หน้าหนังสือทั้งหมด

สาเหตุของถีนมิทธะ
59
สาเหตุของถีนมิทธะ
4.2 สาเหตุของถีนมิทธะ เหตุเกิดถีนมิทธะ พระอรรถกถาจารย์ท่านแสดงไว้ว่ามี 5 ชนิด คือ 4.2.1 อรติ ความไม่ยินดี คือไม่ยินดีในการทำงาน หรือในการทำสมาธิเป็นต้น เมื่อเกิดความไม่ ยินดี ความไม่พอใจขึ้นแล้ว ใจก็ท้อถอย…
…ะเป็นอุปสรรคในการทำสมาธิ พระอรรถกถาจารย์กล่าวถึงสาเหตุของถีนมิทธะที่แบ่งออกเป็น 5 ชนิด ได้แก่ อรติ (ความไม่ยินดี) ซึ่งเกิดจากจิตใจที่ไม่ละเอียดอ่อน และตันทิ (ความเกียจคร้าน) ที่ทำให้พลังใจอ่อนแอลง โดยมีข้ออ้างในก…
สูจิโลมยักษ์และพระพุทธเจ้า
443
สูจิโลมยักษ์และพระพุทธเจ้า
…ี่ยนใจจากจะขับไล่ก็เปลี่ยนใจมาฟัง ธรรมแทน ยักษ์ได้ถามธรรมะว่า “ราคะและโทสะ มีอะไรเป็นเหตุ ความยินดี ความไม่ยินดี และความสยดสยองเกิดจากอะไร ความตรึกในใจเกิดแต่อะไร จึงดักจิตไว้เหมือนพวกเด็กดักกา
ในเหตุการณ์หนึ่ง พระพุทธเจ้าเสด็จไปหายักษ์สูจิโลมยักษ์ที่มีกลิ่นเหม็น แต่พระองค์ไม่รังเกียจ เมื่อยักษ์พยายามข่มขวัญ พระองค์ตอบด้วยความสงบว่าไม่ได้กลัว แต่รับรู้ถึงกลิ่นที่ไม่ดี เมื่อพระองค์อยู่ในอาการ
ธรรมะเพื่อประชาชน: สูจิโลมยักษ์
444
ธรรมะเพื่อประชาชน: สูจิโลมยักษ์
…บุคคลเกิดราคะและโทสะ เมื่อได้เห็นรูป ได้ยินเสียง ได้ดมกลิ่น ได้ลิ้มรส และได้ถูกต้องสัมผัส ความยินดี ความไม่ยินดี และความสยดสยอง ล้วนเกิด มาจากอัตภาพนี้ อัตภาพร่างกายมีรูปที่ให้ความยินดีก็มี ที่ให้ ความไม่น่ายินดี…
ในบทนี้ พระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัสเกี่ยวกับราคะและโทสะว่าเกิดจากอัตภาพ ซึ่งมีรูป เสียง กลิ่น รส และสัมผัสที่กระตุ้นให้เกิดอารมณ์ โดยคำสอนนี้ได้รับการถ่ายทอดเพื่อช่วยให้บุคคลสามารถลดความมีอัตภาพและความเยื
การควบคุมความรู้สึกในทางธรรม
83
การควบคุมความรู้สึกในทางธรรม
- หน้าที่ 83 ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๑ - เป็นผู้ข่มได้ทั้งความไม่ยินดีและความยินดี" อันความไม่ยินดีหาข่มเธอ ได้ไม่ (แต่) เธอข่มเสียได้ครอบงำเสียได้ ซึ่งความไม่ยินดีที่เกิ…
บทความนี้พูดถึงการเป็นผู้ที่สามารถควบคุมความรู้สึกต่างๆ เช่น ความไม่ยินดีและความกลัวได้ รวมถึงการอดกลั้นต่อทุกขเวทนา สามารถพัฒนาจิตใจให้มีอานิสงส์ที่มากมาย โดยเน้นการบำเพ็ญก…
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
415
