จักขุวิญญาณ : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ

…ธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 142 และอารมณ์มีนัยดังที่ข้าพเจ้ากล่าวแล้ว ในก่อนนั่นแล ฯ วิญญาณ ๖ คือ จักขุวิญญาณ ๑ โสตวิญญาณ ๑ ฆานวิญญาณ ๑ ชิวหาวิญญาณ ๑ กายวิญญาณ ๑ มโนวิญญาณ ๑ ฯ ส่วนวิถี 5 คือ จิตตปวัติที่เป็นไป…

บทความนี้สำรวจเกี่ยวกับอารมณ์และวิญญาณ ตามหลักอภิธัมมัตถสังคหบาลี โดยแบ่งปันข้อมูลเกี่ยวกับวิญญาณ 6 ประการและวิถี 5 ประการที่เชื่อมโยงกับอารมณ์ การทำงานของจิตและขณะจิตที่มีผลต่อการรับรู้และการตอบสนองต

ประโยค- วิภัชิมตราแปลง ภาค ๑ ตอน ๑ หน้า ๕๑ โลกะเป็นต้น ชื่อเหตุณ อนเหตุนนี่ ๔ คือ จักขุวิญญาณ โสต... มาน... ชิวหา... กายวิญญาณ มิโนธุอันทำหน้าที่สัม- ปฏิสนธินะ(รับอารมณ์) และมโนวิญญาณธาตุ ๒ อัน…

เนื้อหานี้ครอบคลุมเรื่องความสัมพันธ์ของวิญญาณห้าประการในการรับรู้ ซึ่งรวมถึงจักขุวิญญาณ โสต มาน และชิวหา โดยอธิบายถึงหน้าที่และความสำคัญของแต่ละอารมณ์ในทางพุทธศาสนา นอกจากนี้ยังมีการขยายถ…

…มารมณ์ เป็นที่รักที่เจริญใจในโลก ตัณหา เมื่อบุคคล จะละ ย่อมละเสียได้ที่นี้ เมื่อจะดับ ย่อมดับที่นี้ จักขุวิญญาณ โสตวิญญาณ ฆาน วิญญาณ ชิวหาวิญญาณ กายวิญญาณ มโนวิญญาณ เป็นที่รักที่เจริญใจ ในโลกตัณหา เมื่อบุคคลจะละ…

เนื้อหานี้กล่าวถึงกัมมัฏฐานและการปฏิบัติที่สำคัญในพระไตรปิฎก โดยอธิบายถึงทุกขสมุทัยและทุกขนิโรธ การละตัณหา และวิธีการปฏิบัติที่นำไปสู่ความดับทุกข์ในโลก มีการเน้นถึงการใช้ประสาทสัมผัสต่างๆ ในการเข้าถึง

1. รู้รูปโดยอาศัยตา เรียกว่า 2. รู้เสียงโดยอาศัยหู เรียกว่า จักขุวิญญาณ โสตวิญญาณ 3. รู้กลิ่นโดยอาศัยจมูก เรียกว่า ฆานวิญญาณ 4. รู้รสโดยอาศัยลิ้น เรียกว่า ชิวหาวิญญาณ 5. ร…

บทความนี้พูดถึงการรู้ว่าสิ่งต่างๆ ในโลกสามารถรับรู้ได้ด้วยอวัยวะต่างๆ เช่น ตา, หู, จมูก, ลิ้น และกาย และยัง อธิบายถึงขันธ์ 5 ที่ประกอบด้วย รูป เวทนา สัญญา สังขาร และวิญญาณ โดยแบ่งขันธ์ออกเป็น 2 ประเภท

…เลี้ยง แวดล้อมด้วยสี กลิ่น รส โอชา มีขนาดโตเท่าหัว เล็น เป็นที่ตั้งและเป็นทางเดินของการรับรู้ทางตา (จักขุวิญญาณ) 2. ประสาทหู มีใบหูเป็นโครงสร้างใหญ่ ในใบหูตรงที่ประสาทหูตั้งอยู่ คือ แก้วหู มี ลักษณะคล้ายวงแหวน ม…

