หน้าหนังสือทั้งหมด

การพิจารณาจริตและกัมมัฏฐาน
109
การพิจารณาจริตและกัมมัฏฐาน
…ัญญาก็เป็น ธรรมที่เกิดเร็วเหมือนโทสะ คือ เกิดสว่างจ้ารู้แจ้งขึ้นมาในทันใดนั้นเหมือนกัน โมหะจริต กับ วิตกจริต ที่จัดว่ามีความเสมอภาคกันนั้น คือ โมหะมีอาการสงสัย ลังเลใจอยู่ ส่วนวิตกก็คิดแล้วคิดอีก อันเป็นอ…
…าะสมเพื่อการเข้าสู่ภาวะสงบ การวิเคราะห์จริตโดยการแบ่งประเภทและอธิบายถึงความหมายในเชิงลึก เช่น โมหะ, วิตก, ราคจริต และการร่วมกันของธรรมต่างๆ นอกจากนี้ยังมีการแนะนำกัมมัฏฐาน 40 กอง ที่เหมาะสมกับแต่ละจริต เพ…
การบรรลุฌานและการแผ่เมตตาในกัมมัฏฐาน
61
การบรรลุฌานและการแผ่เมตตาในกัมมัฏฐาน
…ฌานอันละนิวรณ์ 5 คือ กามฉันทะ พยาบาท ถีนมิทธะ อุทธัจจะกุกกุจจะ วิจิกิจฉา และประกอบด้วยองค์ฌาน 5 คือ วิตก วิจาร ปีติ สุข เอกัคคตา เมื่อบรรลุถึงขั้นปฐมฌานเป็นฌานลาภีบุคคลแล้ว ต่อจากนั้นเมื่อพยายามเจริญภาวนา…
การบรรลุฌานเริ่มต้นจากการเจริญเมตตาจนถึงอัปปนาสมาธิ เป้าหมายคือการเสริมสร้างสมาธิและขจัดนิวรณ์ 5 ด้วยการทำภาวนาอย่างต่อเนื่อง โดยมีการแผ่เมตตาไปยังทิศต่างๆ และทั่วโลกเพื่อสร้างความสงบและเชื่อมโยงกับทุ
การทำใจหยุดเพื่อเข้าถึงธรรม
20
การทำใจหยุดเพื่อเข้าถึงธรรม
…ึงธรรม เมื่อสามารถทำใจให้หยุด คือ ทำให้เห็น จำ คิด รู้ รวมเป็นหนึ่งเดียวกันแล้ว ก็จะเกิด องค์ฌานคือ วิตก วิจาร ปีติ สุข เอกัคคตา มากำจัดนิวรณ์ทั้ง 5 นิวรณ์นี้เป็นตัวที่กั้นระหว่าง ดวงธรรมที่ทำให้เป็นกายมน…
การทำให้ใจหยุดของพระมงคลเทพมุนี คือ การรวมเห็น จำ คิด รู้ ให้อยู่ที่กลางกายมนุษย์ วิธีการคือการนำใจไปหยุดและใช้บริกรรมภาวนา เพื่อให้หยุดนิ่งซึ่งนำไปสู่การเข้าถึงธรรมและทำลายนิวรณ์ทั้ง 5 ที่กีดขวางทางเ
ประเภทของกิเลสในพระพุทธศาสนา
37
ประเภทของกิเลสในพระพุทธศาสนา
…สารัมภะ มานะ อติมานะ มทะ ปมาทะ ตัณหา อวิชชา, อกุศลมูล 3 ทุจริต 3 สังกิเลส 3 มลทิน 3 วิสมะ 3 สัญญา 3 วิตก 3 ปปัญจะ 3 วิปริเยสะ 4 อาสวะ 4 คัณฐะ 4 โอฆะ 4 โยคะ 4 อคติ 4 ตัณหุปาทาน 4 เจโตปีละ 5 วินิพันธะ 5 นิว…
บทความนี้นำเสนอการอธิบายกิเลสที่มีอยู่ในพระพุทธศาสนา โดยพระอรรถกถาจารย์ได้กล่าวถึงจำนวนและประเภทของกิเลสที่มีอยู่มากมาย เช่น โลภะ โทสะ โมหะ สาเหตุที่ทำให้กิเลสปรากฏแฝงในรูปแบบต่าง ๆ และการจัดแบ่งกิเลส
นรกและสวรรค์ในพระพุทธศาสนา
84
นรกและสวรรค์ในพระพุทธศาสนา
