หน้าหนังสือทั้งหมด

นวังคสัตถุศาสน์และการรู้ธรรม
70
นวังคสัตถุศาสน์และการรู้ธรรม
…ด้แก่ธรรมะบางส่วนในสุตตะ และเวยยากรณะ กับเคยยะ คาถา อุทาน อิติวุตตกะ ชาตกะ อัพภูตธรรม และเวทัลละ 3. พระอภิธรรมปิฎก รวบรวมเรื่องธรรมะล้วนๆ ที่เป็นปรมัตถธรรม ซึ่งในที่นี้ก็คือส่วนที่เป็น “เวยยากรณะ” ดังนั้น การรู้ธรร…
…เรียกว่า "นวังคสัตถุศาสน์" และบันทึกในพระไตรปิฎกซึ่งมี 3 ปิฎก ได้แก่ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก และพระอภิธรรมปิฎก ทั้งนี้เพื่อการเผยแพร่และการนำไปปฏิบัติจนเกิดผลดีในสังคม.
การหลุดพ้นจากบาปกรรมและความเข้าใจในศาสนา
33
การหลุดพ้นจากบาปกรรมและความเข้าใจในศาสนา
…กันเพื่อแย่งชิงเมืองเยรูซาเล็มซึ่งต่างฝ่ายก็คิดว่าเป็นดินแดนศักดิ์สิทธิ์ของตน คำว่า “สงครามครูเสด - พระอภิธรรมปิฎก กถาวัตถุ มก. เล่ม 81 หน้า 477. 2 พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย เถรีคาถา มก. เล่ม 54 ข้อ 466 หน้า 341. *…
พระปุณณิกาเถรีกล่าวถึงความเชื่อในพระศาสนาที่ว่าการอาบน้ำไม่สามารถทำให้หลุดพ้นจากบาปกรรมได้ การอ้อนวอนกับสิ่งศักดิ์สิทธิ์ไม่ได้ทำให้ได้มาซึ่งอายุ สุข และสวรรค์ ดังที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัสไว้ว่า ต้องม
ธรรมกายและโลกุตรธรรม 9
87
ธรรมกายและโลกุตรธรรม 9
…27 หน้า 283. * ปรมัตถทีปนี อรรถกถาขุททกนิกาย อิติวุตตกะ, อรรถกถาพราหมณสูตร, มก., เล่ม 45 หน้า 641. *พระอภิธรรมปิฎก วิภังค์ มก., เล่ม 78 ข้อ 837 หน้า 600. - ปรมัตถทีปนี อรรถกถาขุททกนิกาย อุทาน มก., เล่ม 44 หน้า 558.…
ในอรรถกถาวักกลิสูตรกล่าวว่า 'ธรรมกายแลคือพระตถาคต' ซึ่งเป็นการชี้ให้เห็นถึงพุทธรัตนะที่มีอยู่ในทุกคน ความเข้าใจในธรรมกายและโลกุตรธรรม 9 ถูกรวบรวมในมรรคและผล 4 ซึ่งรวมถึงการปฏิบัติธรรมเพื่อนำไปสู่การเห
การอบรมและวิริยบารมีในพระพุทธศาสนา
126
การอบรมและวิริยบารมีในพระพุทธศาสนา
…5 หน้า 126. * มโนรถบูรณี อรรถกถาอังคุตตรนิกาย ปัญจกนิบาต, อรรถกถาอาชานิยสูตร, มก. เล่ม 36 หน้า 450. พระอภิธรรมปิฎก ธรรมสังคณี, มก. เล่ม 76 ข้อ 860 หน้า 505. 116 DOU บทที่ 5 พ ร ะ พุ ท ธ : พ ร ะ ส ม ม า สั ม พุทธเจ้…
การอบรมในที่นี้คือการทำสมาธิ ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของการเจริญภาวนา วิริยบารมีคือความเพียรในการสร้างบารมีต่าง ๆ โดยเมื่อมีความเพียรจะส่งผลให้บารมีเพิ่มพูน ขันติบารมีหมายถึงความอดทนที่มีใจแช่มชื่น ไม่หวั่นไ
