วิตก : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 11 / 19

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 53 สัมปยุตธรรมมีวิตกเป็นต้นเหล่านี้นั่นแล จึงมีกิจคือการเพ่งเป็นแผนก ๆ ฯ แต่บัณฑิต พึงทราบความพิเศษแห่งธรรมทั้ง ๕ นั้นใน…

…รที่ช่วยปราบอารมณ์ไม่ดี เช่น กามฉันท์ และความทุกข์ ต่างมีการวิเคราะห์การตั้งมั่นของจิตและการทำงานของวิตกและสมาธิ ที่เป็นอุปกรณ์สำคัญในการเข้าถึงความสงบ อธิบายการเจริญฌานและแนวทางของบัณฑิตในการพัฒนาปัญญาเพ…

…คคตา ๑ ชีวิตนทรีย์ ๑ มนสิการ ๑ ชื่อว่าสัพพจิตตสาธารณะ (มีทั่วไปแก่จิตทั้งปวง) เจตสิก 5 เหล่านี้ คือ วิตก ๑ วิจาร ๑ อธิโมกข์ ๑ วิริยะ ๑ ปีติ ๑ ฉันทะ ๑ ชื่อว่าปกิณณกะ ฯ เจตสิก ๑๓ เหล่านี้ บัณฑิตพึงทราบว่า อ…

เนื้อหาเกี่ยวกับอภิธัมมัตถสังคหบาลี และการศึกษาเจตสิกที่มีการอธิบายถึงธรรม ๕๒ ประการที่ประกอบกับจิตและการเกิดดับในที่เดียวกัน โดยการจำแนกความหมายของเจตสิกประเภทต่างๆ เช่น ผัสสะ, เวทนา, และเจตนา รวมถึง

…เจตสิก ๒ ที่ทั่วไปแก่จิตทั้งปวงนี้ก่อน ย่อมได้ ය ในจิตตุปบาท ๑๕ แม้ทั้งหมด ฯ แต่ในบรรดาปกิณณกเจตสิก วิตกเกิด

เนื้อหาเกี่ยวกับอภิธัมมัตถสังคหบาลีอธิบายถึงเจตสิกและการจัดหมวดหมู่ต่างๆ เช่น กายปาคุญญตา และจิตปาคุญญตา รวมถึงการประมวลผลเจตสิกที่มีผลต่อจิต บทวิเคราะห์ในเนื้อหาที่จะกล่าวถึงเจตสิก และการรวมกับปัญญิน

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 75 อนึ่ง (ธรรมเหล่านั้น) เว้นวิตก ถึงการสงเคราะห์เข้าในจิต ประกอบ ด้วยทุติยฌาน ฯ (ธรรมเหล่านั้น) เว้นวิตกและวิจาร ถึงการสงเคราะห์ เข้…

บทนี้กล่าวถึงการสงเคราะห์เข้าในจิตที่ประกอบด้วยฌานต่างๆ และธรรมที่เกี่ยวข้อง โดยอธิบายถึงการที่จิตสามารถเข้าสู่ฌานและความแตกต่างกันของธรรมในแต่ละระดับของจิต ได้แก่ ปฐมฌานถึงปัญจมฌาน รวมถึงอาการที่ปราก

… ๔๔ ชื่อว่าเว้นทวิปัญจวิญญาณ เพราะอรรถว่า ทวิปัญจวิญญาณ ถูกกามาวจรจิต ๔๔ เหล่านี้เว้นเสีย เพราะไม่มีวิตก โดยสภาพ หรือว่ากามาวจรจิต ๔๔ เหล่านี้ ถูกทวิปัญจวิญญาณเหล่านั้น เว้นเสีย ฯ อธิบายว่า วิตกย่อมเกิดใน…

…จตสิกกับจิต โดยเฉพาะเจตสิกที่ไม่สามารถแยกจากจิตได้ เช่น กามาวจรจิต ๔๔ ที่ถูกเว้นโดยทวิปัญจวิญญาณ และวิตกที่เกิดขึ้นในหญิงเหล่านั้น รวมถึงการอธิบายประเด็นต่างๆ เช่น วิจารย、อธิโมกข์、วิริยะ และปีติที่เกิดในจ…

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 98 วิตกเป็นต้น ฯ คำว่า ๖๖ และ ๕๕ เป็นต้น บัณฑิตพึงประกอบคามสมควรด้วย อำนาจการนับจิตตุปบาทเป็น ๑๒๑ และนับเป็…