… คือ ปฐมฌาน ทุติยฌาน ตติยฌาน จตุตถฌาน และจตุตถฌานก็แยกออกไปอีกเป็นปัญจมฌาน ฌานที่ 1 มีองค์ฌาน 5 คือ วิตก วิจาร ปีติ สุข เอกัคคตา ฌานที่ 2 มีองค์ฌาน 4 คือ วิจาร ปีติ สุข เอกัคคตา ฌานที่ 3 มีองค์ฌาน 3 คือ ป…
เนื้อหาเกี่ยวกับนรกและสวรรค์ในพระพุทธศาสนาแบ่งออกเป็น 7 ชั้นของนรก ซึ่งแต่ละชั้นเกิดจากกรรมที่แตกต่างกัน ตามจำนวนการทำบาป ที่มีตั้งแต่การทำบาปเพียงอย่างเดียวถึง 7 อย่าง ในทางกลับกันมีการอธิบายถึง 6 ชั
สังขารขันธ์ และ วิญญาณขันธ์ ในพระพุทธศาสนา
104
สังขารขันธ์ และ วิญญาณขันธ์ ในพระพุทธศาสนา
…คนเป็นไปได้ต่างๆ จิตของคนจะดีจะชั่วก็เพราะสังขารเป็นตัวปรุงแต่ง สังขารขันธ์มีดังนี้ คือ ผัสสะ เจตนา วิตก วิจาร ปีติ ศรัทธา วิริยะ สติ สมาธิ ปัญญา ชีวิตินทรีย์ การละนิวรณ์ อโลภะ อโทสะ หิริ โอตตัปปะ ปัสสัทธ…
สังขารขันธ์หมายถึงความคิดปรุงแต่ง โดยแบ่งออกเป็น 3 ประเภทคือ กุศลสังขาร (ความคิดดี), อกุศลสังขาร (ความคิดชั่ว), และอัพยากตสังขาร (เป็นกลาง) ซึ่งมีบทบาทสำคัญในการสร้างความรู้สึกนึกคิดของมนุษย์ ในขณะที่
รู้จักกายที่แท้จริงของตัวเอง
279
รู้จักกายที่แท้จริงของตัวเอง
…สมบูรณ์หมด สมาบัติ ๘ เป็นทิฏฐธรรมสุขวิหารี ธรรมเป็นเครื่องอยู่เป็นสุขของผู้ที่เข้าถึง ปราศจากนิวรณ์ วิตก วิจาร ปีติ สุข เอกัคคตา มีความละเอียด อ่อน จนไม่ทราบว่าจะเอามาเปรียบกับอะไรในโลก จึงใช้คำว่า เนวสัญ…
เนื้อหานี้สำรวจความจริงเกี่ยวกับกายที่แท้จริงของตัวเอง ซึ่งประกอบด้วยกายอรูปพรหม ที่ละเอียดและสมบูรณ์ด้วยสมาบัติ 8 และฌาน 4 ทั้งอรูปและรูป การเข้าใจธรรมที่เหนือกว่าความสุขในภพ 3 โดยเฉพาะความสุขที่เกิด
ธรรมะเพื่อประช: การฝึกจิตเพื่อความสำเร็จ
508
ธรรมะเพื่อประช: การฝึกจิตเพื่อความสำเร็จ
…พระเมฆิยเถระ ผู้ทอดทิ้ง พระพุทธองค์ไปประกอบความเพียรที่สวนมะม่วง แต่ไม่ประสบความสําเร็จ เพราะท่านถูกวิตก ๓ อย่างครอบง่า วิตก ๓ อย่างนั้น คือ กามวิตก ความตรึกในทางกามอย่างหนึ่ง พยาบาทวิตก ความตรึกในทางพยาบ…
…บ่วงมาร โดยยกตัวอย่างพระเมฆิยเถระที่ทิ้งพระพุทธองค์ไปประกอบความเพียรแต่ไม่ประสบผลสำเร็จ เนื่องจากถูกวิตก ๓ อย่างท่วมท้น ได้แก่ กามวิตก, พยาบาทวิตก, และวิหิงสาวิตก พระพุทธองค์จึงเตือนพระเมฆิยเถระให้รักษาจิ…
การบ่มเพาะนิสัยใหม่และการบำบัดจิตใจ
68
การบ่มเพาะนิสัยใหม่และการบำบัดจิตใจ
…ต่าง ๆ นานาเพิ่มมากขึ้น ทำให้สภาพจิตใจเสียความ ปกติไป ซึ่งเราจะเห็นได้จากอาการเครียด หงุดหงิด เศร้า วิตก กังวล หมดกำลังใจ จากนั้นก็ไปแสวงหาทางออกผิด ๆ โดยที่ไม่รู้ ว่าแท้จริงแล้ว จิตใจต้องการธรรมโอสถเพื่อ…
