรมถือเป็นมงคลที่ช่วยให้ผู้ฟังใจสงบและมีความรู้เพิ่มขึ้น พระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัสว่า ผู้ฟังธรรมจะมีจิตใสสะอาด หากฟังด้วยใจเลื่อมใส จะเป็นการสร้างอุปนิสัยที่ดีในภพหน้าซึ่งจะนำไปสู่สุคติใ

…หารเรปฏิกูลสัญญา (๑) จตุธาตุววัฏฐาน (๑) วิญญาณัญจาย ตนะ (๑) เนวสัญญานาสัญญายตนะ (๑) นี้มีสภาวธรรม ( ปรมัตถธรรม ) เป็นอารมณ์ กรรมฐาน ๒๒ คือ กสิณ ๑๐ อสุภ ๑๐ อานาปานสติ ๑ กายคตาสติ (๑) นี้มีนิมิต เป็นอารมณ์ กรรมฐา…

บทความนี้กล่าวถึงการพิจารณาและแยกแยะกรรมฐานที่มีความสำคัญในวิสุทธิมรรค โดยเฉพาะกรรมฐานที่ ๑๒ ซึ่งรวมถึงอนุสสติ ๑๐ และกรรมฐานอื่น ๆ ที่ไม่จำเป็นต้องขยายเนื้อหา เนื้อหาครอบคลุมถึงอารมณ์ของกรรมฐาน การวิเ

…กิ่งก้านสาขา บรรดาปิฎกทั้ง 3 นี้ พระอภิธรรมจึงมีความสำคัญที่สุด เป็นความรู้ระดับสูง ที่ท่านเรียกว่า ปรมัตถธรรม การสวดสาธยายพระอภิธรรมนี้จึงมีความหมายลึกซึ้ง ผู้ใดได้สดับฟังพระอภิธรรม แล้วย่อมจะได้บุญมาก โดยเฉพา…

พระอภิธรรมเป็นธรรมะขั้นสูงที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าได้แสดงแก่พุทธมารดาและเทวดาที่สวรรค์ชั้นดาวดึงส์ โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อส่งเสริมความรู้ความเข้าใจในเรื่องจิต เจตสิก รูป และนิพพาน การสวดพระอภิธรรมมีความห

…ตุ (4) ชิวหาวิญญาณธาตุ (5) กายวิญญาณธาตุ (6) มโนวิญญาณธาตุ6 ชีวิตตามแนวอภิธรรมนี้เรียกว่า ชีวิตเป็นปรมัตถธรรม 3 อย่างได้แก่ รูป จิต และเจตสิก ในส่วนรูปนี้มี 28 ลักษณะ จิตนั้นมี 89 หรือ 121 ลักษณะ และเจตสิกนี้ม…

…ต่ละขั้นอย่างละเอียด รวมถึงการอธิบายชีวิตตามแนวทางฤดู 6 ที่สัมพันธ์กับพระอภิธรรม นอกจากนี้ยังระบุถึงปรมัตถธรรม 3 อย่าง ได้แก่ รูป จิต และเจตสิก ปรมัตถธรรมนี้เป็นพื้นฐานของชีวิตที่มี 28 ลักษณะในรูป, 89 หรือ 121 …

…็นคัมภีร์สูง เป็นประธานหมวดของพระวินัยพระสูตร”188 คัมภีร์อัฏฐรสธรรมที่ศึกษาเรียกพระอธิธรรมปิฎกว่าพระปรมัตถธรรมในบางครั้ง ตัวอย่างเช่น “พระธรรมอัสดสัตตพระสุดตนตะแปดคัมภีร์ ปัสสวตา พระวินัยห้าคัมภีร์ นิสัมวตพระอธ…

บทความนี้กล่าวถึงกลุ่มผู้บรรลุลูคุตรรรมชั้นเดียวและการเปรียบเทียบพระอธิธรรมปิฎกกับพระปิฎกอื่น ๆ ในแง่ของความสว่างและการปฏิบัติสมาธิที่นำไปสู่ความสำเร็จในโลกุตรธรรม โดยมีการเชื่อมโยงระหว่างวิชชารธรรมภา

