จักขุวิญญาณ : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 3 / 4

…จ) ความสัมผัส 3 อย่างนี้ จะต้องมีธรรม 3 อย่างมาประจวบกัน เช่น จักขุสัมผัส จะ ต้องมีจักขุปสาท รูป และจักขุวิญญาณ มาประจวบกัน ถ้าเป็นแต่เพียงจักขุปสาทกระทบกับรูป เฉย ๆ ยังไม่เกิดจักขุวิญญาณ ก็ยังไม่เป็นผัสสะ ผัสสะ…

ผัสสะมี 6 อย่าง ประกอบด้วยจักขุสัมผัส โสตสัมผัส ฆานสัมผัส ชิวหาสัมผัส กายสัมผัส และมโนสัมผัส โดยแต่ละสัมผัสต้องมีธรรม 3 อย่างมาประจวบกันจึงเกิดผัสสะ ส่วนเวทนานั้นเป็นการเสวยอารมณ์ที่เกิดจากสัมผัสดังกล

… ฯ ๆ สัพพัง ภิกขะเว อาทิตตัง ๆ กิญจะ ภิกขะเว สัพพัง อาทิตตัง ๆ จักขุง ภิกขะเว อาทิตตัง รูปา อาทิตตา จักขุวิญญาณัง อาทิตตั้ง จักขุสัมผัสโส อาทิตโต ยัมปิทั้ง จักขุสัมผัสสะปัจจะยา อุปปัชชะติ เวทะยิตัง สุขัง วา

บทขัดอาทิตตปริยายสูตรนี้เป็นส่วนหนึ่งของคำสอนในพระพุทธศาสนาที่มุ่งให้ความรู้เกี่ยวกับมโนธรรมและการปล่อยวาง โดยมีเนื้อหาเกี่ยวกับการเข้าใจความรักและการปลดเปลื้องจากความทุกข์ ผ่านการปฏิบัติตามธรรมะที่ถู

…เหตุรู้นิโรธเป็นมรรคสัจ ในโสตะ ฆานะ ชิวหา กาย และมนะ ก็นัยนี้ อายตนะ ๖ มีรูป เป็นต้น หมวดวิญญาณ ๖ มีจักขุวิญญาณเป็นต้นผัสสะ ๖ มีจักขุ- สัมผัสเป็นต้น เวทนา ๖ มีจักขุสัมผัสชาเวทนาเป็นต้น สัญญา ๖ มีรูปสัญญาเป็นต้น …

ในบทนี้เราได้เรียนรู้เกี่ยวกับอริยสัจทั้ง 4 และความสำคัญของการรู้จักการเจริญและการละในธรรมะ โดยเน้นเรื่องจักษุและความสัมพันธ์กับทุกข์รวมถึงการตีความภพต่างๆ เช่น กามภพ รูปภพ อรูปภพ ศัพท์ในบทฐาน ตัวอย่า

…ตและกระทำกิจต่างๆ กันดังนี้ คือ สัมมา สังกัปปะ เป็นปัจจัยแก่สัมมาทิฏฐิ มีอุปมาดุจมืออันเป็นปัจจัยแก่จักขุวิญญาณ คือ เมื่อบุคคลจะมองดูสิ่งต่างๆ เช่น เงินและทอง ก็ใช้มือหยิบเงินและทองนั้นพลิกกลับไปกลับมา จักขุคือด…

สัมมาวาจา สามารถละมิจฉาวาจา 4 ประการ ได้แก่ มุสาวาท ปิสุณาวาจา ผรุสวาจา และสัมผัปปลาปวาจา สัมมากัมมันตะสามารถละมิจฉากัมมันตะ 3 ประการ โดยมุ่งไปที่การละความตาย อาทิ ปาณาติบาต และให้เกิดผลดีในชีวิต เมื่

…หายตนะ รสายตนะ กายายตนะ โผฏฐัพพายตนะ มนายตนะ ธัมมายตนะ หรือ ในธาตุ 18 นั้น เราโกรธจักขุธาตุ รูปธาตุ จักขุวิญญาณธาตุ หรือโกรธโสตธาตุ สัททธาตุ โสตวิญญาณธาตุ หรือโกรธมานธาตุ คันธธาตุ ฆานวิญญาณธาตุ หรือโกรธชิวหาธาตุ…

การแผ่เมตตาเป็นวิธีหนึ่งที่ช่วยให้เกิดความสุขและสามารถเข้าถึงพรหมโลกรวมทั้งวิธีการบรรเทาความโกรธโดยการพิจารณาและแยกธาตุต่าง ๆ ให้เห็นว่า ธาตุเป็นสิ่งที่ไม่ควรนำมาสู่ความโกรธอย่างแน่นอน หากเรามีการพิจา

