คุณกัณฑ์และวิทยาธร : หน้า 26/65

คุณกัณฑ์ชั้นสูง เป็นยักษ์ประเภทหนึ่ง คุณกัณฑ์ชั้นล่าง มีหน้าที่ลงไปทรมาน สัตว์นรกในยมโลก วิทยาธร มีเวทมนตร์ คาถา านต่างๆ เพราะได้ ท้องโต พุงโช วิทยาธร เป็นพวกที่ทรงความรู้ในศาสตร์ต่างๆ มีศิลปศาสตร์ 18 ประการ เช่น โหราศาสตร์ แพทยศาสตร์ วิทยาศาสตร์ เป็นต้น พวกนี้เหาะได้ มีเวทมนตร์ คาถ อาคมต่างๆ วิทยาธรมีรูปร่างหลากหลาย อยู่แบบเดี่ยวก็มี อยู่เป็นหมู่เป็นกลุ่มก็มี กุมภัณฑ์ มีรูปร่างแปลก หน้าตาพอง ๆ เป็นยักษ์ประเภทหนึ่งแต่ไม่น่ากลัวเหมือน ยักษ์ ไม่มีเขี้ยว ผมหยิกๆ ผิวดำ ท้องโต พุงโร กุมภัณฑ์มีตั้งแต่ชั้นสูงจนถึงชั้นล่าง มีหน้าทีลงไปทรมานสัตว์นรกในยมโลก ทั้งคนธรรพ์ วิทยาธร กุมภัณฑ์ เป็นเทวดาที่อยู่ในการดูแลของท้าวรตรง ผู้ปกครอง สวรรค์ชั้นจาตุมหาราชิกาด้านทิศตะวันออก