หน้าหนังสือทั้งหมด

การศึกษาเกี่ยวกับจิตและอภิธรรมในพระพุทธศาสนา
45
การศึกษาเกี่ยวกับจิตและอภิธรรมในพระพุทธศาสนา
…สมบูรณ์แห่ง ไทยธรรมและปฏิคาหกเป็นต้น หรือความไม่มีเหตุแห่งโสมนัสอย่างอื่น ย่อมเป็นผู้เว้นโสมนัสใน ๔ วิกัป เมื่อนั้น จิต ๔ ดวงที่เหลือ สหรคต ด้วยอุเบกขาย่อมเกิดขึ้นฉะนี้แล ฯ મૈં [วิธีนับจิตเป็นจำนวนมาก ด้วย…
บทความนี้นำเสนอเนื้อหาเกี่ยวกับการพัฒนาจิตและอภิธรรมตามศาสตร์ทางพระพุทธศาสนา โดยมีการอธิบายถึงแนวทางในการนับจิตตามบุญกิริยาวัตถุ รวมถึงวิธีการจำแนกจิตในระดับต่างๆ และแนวคิดเกี่ยวกับอำนาจอธิบดี โดยสรุป
ความสำคัญของการรู้จักเวลาและการประพฤติของมนุษย์
247
ความสำคัญของการรู้จักเวลาและการประพฤติของมนุษย์
…ตั้ง ความประพฤติแม่นยำในเวลา ยังเป็นธรรมเนียมที่จำเป็น ก็ด้วยความประสงค์ดุจเดียวกัน กาลัญญุตา ในอรรถวิกัปหลังนี้ ย่อม สําหรับกับนิพัทธกิจ บุคคลผู้อกาลัญญู ไม่รู้จักกาลแลประกอบการงานให้ผิดเวลา มิใช่ว่าจะนำห…
เนื้อหาในส่วนนี้กล่าวถึงความสำคัญของการรู้จักเวลาและการประพฤติที่แม่นยำในงานต่าง ๆ โดยเฉพาะในบริบทของพระพุทธศาสนา ซึ่งตั้งอยู่บนหลักการของกาลัญญุตา บุคคลที่ไม่รู้จักเวลานั้นไม่เพียงแต่สร้างผลเสียให้ตน
การวิเคราะห์ปรัชญาในอาหารและความเชื่อ
133
การวิเคราะห์ปรัชญาในอาหารและความเชื่อ
… อึ่ง ออ โบราณท่านแปลเปล่าๆ หลายอย่าง, ที่ควรกล่าว คือ อึ่งโสด, โดนแท้, เออิป, ออป (อึ่งโสด) เอกวิกัปปะหรือ อปนัย; อป (โดยแท้) เรียกวิภปิติละ, สัมภาวะ หรือ ครวะ
บทนี้นำเสนอการวิเคราะห์ความสัมพันธ์ระหว่างพราหมณ์และการบริโภคเนื้อสัตว์ โดยมีการอธิบายถึงปรัชญา แนวคิด และความเชื่อที่เกี่ยวข้อง ด้วยการใช้การแบ่งประเภทและการวิเคราะห์คำ เช่น อป ซึ่งสามารถใช้ได้หลายแบ
ความรู้เกี่ยวกับสมุนไพรสี่กานั ญวณโค
150
ความรู้เกี่ยวกับสมุนไพรสี่กานั ญวณโค
… ฯ นิศฺสฺฤคิ ปิน วิวรา ชานิวา วา อานิติวา วา คณหุตมา มา คณหามติ นิวิราณ วัดตุ ฯ กายาวาจา กตุตพอธิฐานวิกัปปนาน อุตตุตา อโหติ อาหาร กายาวาจา สมุจิตติ ฯ จิรสุภ อุตโน สมุตกต ชาติปุมานุตตตา จินนปลิโพธวา อติรุกิ…
เนื้อหาเกี่ยวกับสมุนไพรสี่กานั ญวณโค ที่มีความสำคัญในประวัติศาสตร์และศาสตร์การแพทย์ โดยกล่าวถึงคุณสมบัติและการใช้สมุนไพรในการรักษาโรค รวมถึงการอธิบายถึงหลักการพื้นฐานของการรักษาและปรัชญาในการใช้สมุนไพ