…หรับรับอารมณ์ ได้แก่ 1. จักขุปสาทรูป คือ ประสาทตา เป็นอวัยวะที่เห็นรูป เมื่อรูปกระทบอวัยวะนี้จะเกิด จักขุวิญญาณขึ้น จักขุปสาทที่อาศัยดวงตาซึ่งมีชิ้นเนื้อเล็ก ๆ 3 ชั้นอยู่รอบ ๆ ดวงตาดำและตาขาว และตาที่อยู่ในเนื้อ…

บทความนี้นำเสนอข้อมูลเกี่ยวกับธาตุไฟและธาตุลมซึ่งมีบทบาทสำคัญในการทำงานของร่างกายมนุษย์ โดยธาตุไฟแบ่งออกเป็นหลายประเภทตามคุณสมบัติ เช่น อุสุมาเตโชและทหนเตโช ที่มีผลกระทบต่อร่างกาย รวมถึงธาตุลมที่มีหลา

1. จักขุธาตุ รูปธาตุ จักขุวิญญาณธาตุ 2. โสตธาตุ สัททธาตุ โสตวิญญาณธาตุ 3. ฆานธาตุ คันธธาตุ ฆานวิญญาณธาตุ 4. ชิวหาธาตุ รสธาตุ ชิวหาวิ…

เนื้อหานี้สำรวจธาตุ 18 ประการในพุทธศาสนา ประกอบไปด้วย จักขุธาตุ, โสตธาตุ, ฆานธาตุ, ชิวหาธาตุ, กายธาตุ, และมโนธาตุ ซึ่งแบ่งออกเป็นพวกใหญ่ๆ สี่สิบเจ็ดพวกตามลักษณะอาการ ธาตุเหล่านี้ช่วยในการรับรู้สิ่งต่า

…ธาตุ คือ ประสาทกาย 6. มโนธาตุ คือ ใจที่รับอารมณ์และพิจารณาอารมณ์ทวารทั้ง 5 ธาตุรู้ 6 ธาตุ ได้แก่ 1. จักขุวิญญาณธาตุ คือ ธาตุที่เห็นรูป 2. โสตวิญญาณธาตุ คือ ธาตุที่ได้ยินเสียง 3. ฆานวิญญาณธาตุ คือ ธาตุที่รู้กลิ่น…

บทความนี้นำเสนอเกี่ยวกับธาตุกระทบ 6 ประเภท ได้แก่ รูปธาตุ, สัททธาตุ, คันธธาตุ, รสธาตุ, โผฏฐัพพธาตุ และ ธัมมธาตุ ซึ่งช่วยให้เข้าใจการสัมผัสโลก สิ่งที่เกี่ยวข้องกับการรับรู้ถูกจำแนกเป็นธาตุรับ 6 ประเภท

…6 ตารางธาตุทั้ง (ธาตุรับ) อายตนะภายใน 6 18 (ธาตุรู้) เกิดการกระทบของอายตนะภายนอก กับอายตนะภายใน 13. จักขุวิญญาณธาตุ 1. รูปธาตุ 7. จักขุธาตุ 2. สัททธาตุ 8. โสตธาตุ 14. โสตวิญญาณธาตุ 3. คันธธาตุ 9.มานธาตุ 15. ฆานว…

…รื่องธาตุกระทบ พบว่าอายตนะภายนอกและอายตนะภายในมีการกระทบกันซึ่งเกิดจากการรับรู้ทางประสาทต่างๆ รวมถึงจักขุวิญญาณธาตุและธาตุสัมผัสทั้ง 6 ซึ่งส่งผลต่อการสร้างบาปและบุญในชีวิตประจำวัน เช่น การเห็นรูปภาพและการตอบสนอง…

…สียง กลิ่น รส เครื่องสัมผัส สัมปฏิจฉนจิตเป็นจิตที่รับอารมณ์ทั้ง 5 ต่อจาก ปัญจทวาราวัชชนจิตทั้ง 5 ถ้าจักขุวิญญาณเห็นรู้แล้ว สัมปฏิจฉนจิตก็รับรู้รูปต่อไป ถ้าโสตวิญญาณได้ยินเสียงแล้ว สัมปฏิจฉนจิตรับรู้เสียงต่อไป ถ้…