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
…โสมนัส ซึ่งเป็น ปฏิปักษ์ต่อโทมนัสอย่างเดียวชอบแล้ว เพราะเมตตาเป็นต้นละความ พยาบาท ความเบียดเบียน และความไม่ยินดียิ่ง ที่สหรคตด้วยโทมนัส เพราะฉะนั้น อัปปมัญญาทั้ง ๓ มีเมตตาเป็นต้น ท่านอาจารย์จึงกล่าว ว่า จตุกฺกชฺฌ…
เนื้อหาเกี่ยวกับการปฏิบัติธรรมที่เกี่ยวข้องกับเมตตากรุณาและอุเบกขาซึ่งเป็นคุณธรรมสำคัญในพระพุทธศาสนา ในส่วนนี้กล่าวถึงการสร้างจิตที่ปราศจากโทมนัสและการนำไปสู่อัปปมัญญา รวมถึงวิธีพัฒนาจิตที่สงบนิ่งจาก
อเนก วรรณเทพบุตร: ผู้สร้างบารมี
435
อเนก วรรณเทพบุตร: ผู้สร้างบารมี
…ธรรมะจากพระอาจารย์ หลายท่าน เป็นการเพิ่มเติมปัญญาบารมีให้กับตัวเอง แต่ครั้น บวชได้เพียง ๓ พรรษา เกิดความไม่ยินดีในเพศสมณะ จึงลา สิกขาไปเป็นคฤหัสถ์ผู้อยู่ครองเรือนตามเดิม *มก. เล่ม ๔๘ หน้า ๖๑๙
อเนกวรรณเทพบุตรเป็นตัวอย่างของผู้ที่เสวยผลบุญในทางธรรม และทำให้พระทัยของท้าวสักกะหวั่นไหวเนื่องจากความสามารถในการสร้างบารมีของท่าน อเนกวรรณเป็นสาวกของพระสัมมาสัมพุทธเจ้าสุเมธ และได้บวชเป็นภิกษุเพื่อบำ
หน้า7
102
พระวังคีสเถระ ภิกษุ...ควรละความไม่ยินดี ความยินดีและความตรึก อันเกี่ยวกับบุตรและภรรยา เป็นต้น เสียทั้งหมดแล้ว ไม่ควรจะทําตัณหาดังป่าชัฏ ในท…
ความสำคัญของการมีชีวิตอย่างสมถะและความพอใจ
96
ความสำคัญของการมีชีวิตอย่างสมถะและความพอใจ
…ความยินดีด้วยของของตนเองเป็นทรัพย์อันประเสริฐ เพราะเป็นเหตุให้เกิดความสุขความเจริญยิ่ง ๆ ขึ้นไป ส่วนความไม่ยินดีกับของของตนนั้น เป็นเหตุให้เกิดความเดือดร้อนเสียหายหรือเสื่อมทรามอย่างยิ่ง ดังเช่นพระเทวทัตขาดความฉะ…
เนื้อหานี้เน้นถึงความสำคัญของการมีชีวิตแบบสมถะและการพอใจในสิ่งที่เราได้มา โดยยกตัวอย่างความสำเร็จและความสุขที่เกิดขึ้นจากการเปลี่ยนแปลงทัศนคติ รวมถึงแนวทางในการใช้ชีวิตอย่างมีความสุขในสังคมที่มีการเปร
การเว้นจากปาปีในคาถาที่ ๖
170
การเว้นจากปาปีในคาถาที่ ๖
…าที่ ๖ นี้ มีดังต่อไปนี้ :- กล่าวว่าด้วยการเว้นจากปาปีและความสำรวมจากการดื่มน้ำเมา [วิรัต ๓๓] [๔๕๕] ความไม่ยินดียิ่งด้วยใจนันเอง แห่งบุคคลผู้อาจิปริเทหน โทษในบาป ชื่ออารติ. การเว้น (จากปาปี) ทางกายและวาจา * พระม…
บทความนี้พรรณนาถึงคาถาที่ ๖ ซึ่งเน้นการเว้นจากปาปีและความสำรวมจากการดื่มน้ำเมา การวิเคราะห์มีการกล่าวถึงมงคลทางจิตใจและการไม่ยินดีในความชั่ว นอกจากนี้ยังอธิบายคุณค่าของการไม่ดื่มสุราและมุ่งมั่นในการรั
