หน้าหนังสือทั้งหมด

อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา
501
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา
…นุตรชวนาน ๆ เอวสทฺโท อาวชฺชนานนุตร์ ชวน นิวตเตติ ฯ อา....วาติ สฤณี ฯ ปัจจ...นิ นามาติ สัญญา ฯ [๓๔๖] วิตก...ยาติ ฐปน ฯ ทุติย...หีติ โอฬาริกาติ อุปาทาน ฯ วิ...นนฺติ อนุปปาทายาติ สมพนฺโธ ฯ โอฬาริกานิ จ ตานิ …
เนื้อหาในอภิธมฺมตฺถวิภาวินิยาเกี่ยวข้องกับการวิเคราะห์และการทำความเข้าใจในด้านอภิธรรม ซึ่งมีการอ้างถึงเนื้อหาที่สำคัญในหน้าที่ 499 และ 500 โดยมีการกล่าวถึงว่าสภาวะจิตและการปฏิบัติในทัศนะที่แตกต่างนั้น
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา
49
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา
…แห่งรูปาวจรจิต นั้น โดยประการ ๕ อย่าง ด้วยความต่างแห่งการประกอบด้วยองค์ฌาน ท่านอาจารย์จึงกล่าวคำว่า วิตกก ฯลฯ สหิต เป็นต้นฯ [ปัญจกฌานจิต] ปฐมฌานกุศลจิต ประกอบด้วยธรรมเหล่านี้ คือ วิตก ๑ วิจาร ๑ ปีติ ๑ สุข…
…อกุศลวิบากและกุศลวิบาก เช่น อกุศลจิตและกุศลจิต พร้อมรายละเอียดของปฐมฌานกุศลจิตที่ประกอบด้วยธรรมเช่น วิตก, วิจาร, ปีติ, สุข และเอกัคคตา บรรยายการประกอบด้วยองค์ฌาน และบรรยายอรรถต่างๆ ของวิตกและการตรึกในอารม…
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา
84
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา
…ละนายช่างไม้ใหญ่เป็นต้น ยังกิจของตนและกิจ ของคนอื่นให้สำเร็จฉะนั้นฯ ร็จฉะนั้น ฯ การแดสงสรุปเอกัคคตา วิตก วิจาร และปีติ อย่างแจ่มแจ้ง มาแล้วในหนหลังนั่นแล้วๆ ชื่อว่าชีวิต เพราะ อรรถว่า เป็นเครื่องดำรงอยู่แ…
…ายถึงการปรุงแต่งสิ่งที่เป็นสังขตะ พร้อมด้วยคำอธิบายทางอภิธรรมเกี่ยวกับสัมปยุตธรรม พูดถึงความสำคัญของวิตก เจตนา และมนสิการ รวมถึงการประคับประคองสัมปยุตธรรมเหล่านั้นเพื่อติดตามเป้าหมายในอารมณ์ โดยนำเสนอความ…
วิสุทธิมรรค: ปฐมฌานและอารมณ์
137
วิสุทธิมรรค: ปฐมฌานและอารมณ์
…ี่ 135 ปาฐะเพียงเท่านี้แล้ว บัดนี้จะทรงแสดงองค์ที่พึงประกอบเข้า ( แห่ง ปฐมฌานนั้น ) จึงตรัสคำว่า " สวิตกุกิ สวิจาร์ " เป็นต้น ในคำเหล่านั้น ความตรึกชื่อว่า วิตก มีคำอธิบายไว้ว่า ความ จรด (จิต) ลงไป วิตกนี…