ในหน้าที่ 98 ของอภิธัมมัตถสังคหบาลีและอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา มีการกล่าวถึงวิตก และการนับจิตตุปบาททั้ง 121 และ 85 โดยมีการอธิบายถึงหลักการของสพฺพากุศลสาธารณา และบทบาทของอำนาจในจิต…

…ในบรรดาเจตสิกธรรม เหล่านี้ ท่านอาจารย์จึงได้กล่าวคำว่า อนุตฺตเร ฌานธมฺมา เป็นอาทิฯ ฌานธรรมด้วยอำนาจ วิตก วิจาร ปีติ และสุข ในอนุตตรจิต มีความ แปลกกัน คือต่างกัน ๆ อัปปมัญญาและฌานธรรมในอมหัคคตจิตปาน กลางมี…

บทนี้กล่าวถึงเวทนาและอารมณ์ที่เกี่ยวข้องกับกามตัณหา การอธิบายถึงการต่างกันในประเภทของจิต ทั้งกุศล วิบาก และกิริยา โดยนำมาซึ่งการเรียนรู้และการเข้าใจในธรรมนั้น ๆ ผ่านการวิเคราะห์ธรรมในระดับต่าง ๆ งานนี

…ทั่วให้แก่จิตทุกดวง มีเพียง ๒, แต่อย่างหนึ่ง ๆ มีถึง ๘๕ เพราะเกิด ขึ้นในจิต ๔๕, ในบรรดาปกิณณกเจตสิก วิตกมี ๕๕ อย่าง เพราะเกิดใน จิต ๕๕ พรรณนาความปริเฉทที่ ๒ แห่งอภิธัมมัตถสังหฎีกา ชื่ออภิธัม มัตถวิภาวินี …

เนื้อหานี้เกี่ยวกับอภิธัมมัตถสังคหบาลีและอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา เน้นการประมวลธรรมและการรวมกลุ่มประเภทต่างๆ ของจิตตามอภิธรรม ที่กล่าวถึงการแสดงความแตกต่างของจิตในบริบทต่างๆ โดยแบ่งอย่างชัดเจนตามคุณลักษ

…นมิสสกสังคหะ มีเหตุ 5 อย่าง คือ โลภะ ๑ อโลภะ ๑ อโทสะ ๑ อโมหะ ๑ โทสะ ๑ โมหะ ๑ โสมนัส ๑ องค์ฌาน ๓ คือ วิตก วิจาร ปีติ เอกัคคตา โทมนัส ๑ อุเบกขา ๑ ฯ ด องค์มรรค ๑๒ คือ สัมมาทิฏฐิ ๑ สัมมาสังกัปปะ ๑ สัมมา วาจา …

ในหน้า 311 ของอภิธัมมัตถสังคหบาลี ท่านเสนอแนวคิดต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับปาปสังคหะ (อกุศลสังคหะ) ซึ่งมีการกล่าวถึง 5 อย่าง ได้แก่ อาสวะ, โอฆะ, โยคะ, และคันถะ โดยมีรายละเอียดของวัตถุธรรมและแนวคิดต่างๆ รวม

…ฯ [อธิบายองค์ฌานและองค์มรรค คำที่ควรกล่าวในจำพวกเหตุ ข้าพเจ้าได้กล่าวแล้วในหนหลัง นั่นแล ฯ ธรรมชาตมีวิตกเป็นต้นเหล่านั้น ชื่อว่าฌาน เพราะอรรถว่า เข้าไปเพ่ง กล่าวคือเข้าไปคิดคำนึกอารมณ์ และเพราะอรรถว่า เผา…

บทความนี้นำเสนอการสงเคราะห์บาปในอภิธัมมัตถสังคหบาลี โดยมีการแบ่งหมวดธรรม 14 อย่าง รวมถึงการอธิบายองค์ฌานและองค์มรรคอย่างละเอียด ข้าพเจ้าได้กล่าวถึงประเภทของบาป ตั้งแต่โลภะ อวิชชา และปฏิฆะ ซึ่งมีการจัด

…ึงทราบการสงเคราะห์ (ประมวล) จริต ๖ อย่าง คือ ราคจริต ๑ โทสจริต ๑ โมหาจริต ๑ สัทธาจริต ๑ พุทธิจริต ๑ วิตกจริต ๑ ฯ พึงทราบภาวนา ๓ อย่าง คือ บริกรรมภาวนา ๑ อุปจารภาวนา ๑ อัปปนาภาวนา ๑ ฯ จึง ทราบนิมิต ๓ คือ บ…