… ธรรมกายคือ ตายแห่งการรับรู้ หรือเป็นความว่าง ธรรมกายคือ ตายแห่งการรับรู้ หรือเป็นความว่าง ๆ หมายถึงปรมัตถธรรมที่อธิบายไว้ในพระอิทธิธรรมบางก็แสดงว่า พระพุทธองค์ชี้ชัดว่าธรรมภายในเป็นอสังขตะ มีได้เกิดจากการปรุงแ…

บทความนี้กล่าวถึงธรรมกายซึ่งเป็นสภาวะภายในอันบริสุทธิ์และไร้ขอบเขตของจิตวิญญาณตามคำสอนของพระพุทธองค์ ธรรมกายประกอบด้วยพระพุทธคุณและเป็นสภาวะที่ทุกคนสามารถเข้าถึงได้ กล่าวถึงความหมายของธรรมภายในและความ

…มัติธรรมในบางครั้ง “พระธรรมอัสาวกพระสุตตันต์ะแผนคัมภีร์ ปัสสาวพระวันห้า คัมภีร์ นิสรสาวพระอธิธรรมพระปรมัตถธรรมเจ็ดคัมภีร์เข้ากับกันเป็นสี่”75 พระอธิธรรมถูกกำหนดให้มีจนประจำอยู่ด้วย คือลมินิสสาว ซึ่งเป็นปัจจัยสำ…

บทความนี้จัดการศึกษาเกี่ยวกับหลักฐานธรรมในคัมภีร์ทพุทธโธนาน โดยเฉพาะการเชื่อมโยงระหว่างพระอธิธรรมและหลักกรรมในพุทธศาสนา ซึ่งแสดงถึงความสำคัญของการถือพระอธิธรรมในกระบวนการเจริญปัญญา นอกจากนี้ยังพบความแ

ประโคน-สมุดปาฐกถากาย นาม วิจฉฺฺฏา อุต โฆษณา (ปูจิโม ภาคา) - หน้า 144 {๒๐๐} วิจฉฺฺฏาวิจฉฺฺราน ปน ปรมชุมาเน สหมุปฏิฏฺ ตสฺมุา วิสฺโส นคติฏิโก วิทยุ สุมาเนส วิสฺโส ญาเนตโต สมณโต จาติอานิมา ทาม หนะส วิจฉฺ

ในเนื้อหานี้กล่าวถึงการศึกษาด้านวิจฉฺฺฏาวิจฉฺฺราน และความสำคัญของปรมัตถธรรมในพระพุทธศาสนา โดยเกี่ยวข้องกับการเจริญสติและวิปัสสนาที่นำพาศาสนิกชนไปสู่ความรู้แจ้งในการเข้าถึงธรรม…

…ตนั้น เป็นนิมิต บริสุทธิ์ยิ่งกว่าอุคหนิมิตฯ บทว่า วัตถุธมฺมวิมุจจิต ความว่า อาลัมพนะ (อารมณ์) พ้นจากปรมัตถธรรม หรือพ้นไปจากวัตถุธรรม หรือพ้นไปจากกสิณที่เป็นไปดวงกสิณ ชื่อว่าสำเร็จด้วยภาวนา เพราะ เกิดจากภาวนาฯ บ…

ในบทนี้มีการกล่าวถึงนิมิตที่เป็นปฏิภาคนิมิตและคุณสมบัติต่างๆ ของวสีในการดำรงอยู่ภายในอารมณ์ทั้ง ๕ โดยวิเคราะห์ความแตกต่างของนิมิตรและองค์ฌาน รวมถึงวิธีการเข้าไปยังระดับฌานอย่างมีประสิทธิภาพ ซึ่งในกระบ

…่เพิกกสิณ และกสิณคือความดับ (แห่งจิต และเจตสิก) ฯ คำว่า อตฺถจุฉายาการเรน ความว่า โดยอาการคือเงา แห่งปรมัตถธรรม ได้แก่โดยอาการคือส่วนเปรียบ ฯ [อธิบายนามบัญญัติเป็นต้น] คำว่า นามนามกมุมาทินาเมน ความว่า โดยชื่อ ๖ …