การศึกษาในวิสุทธิมรรคนี้นำเสนอการเข้าใจองค์ประกอบของปฐมฌาน โดยเฉพาะความสำคัญของวิตกและวิจารที่มีบทบาทในการนำจิตเข้ามาในอารมณ์ต่าง ๆ วิตกหมายถึงความจรดจิตลงไปในอารมณ์ ขณะที่วิจารคือการ…
ปฐมฌานและองค์ประกอบหลัก
147
ปฐมฌานและองค์ประกอบหลัก
…ัตตารมณ์ เพราะเหตุนั้น ความที่ปฐมฌานประกอบองค์ ๕ บัณฑิตพึงทราบโดยเป็นความเกิดขึ้นแห่งองค์ ๕ นี้ คือ วิตก วิจาร ปีติ สุข จิตเตกัคคตา ด้วยเมื่อองค์ ๕ นี้เกิดขึ้นแล้ว ฌานจึงได้ชื่อว่า เกิดขึ้นแล้ว ด้วยเหตุนั…
ในฉบับนี้กล่าวถึงความสำคัญขององค์ ๕ ที่ประกอบขึ้นในปฐมฌาน ได้แก่ วิตก วิจาร ปีติ สุข และจิตเตกัคคตา โดยชี้ให้เห็นว่าทุกองค์นี้มีบทบาทสำคัญในการเข้าถึงฌาน พร้อมทั้งอธิบาย…
ปฐมฌานและองค์ฌานในอภิธัมมัตถสังคหบาลี
52
ปฐมฌานและองค์ฌานในอภิธัมมัตถสังคหบาลี
…ำดับเทศนา และตามลำดับการเกิด จัดเป็นฌาน เพราะเพ่งอารมณ์ และเพราะเผาธรรมที่เป็นข้าศึก ได้แก่องค์ ๕ มีวิตก เป็นต้น ฯ จริงอยู่ เพราะความประชุมแห่งองค์ฌานเท่านั้น เรียกว่าฌาน ดุจการเรียกว่ารถ เพราะความประชุมแ…
…ตถสังคหบาลีกล่าวถึงปฐมฌานซึ่งเป็นฌานเบื้องต้นที่เกิดจากการเพ่งอารมณ์และการเผาธรรมที่เป็นข้าศึก เช่น วิตก วิจาร ปีติ และสุข รวมถึงการตั้งจิตเป็นเอกัคคตา โดยองค์ฌานทั้ง 5 มีบทบาทสำคัญในการสร้างสมดุลและความส…
ปฐมสมันตปาฐกถาแปล: การศึกษาและการเข้าใจลักษณะ
272
ปฐมสมันตปาฐกถาแปล: การศึกษาและการเข้าใจลักษณะ
… ในอธิการว่าวด้วยอนามนี้ พระอาจารผู้โจทก์ท้วงว่า " ชื่ออานาม ที่ควรจะพึงอึงอย่างนี้ว่า เป็นไปกับด้วยวิตก เป็นไปกับด้วยจิตรา ฯลฯ มีดีเท่า andสุข ดังนี้ นั้นเป็นในแล? ข้าแจ้ จะกล่าวเจตสฏต่อไป :- " เปรียบเห…
บทนี้เสนอการศึกษาเกี่ยวกับลักษณะในปรัชญา โดยเฉพาะการเข้าไปพิจารณาองค์ 5 ได้แก่ วิตก ความตรึก วิจาร ความตรอง ปีติ และสข เพื่อทำความเข้าใจลักษณะที่แท้จริงแห่งนิโรธ การประสงค์ในกรณีนี้ทำ…
วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณืวิเสสสฺว
233
วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณืวิเสสสฺว
…ปปวตฺตา ธมฺมา ปญฺจกฺขนฺธา ฉ ทวารานิ ฉ อารมณานิ ฉ วิญญาณานิ ฉ ผสสา ฉ เวทนา 2 สัญญา 2 เจตนา 2 ตัณหา 2 วิตกกา 2 วิจารา 2 ธาตุโย ทส กสิณานิ ทวาส โกฏฐาสา ทวาทสายตนานิ อฏฐารส ธาตุโย พาวีสตินทริยานิ ติสโส ธาตุโย…
