หน้าหนังสือทั้งหมด

การศึกษาเกี่ยวกับจิตและอภิธรรมในพระพุทธศาสนา
45
การศึกษาเกี่ยวกับจิตและอภิธรรมในพระพุทธศาสนา
…สมบูรณ์แห่ง ไทยธรรมและปฏิคาหกเป็นต้น หรือความไม่มีเหตุแห่งโสมนัสอย่างอื่น ย่อมเป็นผู้เว้นโสมนัสใน ๔ วิกัป เมื่อนั้น จิต ๔ ดวงที่เหลือ สหรคต ด้วยอุเบกขาย่อมเกิดขึ้นฉะนี้แล ฯ મૈં [วิธีนับจิตเป็นจำนวนมาก ด้วย…
บทความนี้นำเสนอเนื้อหาเกี่ยวกับการพัฒนาจิตและอภิธรรมตามศาสตร์ทางพระพุทธศาสนา โดยมีการอธิบายถึงแนวทางในการนับจิตตามบุญกิริยาวัตถุ รวมถึงวิธีการจำแนกจิตในระดับต่างๆ และแนวคิดเกี่ยวกับอำนาจอธิบดี โดยสรุป
ความสำคัญของการรู้จักเวลาและการประพฤติของมนุษย์
247
ความสำคัญของการรู้จักเวลาและการประพฤติของมนุษย์
…ตั้ง ความประพฤติแม่นยำในเวลา ยังเป็นธรรมเนียมที่จำเป็น ก็ด้วยความประสงค์ดุจเดียวกัน กาลัญญุตา ในอรรถวิกัปหลังนี้ ย่อม สําหรับกับนิพัทธกิจ บุคคลผู้อกาลัญญู ไม่รู้จักกาลแลประกอบการงานให้ผิดเวลา มิใช่ว่าจะนำห…
เนื้อหาในส่วนนี้กล่าวถึงความสำคัญของการรู้จักเวลาและการประพฤติที่แม่นยำในงานต่าง ๆ โดยเฉพาะในบริบทของพระพุทธศาสนา ซึ่งตั้งอยู่บนหลักการของกาลัญญุตา บุคคลที่ไม่รู้จักเวลานั้นไม่เพียงแต่สร้างผลเสียให้ตน
การวิเคราะห์เวทนาในพระพุทธศาสนา
353
การวิเคราะห์เวทนาในพระพุทธศาสนา
…สมปุญญะเป็นปัจจัย อย่าง โดยเป็นสหชาติ-----อัญญมณ---นิสสยะ---วิปกา---อาหาร----- สัมปุญญ---อดิ---และอวิกัปปัญ แห่งเวทนา ๕ อันมีอปรเสถา เป็นต้นเป็นวัตถุ (ที่ตั้ง) ในปัจจุจฉนา แต่ผลจะมีอัญญมณูผลเป็นต้น นั้น เ…
บทความนี้นำเสนอการวิเคราะห์เวทนาในพระพุทธศาสนา โดยเน้นที่การศึกษาสัมพันธ์ระหว่างเวทนาแต่ละประเภทและสาระสำคัญเกี่ยวกับต้นตอของเวทนาในปัจจุบัน จุดเน้นอยู่ที่เวทนา ๑๒ ที่ประกอบด้วยวิบากจิต และการเชื่อมโย
การเรียนรู้พระไตรปิฎกในวิสุทธิมรรค
114
การเรียนรู้พระไตรปิฎกในวิสุทธิมรรค
… [แก้อรรถบทบาลี] บทว่า "อิทฺธวิธาย - เพื่อฤทธิชนิดหนึ่ง " นั้นคือ เพื่อส่วนหนึ่ง แห่งฤทธิ์ หรือเพื่อวิกัป (อย่าง) หนึ่งแห่งฤทธิ คำว่า "นำจิตมุ่งไป" ความว่า ภิกษุนั้น เมื่อจิตนั้นคือฌานอันเป็นบาทแห่งอภิญญาเ…
บทนี้เสนอความหมายและการศึกษาเกี่ยวกับฤทธิในพระไตรปิฎก โดยอธิบายการใช้จิตและการมุ่งไปสู่ฤทธิที่ต้องการ รวมถึงการฝึกจิตเพื่อให้เกิดอภิญญาและอิทธิ ชี้ให้เห็นถึงความสำคัญของการเตรียมจิตให้พร้อมสำหรับการบร
