เจดีย์และการสร้างวัดในพระพุทธศาสนา : หน้า 61/68

สบูเจดีย์สถูปสร้างในสมัยพระเจ้าโคมมหาราช ปัจจุบันอยู่ในรัฐมัยประเทซ ประเทศอินเดีย หากตั้งใจเอาชีวิตเป็นเดิมพันสร้างบารมีตามพระสัมมาสัมพุเจ้าแล้ว ก็มีโอกาสที่จะปราบกิเลสให้หมดสิ้นไปได้เช่นเดียวกับพระสัมมาสัมพุเจ้า ด้วย ดังนั้น เจดีย์สำหรับบรรจุพระอัฐของพระอรหันต์ จึงกำหนันไว้ทั่วบริเวณที่พระพุทธศาสนาเผยแผ่ไป ยิ่งกว่านี้ จากหลักฐานในพระพุทธศาสนายังได้พบต่อไปอีกว่า ประดินการสร้างวัดในดินแดนสุวรรณภูมิ ในประเทศไทย เมียนมา ลาว กัมพูชา เลยไปจนกระทั่งเวียดนามในยุคต้น ๆ นั้น เขาสร้างกันแต่เจดีย์ เวลาสร้างวัดที่ได้ ก็จะสร้างเจดีย์ โดยปอาราณพระบรมสารีริกธาตุจากประเทศอื่นเดียวหรือประเทศใกล้เคียง ที่มีหลักฐานแน่นอนว่านี่คือพระบรมสารีริกธาตุของพระสัมมาสัมพุเจ้า หรือนั่นก็ไปค้นคว้าจนทราบแน่นอนว่า นี่คือพระธาตุของพระโมคคัลลานะ พระสารีบุตร หรือพระอรหันต์ต้องคิดเองคนเดียว ต่อมา เมื่อการสร้างวัดกว้างขว้างขึ้น และหาพระธาตุของพระอรหันต์ไม่ได้ ก็อาศัยอุจจาระของพระเงานะ ซึ่งเอาชีวิตเป็นเดิมพันในการปฏิบัติธรรม พระเงานะเหล่านี้ท่านจะเป็นพระอรหันต์หรือไม่ เราไม่ทราบ เราไม่มีภูมิณสณะที่จะไปตรวจดู แต่สิ่งที่เราทราบก็คือ ท่านเอาชีวิตเป็นเดิมพันในการฝึกตัดเกลาขัดเกลาตัวของตนเอง เอาชีวิตเป็นเดิมพันในการเผยแผ่พระพุทธศาสนา เอาชีวิตเป็นเดิมพันในการอบรมมหาชนให้จงใจประกอบปฏิบัติ ศาสนธรรมในพระพุทธศาสนา เมื่อพระเงานะหรือมณฑลท่านใดมีคุณสมบัติอย่างนี้ ถึงความสร้างวัด ก็สร้างวัดนี้ขึ้นโดยอรรถาธิบายของพระเงานะเหล่านี้บรรจุไว้ในเจดีย์เป็นแกนกลางของวัด จากนั้นก็แล้วแต่จะสร้างกุฏิ ศาลา โบสถ์ หรืออะไรที่มทิวามที่ บริเวณ รอบ ๆ เจดีย์เหล่านั้น.