เนื้อหาพูดถึงการบัญญัติทางพระพุทธศาสนาเกี่ยวกับทิศต่างๆ และกาลเวลาที่สัมพันธ์กับสิ่งต่างๆ เช่น เดือนและฤดู โดยมีการอธิบายความหมายและอาการของนิมิตที่ปรากฏให้เห็นในปฏิบัติของพระโยคี เช่น กสิณนิมิตและอสุ

…ะอรรถว่า ทรงแสวงหา คือค้นคว้า คุณอันใหญ่ มีสีลขันธ์เป็นต้นฯ คำว่า อิติ จิตต์ เป็นต้น เป็นคำกล่าวย้ำ ปรมัตถธรรมทั้ง 4 มีจิตเป็นต้น ที่ได้จำแนกไว้แล้วโดยปริเฉททั้ง ๖ ฯ พรรณนาความปริเฉทที่ ๖ แห่งฎีกาอภิธัมมัตถสังค…

…ัมมัตถสังคหะและอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา โดยเน้นคำอธิบายเกี่ยวกับคุณธรรมและจิตที่มีความสำคัญในการเข้าใจปรมัตถธรรมทั้ง 4 เสนอมุมมองเกี่ยวกับการจำแนกและอรรถของคำที่จำเป็นในการศึกษาธรรมะ โดยเฉพาะการพรรณนาความปริเฉทที…

…่สุด อันปัจจัยอะไร ๆ ปรุงแต่ไม่ได้ ยอดเยี่ยม ว่า นิพพาน ดังนี้ ฯ พระตถาคตเจ้าทั้งหลาย ย่อมทรง ประกาศปรมัตถธรรมไว้เพียง ๔ อย่าง คือ จิต ๑ เจตสิก ๑ รูป นิพพาน ๑ ด ด้วยประการฉะนี้ ฯ ปริเฉทที่ ๖ ชื่อว่ารูปสังคหวิภา…

บทความนี้นำเสนอเนื้อหาจากอภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา โดยให้รายละเอียดเกี่ยวกับคำอธิบายเบื้องต้นของรูปในโครงสร้างของสังคหะ รวมถึงนิพพาน ซึ่งเรียกว่าโลกุตตระ และมีความสำคัญที่จะต้องเข้

…เป็นไปตามปัจจัย เท่านั้น ชื่อว่าสภาวธรรมฯ ก็เพราะทำอธิบายอย่างนี้ ภาวสาธนะ เท่านั้น บัณฑิตย่อมได้แก่ปรมัตถธรรมแม้ทั้งหมด โดยนิปปริยายฯ แต่วิเคราะห์ด้วยอำนาจแห่งกัตตุสาธนะและกรณสาธนะ พึงเห็นว่า เป็นการกล่าวโดยปร…

เนื้อหาเกี่ยวข้องกับความเข้าใจในอภิธรรมว่าด้วยจิตและอารมณ์ พระอาจารย์ได้อธิบายว่าจิตเป็นธรรมชาติที่ทำให้การรู้อารมณ์เกิดขึ้น และมีการสืบค้นสิ่งที่เป็นผลมาจากกรรมและกิเลสที่สั่งสมไว้ การแสดงธรรมนี้มีแง

…โยค กลับมีความหมายลึกซึ้ง สุขุมลุ่มลึก ยากต่อการเข้าใจยิ่งนัก ท่านจึงเรียกหมวดธรรมนี้ว่า อภิธรรมหรือปรมัตถธรรม คือ ธรรมขั้นสูง ต้องอาศัยเวลาใน การศึกษากันอย่างจริงจัง และต้องมีผู้รู้ที่เข้าใจอย่างแตกฉาน ทั้งภาค…