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๒ - อาการและธาตุ
59
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๒ - อาการและธาตุ
…) วาโยธาตุช่วยพะยุงไว้ จึงไม่กระจัดกระจายไม่พังทะลายไป มันไม่กระจัดกระจายไม่พังทะลาย ไป จึงได้รับภารวิกัป (ความกำหนดแยกภาวะ) หลายอย่าง มีความ คือกลุ่ม 4 กลุ่มนั้นแหละ เพิ่มชีวตินทรีย์กับภาวรูปเข้าเป็น ๑๐
บทความนี้พูดถึงอาการ ๑๒ ตามแนวคิดของวิสุทธิมรรค ซึ่งอธิบายถึงธรรม ๘ ที่รวมกันเพื่อสร้างความสมมติในคำว่า "ผม" และการทำงานของธาตุทั้ง ๔ ในสรีระมนุษย์ โดยเน้นเรื่องการทำงานร่วมกันระหว่างปฐวีธาตุ อาโปธาตุ
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๑
258
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๑
ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๑ - หน้าที่ 257 คือฌานมีสัญญาก็มิใช่ไม่มีสัญญาก็มิใช่) อีกอรรถวิกัปหนึ่ง นี้สัญญาใด ในอารูปที่ ๔ นี้ สัญญานั้นนับว่าเป็นสัญญาก็มิใช่แท้ เพราะไม่สามารถ จะทำสัญญากิจ (หน…
เนื้อหานี้กล่าวถึงสัญญาในอารูปที่ ๔ ซึ่งมีลักษณะเฉพาะคือ เป็นสิ่งที่สามารถมีอยู่ได้ แต่ไม่นับว่าเป็นสัญญาที่ชัดเจนหรือไม่เป็นสัญญา ความเข้าใจนี้ช่วยชี้ให้เห็นถึงธรรมที่เกี่ยวข้อง เช่น เวทนา จิต ผัสสะ
วิวัฒนาการเปล่า ภาค ๓ ตอนที่ ๑
366
วิวัฒนาการเปล่า ภาค ๓ ตอนที่ ๑
…พาะ แต่มั่นเป็นปัจจัย ๗ อย่าง โดยเป็นสหชาติ ปัจจัย อัญญัฐปัจจัย นิสสปัจจัย สัมปุทปัจจัย อติปัจจัย อวิกัปปัจจัย และเหตุปัจจัยบ้าง เป็น ๕ อย่าง กัลท้องนิสสัยปัจจัยบ้างก็มี แห่งอุปาทาน ๓ ที่เหลือ แว่ว่าเมื่อ…
บทความนี้วิเคราะห์เกี่ยวกับแนวคิดของอุปาทานในบริบทของพุทธศาสนา โดยเน้นที่ความสำคัญของปัจจัยที่เป็นอุปทานสี่ประเภท การทำความเข้าใจอุปธานที่สำคัญและวิธีการที่มันเกิดขึ้นในอารมณ์ พร้อมพูดถึงการเชื่อมโยงข
แนวความถือมั่นในพระธรรม
135
แนวความถือมั่นในพระธรรม
…ุปฺนัตถะ (อ่งงเล่า) ก็ได้. นีปาตสมุหะนี้ บางท่านแยกเรียงตามที่เห็นสมเห่อรถในที่นั้น ๆ. อปิ นาม เรียกวิกัปดละ เหมือน อุปโบ นาม (ชื่อแม่ ใจน, ทำอย่างไรเสีย) อ.:- อู ที่๑ อปี นาม เอวุโบปี รฏูไส ธมฺม ชานยุร.(ร…
