หน้าหนังสือทั้งหมด

ติลักขณาทิคาถา: ความไม่เที่ยง เป็นทุกข์ ไม่ใช่ตัว
33
ติลักขณาทิคาถา: ความไม่เที่ยง เป็นทุกข์ ไม่ใช่ตัว
…ยภูมิ ๔ เปรต อสุรกาย เดียรัจฉาน สัตว์นรก ๔๕๖ ขุม ๓. อเนญชาภิสังขาร (สังขารที่ไม่หวั่นไหว) อรูปสัตว์ อสัญญีสัตว์ ที่เป็นสังขารที่ไม่หวั่นไหว ด้วยโลกธรรม บุญบาปตกแต่งไม่ได้ชั่วคราวหนึ่ง ผู้ที่เป็นวิปัสสนาคามินีจึง…
ติลักขณาทิคาถาแสดงถึงความไม่เที่ยงของสังขาร ว่าทุกสิ่งล้วนมีการเกิด แก่ เจ็บ ตาย และเป็นทุกข์ ทุกคนไม่มีใครสุขอย่างแท้จริง พระมงคลเทพมุนี (สด จนฺทสโร) ได้เสนอทางอันบริสุทธิ์ที่ทำให้เกิดการ ลดละกิเลส ต
อภิธัมมัตถสังคหบาลี - หน้าที่ 198
198
อภิธัมมัตถสังคหบาลี - หน้าที่ 198
…ณ์ ฯ อนึ่ง อรูปปฏิสนธิ มีกรรมนิมิตที่เป็นมหัคคตะ และบัญญัติเท่านั้นเป็นอารมณ์ตามสมควร ฯ แต่สำหรับพวกอสัญญีสัตว์ ชีวิตนวกะนั่นแลตั้งอยู่โดยความเป็นปฏิสนธิ เพราะฉะนั้น อสัญญีสัตว์ เหล่านั้น ชื่อว่ามีรูปเป็นปฏิสนธิ…
ในหน้าที่ 198 ของอภิธัมมัตถสังคหบาลี ได้กล่าวถึงอารมณ์ที่เกิดขึ้นในจุติจิตที่ถูกอวิชชาห้อมล้อมและมีตัณหานุสัยเป็นรากฐาน อธิบายเกี่ยวกับการเกิดและการตายโดยอ้างอิงถึงอารมณ์ที่เป็นปัจจุบันและอดีตที่สัมพั
ความรู้เกี่ยวกับอปุญญาภิสังขารและอเนญชาภิสังขาร
61
ความรู้เกี่ยวกับอปุญญาภิสังขารและอเนญชาภิสังขาร
…รัจฉานเห็นปรากฏชัด นี้ได้ชื่อว่าอปุญญาภิสังขาร อเนญชาภิสังขาร สังขารที่ไม่หวั่นไหว ตั้งแต่อรูปสัตว์ อสัญญีสัตว์ ที่ชั่วคราวนะ ไม่หวั่นไหวชั่วคราวหนึ่ง นี่ตำรับตำรา ท่านยกเอาแค่นี้ แต่ว่าอเนญชาภิสังขาร สังขารที่ไ…
ข้อความนี้สำรวจเกี่ยวกับคำสอนในพระพุทธศาสนามุ่งเน้นที่อปุญญาภิสังขารซึ่งมีสภาพต่ำกว่าในระดับมนุษย์ ทำให้เกิดการเป็นเปรต อสุรกาย หรือสัตว์นรก ที่ต้องทนทุกข์ทรมานในอบายภูมิ และอธิบายถึงอเนญชาภิสังขารที่
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
384
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
…ั้งปวงมีความ ตั้งอยู่ได้ด้วยอาหารนี้ ด้วยอาหารนี้ พวกเราจะรู้ได้อย่างไร ? เพราะสหชาตาหาร ไม่มีแก่พวกอสัญญีสัตว์ฯ เฉลยว่า ภาวะแห่งสรรพสัตว์มีความตั้งอยู่ ได้ด้วยอาหาร พระผู้มีพระภาคตรัสหมายเอาปริยาย คือความที่กรร…
เนื้อหาเกี่ยวกับอภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา พูดถึงอารมณ์ที่ใช้ในการวิเคราะห์สหชาตาธิบดี ซึ่งประกอบด้วยฉันทาธิบดี วิริยาธิบดี จิตตาธิบดี และวีมังสาธิบดี ที่มีอำนาจร่วมกันในการเกิดนามร
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
266
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
…โสตทสกะ และวัตถุทสกะ กับชีวิตนวกะ และในปวัติกาล ย่อมได้กลาปที่มีจิตและฤดูเป็นสมุฏฐาน ฯ แต่ สำหรับพวกอสัญญีสัตว์ ย่อมไม่ได้แม้จักขุทสกะ โสตทสกะ วัตถุทสกะ และสัทททสกะเป็นต้น อนึ่ง ย่อมไม่ได้จิตตชรูปแม้ทั้งหมด เพรา…