พระจันทร์ลับถูกฉายแผ่ ภาค ๑
171
พระจันทร์ลับถูกฉายแผ่ ภาค ๑
…นอื่นที่ลากว่าวรา มู้อยู่หรือ หนอ ?" แม้จะประกอบด้วยคุณมีการอยู่เป็นวัดเป็นต้นตามปกติ ใน ขณะนั้น ถูกความไม่ยินดีนี้บีบคั้นแล้ว จึงกล่าวอย่างนั้น [เทวดากล่าวกาตาให้คิดเห็นสงสาร] ท่านได้รับคาถนี้ ซึ่งเทวดาสูงอยู่ใ…
บทนี้นำเสนอเรื่องราวของพระราชาเจิดพิ้นดีและข้าราชบริพารที่เดินลงสู่ถนนเพื่อเล่นนักรบ ในขณะเดียวกันก็ได้เห็นพระจันทร์เต็มดวงบนท้องฟ้า ขณะที่มีการสื่อสารกับเทวดาที่ได้กล่าวคาถาสำหรับแสดงความสงสารต่อมนุษ
การปล่อยเบญจขันธ์ทั้ง 5
113
การปล่อยเบญจขันธ์ทั้ง 5
นี่แหละเหมือนอย่างเราครองเรือนอย่างนี้แหละ อยากจะปล่อยมัน แต่ว่าเครื่องติด มันมี เลยปล่อยไม่ได้ เสียดายมันปล่อยไม่ได้ มันติดอยู่ดังนั้นแหละ ปล่อยไม่ถนัด ปล่อยไม่ได้ เพราะเหตุฉะนี้แหละ เบญจขันธ์ทั้ง 5
…ลุดพ้นจากการยึดติดในสังขาร โดยเฉพาะการสำรวมระวังตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ เพื่อให้สามารถสละความยินดีและความไม่ยินดีออกไป จากนั้นต้องมีความขยันและศรัทธาในการปล่อย เมื่อไรที่สามารถสำรวมตนได้แล้ว ก็สามารถเริ่มต้นในการป…
อานิสงส์ของการเจริญจตุธาตุววัตถาน
148
อานิสงส์ของการเจริญจตุธาตุววัตถาน
…ีจิตใจคล้ายจะเป็นพระอรหันต์ 3. ภยเภรวสโห โหติ 4. อรติรติสโห โหติ วิปัสสนาธุระ อารมณ์เสียได้ สามารถละความไม่ยินดีในการงานที่เป็นคันถธุระ ทั้งสามารถละความยินดีในกามคุณ 5. อิฏฐานิฏเฐสุ อุคฆาฏนิคฆาฏิ น ปาปุณาติ ไม่มี…
การเจริญจตุธาตุววัตถานมีอานิสงส์ 8 ประการ เช่น สุญญติ อวคาห และสตฺตสญฺญ์ ที่ช่วยให้ละความเห็นว่าเป็นสัตว์ การมีจิตใจที่มั่นคง ลดความหวาดกลัวต่างๆ ได้ อิฏฐานิฏเฐสุ อุคฆาฏนิคฆาฏิ ที่ทำให้มีปัญญากว้างขวา
การเสื่อมเสียและการเจริญมุทิตา
83
การเสื่อมเสียและการเจริญมุทิตา
…ึ้น เป็น ความเสื่อมเสียของ มุทิตา 7. ข้าศึกใกล้ : มีความยินดีที่เนื่องด้วยกามคุณอารมณ์เป็นศัตรูใกล้ ความไม่ยินดีไม่สบายใจในความเจริญของผู้อื่น เป็น 8. ข้าศึกไกล : ศัตรูไกล 2.8 การเจริญมุทิตาเพื่อให้เข้าถึงพระธรรม…
เนื้อหาเกี่ยวกับความเสื่อมเสียที่เกิดจากความสุขและความยินดีที่เกี่ยวข้องกับกามคุณ รวมถึงการเจริญมุทิตาและอุเบกขาภาวนา เพื่อให้เข้าถึงพระธรรมกายในรูปแบบที่ถูกต้อง โดยการเปิดใจและแผ่ความรู้สึกดีไปยังผู้