เนื้อหาเกี่ยวกับคำสอนและความเชื่อถือในพระธรรม ซึ่งแสดงถึงความเลื่อมใสของมนุษย์และพระภิกษุ นอกจากนี้ยังอภิปรายถึงการมองเห็นในมงคลและความสำคัญของการบอกกล่าวถึงกรรมที่ทำ โดยยกตัวอย่างความเห็นต่างๆ ว่าทำไ
การบริโภคและการปฏิบัติภิกษุ
392
การบริโภคและการปฏิบัติภิกษุ
…ช้สอบติ ตาม จงทำตาม ก็มา งกะทำตามป๊อ มิบนี้แล้ว ชื่อว่าคอน. จํานึมเหม่น แม้การบริโภคเป็นต้น ก็สมควร วิกัปหลังเป็นอย่างไร ? คือ ภิญโททราบว่านตรมีในเดี่ยว หรือหลายใบ และวางไว้ใกล้ๆ หรือวางไว้ใกล้กล้องอันนั้น…
บทความนี้เน้นถึงการบริโภคและแนวปฏิบัติของภิกษุในพระพุทธศาสนา โดยอธิบายถึงความสำคัญของการบริโภคและการจัดการทางจิตใจ การใช้คำเฉพาะและกระบวนการปฏิบัติภายในกลุ่มภิกษุ โดยมีการสำรวจความหลากหลายของการรับรู้
บาลีไวยากรณ์ วากยสัมพันธ์
39
บาลีไวยากรณ์ วากยสัมพันธ์
…ลีไวยากรณ์ วากยสัมพันธ์ - หน้าที่ 251 หตุเถ ก็ดี ปาเท ก็ดี อุปสิเลสิกาธาร ใน คุณหิสสติ, วา สองศัพท์ วิกัปปะ ใน หตฺเถ ใน ปาเท. โกจิ ทาโส วา กมฺมกโร วา สยกัตตา ใน นตฺถิ, นตฺถิ อาขยาตบท กัตตุ วาจก, มุเขน กรณะ…
เนื้อหานี้ศึกษาเกี่ยวกับความหมายและการใช้งานหลักของศัพท์ในบาลีไวยากรณ์ โดยมุ่งเน้นที่วากยสัมพันธ์และความสัมพันธ์ระหว่างคำในประโยค เช่น การใช้ศัพทที่มีความหมายร่วม เช่น 'โกจิ ทาโส' และ 'กมฺมกโร'. การศึ
บาลีไวยากรณ์ วากยสัมพันธ์
25
บาลีไวยากรณ์ วากยสัมพันธ์
…โลเป กเต, กวจิ ทีฆ์ ปปโปติ, อนุกกัฑฒนะนี้ แปลก จากสัมปิณฑนะ ด้วยมีกิริยาอย่างเดียวกันกับความท่อนต้น วิกัปปัตถนิบาต ๔. การแยกพากย์ก็ดี บทก็ดี ที่รวมกันอยู่ออก คือเอาแต่ อย่างเดียว เรียกว่า วิกปุโป, วิกัปปะน…
…งกับการยกความหมายจากท่อนต้นมาพูดในท่อนหลัง โดยมีตัวอย่างและวิธีการใช้งานที่ชัดเจน นอกจากนี้ยังอธิบายวิกัปปัตถนิบาต ที่เป็นการแยกพากย์หรือบทในภาษาบาลีโดยยกตัวอย่างการใช้งานต่างๆ เพื่อให้เข้าใจในกฎเกณฑ์การใช…
การรักษาความดีและความเพียรในพระพุทธศาสนา
269
การรักษาความดีและความเพียรในพระพุทธศาสนา
…มาแล้วให้หมดสิ้นไป ดง นี้ชื่อว่า เกาะไม่ให้ห้วงน้ำท่วมท้น ได้ในพระพุทธนิพนธ์นี้โดยอรรถข้อความทั้งสองวิกัปนี้ ก็จัดเข้า ได้ในพระบรมพุทโธวาทที่ประทานแก่ภิกษุสงฆ์มีพระอานนทพุทธอุปัฏฐากเป็นผู้รับเทศนา ในมหา ปร…