…งขารา และความเข้าใจในญาณต่างๆ อธิบายถึงกระบวนการทางจิตใจและการรับรู้บนฐานของพุทธศาสตร์ เช่น ความคิด วิตก และวิจารณ์ โดยใช้แนวคิดที่ต้องการเข้าใจธรรมชาติของจิตเป็นหลัก ซึ่งเชื่อมโยงกับประสบการณ์ในชีวิตประจ…
ฌานและอภิญญาในพระพุทธศาสนา
44
ฌานและอภิญญาในพระพุทธศาสนา
1. ปฐมฌาน ประกอบด้วยองค์ฌาน 5 คือ วิตก วิจาร ปีติ สุข และเอกัคคตา 2. ทุติยฌาน จิตประกอบด้วยองค์ฌาน 3 คือ ปีติ สุข เอกัคคตา 3. ตติยฌาน ประก…
การศึกษานี้เสนอความรู้เกี่ยวกับฌานในพระพุทธศาสนา ซึ่งแบ่งเป็น 4 ฌานที่มีองค์ฌานต่างกัน โดยฌานแรกมีองค์ 5 องค์ และนำไปสู่อภิญญาที่เป็นผลพิเศษจากการบรรลุฌาน 4 ที่ช่วยให้ผู้ปฏิบัติสามารถทำกิจพิเศษได้ อภิ
การรวมจิตเป็นเอกัคคตาและฌานในสมาธิ
43
การรวมจิตเป็นเอกัคคตาและฌานในสมาธิ
… เหมือนคนประคองน้ำเต็มขันเดินไปไม่ให้หก เมื่อนั้นจิตก็จะรวมเองโดยอัตโนมัติ และองค์ฌานอีก 4 องค์ คือ วิตก วิจาร ปีติ และสุข ก็จะเกิดขึ้น อย่างเต็มที่ เพราะฉะนั้นเอกัคคตาจึงมีความสำคัญมากในการทำสมาธิ เพราะเ…
อาการที่เกิดจากการรวมจิตเป็นเอกัคคตาจะทำให้ผู้ปฏิบัติตกใจได้เนื่องจากไม่เคยประสบมาก่อน แต่หากสามารถประคองจิตให้เป็นกลางจะทำให้จิตรวมเป็นหนึ่งได้ โดยมีองค์ฌานต่างๆ เกิดขึ้นตามมา ความสำคัญของเอกัคคตาคือ
อภิธมฺมตฺถสงฺคห - หน้าที่ 6
6
อภิธมฺมตฺถสงฺคห - หน้าที่ 6
… อภิธมฺมตฺถสงฺคหฎีกา - หน้าที่ 6 อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาล หน้าที่ 6 กฎเมนนวุฒิวิธ์ จิตต์ เอกวีสสต์ โหติ ฯ วิตก วิจาร ปีติ สุเขกคฺคตาสหิต ปฐมชฺฌานโสตาปัตติมคฺคจิตต์ วิจาร ปีติ สุเข กคฺคตาสหิต ทุติยฌานโสตาปัตติมค…
เนื้อหานี้นำเสนอเกี่ยวกับอภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลิยา โดยมีการอธิบายเกี่ยวกับการฝึกจิตในฌานต่างๆ การพัฒนาจิตในรูปแบบต่างๆ เช่น ปฐมชฌาน, ทุติยฌาน, ตติยฌาน และจตุตถฌาน ทั้งนี้ยังอธิบายลักษณะของจิตที่เกิดจากการ
สังขารขันธ์ และ วิญญาณขันธ์ ในพระพุทธศาสนา
104
สังขารขันธ์ และ วิญญาณขันธ์ ในพระพุทธศาสนา
…คนเป็นไปได้ต่างๆ จิตของคนจะดีจะชั่วก็เพราะสังขารเป็นตัวปรุงแต่ง สังขารขันธ์มีดังนี้ คือ ผัสสะ เจตนา วิตก วิจาร ปีติ ศรัทธา วิริยะ สติ สมาธิ ปัญญา ชีวิตินทรีย์ การละนิวรณ์ อโลภะ อโทสะ หิริ โอตตัปปะ ปัสสัทธ…