…จฉนจิต หากไม่มีการรู้แจ้งตามความเป็นจริง ก็จะเกิดอุปาทานและความทุกข์ที่ไม่รู้จบ ต่อมาในธาตุรู้ 6 มี จักขุวิญญาณธาตุที่ทำหน้าที่เห็นรูปและรู้สี โดยบ่งบอกถึงการรับรู้อารมณ์ทางการมองเห็นอย่างชัดเจน และมีเงื่อนไขในก…

…ไปสองขณะ มโนธาตุอันเป็นกิริยาให้สำเร็จอาวัชชนกิจ (กิจคือการนึกหน่วงอารมณ์) เกิดขึ้นแล้วดับไป แต่นั้นจักขุวิญญาณให้สำเร็จทัสสนกิจ (คือกิจการ เห็น) เกิดขึ้นแล้วดับไป ต่อนั้นมโนธาตุอันเป็นวิบากให้สำเร็จ สัมปฏิจฉันน…

บทความนี้กล่าวถึงปรัชญาในวิสุทธิมรรคที่เกี่ยวข้องกับจิตและการควบคุมอารมณ์ โดยเฉพาะในเรื่องของการเกิดและดับของรูปารมณ์ผ่านกระบวนการของจักษุและมโนธาตุ พร้อมยกตัวอย่างการควบคุมการไม่สำรวมในจิต ตัวอย่างกา

…ยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา - หน้าที่ 39 กันฉะนั้น เพราะฉะนั้น วิบากทั้ง 4 มีจักขุวิญญาณเป็นต้นเหล่านั้น จึงสหรคตด้วยอุเบกขาเท่านั้น แม้ในอารมณ์ทั้งหมด ฯ ก็ภูตรูปทั้ง ๓ นั่นแหละ กล่าวคือ โ…

เนื้อหาเกี่ยวกับวิบากทั้ง 4 ที่เกี่ยวข้องกับกายวิญญาณและอารมณ์อย่างละเอียด รวมถึงปรากฏการณ์ของการกระทบระหว่างอารมณ์กับกายวิญญาณในกิจกรรมประจำวัน การเชื่อมต่อระหว่างอารมณ์และการปฏิบัติธรรมที่แตกต่างกัน

… ได้กลิ่น รับรส สัมผัส หรือว่าแม้กระทั่งปรุงแต่ง จากจิตของมันเอง เป็นธาตุพิเศษ 3. ธาตุรับรู้ ได้แก่ จักขุวิญญาณธาตุ คือ ธาตุรับรู้ หรือเห็น รูป สี และสัณฐาน โสตวิญญาณธาตุ คือ ธาตุรับรู้ หรือได้ยินเสียง ฆานวิญญาณ…

…ุ, รสธาตุ, โผฏฐัพพธาตุ, และ ธัมมธาตุ ที่แสดงถึงสิ่งที่ก่อให้เกิดความรู้สึก และธาตุรับรู้ ที่ครอบคลุมจักขุวิญญาณธาตุ, โสตวิญญาณธาตุ, และฆานวิญญาณธาตุ ซึ่งเกี่ยวข้องกับการรับรู้และความเข้าใจในประสบการณ์ต่างๆ ทั้งท…

…็นธาตุอยู่ แต่สีต่างๆ เมื่อดูดเข้าหาตา รูปธาตุนั้นก็จะเป็นรูปายตนะด้วย แล้วที่ตรงกลาง จักขุธาตุก็มี จักขุวิญญาณธาตุ ใสสะอาดบริสุทธิ์กว่า เล็กกว่าจักขุธาตุ ซ้อนอยู่ข้างในเข้าไปอีก สำหรับให้รู้แจ้งว่าในการเห็นรูปอ…

เนื้อหานี้สอนเกี่ยวกับการทำงานของธาตุธรรมในตัวมนุษย์ ซึ่งเกี่ยวข้องกับการรับรู้ผ่านกายและใจ โดยแบ่งประเภทของธาตุออกเป็น ชิวหาวิญญาณธาตุ, กายวิญญาณธาตุ และมโนวิญญาณธาตุ ที่มีบทบาทสำคัญในการสัมผัส และรั

…ที่กลางจักขุประสาทที่ตรงกลาง แววตาทั้งซ้ายขวานั้นเพราะกลางจักขุประสาทก็มีจักขุธาตุสำหรับเห็นรูปและมีจักขุวิญญาณธาตุ สำหรับรับรู้ว่าเป็นรูปอะไรซ่อนอยู่ด้วยแล้ว และการเห็นนี้ไม่เฉพาะแต่ที่ตรงกลางแววตาเท่านั้น หากแ…