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๒ - อาการและธาตุ
59
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๒ - อาการและธาตุ
…) วาโยธาตุช่วยพะยุงไว้ จึงไม่กระจัดกระจายไม่พังทะลายไป มันไม่กระจัดกระจายไม่พังทะลาย ไป จึงได้รับภารวิกัป (ความกำหนดแยกภาวะ) หลายอย่าง มีความ คือกลุ่ม 4 กลุ่มนั้นแหละ เพิ่มชีวตินทรีย์กับภาวรูปเข้าเป็น ๑๐
บทความนี้พูดถึงอาการ ๑๒ ตามแนวคิดของวิสุทธิมรรค ซึ่งอธิบายถึงธรรม ๘ ที่รวมกันเพื่อสร้างความสมมติในคำว่า "ผม" และการทำงานของธาตุทั้ง ๔ ในสรีระมนุษย์ โดยเน้นเรื่องการทำงานร่วมกันระหว่างปฐวีธาตุ อาโปธาตุ
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๑
258
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๑
ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๑ - หน้าที่ 257 คือฌานมีสัญญาก็มิใช่ไม่มีสัญญาก็มิใช่) อีกอรรถวิกัปหนึ่ง นี้สัญญาใด ในอารูปที่ ๔ นี้ สัญญานั้นนับว่าเป็นสัญญาก็มิใช่แท้ เพราะไม่สามารถ จะทำสัญญากิจ (หน…
เนื้อหานี้กล่าวถึงสัญญาในอารูปที่ ๔ ซึ่งมีลักษณะเฉพาะคือ เป็นสิ่งที่สามารถมีอยู่ได้ แต่ไม่นับว่าเป็นสัญญาที่ชัดเจนหรือไม่เป็นสัญญา ความเข้าใจนี้ช่วยชี้ให้เห็นถึงธรรมที่เกี่ยวข้อง เช่น เวทนา จิต ผัสสะ
ภูริทัตตชาดกและจับเปยยชาดก
175
ภูริทัตตชาดกและจับเปยยชาดก
…ียงเป็นไทยว่า "อาลำพาย ๒. ปีตญฺจ นั้น มหาฎีกาลิขิตไว้เป็น ปีตัว และว่า ว นั้นคือ วา เป็นไปใน อวุตตาถวิกัป สงเคราะห์เอาสี่ที่มิได้กล่าวในคาถาเข้าด้วย เช่น สีขาว สีฝาง เป็นต้น เห็นว่า ปาฐะในมหาฎีกาเข้าทีกว่า…
ในภูริทัตตชาดก พระโพธิสัตว์เป็นนาคราชชื่อภูริทัต ซึ่งมีการยืนยันถึงธรรมะและศีล โดยไม่แสดงอาการโกรธแม้ถูกทำร้ายหรือถูกเบียดเบียน ในจับเปยยชาดก พระโพธิสัตว์ในรูปของนาคราชชื่อจับเปยยะ ก็มีการประพฤติตนตาม
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒ (หน้าที่ 237)
239
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒ (หน้าที่ 237)
…หาร สีมสัมเภท ( ความรวมกันแห่งเขตแดน ) เท่านั้นเป็นนิมิต และในอสุภ ๑๐ เมื่อเห็นความเป็นปฏิกูลจนไม่มีวิกัป ( ข้อแม้ ) แล้วเท่านั้น ก็นับว่าเป็นนิมิต " ดังนี้แล้ว ก็กล่าวติดต่อไป อีกเลยว่า " นิมิตในอสุภนี้มี…
…นพุทธศาสนา รวมถึงความเกี่ยวข้องในพรหมวิหาร ๔ ที่มีนิมิตเฉพาะตามการรวบรวมเขตแดนและความเป็นอสุภจนไม่มีวิกัป เพื่อเปิดเผยความเป็นจริงในกายมนุษย์