การสร้างนิสัยใหม่ต้องใช้เวลาและความพยายาม คล้ายกับการต้องกินอาหารเพราะร่างกายต้องการพลังงาน จิตใจก็ต้องการบุญกุศลเพื่อบำรุงไว้ในช่วงที่เผชิญกับความเครียดและปัญหาต่าง ๆ เพื่อกลับสู่สภาวะปกติและมีพลังใน
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา
227
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา
…ตาติ สมพนฺโธ ฯ สงฺกปฺโป จ วายาโม จ สมาธิ จ สงฺกป...ธิโย” ฯ มิจฉา จ เต สงฺกป...ธิโย จ มิจฉา...ธิโย ฯ วิตกก....คคตาน สภาโค วิตก...ภาโค ฯ สมมา....ที่ที่ติ สหาติ สหโยโค ๆ สมมาสงฺกปฺโป อาทิ เยส์ สมมาวายามาทีน …
บทความนี้นำเสนอเนื้อหาเกี่ยวกับอภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา โดยเจาะลึกถึงการวิเคราะห์และคำอธิบายของธรรมต่างๆ รวมถึงประเภทของเวทนา การตั้งสติ และการใช้ปัญญาในชีวิตประจำวัน การศึกษาอภิธมฺมจึงสำคัญต่อการเข้าใจลั
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา
369
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา
…รฎีกาย อนุวตฺตาปนกสงฺขาตอธิปจฺจ ยตฺเถนาติ อตฺถิ ฯ ปจฺจโยติ สญณี ฯ อินทริยปัจจโยติ สัญญา ฯ อาลมพนู...วิตกฺกาทโย ธมฺมา ฌานปจฺจโย ฯ อุปคนตวา นิชฌายเต เปกฺขต อุปนิชฌาน ๆ ปฐวีกสิณาทิกสฺส อาลมพนสฺส อุปนิชฌาน อา…
เนื้อหาในหน้านี้สำรวจแนวคิดของอภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปัญจิกา ซึ่งจัดแบ่งการศึกษาในด้านต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับธรรมนิยามต่างๆ และหลักการที่ส่งผลต่อการเจริญเติบโตทางจิตใจและธรรมะ นอกจากนี้ยังมีการพิจารณาสภา
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา
479
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา
…..ตต์ ฯ ปูนปูน ธาวียต สนธาวน์ ฯ ปุพฺโพ ธา คติย์” ฯ นนทาทีห์ ยุ ฯ อญฺเญ จ ฯ เต อาวายาติ โอสฺส อาโว ๆ วิตกฺกสฺส สนุธาวน์ วิ...วน์ ฯ วิตก...ธาวน์ นิวาเรตติ วิ...รก ๆ วิ...รกสฺส ภโว วิ...กฤติ ฯ จสทฺโท สมุจฺจโ…
บทความนี้สำรวจคำอธิบายเกี่ยวกับอภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา รวมถึงความเชื่อมโยงกับสมุปทาน และการใช้ในพุทธวจน การสำรวจความหมายทางจิตวิญญาณและการฝึกอบรมจิตใจที่เกิดจากการปฏิบัติตามหลักธรรมในพระพุทธศาสนา เนื้อหา
อภิธานความหมายแห่งอสุภภาวนา