บทความนี้อธิบายถึงการเห็นและการได้ยินผ่านจักขุประสาทและโสตประสาท โดยเน้นว่าข้อมูลผ่านเข้ามาทางรูปและเสียงนั้น ต้องผ่านการประมวลผลของธาตุธรรมที่ซับซ้อนในร่างกายอย่างไร และเนื้อหายังสำรวจถึงการทำงานของด

…ายนอก คือ รูป เสียง กลิ่น รส สัมผัส และธรรมารมณ์ทั้งหลาย เมื่อเกิดการกระทบกัน จึงเกิดความ รู้แจ้งทางจักขุวิญญาณ โสตวิญญาณ ฆานวิญญาณ ชิวหาวิญญาณ กายวิญญาณ มโนวิญญาณ อายตนะนั้นเที่ยงหรือไม่เที่ยง” เมื่อพวกนางภิกษุ…

พระนันทกเถระได้เทศน์ให้ภิกษุณีฟังเกี่ยวกับอายตนะภายใน ได้แก่ ตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ และอายตนะภายนอก ได้แก่ รูป เสียง กลิ่น รส สัมผัส เมื่อสิ่งเหล่านี้เกิดการกระทบกันจะเกิดความรู้แจ้ง พระเถระได้ชี้ให้เ

…ฺโน ฯ ปุริม.....สุนขาทีนนฺติ เอตฺถายมธิปปาโย อสุจิทสฺสเน สุมนายมานาน สุนขาทีน ปุริมปจฉาภาคปปวตฺตานี จักขุวิญญาณาที่น วิปากานิ อกุสลวิปากาเนว ปวตฺตนฺติ น กุสลวิปากานิ อสทฺธาที่น

ในหน้านี้ของอภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา พูดถึงการวิเคราะห์วัตถุนตามปรัชญาอภิธรรม โดยเน้นการเข้าใจธรรมชาติของจิตและวิญญาณที่เกี่ยวข้องกับวัตถุและเหตุการณ์ที่เกิดขึ้น มุ่งมั่นในการสร้างความเข้าใจลึกซึ้งมากขึ้น

…ตนฺติ เตสํ ปวตฺติอานุภาวโต จกฺขุ โสตวิญญาณานิ ปวตฺตนฺติ สติปิ เตสํ ปวตฺติย์ วีถีจิตตุปปาโท นิยมโตติ จักขุวิญญาณาทีน วัย สมปฏิจฉนุนสนฺตีรณานมปิ ตตฺถ สมฺภโว สิทโธติ ฯ [๔๔๕] มนฺทปปวตฺติยนติ ปทสฺส สห เหตุนา อตฺถ์ ญา…

เนื้อหาเกี่ยวกับอภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา วิเคราะห์การปฏิบัติตนและองค์ประกอบต่างๆ ในการพิจารณาทั้งด้านจิตและวัตถุ รวมถึงการสร้างมโนภาพเกี่ยวกับผู้ที่มีการเติบโตทางจิตใจ ผ่านการตีความและการสังเคราะห์จากบทเร

…ธานี วัย ทารกสุส สนธารโกติ ฯ เอว์ รูปกายสฺส ปัจจยปริคคห์ กตฺวา ปุ่น จักขุญจ ปฏิจจ รูเป จ อุปฺปชฺชติ จักขุวิญญาณนฺติอาทินา นเยน นามกายสฺส ปจฺจยปริคคห์ กโรติ ฯ โส เอวํ ปจฺจยโต นามรูปสุสฺส ปวตฺติ ทิสวา ยถา อิท เอตร…

บทความนี้พูดถึงการวิเคราะห์ธรรมจากวิสุทธิมคฺคและการนำเสนอความเข้าใจเกี่ยวกับเหตุและปัจจัยที่มีผลกระทบต่อชีวิต รวมถึงการตั้งคำถามระหว่างอดีต อนาคต และปัจจุบันและความเข้าใจในความเป็นจริงของการรับรู้ ผ่า

ประโยค - อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา นาม อตฺถ โยชนา (ตติโย ภาโค) - หน้าที่ 92 อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา หน้า 92 อรหภาโวว นิทสนนฺติ วุจจติ ฯ เอกนฺเตน จกฺขุสสาปาถาคตภาโว นิทสฺสนนฺติ วุจจติ ฯ เอกนฺเตน วา จัก

ในบทที่ 92 ของอภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา มีการอภิปรายถึงการวิเคราะห์ความหมายต่าง ๆ ของคำว่าจักขุวิญญาณและอรหภาวะ หน้าที่ของการรับรู้ตามหลักอภิธรรมถูกนำเสนอเพื่อสร้างความเข้าใจที่ลึกซึ้งเกี่ยวกับการรับรู…