…กี่ยวกับการมีกายและความรู้ในภพต่างๆ วิจารณ์เกี่ยวกับจิตและฤดูที่เป็นสมุฏฐานสำหรับสัตว์ต่างๆ โดยเฉพาะอสัญญีสัตว์ที่ไม่ได้รับรู้หรือมีกายอย่างอื่นเช่นสัตว์ทั่วไป ท้ายที่สุด การแสดงถึงการเกิดและวิวัฒนาการในรูปแบบต่…
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
245
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
…ละอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 245 เป็นต้นฯ จึงเห็นสันนิษฐานว่า "ก็สัตว์เหล่านั้น ย่อมเกิดในพวก อสัญญีสัตว์นั้น ด้วยอิริยาบถที่ตนตายอยู่ในมนุษยโลกนี้นั่นแล" ฯ [พระอนาคามีจำพวกเดียวเกิดในสุทธาวาส ๕ ชั้น] หลาย…
ในข้อความนี้มีการกล่าวถึงพระอนาคามีที่เกิดในสุทธาวาส ๕ ชั้น และการเจริญปัญจมฌานในภูมิแห่งฌานตามลำดับ ยกตัวอย่างถึงการเกิดในกามภพและการรักษาศีลเพื่อการตั้งใจมั่น นอกจากนี้ยังสอนถึงการกำหนดแน่นอนเกี่ยวก
การอธิบายพระอริยเจ้าและอาการของสัตว์
208
การอธิบายพระอริยเจ้าและอาการของสัตว์
…้าทั้งหลาย และแม้ผู้ที่ มิใช่พระอริยเจ้า ย่อมได้ในสถานที่เหลือทั้งหลาย เว้นชั้นสุทธาวาส อบายภูมิ และอสัญญีสัตว์เสีย ฯ [อธิบายคำว่า อันธะ คนบอด เป็นต้น] ๆ บทว่า โอกุกนติกฺขเณ ได้แก่ ในขณะปฏิสนธิ ฯ ชื่อว่า คนบอดแต…
ในบทนี้เนื้อหาเกี่ยวกับพระอนาคามีและพระอรหันต์ในชั้นสุทธาวาส โดยอาจารย์ได้กล่าวถึงสถานที่ต่าง ๆ ที่พระอริยเจ้าและผู้มิใช่พระอริยเจ้าได้รับการเกิดในแต่ละภพ รวมถึงการอธิบายการเกิดของสัตว์ที่มีอาการบกพร่
อภิธัมมัตถสังคหบาลี: การเจริญฌานและการเกิดในพรหมโลก
196
อภิธัมมัตถสังคหบาลี: การเจริญฌานและการเกิดในพรหมโลก
…ปัญจมฌานแล้ว ย่อมเกิดในพวกพรหมเวหัปผลาฯ ครั้นเจริญปัญจมฌานนั่นเอง ให้สำรองสัญญาเสีย ย่อมเกิดในจำพวก อสัญญีสัตว์ฯ ส่วนพสกพระอนาคามี ย่อมเกิดในชั้นสุทธาวาสทั้งหลายฯ พระโยคาวจรทั้งหลายเจริญอรูปาวจรกุศลตามลำดับแล้ว …
…รเกิดในพวกพรหมชั้นต่างๆ เช่น ปาริสัชชา ปุโรหิตา และมหาพรหม ทั้งนี้ยังมีการสำรองสัญญาและการเกิดในชั้นอสัญญีสัตว์ และพระอนาคามีในสุทธาวาส รวมถึงการลงรายละเอียดเกี่ยวกับมหัคคตกุศลที่ถูกกำหนดไว้ตามภูมิในวิบากการเกิด
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 191
191
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 191
…ฯ วิบากแห่ง ปัญจมฌาน ย่อมเป็นไปในภูมิแห่งจตุตถฌาน ด้วยอำนาจแห่งปฏิสนธิ ภวังค์ และจุติ ฯ แต่สำหรับพวกอสัญญีสัตว์ มีรูปเท่านั้นเป็นปฏิสนธิฯ อนึ่ง ต่อจากปฏิสนธินั้นเป็นไป รูปนั่นเอง เป็นไปในปวัติกาล และ ในเวลาเคลื่…
…ี่ยวกับปฏิสนธิ ที่เกี่ยวข้องกับอำนาจและลำดับชั้นที่มีผลต่อการเกิดในต่าง ๆ ซึ่งแสดงถึงคุณลักษณะของพวกอสัญญีสัตว์และการเกิดใหม่ในอนาคตจากฐานที่เกิดขึ้นในขณะปฏิสนธิ.