การวิเคราะห์สมุปสาทน์และเจตโสในวิสุทธิมรรค
166
การวิเคราะห์สมุปสาทน์และเจตโสในวิสุทธิมรรค
…ปด้วย เพราะเหตุนั้นประการหนึ่ง ฌานนั้นท่านเรียกว่า " สัมปสาทนะ " ( เครื่องยังใจให้ผ่องใส) ก็แลในอรรถวิกัปนี้ ปราชญ์พึงทราบบทสัมพันธ์ดังนี้ว่า สมุปสาทน์ เจตโส (ทุติยฌาน เครื่องยังใจให้ใสผ่อง) ส่วนในอรรถวิกั…
…การที่ศรัทธาและฌานเรียกว่า 'สัมปสาทนะ' อันเนื่องจากความใสผ่องของใจควบคู่ไปกับการวิเคราะห์เจตโสในอรรถวิกัป การแสดงถึงคุณลักษณะและความสำคัญของการเป็นเลิศในธรรมเพื่อจิตที่สุขสงบและปราศจากวิตกวิจาร ซึ่งคำว่า '…
สมุนไพรสาธิกายาม วินฺยุ่นฺฤกษา อุต โจนฺนา (ปุริโมภาโค)
133
สมุนไพรสาธิกายาม วินฺยุ่นฺฤกษา อุต โจนฺนา (ปุริโมภาโค)
…ูน พูรามนโม มุจกฺมนโม อาทํ ฯ เณลนติ วิญฑูฏมนํ ฯ ตกานํ อภิวาทิสํ มีกนามํ ฯ อยํ โตกฺโม ฯ ตดรติ ปจม อภิวิกัป ฯ อนุญตํดีโป วันธ์ ฯ อสส โคมสุข ฯ กวา ปน สมุปฺสมนํ อนุชานาติ ฯ ตตราติ ตปสุสติ ปา ฯ วุฏฺตปํ ฯ คามนุต…
เนื้อหานี้พูดถึงการใช้สมุนไพรในวิชาแพทย์โดยเฉพาะในบริบทของไทย แสดงความคิดเห็นและให้ความรู้เกี่ยวกับคาถาและคำสอนที่เกี่ยวข้องกับความสามารถของสมุนไพรในการฟื้นฟูและรักษา โดยเฉพาะในหมวดหมู่ของอุตสาหกรรมสุ
แนวความถือมั่นในพระธรรม
135
แนวความถือมั่นในพระธรรม
…ุปฺนัตถะ (อ่งงเล่า) ก็ได้. นีปาตสมุหะนี้ บางท่านแยกเรียงตามที่เห็นสมเห่อรถในที่นั้น ๆ. อปิ นาม เรียกวิกัปดละ เหมือน อุปโบ นาม (ชื่อแม่ ใจน, ทำอย่างไรเสีย) อ.:- อู ที่๑ อปี นาม เอวุโบปี รฏูไส ธมฺม ชานยุร.(ร…
เนื้อหาเกี่ยวกับคำสอนและความเชื่อถือในพระธรรม ซึ่งแสดงถึงความเลื่อมใสของมนุษย์และพระภิกษุ นอกจากนี้ยังอภิปรายถึงการมองเห็นในมงคลและความสำคัญของการบอกกล่าวถึงกรรมที่ทำ โดยยกตัวอย่างความเห็นต่างๆ ว่าทำไ
การรักษาความดีและความเพียรในพระพุทธศาสนา
269
การรักษาความดีและความเพียรในพระพุทธศาสนา
…มาแล้วให้หมดสิ้นไป ดง นี้ชื่อว่า เกาะไม่ให้ห้วงน้ำท่วมท้น ได้ในพระพุทธนิพนธ์นี้โดยอรรถข้อความทั้งสองวิกัปนี้ ก็จัดเข้า ได้ในพระบรมพุทโธวาทที่ประทานแก่ภิกษุสงฆ์มีพระอานนทพุทธอุปัฏฐากเป็นผู้รับเทศนา ในมหา ปร…
ข้อความดังกล่าวเน้นถึงความสำคัญของการรักษาความดีและความเพียรในตนเองตามพระพุทธบัญญัติ โดยอ้างอิงจากคำสอนของสมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ที่แสดงให้เห็นว่าความดีและธรรมเป็นที่พึ่งที่แท้จริงของเรา และควรพึ่งพาตน