เนื้อหาในปริเฉทที่ ๕ ของอภิธัมมัตถสังคหบาลี กล่าวถึงการเข้าใจในกัมมัฏฐานแบ่งออกเป็น ๒ ประเภท คือ สมถภาวนา และวิปัสสนาภาวนา พร้อมการบรรยายประเภทของกรรมฐานและภาวนา รวมถึงรายละเอียดเกี่ยวกับนคริยมจิต การ

…ิต และแม้ในหมวดจริต ๓ ที่มีสัมธาจริตเป็นต้น ก็มี หมวด ๒ แห่งจริตหมวดเดียว ได้แก่สัทธาจริต พุทธิจริต วิตกจริต สัทธาพุทธิจริต สัทธาวิตกจริต พุทธิวิตกจริต สัทธาพุทธิวิตกจริตฯ แต่เมื่อประกอบหมวดจริต ๓ ที่มีรา…

ในเนื้อหานี้กล่าวถึงจริตที่มีทั้งหมด ๓ หมวด โดยมีจริตที่แตกต่างกันคือราคจริต, โทสจริต, และโมหจริต พร้อมด้วยการแบ่งประเภทและตัวอย่างของจริตแต่ละประเภท ซึ่งเป็นส่วนสำคัญในหลักอภิธรรม อภิธัมมัตถสังคหบาลี

…ยแห่งจริตมีมูล ๒ ก็มีหมวด ๒ แห่งจริต ๓ หมวด โดยนัยเป็นต้นว่า ราคโทสสัทธา จริต ราคโทสพุทธิจริต ราคโทสวิตกจริต ฉันนั้น ๆ แต่ในนัยแห่ง จริตมีมูล ๓ มีหมวด ๓ แห่งจริตหมวดเดียว โดยนัยเป็นต้นว่า ราคโทสโมหสัทธาจร…

…บ่งประเภทของจริตในอภิธัมมัตถ รวมถึงการภาวนาในแต่ละระดับ โดยชี้ให้เห็นถึงกรรมเตรียมการและอุปจารภาวนา วิตกอัปปนาที่สำคัญในชีวิตและการฝึกจิตตามหลักพระพุทธศาสนา นอกจากนี้ยังอธิบายถึงความสัมพันธ์ระหว่างจริตและ…

…ปปายะแก่คนราคจริตนั้น เพราะอสุภกรรมฐานเป็นข้าศึกโดยตรงแก่ราคะ ฯ อานาปานะ เป็น สัปปายะแก่คนโมหจริตและวิตกจริต เพราะอานาปานะเป็นปฏิปักษ์ต่อ โมหะ โดยเป็นอารมณ์แห่งความรู้ และเพราะห้ามความวิ่งพล่านแห่ง วิตกได…

บทความนี้อธิบายกรรมฐานที่เหมาะสมกับจริตของแต่ละบุคคล โดยอาทิ อสุภกรรมฐานที่เป็นประโยชน์ต่อคนที่มีราคะมาก และอานาปานะซึ่งช่วยคนที่มีโมหะ นอกจากนี้ยังกล่าวถึงอนุสสติ 5 และกรรมฐานอื่นๆ ที่เหมาะแก่จริตของ

…ะทั้งหลายในลำดับแห่ง อาวัชชนะนั่นเอง ชื่อว่าปัจจเวกขณชวนะ ฯ [อธิบายรูปฌานและอรูปฌาน] ๆ ๆ ท่าน คำว่า วิตกฺกาทิโอฬาริกงฺค์ ปหานาย ความว่า เพื่อความ ไม่เกิดขึ้นแห่งองค์มีวิตกเป็นต้นที่หยาบ กว่าฌานมีทุติยฌานเ…

…บายเสนอในอภิธัมมัตถสังคหบาลีซึ่งเขียนถึงการออกทางจิตและความคล่องแคล่วในการพิจารณา โดยระบุถึงบทบาทของวิตกและฌาน รวมทั้งความสำคัญของอันตรายขององค์ที่หยาบที่อาจเกิดขึ้นในระยะต่างๆ ของจิตตารมณ์เพื่อความไม่มีท…

…น อุทธัจจสส ธมฺมววฏฐาเนน วิจิกิจฉาย ญาเณน อวิชชาย ปามุชเชน อรติยา ปฐเมน ฌาเนน นิวรณาน ทุติเยน ฌาเนน วิตกวิจาราน ตติเยน ฌาเนน ปีติยา จตฺตเถน ฌาเนน สุขทุกขาน อากาสานญฺจายตนสมา ปตฺติยา รูปสญฺญาย ปฏิฆสัญญาย น…