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา
148
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา
…วิถีจิตที่เป็นไปในทวาร นั้น ๆ ย่อมมีไม่ได้แก่บุคคลผู้เว้นจากประสาทนั้น ๆ แม้ในทั้งปวง ฯ แต่สำหรับพวกอสัญญีสัตว์ ไม่มีความเป็นไปแห่งจิตเลยแม้โดยประการ ทุกอย่าง ฉะนี้แล ฯ
ในบทนี้นำเสนอรายละเอียดเกี่ยวกับวิถีจิตในอภิธัมมัตถสังคหะ โดยอธิบายถึงกิริยาชวนะและอัปปนาชวนะที่มีต่อบุคคลในแต่ละประเภท รวมถึงการเข้าถึงวิบากและการแสดงถึงความต่างของบุคคลในโลกุตตรชวนะซึ่งเกิดขึ้นเฉพาะ
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
132
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
…งกรรมเท่านั้นยังอารมณ์แม้อัน ชวนะยึดถือแล้ว ให้ปรากฏอยู่ ดังนี้แล ฯ ถามว่า อารมณ์แห่งปฏิ สนธิแม้แห่งอสัญญีสัตว์เหล่านั้น อันทวารบางอย่างยึดถือแล้วในที่เกิด แห่งกรรม (กรรมภพ) ย่อมเกิดได้มิใช่หรือ ฯ แก้ว่า อารมณ์แ…
ในการศึกษาอภิธัมมาชนิดนี้ พบว่า การปฏิสนธิขึ้นอยู่กับกรรมเท่านั้น กรรมที่สัตว์กระทำในภพอื่นจะเป็นตัวกำหนดการเกิด อีกทั้งยังมีการกล่าวถึงคตินิมิตและการปรากฏของอารมณ์ในเวลาตาย อาจารย์เชื่อว่าการอธิบายภา
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
131
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
…เยฮุยฺเยน ภวนฺตเร ฉทวารคฺคหิต ดังนี้ ฯ จริงอยู่ อารมณ์มีกรรมนิมิตเป็นต้น ย่อมปรากฏแก่ปฏิสนธิของเหล่าอสัญญีสัตว์นั้น ด้วยกำลังแห่งกรรมอย่าง เดียวเท่านั้น ฯ ฯ สมจริงดังที่ท่านธรรมปาลาจารย์ ถามถึงปฏิสนธินิมิต ของสั…
บทความนี้สำรวจเนื้อหาเกี่ยวกับมโนทวารและอารมณ์จิตในอภิธัมมัตถสังคหบาลี โดยอธิบายความหมายของกรรมนิมิตและปฏิสนธิจิต, รวมถึงความเข้าใจเกี่ยวกับกรรมของสัตว์ในอดีตและการสร้างอารมณ์จากกรรมในอนาคต โดยนำเสนอม
ธรรมะเกี่ยวกับหมู่สัตว์และอรูปฌาน
473
ธรรมะเกี่ยวกับหมู่สัตว์และอรูปฌาน
…ะชl กาฬเทวิ ล ด า บ ส ๔๗๒ ประเภทที่ ๕ คือหมู่สัตว์ที่ไม่มีสัญญา ไม่รู้สึกเสวยอารมณ์ เช่น พวกเทพเหล่าอสัญญีสัตว์ ซึ่งได้บรรลุจตุตถฌาน ประเภทที่ 5 เป็นหมู่สัตว์จําพวกล่วงรูปสัญญา เข้าถึง อากาสานัญจายตนภพ เพราะในขณ…
เนื้อหาเสนอการวิเคราะห์ผลิตภาพของหมู่สัตว์ตามธรรมะ โดยเฉพาะประเภทที่ไม่มีสัญญาและวิธีการเข้าถึงอรูปฌาน ซึ่งระบุถึงความละเอียดและประณีตในการบรรลุธรรมที่สูงสง่า ปัญหาเกี่ยวกับไตรลักษณ์ และการหลุดพ้นจากว
ธาตุธรรมและความไม่ประมาท
86
ธาตุธรรมและความไม่ประมาท