486
อภิธานความหมายแห่งอสุภภาวนา
…นา หน้า 485 ณิโก ฯ [๓๓๐] ปฐมชุฌานิกาติ วจเน เหตุ ญาเป็นโต อาห อสุภตยาท ฯ อสุภ... เลน ปวดตา นาวา วิย วิตก...เนว ตตฺถ อสุภ จิตต์ ปวตฺตติ อิติ ตสุมา...นิกาติ วจน์ อาจริเยน วุตต์ ฯ อสุเภ ปวตฺตา ภาวนา อสุภภาวน…
บทความนี้กล่าวถึงการอธิบายแนวทางและแนวคิดเกี่ยวกับอสุภภาวนา และการบรรลุฌานในทางจิตใจ โดยให้ความสำคัญกับการปฏิบัติทางจิตว่าเป็นสิ่งที่มีความสำคัญต่อผู้ที่สนใจศึกษา และนำไปใช้ในการเจริญภาวนาในการพัฒนาจิ
อภิธมฺมตฺถสงฺคห - หน้าที่ 6
6
อภิธมฺมตฺถสงฺคห - หน้าที่ 6
… อภิธมฺมตฺถสงฺคหฎีกา - หน้าที่ 6 อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาล หน้าที่ 6 กฎเมนนวุฒิวิธ์ จิตต์ เอกวีสสต์ โหติ ฯ วิตก วิจาร ปีติ สุเขกคฺคตาสหิต ปฐมชฺฌานโสตาปัตติมคฺคจิตต์ วิจาร ปีติ สุเข กคฺคตาสหิต ทุติยฌานโสตาปัตติมค…
เนื้อหานี้นำเสนอเกี่ยวกับอภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลิยา โดยมีการอธิบายเกี่ยวกับการฝึกจิตในฌานต่างๆ การพัฒนาจิตในรูปแบบต่างๆ เช่น ปฐมชฌาน, ทุติยฌาน, ตติยฌาน และจตุตถฌาน ทั้งนี้ยังอธิบายลักษณะของจิตที่เกิดจากการ
อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา
100
อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา
…ทินา นิททิฏฐา ฯ สา เจตย์ตลกขณา เชฎฐสิสสมหาวฑฺฒกีอาทโย วิย สกิจจปรกิจจ สาธิกาติ ทฏฺฐพฺพา” ฯ เอกคุคตา วิตก วิจาร ปีตีน สรุปวิภาวน์ เหฎฐา อาคตเมว ฯ ชีวติ เตน สมปยุตตธมฺมาติ ชีวิต ฯ ตเทว สหชาตานุปาลเน อธิปจฺจ…
บทความนี้เจาะลึกเรื่องอภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา โดยเฉพาะการศึกษาความรู้ในด้านอภิธรรมและการใช้ในการเจริญปัญญานำไปสู่ความเข้าใจที่ลึกซึ้งในหลักการที่มีอยู่ในอภิธมฺมตฺถสงฺคห อีกทั้งยังเน้นให้เห็นถึงความสำคัญ
อภิธัมมัตถสังคหบาลี: จิตและฌาน
5
อภิธัมมัตถสังคหบาลี: จิตและฌาน
…จิตกับอกุศลจิต ๒๐ และกิริยาจิต ๑๑ กามาวจรจิต จบบริบูรณ์ ฯ จิตทั้ง ๕ นี้ คือ ปฐมฌานกุศลจิต ประกอบด้วยวิตก วิจาร สุข และเอกัคคตา ๑ ทุติยฌานกุศลจิต ประกอบด้วยวิจาร ปีติ สุข และเอกัคคตา ๑ ตติยฌานกุศลจิต ประกอ…
… ทุติยฌานกุศลจิต, ตติยฌานกุศลจิต, ปัญจฌานกุศลจิต และรูปาวจรกุศลจิตโดยแสดงให้เห็นถึงลักษณะต่างๆ เช่น วิตก, วิจาร, ปีติ, สุข และเอกัคตา รวมถึงอุเบกขาในแต่ละฌานที่มีความแตกต่างกันในการประกอบสร้างจิต.