ข้อความดังกล่าวเน้นถึงความสำคัญของการรักษาความดีและความเพียรในตนเองตามพระพุทธบัญญัติ โดยอ้างอิงจากคำสอนของสมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ที่แสดงให้เห็นว่าความดีและธรรมเป็นที่พึ่งที่แท้จริงของเรา และควรพึ่งพาตน
ความสำคัญของกาลัญญุตาในพระพุทธศาสนา
246
ความสำคัญของกาลัญญุตาในพระพุทธศาสนา
…เปลืองไปด้วยดี พระองค์จะทรงแสดงแบบอย่างในขั้น อันสมแก่ภิกษุผู้บรรพชิตเพศ จึงทรงแจกพิเศแห่งกาลัญญุตา วิกัปหลัง ดังนี้ว่า อิธ ภิกขเว ภิกขุ กาล ชานาติ ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ภิกษุในธรรมวินัยนี้ ย่อมรู้จักกาลว่า …
เนื้อหาเกี่ยวกับความสำคัญของกาลัญญุตา ซึ่งหมายถึงการรู้จักใช้เวลาในชีวิตให้เกิดประโยชน์ ตามคำสอนของสมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ แสดงให้เห็นถึงวิธีคิดและการปฏิบัติที่เหมาะสมในการใช้เวลาและทำกิจกรรมต่าง ๆ โดย
บาตรและมาตรในสมุนไพรสภากาแล็ป
386
บาตรและมาตรในสมุนไพรสภากาแล็ป
…ตร" เพราะเล็กกว่านขนาดเล็ก เพราะฉะนั้น บาตรเหล่านี้ ควรใช้สอยอย่างใช้อภิชฌาน ไม่ควรอธิบายฐาน ไม่ควรวิกัป. ส่วนบาตร ๓ ชนิดอนึ่ง พึงอธิษฐาน หรือวิกัปว่าใช้ดี เมื่ออีกุญไม่กระทำอย่างนี้ ให้บาตรนั้นล่วง ๑๐ ว…
…ช้งานไม่ใช่เป็นมาตร นอกจากนี้ยังมีการอธิบายการควรใช้บาตรเหล่านี้อย่างถูกต้อง ซึ่งไม่ควรอธิบายฐานหรือวิกัปเพราะสร้างนิสสัคคียาเจตติย์ ที่เป็นประโยชน์ต่อการใช้บาตร ทั้งนี้ยังมีวัชรที่ควรทราบเกี่ยวกับการใช้บา…
บทธรรมของพระวิบูลย์ปฏุก
1
บทธรรมของพระวิบูลย์ปฏุก
…ลาสากิกา อรรถกฺปวินิจฉัย ที่จะระพิมพ์เป็น อักษรไทย ท่านแบ่งเป็น 3 ภาค คือ ภาค 1 พรรณนามในคัมภีร์ มหาวิกัป เริ่มด้วยพาหินทาน เวญญาณฑ์ และปริติ khác ที่เรียก ว่าอักขิกรรม, ภาค 2 พรรณนาความในมหาวิกัง ตั้งแต่ส…
พระวิบูลย์ปฏุกได้รจนาเป็น ๕ คัมภีร์สำคัญเพื่อเผยแพร่ความรู้ทางพระพุทธศาสนา รวมถึงการแปลคัมภีร์จากภาษาสิงหลเป็นภาษาญี่ปุ่น ผลงานของท่านมีความสำคัญในด้านการศึกษาและการเผยแพร่พระธรรมไปทั่วโลก ท่านแบ่งเนื
ความรู้เกี่ยวกับสมุนไพรสี่กานั ญวณโค
150
ความรู้เกี่ยวกับสมุนไพรสี่กานั ญวณโค
… ฯ นิศฺสฺฤคิ ปิน วิวรา ชานิวา วา อานิติวา วา คณหุตมา มา คณหามติ นิวิราณ วัดตุ ฯ กายาวาจา กตุตพอธิฐานวิกัปปนาน อุตตุตา อโหติ อาหาร กายาวาจา สมุจิตติ ฯ จิรสุภ อุตโน สมุตกต ชาติปุมานุตตตา จินนปลิโพธวา อติรุกิ…