สัมมาสมาธิและการเข้าถึงฌาน
32
สัมมาสมาธิและการเข้าถึงฌาน
…ักษณะของสัมมาสมาธิคือการที่จิตไม่ฟุ้งซ่าน 2. สัมมาสมาธิ มีความตั้งมั่นแห่งจิตโดยชอบเป็นลักษณะ ส่วนในพระอภิธรรมปิฎก ได้กล่าวถึงลักษณะของจิตที่เป็นสัมมาสมาธิว่า สัมมาสมาธิ มีในสมัยนั้น เป็นไฉน ? ความตั้งอยู่แห่งจิต ค…
บทความนี้สำรวจลักษณะของสัมมาสมาธิว่าเป็นการที่จิตไม่ฟุ้งซ่านและมีความตั้งมั่น ซึ่งสามารถขจัดมิจฉาสมาธิและกิเลสต่างๆ ได้ การปฏิบัติสัมมาสมาธิทำให้ผู้ปฏิบัติเข้าถึงสภาวะที่ไม่มีทั้งสุขและทุกข์ และนำไปสู
ศึกษาพระอภิธรรมและการบรรลุธรรมในพุทธศาสนา
14
ศึกษาพระอภิธรรมและการบรรลุธรรมในพุทธศาสนา
…แสดงธรรม จึงเสด็จจากดุสิตบุรีพร้อมด้วย เทพบริวารมากมายเพื่อมาฟังธรรม พระผู้มีพระ ภาคเจ้าทรงเริ่มแสดงพระอภิธรรมปิฎก ตั้งแต่ กุ สลา ธมมา อกุสลา ธมมา อยากตา ธมฺมา เป็นต้นไป เพื่อโปรดทวยเทพในหมื่นจักรวาล ทำให้ เทพบุตรเ…
เนื้อหาพูดถึงความลึกซึ้งในพระอภิธรรมและพระวินัย โดยยกตัวอย่างการแสดงธรรมของพระพุทธเจ้า ที่ทรงบรรยายพระอภิธรรมให้เหล่าทวยเทพและพุทธบริษัท เมื่อมาบรรลุธรรมในเทพอาณาจักร และการศึกษาในขั้นสูง เช่น ภิกษุ 5
ความสำคัญของพระอภิธรรมปิฎกในพระพุทธศาสนา
13
ความสำคัญของพระอภิธรรมปิฎกในพระพุทธศาสนา
ออกเป็นพระสุตตันตปิฎก ๒๑,๐๐๐ พระวินัยปิฎก ๒๑,๐๐๐ ส่วนพระอภิธรรมปิฎก มีมากถึง ๔๒,๐๐๐ เพราะฉะนั้น อภิธรรมปิฎกจึงมีความ สำคัญมาก ที่พวกเราเหล่าพุทธศาสนิกชนควรหา โอกาสศึกษ…
เนื้อหาเกี่ยวกับการศึกษาพระอภิธรรมปิฎกที่มีความสำคัญในพระพุทธศาสนา โดยกล่าวถึงการตรัสรู้ของพระสัมมาสัมพุทธเจ้าในช่วงแรก การพิจารณาอภิธรรมท…
อานิสงส์ฟังสวดพระอภิธรรม
12
อานิสงส์ฟังสวดพระอภิธรรม
…ีร์กถา วัตถุ คัมภีร์บุคคลบัญญัติ คัมภีร์ธาตุกถา คัมภีร์ ยมก คัมภีร์ปัฏฐาน มีผู้รู้ได้อุปมาเอาไว้ว่า พระอภิธรรมปิฎกมี ความสำคัญเปรียบเสมือนรากแก้ว พระวินัยปิฎก ประหนึ่งลำต้น พระสุตตันตปิฎกเหมือนกิ่งก้าน สาขา หรืออีก…
การฟังสวดพระอภิธรรมถือเป็นมงคลที่ช่วยให้ผู้ฟังใจสงบและมีความรู้เพิ่มขึ้น พระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัสว่า ผู้ฟังธรรมจะมีจิตใสสะอาด หากฟังด้วยใจเลื่อมใส จะเป็นการสร้างอุปนิสัยที่ดีในภพหน้าซึ่งจะนำไปสู่สุคติใ
พระไตรปิฎกบาลี: คัมภีร์พระพุทธศาสนา
86
พระไตรปิฎกบาลี: คัมภีร์พระพุทธศาสนา