สังขารขันธ์หมายถึงความคิดปรุงแต่ง โดยแบ่งออกเป็น 3 ประเภทคือ กุศลสังขาร (ความคิดดี), อกุศลสังขาร (ความคิดชั่ว), และอัพยากตสังขาร (เป็นกลาง) ซึ่งมีบทบาทสำคัญในการสร้างความรู้สึกนึกคิดของมนุษย์ ในขณะที่
การบรรลุธรรมและองค์ฌานในวิสุทธิมรรค
233
การบรรลุธรรมและองค์ฌานในวิสุทธิมรรค
…ิบัติก็ดี ในผลแห่งการปฏิบัติก็ดี ก็ละได้นิวรณ์ทั้ง ๕ พระโยคาวจรละได้ดังนี้ อนึ่ง องค์ฌานทั้งหลายคือ วิตก อันมีการปักจิตลงจำเพาะในนิมิตนั้นแล เป็นลักษณะ วิจาร อันยังกิจคือการตามเฟ้นนิมิตให้สำเร็จ ปีติ อันม…
บทนี้กล่าวถึงการบรรลุธรรมวิเสสที่ผู้ปฏิบัติได้รับ รวมถึงองค์ฌานทั้งหลายและการละนิวรณ์ทั้ง 5 ที่พระโยคาวจรสามารถทำได้ผ่านการยึดมั่นในสมาธิและความสุข โดยจัดการวิเคราะห์ความสำคัญระหว่างการปฏิบัติกับผลลัพ
อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา
100
อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา
…ทินา นิททิฏฐา ฯ สา เจตย์ตลกขณา เชฎฐสิสสมหาวฑฺฒกีอาทโย วิย สกิจจปรกิจจ สาธิกาติ ทฏฺฐพฺพา” ฯ เอกคุคตา วิตก วิจาร ปีตีน สรุปวิภาวน์ เหฎฐา อาคตเมว ฯ ชีวติ เตน สมปยุตตธมฺมาติ ชีวิต ฯ ตเทว สหชาตานุปาลเน อธิปจฺจ…
บทความนี้เจาะลึกเรื่องอภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา โดยเฉพาะการศึกษาความรู้ในด้านอภิธรรมและการใช้ในการเจริญปัญญานำไปสู่ความเข้าใจที่ลึกซึ้งในหลักการที่มีอยู่ในอภิธมฺมตฺถสงฺคห อีกทั้งยังเน้นให้เห็นถึงความสำคัญ
สมาธิและฌานในพุทธศาสนา
11
สมาธิและฌานในพุทธศาสนา
…นกตามอานุภาพและอารมณ์ มีปริตต ปริตตารมณ์สมาธิเป็นต้น (จตุกกะที่ ๓] ปฐมฌานประกอบด้วยองค์ ๕ ด้วยอำนาจ วิตก วิจาร ปีติ สุข
บทนี้สำรวจความหมายของสมาธิในพุทธศาสนา แบ่งสมาธิเป็น 4 ประเภทตามอานุภาพและอารมณ์ ได้แก่ ปริตตปริตตารมณ์, ปริตตอัปปมาณารมณ์, อัปปมาณปริตตารมณ์ และอัปปมาณอัปปมาณารมณ์ โดยระบุว่าคุณสมบัติของสมาธิแต่ละประเ
สมาธิเบื้องต่ำและสมาธิเบื้องสูงในพระพุทธศาสนา
123
สมาธิเบื้องต่ำและสมาธิเบื้องสูงในพระพุทธศาสนา
…ย์ละเอียด เมื่อเห็นดวงจิต ของตนว่าเป็นสมาธิ จึงเข้าฌาน เมื่อเข้าฌานแล้วจะไปไหนก็คล่องแคล่ว จึงเกิด “วิตก” (คิด) ขึ้นว่า นี่อะไร รูปพรรณสัณฐานเป็นอย่างนี้ ไม่เคยพบเห็นมาก่อน จึงตรึกดู (ปักจิตลงสู่อารมณ์ฌาน…
เอกัคคตาในสมาธิและฌานเป็นสิ่งสำคัญในพระพุทธศาสนา โดยที่สมาธิเบื้องสูงนำไปสู่การเข้าถึงปฐมฌานและทุติยฌาน กายมนุษย์ละเอียดหรือกายฝันมีบทบาทในการเข้าฌาน โดยการทำจิตใจให้หยุดนิ่ง เริ่มจากสมาธิเบื้องต่ำจนถ