เนื้อหาเกี่ยวกับการปฏิบัติทางศีลในพุทธศาสนา โดยเน้นการรักษาศีลห้าและการทำจิตให้บริสุทธิ์ จากการศึกษาหลักกุศลและอวิชชา รวมถึงการพัฒนาสมาธิและการมีสติในชีวิตประจำวัน การทำความเข้าใจในธรรมะที่เป็นการหลุด

…น ติวิโธ ฯ ทุติยตฺติเก ฯ ปฐมชฺฌานสมาธิ สทฺธิ์ อุปจารสมาธินา สวิตทุกสวิจาโร ปัญจกนเย ทุติยฌาน สมาธิ อวิตกกวิจารมตฺโต โย หิ วิตกกมาเตเยว อาทีนว ทิสวา วิจาเร อทิสวา เกวล วิตกกรุปหานมตฺติ อากงขมาโน ปฐมชฺฌาน อ…

เนื้อหาในบทนี้พรรณนาเกี่ยวกับสมาธิและการฝึกปฏิบัติในรูปแบบต่างๆ โดยมีการอธิบายถึงเอกคคตา สุขสหคโต และความสำคัญของสมาธิในกระบวนการทำฌาน รวมถึงประเภทของสมาธิ เช่น ปฐมชฌาน สมาธิ อุปจารสมาธิ และการพัฒนาสม

…ที่ 110 วิสุทธิมคเค เวทิตพฺโพ ฯ เอว์ ปริตฺตปริตตารมณาทิวเสน จตุพุพิโธ ฯ ตติยจตุกเกฯ วิกขมภิตนีวรณาน วิตกกวิจารปีติสุขสมาธิน เสน ปญฺจงคิก ปฐมชฺฌานํ ตโต รูปสนฺตวิตกวิจาร์ ติวงค์ก ทุติย ตโต วิรตต ปีติก ทวงคิ…

เนื้อหานี้เกี่ยวกับวิสุทธิมคฺคสฺสและการเข้าใจสมาธิในรูปแบบต่างๆ ซึ่งมีการแบ่งเกณฑ์ออกเป็นหลายประเภทที่สำคัญ เช่น สมาธิในรูปของกามาวจระ รูปาวจระ และอรูปาวจระ โดยพิจารณาองค์ประกอบและประเภทของสมาธิในบริบ

…สฺส เอกคุคติ อย วุจจติ วีมิสาสมาธิติ" เอว อธิปติวเสน จตุพุพิโธ ฯ ปญฺจก ฯ ย จตุกฺก วุตติ ทุติยฌาน ติ วิตกกมตฺตา- ติกุกเมน ทุติย์ วิตกกวิจาราติกุกเมน ตติยนติ เอว ทวิธา ภินฺทิตวา ปญฺจ ฌานาน เวทิตพฺพาน เตส์ อ…

บทความนี้นำเสนอเกี่ยวกับ กมฺมฏฺฐานและความหมายของสมาธิในพระพุทธศาสนา โดยเฉพาะในแง่ของการพัฒนาจิตใจ ผ่านแนวทางการฝึกสมาธิทั้งหลาย การทำความเข้าใจในขั้นตอนต่าง ๆ ที่ช่วยให้บุคคลเข้าถึงจิตที่มีความสงบโดยก

…ทานิ อตฺตโน จริยานุกุลนิติ เอตฺถ ฯ จริยาติ ฉ จริยา ราคจริยา โทสจริยา โมหจริยา สัทธาจริยา พุทธิจริยา วิตกก จริยาติ ฯ เกจิ ปน ราคาทีน สสคคสนุนิปาตวเสน อปราปิ จิตสุโส ตถา สทฺธานนฺติ อิมานิ อฏฐหิ สทฺธิ์ ขุทฺท…

เนื้อหาเกี่ยวกับกรรมฐานการปฏิบัติทางธรรมะซึ่งรวมถึงการอธิบายเกี่ยวกับการปฏิบัติต่างๆ รวมถึงการตั้งเล่ห์ของจิตใจและการตอบสนองต่อสิ่งต่างๆ ในโลก เป็นการวิเคราะห์ถึงความรู้และอารมณ์ที่มีผลต่อการปฏิบัติธร