… สังขารที่ไม่หวั่นไหว ได้แก่สังขารของอรูปพรหม ในเนวสัญญานา สัญญายตนะ ก็เป็นอเนญชาภิสังขาร หรือได้แก่อสัญญีสัตว์ เมื่อนามติดรูป ได้รูปฌาน 4 เมื่อนามติดรูป อยู่ในพรหมชั้นที่ 11 นั้น นั่นเรียกว่าเป็นอเนญชาภิสังขารเ…
เนื้อหาพูดถึงธาตุธรรมซึ่งเป็นพื้นฐานของการเกิดและการดำรงอยู่ของทุกสิ่งในโลก ทั้งสัตว์และพฤกษชาติ รวมถึงความสำคัญของการไม่ประมาทซึ่งเป็นกุญแจสำคัญในการดำเนินชีวิตอย่างมีสติและปัญญา เมื่อเราเห็นถึงความเ
สังสารวัฏ: การเวียนว่ายตายเกิดในพุทธศาสนา
16
สังสารวัฏ: การเวียนว่ายตายเกิดในพุทธศาสนา
… 7 ต่างกันตรงที่เพิ่มข้อ 5 เข้ามาเป็น สัตว์เหล่าหนึ่งไม่มีสัญญา ไม่มีการเสวยเวทนา เช่น พวกเทพผู้เป็นอสัญญีสัตว์ เลื่อนข้อ 5 6 7 ออกไปเป็นข้อ 6 7 8 แล้วเพิ่มข้อ 9 คือ สัตว์เหล่าหนึ่ง ผู้เข้าถึง เนวสัญญานาสัญญายตน…
พระดำรัสของพระพุทธเจ้าให้เห็นว่า ชีวิตมนุษย์ยังต้องเวียนว่ายตายเกิดในภูมิต่างๆ ตามผลของการกระทำในอดีต สังสารวัฏหมายถึงการเดินทางของวิญญาณในสามภพและการกำเนิดในทั้งสี่ประเภท เราจะค้นหาความหมายเหล่านี้ใน
สาระสำคัญพระธรรมเทศนา
8
สาระสำคัญพระธรรมเทศนา
…า หรือ ธรรมกาย ปรากฏ ขณะนั้นมีพระภิกษุ สามเณร ให้เห็น เกิดในภพที่พระพุทธเจ้าเสด็จไปโปรด เช่น ไม่เป็นอสัญญีสัตว์อยู่พรหมชั้น ๑๑ (พรหมลูกฟัก) เป็นสัมมาทิฏฐิบุคคล เป็นมนุษย์ ไม่บ้า ใบ้ ตาบอด ไม่เป็นสัตว์นรก เปรต อส…
สาระสำคัญของพระธรรมเทศนาที่ชูความหมายของการบวชใหม่ว่าเป็นการละสมบัติ และการได้ถึงพระพุทธเจ้า ด้วยการมีกำลังใจ และการอยู่ในขณะของพระพุทธเจ้า ท่านสั่งสอนถึงการเข้าถึงสัทธรรม ซึ่งเป็นธรรมที่ทำให้เกิดความ
สาระสำคัญพระธรรมเทศนา
7
สาระสำคัญพระธรรมเทศนา
…ารที่ไม่งดงาม ๓. อเนญชาภิสังขาร สังขารที่ไม่หวั่นไหว ได้แก่ สังขารอรูปพรหม ในเนวสัญญานา สัญญายตนะและอสัญญีสัตว์ เมื่อนามติดรูป ได้รูปฌาน ๔ ในพรหมชั้น ๑๑ สังขารแยกอีกอย่างหนึ่ง มี ๒ ประเภท คือ โอปปาติกะ) ๑. สังขา…
เนื้อหาเกี่ยวกับสาระสำคัญในพระธรรมเทศนาแสดงให้เห็นถึงความแตกต่างของสังขตธาตุและอสังขตธาตุ พร้อมกับการนำเสนอแนวคิดเกี่ยวกับสังขารและความไม่เที่ยงของทุกสิ่ง รวมถึงการอธิบายประเภทต่างๆ ของสังขารและแนวทาง
หน้า18
62
…ตุล้วน ธาตุล้วนๆ ไม่เกี่ยวข้องอะไร นั่นแน่ควรจะเป็นอเนญชาภิสังขาร แต่ว่าสังขารในที่นี้ท่านประสงค์เอาอสัญญีสัตว์ อรูปสัตว์ เป็นอเนญชาภิสังขาร ให้รู้จักหลักอันนี้ จากพระธรรมเทศนาเรื่อง “ติลักขณาทิคาถา” ๑ สิงหาคม ๒…