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - เจตสิกสังคหวิภาค
70
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - เจตสิกสังคหวิภาค
…คคตา ๑ ชีวิตนทรีย์ ๑ มนสิการ ๑ ชื่อว่าสัพพจิตตสาธารณะ (มีทั่วไปแก่จิตทั้งปวง) เจตสิก 5 เหล่านี้ คือ วิตก ๑ วิจาร ๑ อธิโมกข์ ๑ วิริยะ ๑ ปีติ ๑ ฉันทะ ๑ ชื่อว่าปกิณณกะ ฯ เจตสิก ๑๓ เหล่านี้ บัณฑิตพึงทราบว่า อ…
เนื้อหาเกี่ยวกับอภิธัมมัตถสังคหบาลี และการศึกษาเจตสิกที่มีการอธิบายถึงธรรม ๕๒ ประการที่ประกอบกับจิตและการเกิดดับในที่เดียวกัน โดยการจำแนกความหมายของเจตสิกประเภทต่างๆ เช่น ผัสสะ, เวทนา, และเจตนา รวมถึง
อภิธัมมัตถสังคหบาลี - หน้าที่ 75
75
อภิธัมมัตถสังคหบาลี - หน้าที่ 75
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 75 อนึ่ง (ธรรมเหล่านั้น) เว้นวิตก ถึงการสงเคราะห์เข้าในจิต ประกอบ ด้วยทุติยฌาน ฯ (ธรรมเหล่านั้น) เว้นวิตกและวิจาร ถึงการสงเคราะห์ เข้…
บทนี้กล่าวถึงการสงเคราะห์เข้าในจิตที่ประกอบด้วยฌานต่างๆ และธรรมที่เกี่ยวข้อง โดยอธิบายถึงการที่จิตสามารถเข้าสู่ฌานและความแตกต่างกันของธรรมในแต่ละระดับของจิต ได้แก่ ปฐมฌานถึงปัญจมฌาน รวมถึงอาการที่ปราก
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 106
106
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 106
…ในบรรดาเจตสิกธรรม เหล่านี้ ท่านอาจารย์จึงได้กล่าวคำว่า อนุตฺตเร ฌานธมฺมา เป็นอาทิฯ ฌานธรรมด้วยอำนาจ วิตก วิจาร ปีติ และสุข ในอนุตตรจิต มีความ แปลกกัน คือต่างกัน ๆ อัปปมัญญาและฌานธรรมในอมหัคคตจิตปาน กลางมี…
บทนี้กล่าวถึงเวทนาและอารมณ์ที่เกี่ยวข้องกับกามตัณหา การอธิบายถึงการต่างกันในประเภทของจิต ทั้งกุศล วิบาก และกิริยา โดยนำมาซึ่งการเรียนรู้และการเข้าใจในธรรมนั้น ๆ ผ่านการวิเคราะห์ธรรมในระดับต่าง ๆ งานนี
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 311
311
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 311
…นมิสสกสังคหะ มีเหตุ 5 อย่าง คือ โลภะ ๑ อโลภะ ๑ อโทสะ ๑ อโมหะ ๑ โทสะ ๑ โมหะ ๑ โสมนัส ๑ องค์ฌาน ๓ คือ วิตก วิจาร ปีติ เอกัคคตา โทมนัส ๑ อุเบกขา ๑ ฯ ด องค์มรรค ๑๒ คือ สัมมาทิฏฐิ ๑ สัมมาสังกัปปะ ๑ สัมมา วาจา …
ในหน้า 311 ของอภิธัมมัตถสังคหบาลี ท่านเสนอแนวคิดต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับปาปสังคหะ (อกุศลสังคหะ) ซึ่งมีการกล่าวถึง 5 อย่าง ได้แก่ อาสวะ, โอฆะ, โยคะ, และคันถะ โดยมีรายละเอียดของวัตถุธรรมและแนวคิดต่างๆ รวม