อายตนะภายในประกอบด้วยประสาท 6 ชนิด ได้แก่ ตา ที่สัมผัสรูปภาพ, หู ที่สัมผัสเสียง, จมูก ที่สัมผัสกลิ่น, ลิ้น ที่สัมผัสรสชาติ, กาย ที่สัมผัสสัมผัสต่างๆ และใจ ที่คือจิตหรือมนุษย์ ประสาทต่างๆ มีโครงสร้างแล

1. จักขุ ตา เป็นแดนรับรู้รูป เกิดความรู้คือ จักขุวิญญาณ เห็น 2. . โสตะ หู เป็นแดนรับรู้เสียง เกิดความรู้คือ โสตวิญญาณ ได้ยิน 3. ฆานะ จมูก เป็นแดนรับรู้กลิ่…

การรับรู้เกิดจากการสัมผัสเมื่ออายตนะ อารมณ์ และวิญญาณมาบรรจบกัน โดยมีช่องทางต่างๆ ของอายตนะ เพื่อเสริมสร้างความรู้และความรู้สึกต่ออารมณ์ที่รับรู้ ซึ่งสามารถแยกออกเป็นระดับต่างๆ ซึ่งรวมถึงสุข ทุกข์ และ

…พธาตุ : โผฏฐัพพารมณ์ ชื่อว่า ธาตุ เพราะทรงไว้ซึ่งการกระทบกับกายปสาท องค์ธรรมได้แก่ สัมผัสต่าง ๆ 11. จักขุวิญญาณธาตุ : จักขุวิญญาณ ชื่อว่า ธาตุ เพราะทรงไว้ซึ่งการเห็น องค์ธรรมได้แก่ จักขุวิญญาณจิต 2 (การเห็นสิ่งท…

ธาตุทั้ง 18 มีบทบาทสำคัญในการเข้าสัมผัสโลกผ่านประสาทสัมผัสต่างๆ อาทิเช่น จักขุธาตุที่เกี่ยวข้องกับการมองเห็นและโสตธาตุที่เกี่ยวข้องกับการได้ยิน โดยแต่ละธาตุมีองค์ธรรมที่สัมพันธ์และให้ความเข้าใจในธรรมช

เมื่อมีจักขุวิญญาณเกิดขึ้นแล้ว ถ้าปราศจากสติก็มีโลภะอยากเห็น มีอุปาทานยึดมั่นว่า เราเห็น ทำให้เกิดทุกข์ภัยไม่มีที่สิ้น…

…อหาเกี่ยวกับวิญญาณธาตุในพระพุทธศาสนาที่มีการอธิบายว่ามีหน้าที่การรับรู้ตามความรู้สึกห้าอย่าง ได้แก่ จักขุวิญญาณ, โสตวิญญาณ, ฆานวิญญาณ, ชิวหาวิญญาณ และ กายวิญญาณ ซึ่งมีผลกระทบต่อความทุกข์ในชีวิตและการอุปาทานที่เก…

…กาย และสัมผัสทางใจ ตามติดให้เกิดการรับรู้ต่าง ๆ คือ ตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ วิญญาณมี 6 ประการ คือ 1. จักขุวิญญาณ (ความรู้แจ้งอารมณ์ทางตา) 2. โสตวิญญาณ (ความรู้แจ้งอารมณ์ทางหู) 3. ฆานวิญญาณ (ความรู้แจ้งอารมณ์ทางจม…

…ารจำแนกไว้เพื่อให้ง่ายต่อการศึกษา นอกจากนี้ยังมีการสาธยายเกี่ยวกับจิตตสังขารและประเภทของวิญญาณ เช่น จักขุวิญญาณและมโนวิญญาณ การศึกษาองค์ประกอบนี้มีความสำคัญต่อการเข้าใจหลักธรรมในพุทธศาสนาและเพื่อให้เกิดความรู้แจ…