เนื้อหาเกี่ยวกับสมุนไพรสี่กานั ญวณโค ที่มีความสำคัญในประวัติศาสตร์และศาสตร์การแพทย์ โดยกล่าวถึงคุณสมบัติและการใช้สมุนไพรในการรักษาโรค รวมถึงการอธิบายถึงหลักการพื้นฐานของการรักษาและปรัชญาในการใช้สมุนไพ
สวดมนต์ฉบับธรรมทายาทและอุปสมบทหมู่
56
สวดมนต์ฉบับธรรมทายาทและอุปสมบทหมู่
56 สวดมนต์ฉบับธรรมทายาทและอุปสมบทหมู่ ค่าวิกัปป์ผ้า ผ้าผืนเดียว ว่าดังนี้ อิมัง วะรัง ตุยหัง วิกัปเปมิ ทุติยัมปิ อิมัง จีวะรัง ตุยหัง วิกัปเป ตะติ…
เนื้อหาเกี่ยวกับการสวดมนต์ฉบับธรรมทายาท โดยมีขั้นตอนการวิกัปป์ผ้าสำหรับการนุ่งห่ม และการถอนวิกัปป์สำหรับภิกษุที่มีทั้งการระบุคำที่ใช้ในการถอนวิกัปป์ ทั้งสำหรับผ…
คำกล่าวนำและการถวายสังฆทาน
7
คำกล่าวนำและการถวายสังฆทาน
…ต่างๆ ถวายพระ วิธีแสดงอาบัติอย่างโบราณ คำพินทุกัปปะ . คำอธิษฐานผ้า คำปัจจุทธรณ์ หรือ คำถอนอธิษฐาน คำวิกัปป์ผ้า .. คำเสียสละผ้าครองแก่ภิกษุ... คำให้คืน คำชักผ้าป่า คำเสียสละอดิเรกจีวรแก่ภิกษุ คําขอขมา หรือ …
เนื้อหาประกอบด้วยคำกล่าวนำที่ใช้ในพิธีถวายสังฆทาน, การถวายผ้าป่า, การถวายผ้าอาบน้ำฝน และการถวายผ้ากฐิน รวมถึงคำอธิษฐานและบทสวดในพิธีกรรมต่างๆ นอกจากนี้ยังมีโอวาทจากพระอาจารย์และการฝึกสมาธิ รวมถึงการสอ
คำอธิษฐานและพิธีกรรมทางพระพุทธศาสนา
315
คำอธิษฐานและพิธีกรรมทางพระพุทธศาสนา
คำพินทุผ้า, คำอธิษฐานผ้า คําสละผ้า, คืนผ้า, วิกัปป์ผ้า, ถอนผ้า คำอธิษฐานพรรษา, คำปวารณา ๑๗๘ ลักษณะการปลงอาบัติที่ถูกต้อง ๑๗๙ วิธีแสดงอาบัติ ๑๘๐ คำขอข…
เนื้อหานี้เกี่ยวกับคำอธิษฐานและพิธีกรรมสำคัญในพระพุทธศาสนา เช่น คำพินทุผ้า, อธิษฐานผ้า, และวิธีการแสดงอาบัติ รวมถึงคำขอขมาโทษหรือคำอธิษฐานในงานต่างๆ เช่น ผ้ากฐินและการบูชาพระรัตนตรัย ผู้ปฏิบัติตามคำอธ
บทสวดมนต์ ฉบับวัดพระธรรมกาย
178
บทสวดมนต์ ฉบับวัดพระธรรมกาย
…อยู่ปราศจากเขตล่วงราตรี หรือที่เรียกกันว่า “ผ้าขาดครอง” ค่าคืนผ้า อิมัง จีวะรัง อายัสมะโต ทัมมิ ฯ คำวิกัปป์ผ้า อิมัง จีวะรัง ตุยหัง วิกัปเปมิ ฯ หลายผืนว่า อิมานิ จีวะราน ตุยหัง วิกัปเปมิ ฯ คำถอนผ้า อิมัง จ…
เนื้อหานี้ประกอบไปด้วยบทสวดมนต์ต่างๆ ที่ใช้ในวัดพระธรรมกาย รวมถึงคำสละผ้าและคำวิกัปป์ผ้าที่เกี่ยวข้องกับจีวร ข้อความสวดมีความสำคัญในการฝึกปฏิบัติธรรมและการบำเพ็ญบุญในพระพุทธศาสนา โดยเ…