อารมณ์และสิ่งประหารในพรหมวิหาร 4
38
อารมณ์และสิ่งประหารในพรหมวิหาร 4
…่เป็นอารมณ์ ในการที่พลอยชื่นชมยินดีไปด้วย ซึ่งประหารอิสสา ความริษยา เห็นเขาได้ดีก็ทนอยู่ไม่ได้ อรติ ความไม่ยินดีด้วย 4. อุเบกขา มีมัชฌัตตสัตวบัญญัติคือสัตว์ที่ไม่มีทุกข์แต่ก็ไม่ถึงกับเป็นสุขนั้นเป็นอารมณ์ ในการที…
การเจริญพรหมวิหาร 4 ประกอบด้วยเมตตา, กรุณา, มุทิตา, และอุเบกขา โดยแต่ละอย่างมีอารมณ์และสิ่งประหารที่ช่วยลดละความโกรธ ความเบียดเบียน ความริษยา และความลำเอียง เมื่อปฏิบัติถูกต้องจะสามารถแผ่เมตตาได้อย่าง
ข้าศึกของมุทิตาและอุเบกขา
37
ข้าศึกของมุทิตาและอุเบกขา
…อันดับไปแล้ว แปรปรวนไปแล้ว ย่อมเกิดโสมนัส โสมนัสเช่นนี้ เรียกว่า โสมนัสอาศัยเรือน อรติ ความคิดร้าย, ความไม่ยินดีด้วย, ความริษยา เป็นข้าศึกไกลของมุทิตา เพราะ เข้ากันไม่ได้ในส่วนของตน ด้วยเหตุนี้ ผู้ปฏิบัติจึงสามาร…
…การอธิบายถึงโสมนัสที่เกิดขึ้นจากความหมายทัศน์ที่เกิดจากกามคุณ ในทางกลับกัน อรติก็ถูกกล่าวถึงในแง่ของความไม่ยินดี ควบคู่กับอุเบกขาที่มีอัญญานุเบกขาเป็นข้าศึกใกล้และราคะ ปฏิฆะเป็นข้าศึกไกล การพิจารณาเหล่านี้ช่วยให้…
พระอธิการบัญทูรฉญาแปล ภาค ๖ - หน้าที่ 159
161
พระอธิการบัญทูรฉญาแปล ภาค ๖ - หน้าที่ 159
… หน้าที่ 159 ในดวงกุหลาบอันเลื่องชื่น เราะอาจจะอาศัยหาปนะ ๑๐๐ นั้นเลี้ยง ชีพได้ เราจักสึกละ" เธอถูกความไม่ยินดีบีบกันแล้ว จึงสละ การสายยายและพระภิกษุณี ได้เป็นเหมือนผู้มีโรคผมเหลือง ครั้งนั้น ภิกษุหนุ่มและสามเณร…
เนื้อหานี้เน้นการทดสอบชีวิตของกิญฺญูที่นำเสนอโดยพระศาสดา เมื่อพระศาสดาถามเกี่ยวกับการใช้ชีวิตของเธอ โดยให้มีการลองนำก้อนกรวดมาเพื่อเป็นการพิสูจน์ว่าเธอสามารถเลี้ยงชีวิตด้วยกาหาปนะจำนวน ๑๐๐ หรือไม่ โดย
มังคลดำ - ความสำเร็จตามธรรมชาติ
193
มังคลดำ - ความสำเร็จตามธรรมชาติ
…ร ไว้ (อีก) ก็เพื่อทรงแสดงความที่ติไม่ยินดีงั้นในบาป." เหตุนี้น พระอรรถกถาจึงกล่าวไว้ในธรรถกถา ว่า "ความไม่ยินดีซึ่งด้วยในนั่นแหละ ของผู้มปติเห็นโทษในบาป ชื่ออรติ." แท้จริง แมเหตุสืบว่าจิตปุบบาท
…่งแสดงให้เห็นถึงความสำคัญของเจตนาและการรับรู้ถึงผลของการกระทำในทางธรรม ทั้งนี้ พระอรรถกถาได้กล่าวถึงความไม่ยินดีในบาปว่าเป็นสิ่งที่ต้องเห็นโทษเพื่อการปฏิบัติงานที่ดี.