…รววมว่า พระธรรมวินัย ต่อมาในภายหลังจึงแบ่งเนื้อหาออกเป็น ๓ หมวด คือ พระวินัย-ปิฎก พระสูตรต้นปิฎก และพระอภิธรรมปิฎก พุทธศาสนิกชนถือว่าพระไตรปิฎก ที่บรรจุคำสอน ๔๘,๐๐๐ พระธรรมขันธ์นี้เปรียบเสมือนตัวแทนของพระสัมมาสัมพุ…
…อนนี้ถูกเรียกโดยรวมว่า พระธรรมวินัย และได้แบ่งออกเป็น 3 หมวด ได้แก่ พระวินัย-ปิฎก พระสูตรต้นปิฎก และพระอภิธรรมปิฎก พระไตรปิฎกบรรจุคำสอน จำนวน 48,000 พระธรรมขันธ์ ที่ถือว่าเป็นตัวแทนของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า โดยมีพุทธพ…
พระไตรปิฎกและการจัดหมวดหมู่พระธรรมขันธ์
286
พระไตรปิฎกและการจัดหมวดหมู่พระธรรมขันธ์
ธรรมะเพื่อประช สั่งสมปัญญาบารมี ២៨៥ *พระพุทธวจนะได้จัดไว้เป็นหมวดเป็นหมู่ มีอยู่ทั้งหมด ๘๔,๐๐๐ พระธรรมขันธ์ เพื่อสะดวกในการศึกษาและนำไป ปฏิบัติของอนุชนรุ่นหลัง พระอรรถกถาจารย์ได้จัดหมวดหมู่ไว้ เป็น ๓
…ึ่งประกอบด้วยพระธรรมขันธ์ทั้งหมด 84,000 เล่ม แบ่งเป็น 3 หมวดหลักคือ พระวินัยปิฎก, พระสุตตันตปิฎก และพระอภิธรรมปิฎก โดยจัดทำขึ้นเพื่อความสะดวกในการศึกษาและปฏิบัติของอนุชนรุ่นหลัง พระธรรมขันธ์มีการเชื่อมความในเรื่องเ…
ประวัติและการแสดงธรรมของพระผู้มีพระภาคเจ้า
132
ประวัติและการแสดงธรรมของพระผู้มีพระภาคเจ้า
…สายพระสารีบุตร (?) ๒. ที่ท่านเกณฑ์ให้ทรงแสดงอภิธรรมไม่หยุดเลยตลอด ๓ เดือน ก็เพื่อให้สมกับความ ยาวของพระอภิธรรมปิฎก (๑๒ เล่มใหญ่) ซึ่งคำนวณดูแล้วว่า ถ้าให้แสดงตามปกติ วันละครั้ง สามเดือนเป็นไม่จบแน่ แต่ท่านไม่เล่าคว…
ในช่วงเข้าพรรษาที่ดาวดึงส์ พระผู้มีพระภาคเจ้าประทานนยะแก่พระเถระตลอด ๓ เดือน โดยมีผู้ฟังถึง ๘๐ โกฏิ และนายจุลอนาถได้ช่วยเหลือคนกลุ่มนั้น พระอนุรุทธเจริญอาโลกกสิณเพื่อดูที่ประทับของพระผู้มีพระภาคเจ้า ข
พัฒนาการคำสอนในพระพุทธศาสนา
292
พัฒนาการคำสอนในพระพุทธศาสนา
…วคณะสงุญุหลังต่อยอดดัชนีเพิ่มเติมตามลำดับ ๓.๓ รูปแบบการมัดarkanีพระไตรปิฎกเป็น พระวินัย พระสูตร และพระอภิธรรมปิฎก เป็นรูปแบบ ที่เกิดขึ้นภายหลัง ในภายแรมมิพิจารณามิตเทียบกันว่า พระพุทธเจ้ามับคำสอนของพระองค์เป็น องค…
เนื้อหาในพระสูตรต่างๆ แสดงให้เห็นถึงการพัฒนาของคำสอนของพระพุทธเจ้า โดยเริ่มจากหลักธรรมง่ายๆ ก่อนที่คณะสงฆ์จะต่อยอดให้ลึกซึ้งยิ่งขึ้น โดยมีการจัดระเบียบพระไตรปิฎกเป็น 3 ส่วนหลัก ได้แก่ พระวินัย พระสูตร
ความเร็วของจิตและปรมาณูในพระไตรปิฎก
308
ความเร็วของจิตและปรมาณูในพระไตรปิฎก