บทความนี้อธิบายเกี่ยวกับการแก้กิเลสในตัวด้วยการศึกษาอภิธรรม และการปฏิบัติธรรมเพื่อนำไปสู่ความเข้าใจในธรรมชาติของบุญและบาป ซึ่งการเข้าใจเหล่านี้สามารถช่วยให้เรามีความสุข ไม่ติดอยู่ในทุกข์และสภาพที่เป็น

…มสัญญาแล้ว ขอท่านจงบอกความรู้แก่กระผมเถิด” พระโรหณเถระคิดว่า สามเณรรูปนี้มีปัญญามาก ต้อง ให้ศึกษาพระปรมัตถธรรม ซึ่งเป็นความรู้ที่ละเอียดลึกซึ้ง จึง ค่อยเรียนพระสูตร และพระวินัย เมื่อคิดได้อย่างนี้ จึงสอนพระ คัม…

…โดยไม่ได้รับอนุญาตจากบิดามารดา แต่เมื่อได้รับการอนุญาต แสดงให้เห็นถึงความสำคัญของการศึกษาธรรมะและพระปรมัตถธรรมที่ได้รับการสอนจากพระโรหณเถระ รวมถึงความสำเร็จในการจำและอธิบายพระคัมภีร์ที่น่าอัศจรรย์ ผ่านประสบการณ…

…ื่อเราจะ ได้พอเข้าใจสภาวะของพระนิพพาน ถึงกระนั้นแม้จะยังไม่ค่อย แจ่มกระจ่างนัก เพราะว่าพระนิพพานเป็นปรมัตถธรรม เกินกว่าที่จินตนาการจะไปถึง จะรู้เห็นอย่างแจ่มแจ้งได้ ก็แต่ เฉพาะผู้ได้บรรลุมรรคผลนิพพาน หรืออย่างน…

บทความนี้พรรณนาเกี่ยวกับคุณลักษณะของพระนิพพานและการเข้าถึงสภาวะนั้น โดยเฉพาะอย่างยิ่งผ่านการฝึกฝนใจให้หยุดนิ่งและบริสุทธิ์ เพื่อให้รู้จักคุณค่าที่แท้จริงของพระนิพพาน ซึ่งเป็นเป้าหมายสูงสุดของมวลมนุษย์

…นี้ อยู่เนือง ๆ 4. รสธาตุ เป็นรูปธรรม มีหน้าที่กระทบลิ้นให้ปรากฏแก่ชิวหาวิญญาณ ความรู้รสทางลิ้น องค์ปรมัตถธรรม ได้แก่ รสารมณ์ มีลักษณะเหมือนยางเหนียวอยู่ในอาหารทุกชนิด เมื่อบริโภค อาหารเข้าไปผสมกับน้ำลาย เป็นต้…

บทความนี้กล่าวถึงสัททธาตุ คันธธาตุ และรสธาตุซึ่งเป็นรูปธรรมในการกระทบโสตธาตุ จมูก และลิ้นตามลำดับ โดยมีความสำคัญต่อการรับรู้ผ่านประสาทสัมผัสต่างๆ สัททธาตุเป็นคลื่นที่กระทบโสตธาตุทำให้เกิดการรับรู้เสีย

…ะ คาถา อุทาน อิติวุตตกะ ชาตกะ อัพภูตธรรม และเวทัลละ 3. พระอภิธรรมปิฎก รวบรวมเรื่องธรรมะล้วนๆ ที่เป็นปรมัตถธรรม ซึ่งในที่นี้ก็คือส่วนที่เป็น “เวยยากรณะ” ดังนั้น การรู้ธรรมในปัจจุบัน จึงหมายถึง “การรู้ธรรมที่มีอย…

ธรรมชาติอันบริสุทธิ์ที่เรียกว่า "สัจธรรม" พระพุทธองค์ที่ทรงสอนเกี่ยวกับ "เทศนาธรรม" ให้ผู้ฟังนำไปปฏิบัติตามเพื่อขัดเกลากาย วาจา ใจ จนเก็บเป็นนิสัยรักความดี พระพุทธเจ้าทรงแบ่งธรรมะออกเป็น 9 ประเภทที่เร