ความสำคัญของกาลัญญุตาในพระพุทธศาสนา
246
ความสำคัญของกาลัญญุตาในพระพุทธศาสนา
…เปลืองไปด้วยดี พระองค์จะทรงแสดงแบบอย่างในขั้น อันสมแก่ภิกษุผู้บรรพชิตเพศ จึงทรงแจกพิเศแห่งกาลัญญุตา วิกัปหลัง ดังนี้ว่า อิธ ภิกขเว ภิกขุ กาล ชานาติ ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ภิกษุในธรรมวินัยนี้ ย่อมรู้จักกาลว่า …
เนื้อหาเกี่ยวกับความสำคัญของกาลัญญุตา ซึ่งหมายถึงการรู้จักใช้เวลาในชีวิตให้เกิดประโยชน์ ตามคำสอนของสมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ แสดงให้เห็นถึงวิธีคิดและการปฏิบัติที่เหมาะสมในการใช้เวลาและทำกิจกรรมต่าง ๆ โดย
การป้องกันและรักษาความดีตามพระบรมพุทโธวาท
70
การป้องกันและรักษาความดีตามพระบรมพุทโธวาท
…ั้งความชั่ว ที่เคยทำแล้ว ดังนี้ชื่อว่า ทำเกาะไม่ให้ห้วงน้ำท่วมได้ ในพระคาถานี้โดยอรรถ ข้อความทั้ง ๒ วิกัปนี้ ก็จัดเข้าได้ในบรมพุทโธวาทที่ประทานแก่ภิกษุสงฆ์ เมื่อพระอานนท์ พุทธอุปัฏฐากเป็นผู้รับเทศนา ในมหาป…
ในพระพุทธภาษิต สมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาวชิรญาณวโรรส ได้เผยเเพร่แนวทางการป้องกันและรักษาความดี โดยเปรียบเปรยถึงการทำเกาะไม่ให้ห้วงน้ำท่วม โดยอธิบายถึง 4 องค์สมบัติที่จำเป็นในการรักษาใจและอารมณ์ของต
การรู้จักใช้เวลาในชีวิตตามหลักธรรม
61
การรู้จักใช้เวลาในชีวิตตามหลักธรรม
…งควรให้เปลืองไปด้วยดี, พระองค์จะทรงแสดงแบบอย่างในข้อนี้อันสมแก่บรรพชิต จึงทรง แจกนิทเทสแห่งกาลัญญุตาวิกัปหลัง ดังนี้ว่า กาลญญ จ กถ โหติ ภิกษุเป็นกาลัญญู ผู้รู้จัก กาลเป็นไฉน อิธ ภิกขเว ภิกขุ กาล ชานาติ ดูก…
บทความนี้นำเสนอแนวคิดเกี่ยวกับความสำคัญของการใช้เวลาอย่างมีคุณค่า โดยอิงหลักการจากพระธรรมที่สอนให้ผู้อยู่ในธรรมวินัยรู้จักแยกแยะช่วงเวลาที่ควรทำกิจต่าง ๆ รวมทั้งการเข้าใจฤดูกาลต่าง ๆ เพื่อให้สามารถใช้
การพิจารณาเกี่ยวกับโทมนัสและปฏิฆะ
30
การพิจารณาเกี่ยวกับโทมนัสและปฏิฆะ
…- อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 30 เมื่อใด บุคคลย่อมเป็นผู้เว้นจากโสมนัสในวิกัปทั้ง ๔ เพราะอาศัย ความไม่สมบูรณ์แห่งกามทั้งหลายก็ดี เพราะไม่มีเหตุแห่งโสมนัสอย่างอื่น ก็ดี เมื่อนั้น…