…วลาน้อยกว่ามาก 5) อะตอมคือปรมาณู ในอรรถกถาพระไตรปิฎก ในคัมภีร์สัมโมหวิโนทนีซึ่งเป็นอรรถกถาอธิบายความพระอภิธรรมปิฎก ได้บันทึก มาตราวัดขนาดในระดับต่าง ๆ ไว้ 14 ประการ คือ ปรมาณู, อณู, ตัชชารี, รถเรณู, ลิกขา, โอกา ธัญ…
ในบทนี้พูดถึงความเร็วในการหายตัวของพระมหาโมคคัลลานะจากโลกมนุษย์สู่พรหมโลก โดยเปรียบเทียบว่ามีความเร็วมากกว่าแสงซึ่งใช้เวลานานในการเดินทาง นอกจากนี้ยังอธิบายถึงปรมาณูในอรรถกถาพระไตรปิฎก ที่แสดงให้เห็นถ
นิยามและกฎของพุทธศาสนา
86
นิยามและกฎของพุทธศาสนา
…าร ทำให้เกิดวิญญาณ วิญญาณทำให้เกิดนามรูป นามรูปทำให้เกิดสฬายตนะ สฬายตนะ ทำให้ 1 ปรมัตถทีปนี, อรรถกถาพระอภิธรรมปิฎก กถาวัตถุ, มก. เล่ม 81 หน้า 348. * มหาปทานสูตร, อรรถกถาทีฆนิกาย มหาวรรค, มก. เล่ม 13 หน้า 100. บทที่…
บทความนี้อธิบายถึงการจำแนกนิยาม 5 ประการในพุทธศาสนา ซึ่งได้แก่ พืชนิยาม, อุตุนิยาม, กรรมนิยาม, จิตตนิยาม, และ ธรรมนิยาม กฎต่างๆนี้เป็นหลักการสำคัญที่ควบคุมสิ่งต่างๆ ทั้งในโลกและอนันตจักรวาล โดยแต่ละกฎ
มรรคมีองค์ 8 และการทำจิตให้ผ่องใส
83
มรรคมีองค์ 8 และการทำจิตให้ผ่องใส
…้ผ่องใส มาจากภาษาบาลีว่า สจิตฺตปริโยทปนํ หมายถึง ทำ จิตใจของตนให้ผ่องใส สจิตฺตปริโยทปน์ นี้ ครอบคลุมพระอภิธรรมปิฎกทั้งหมด หากจัดเข้าใน ไตรสิกขาก็จะตรงกับ “ปัญญาสิกขา” 4.5 มรรคมีองค์ 8 มรรค แปลว่า ทาง, หนทาง มรรคมีอ…
…ิตของตนให้ผ่องใส อันมีรากฐานจากภาษาบาลี สจิตฺตปริโยทปนํ ซึ่งหมายถึงการทำจิตใจให้บริสุทธิ์และครอบคลุมพระอภิธรรมปิฎก ที่เชื่อมโยงกับอริยสัจ 4 โดยเฉพาะมรรคมีองค์ 8 ซึ่งเป็นหนทางปฏิบัติที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงสอนในธัม…
ไตรสิกขากับการฝึกปฏิบัติทางจิต
167
ไตรสิกขากับการฝึกปฏิบัติทางจิต
…ห้ผ่องใส มาจากภาษาบาลีว่า สจิตฺตปริโยทปนํ หมายถึง ทำจิตใจ ของตนให้ผ่องใส สจิตฺตปริโยทปน์ นี้ครอบคลุมพระอภิธรรมปิฎกทั้งหมด หากจัดเข้าในไตรสิกขาก็จะตรงกับ “ปัญญาสิกขา” 3) ไตรสิกขา ไตรสิกขา หมายถึง ข้อปฏิบัติที่ต้องศึ…
บทความนี้กล่าวถึงไตรสิกขาซึ่งประกอบด้วยข้อปฏิบัติ 3 ประการ ได้แก่ ศีล จิต และปัญญา โดยอธิบายถึงการไม่ทำบาป การทำกุศลให้ถึงพร้อม และการทำจิตให้ผ่องใส ทั้งยังกล่าวถึงระดับของไตรสิกขา คือ ระดับต้นที่เป็น
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 18
18
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 18
