วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณ์วิเสสสฺว (ตติโย ภาโค)
…ฐพฺพสมาโยคโต กายสฺส อาพาธนทุกข์
ทุกข์ ฯ เตน พาธัยมานาน ปุถุชฺชนาน ตตฺถ ปฏิซุปปัตติโต เจโต
พาธนทุกข์ โทมนสฺสํ ฯ โสกาทิวุฑฒิยา ชนิดวิสาทานํ อนตฺถุนนทุกข์
อุปายาโสฯ มโนรถวิฆาตปฺปตฺตานํ อิจฉาวิฆาตทุกข์ อิจฉิตาลา…
บทความนี้กล่าวถึงหลักธรรมในเรื่องวิสุทธิมคฺค และอธิบายเกี่ยวกับอุปาทานกฺขนฺธา ที่เป็นการวิเคราะห์ความทุกข์และการเกิดทุกข์ในชีวิตมนุษย์ การอธิบายอย่างละเอียดช่วยให้ผู้อ่านเห็นคุณค่าของการเข้าใจต้นเหตุข