ขันธ์ห้ามธรรม
13
ขันธ์ห้ามธรรม
13 ขันธ์ห้ามธรรม ๓. เมื่อเพื่อนสฤษฏิ์เกิดความไม่ยินดีในการประพฤติพรหมจรรย์ เกิดความรังเกียจ หรือเกิดความเห็นผิด ทรงอนุญาตให้ไปเพื่อระงับเหตุนี้ๆ ได้ ๔. …
…ข้อบังคับทางพระพุทธศาสนาเกี่ยวกับการประพฤติพรหมจรรย์ โดยมีการอนุญาตให้ไปทำกิจกรรมต่างๆ ในกรณีที่เกิดความไม่ยินดี หรือมีเหตุจำเป็นเช่น การบวช การไปประชุม เพื่อช่วยเหลือญาติหรือซ่อมแซมวิหาร เป็นต้น ซึ่งสะท้อนถึงหลั…
ลางบอกเหตุของความตายของทวยเทพ
103
ลางบอกเหตุของความตายของทวยเทพ
…ตนประดับ เมื่อนิมิตเริ่มบังเกิดขึ้น เทพบุตร เทพธิดาเห็นความเปลี่ยนแปลงในตน รัศมีกายจะค่อยๆ ลดลง เกิดความไม่ยินดีในเทวโลก หมดความชื่นชมในทิพยอาสน์ของตน เทพบุตรแม้เห็นเทพธิดาอยู่ล้อมรอบ ก็ ไม่ยินดี คล้ายเวลาเจ็บป่ว…
เมื่อกล่าวถึงความตายของทวยเทพ จะมีลางบอกเหตุที่เรียกว่าบุพนิมิต ซึ่งมี 5 ประการ ได้แก่ ดอกไม้เหี่ยวแห้ง, ผ้าหม่นหมอง, เหงื่อไหล, ผิวเศร้าหมอง และการไม่ยินดีในทิพอาสน์ของตน โดยเมื่อเทวดาเห็นนิมิตเหล่าน
การบริหารกายและท้องของภิกษุ
110
การบริหารกายและท้องของภิกษุ
…วามยินดีด้วยของของตนนั้นเป็นทรัพย์อันประเสริฐ เพราะเป็นเหตุให้เกิดความสุข ความเจริญยิ่งๆ ขึ้นไป ส่วนความไม่ยินดีในของของตนนั้น เป็นเหตุให้เกิดความเดือดร้อนเสียหายหรือเสื่อมทราม อย่างยิ่ง ดังเช่นพระเทวทัตที่ขาดควา…
…ตรเพื่อยังชีวิต การมีความสันโดษเป็นคุณสมบัติที่นำมาซึ่งความสุขและความเจริญในชีวิต อีกทั้งยังเน้นว่า ความไม่ยินดีย่อมส่งผลเสียต่อการปฏิบัตธรรม และการดำเนินชีวิตของภิกษุ