… [อธิบายอภิธรรมและอรรถในอภิธรรม] บทว่า ภาสิสฺสํ แปลว่า จักกล่าวฯ ปกรณ์ทั้ง ๓ มีธัมมสังคณีเป็นต้น คือพระอภิธรรมปิฎก ชื่อว่า อภิธรรม โดยวิเคราะห์เป็นต้นว่า เป็นที่มีธรรมอันวิเศษยิ่งโดยความ เป็นปรมัตถ์ที่แท้จริง อรรถท…
ในหน้าที่ 18 ของอภิธัมมัตถสังคหบาลี กล่าวถึงความสำคัญของหมู่แห่งพระอริยสงฆ์และพระสัมมาสัมพุทธเจ้า โดยเน้นถึงความสัมพันธ์ระหว่างพระธรรมและอริยสงฆ์ รวมถึงการถวายบังคมด้วยความเคารพอย่างถูกต้อง อธิบายถึงก
ธรรมะเพื่อประช: การสั่งสมปัญญาบารมี
288
ธรรมะเพื่อประช: การสั่งสมปัญญาบารมี
…ดมนต์ ท่องบ่นกันเป็นกิจวัตรจนคล่องปากขึ้นใจ เคยยะ คือ พระสูตรที่ประกอบไปด้วยคาถาล้วนๆ เวยยากรณะ คือ พระอภิธรรมปิฎกทั้งหมด อีกทั้ง พระสูตรที่ไม่มีคาถา และพระพุทธวจนะที่ไม่ได้จัดเข้าในองค์ ๘ คาถา คือ ธรรมบทที่เป็นหลั…
เนื้อหาเกี่ยวกับนวังคสัตถุศาสน์ซึ่งรวมถึงคำสอนของพระบรมศาสดา แบ่งออกเป็นองค์ ๔ ได้แก่ สุตตะ, เคยยะ, เวยยากรณะ, และคาถา โดยแต่ละประเภทมีความสำคัญในการศึกษาและการปฏิบัติ เช่น สุตตะที่รวมพระสูตรต่างๆ ซึ่
การสืบทอดพระไตรปิฎกและการจารึกใบลาน
67
การสืบทอดพระไตรปิฎกและการจารึกใบลาน
นั่น แม้จะแบ่งเป็น ๓ หมวด คือ พระวินัยปิฎก พระสงฆ์ต้นปิฎก และพระอภิธรรมปิฎกแล้ว แต่ก็ยังเป็นการสืบทอดด้วยการสวดท่องจำที่เรียกว่า มุขปาฏิ จนกระทั่งราวปี พ.ศ. ๔๐๐ เศษ ซึ่งมีการ…
เนื้อหาสอนเรื่องพระไตรปิฎกที่จัดแบ่งเป็น ๓ หมวด ได้แก่ พระวินัยปิฎก พระสงฆ์ต้นปิฎก และพระอภิธรรมปิฎก ซึ่งการสืบทอดมีการสวดท่องจำที่เรียกว่า มุขปาฏิ สืบทอดมายังประเทศต่าง ๆ โดยเริ่มมีการจารึกในปี พ.ศ. …
พระสูตรและคุณสมบัติของนักเผยแผ่ในพระพุทธศาสนา
91
พระสูตรและคุณสมบัติของนักเผยแผ่ในพระพุทธศาสนา
…วดนี้ใหม่ กลายเป็นพระไตรปิฎก สืบทอดกันมาถึงยุคปัจจุบัน ซึ่งประกอบด้วย พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎกและพระอภิธรรมปิฎก ๒.๓ คุณสมบัติของนักเผยแผ่ที่ยังไม่เป็นพระอรหันต์ ในช่วงเวลาที่คำสอนของพระองค์มีจำนวนมากถึง 4 หมวดนี…
…งค์มีการสังคายนาเพื่อจัดเรียงพระธรรมคำสอนเป็นพระไตรปิฎก ซึ่งประกอบด้วยพระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎกและพระอภิธรรมปิฎก นอกจากนี้ยังพูดถึงคุณสมบัติของนักเผยแผ่ที่ยังไม่เป็นพระอรหันต์ที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าได้อบรมเพื่อเผย…