บทความนี้อธิบายถึงการพิจารณาอารมณ์ของใจที่เกี่ยวข้องกับโทมนัสและปฏิฆะ โดยมีการระบุถึงจิตที่มีความแตกต่างจากโสมนัสในสถานการณ์ต่างๆ รวมถึงความสัมพันธ์ที่ละเอียดในข้อดีและข้อเสียของอารมณ์ที่สามารถส่งผลต่
อธิบายความสัมพันธ์ เล่ม 2 - หน้า 98
99
อธิบายความสัมพันธ์ เล่ม 2 - หน้า 98
…ข้างท้าย) : ยวิกา, อุค, ออภา = หรือว่า; ปี = บ้าง, วานนะ = ก็หรือ; อปิ = อีกอย่างนึ่ง, กวจี = บ้าง. วิกัปปะตะในที่มาจาก อิโก, ก็มา, อุทา, กุมุ, อุทุ, กุมุ, (อุท) = หรือ, หรือว่า, หรือไม่. ( วิบปุปลวกจาก นิ…
…่วยให้เข้าใจง่ายขึ้นเข้ากับไวยากรณ์ของภาษา นอกจากนี้ยังอธิบายถึงการแยกประเภทของคำ เช่น วิปปูปะโถ และวิกัปปะตะ ที่เป็นคำช่วยในการนิยาม อีกทั้งมีการใช้ตัวอย่างต่าง ๆ เพื่อช่วยให้เห็นความเข้าใจในบทนี้ชัดเจนยิ…
บทธรรมของพระวิบูลย์ปฏุก
1
บทธรรมของพระวิบูลย์ปฏุก
…ลาสากิกา อรรถกฺปวินิจฉัย ที่จะระพิมพ์เป็น อักษรไทย ท่านแบ่งเป็น 3 ภาค คือ ภาค 1 พรรณนามในคัมภีร์ มหาวิกัป เริ่มด้วยพาหินทาน เวญญาณฑ์ และปริติ khác ที่เรียก ว่าอักขิกรรม, ภาค 2 พรรณนาความในมหาวิกัง ตั้งแต่ส…
พระวิบูลย์ปฏุกได้รจนาเป็น ๕ คัมภีร์สำคัญเพื่อเผยแพร่ความรู้ทางพระพุทธศาสนา รวมถึงการแปลคัมภีร์จากภาษาสิงหลเป็นภาษาญี่ปุ่น ผลงานของท่านมีความสำคัญในด้านการศึกษาและการเผยแพร่พระธรรมไปทั่วโลก ท่านแบ่งเนื
คำอธิษฐานและพิธีกรรมทางพระพุทธศาสนา
315
คำอธิษฐานและพิธีกรรมทางพระพุทธศาสนา
คำพินทุผ้า, คำอธิษฐานผ้า คําสละผ้า, คืนผ้า, วิกัปป์ผ้า, ถอนผ้า คำอธิษฐานพรรษา, คำปวารณา ๑๗๘ ลักษณะการปลงอาบัติที่ถูกต้อง ๑๗๙ วิธีแสดงอาบัติ ๑๘๐ คำขอข…
เนื้อหานี้เกี่ยวกับคำอธิษฐานและพิธีกรรมสำคัญในพระพุทธศาสนา เช่น คำพินทุผ้า, อธิษฐานผ้า, และวิธีการแสดงอาบัติ รวมถึงคำขอขมาโทษหรือคำอธิษฐานในงานต่างๆ เช่น ผ้ากฐินและการบูชาพระรัตนตรัย ผู้ปฏิบัติตามคำอธ
บทสวดมนต์ ฉบับวัดพระธรรมกาย
178
บทสวดมนต์ ฉบับวัดพระธรรมกาย
…อยู่ปราศจากเขตล่วงราตรี หรือที่เรียกกันว่า “ผ้าขาดครอง” ค่าคืนผ้า อิมัง จีวะรัง อายัสมะโต ทัมมิ ฯ คำวิกัปป์ผ้า อิมัง จีวะรัง ตุยหัง วิกัปเปมิ ฯ หลายผืนว่า อิมานิ จีวะราน ตุยหัง วิกัปเปมิ ฯ คำถอนผ้า อิมัง จ…
เนื้อหานี้ประกอบไปด้วยบทสวดมนต์ต่างๆ ที่ใช้ในวัดพระธรรมกาย รวมถึงคำสละผ้าและคำวิกัปป์ผ้าที่เกี่ยวข้องกับจีวร ข้อความสวดมีความสำคัญในการฝึกปฏิบัติธรรมและการบำเพ็ญบุญในพระพุทธศาสนา โดยเ…