องค์ 5 และการบรรลุฌานในพระพุทธศาสนา
121
องค์ 5 และการบรรลุฌานในพระพุทธศาสนา
องค์ 5 คือวิตก (ความตรึกหรือคิด) วิจาร (ความตรองหรือพิจารณา) ปีติ (ความอิ่มใจ) สุข (ความสบายใจ) และเอกัคคตา (ความม…
บทความนี้ครอบคลุมการศึกษาองค์ 5 ในการปฏิบัติฌาน ซึ่งประกอบด้วยวิตก, วิจาร, ปีติ, สุข และเอกัคคตา. องค์เหล่านี้ช่วยสร้างสมาธิและความตั้งมั่นในการปฏิบัติจนสามารถบรรลุถึ…
Understanding Meditation in Buddhism
171
Understanding Meditation in Buddhism
…ิ หมายถึงสมาธิระดับฌาน (หมายถึงข้อที่ 3) ซึ่งมีอยู่ 4 ขั้น ดังต่อไปนี้ 1. ปฐมฌาน มีองค์ประกอบ 5 คือ วิตก ความตรึกแต่ลมหายใจเข้าและออก วิจาร ความตรองหรือพิจารณาลมหายใจเข้าและออก ปีติ ความอิ่มเอิบใจ สุข เสว…
บทความนี้อธิบายถึงระดับต่าง ๆ ของสมาธิในพุทธศาสนา ซึ่งแบ่งได้เป็น ขณิกสมาธิ, อุปจารสมาธิ, และอัปปนาสมาธิ พร้อมทั้งแสดงถึงประโยชน์ของสมาธิในการเข้าถึงนิพพาน ซึ่งหมายถึงการดับทุกข์และกิเลส การบรรลุถึงนิ
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒ - หน้าที่ 258
260
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒ - หน้าที่ 258
…ชาเวทนาเป็นต้น สัญญา ๖ มีรูปสัญญาเป็นต้น เจตนา ๖ มีรูปสัญเจตนาเป็นต้น หมวดตัณหา ๖ มีรูปตัณหาเป็นต้น วิตก ๖ มีรูปวิตกเป็นต้น วิจาร ๖ มีรูปวิจาร เป็นต้นขันธ์ ๕ มีรูปขันธ์เป็นต้น กสิณ ๑๐ , อนุสติ ๑๐ สัญญา ๑๐…
ในบทนี้เราได้เรียนรู้เกี่ยวกับอริยสัจทั้ง 4 และความสำคัญของการรู้จักการเจริญและการละในธรรมะ โดยเน้นเรื่องจักษุและความสัมพันธ์กับทุกข์รวมถึงการตีความภพต่างๆ เช่น กามภพ รูปภพ อรูปภพ ศัพท์ในบทฐาน ตัวอย่า
รู้จักกายที่แท้จริงของตัวเอง
279
รู้จักกายที่แท้จริงของตัวเอง
…สมบูรณ์หมด สมาบัติ ๘ เป็นทิฏฐธรรมสุขวิหารี ธรรมเป็นเครื่องอยู่เป็นสุขของผู้ที่เข้าถึง ปราศจากนิวรณ์ วิตก วิจาร ปีติ สุข เอกัคคตา มีความละเอียด อ่อน จนไม่ทราบว่าจะเอามาเปรียบกับอะไรในโลก จึงใช้คำว่า เนวสัญ…
เนื้อหานี้สำรวจความจริงเกี่ยวกับกายที่แท้จริงของตัวเอง ซึ่งประกอบด้วยกายอรูปพรหม ที่ละเอียดและสมบูรณ์ด้วยสมาบัติ 8 และฌาน 4 ทั้งอรูปและรูป การเข้าใจธรรมที่เหนือกว่าความสุขในภพ 3 โดยเฉพาะความสุขที่เกิด