…มผัส และธรรมารมณ์ทั้ง 6 หรือ เรียกว่า อายตนะภายนอก และมีการรับรู้ (วิญญาณ) เกิดขึ้น เช่น ตา + รูป + จักขุวิญญาณ กระทบกัน >>> ผัสสะ สังเกตให้ดีว่า เป็นขบวนการธรรมชาติ เป็นธรรมดาที่เมื่อตากระทบรูป หูกระทบเสียง จมู…

เนื้อหานี้สำรวจการทำงานของนามรูปและสฬายตนะ ซึ่งเป็นปัจจัยสำคัญในการรับรู้ทางอารมณ์ โดยการกระทบระหว่างอายตนะภายในและภายนอก เช่น ตา หู จมูก และวิญญาณ ทำให้เกิดผัสสะและเวทนา การรับรู้เหล่านี้มีผลกระทบต่อ

ประโยค - อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา นาม อตฺถโยชนา (ทุติโย ภาโค) - หน้าที่ 369 จตุตถปริจเฉทตฺถโยชนา หน้า 369 สตฺตานเมว...อภาวโตติ อิท สนธาย พนฺธา ฐาเน ปริจิเต เยว...นาญฺญตฺถาติ คาถา ตถา กามาวจรธมฺเมเ

…วิญญาณจะปรากฏ ผลกระทบต่างๆ ที่มีต่อมโนทัศน์และจังหวะชีวิตของมนุษย์ และเนื้อหาที่สำคัญในอภิธรรม เช่น จักขุวิญญาณ และ อภิธมฺมาวตารฎีกา ไม่ว่าจะเป็นในแง่ของการศึกษาแค่เป็นทฤษฎีหรือเพื่อการปฏิบัติใช้จริง.

ประโยค - อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา สห อภิธรรมมภาวิภาวินีนาม อภิธมฺมตฺถสงฺคหฎีกา - หน้าที่ 19 อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาล หน้าที่ 20 ตตฺถ วัตถุทวาราลมพนานิ ปุพเพ วุตตนยาเนว ๆ จกฺขุวิญญาณ์ โสตวิญญาณ ฆานวิญญาณ์ ชิวหา

เนื้อหาเกี่ยวกับอภิธมฺมตฺถและวัตถุทวารที่มีการกล่าวถึงการทำงานของวิญญาณผ่านทวารต่างๆ เช่น จักขุวิญญาณ และโสตวิญญาณ รวมถึงการแตกต่างระหว่างรูปทรงและปัจจัยที่มีผลต่อการรับรู้ทางจิต.

…ฏฐารส ธาตุโย จกฺขุธาตุ โสตธาตุ ฆานธาตุ ชิวหาธาตุ กายธาตุ รูปธาตุ สฤทธาตุ คนธธาตุ รสธาตุ โผฏฐพฺพธาตุ จักขุวิญญาณ ธาตุ โสตวิญญาณธาตุ ฆานวิญญาณธาตุ ชิวหาวิญญาณธาตุ กาย- วิญญาณธาตุ มโนธาตุ ธมฺมธาตุ มโนวิญญาณธาตุ จ ฯ…

…ดพ้นจากทุกข์ ซึ่งเน้นถึงการปฏิบัติธรรมในมรรคและผลที่เกิดขึ้นตามความเข้าใจในอภิธรรม เรียนรู้เกี่ยวกับจักขุวิญญาณ โสตวิญญาณและธาตุต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับความรู้สึกและการรับรู้ โดยจบลงที่การกล่าวถึงความสำคัญของนิโรธ…

…ะนี้แล ฯ [สังคหาคาถา] อกุศลจิต มี ๑๒ คือ โลภมูลจิต ๘ โทสมูลจิต ๒ และโมหมูจิต ๒ ฯ จิต ๓ เหล่านี้ คือ จักขุวิญญาณ สหรคตด้วยอุเบกขา ๑ โสตวิญญาณ ๑ ฆานวิญญาณ ๑ ชิวหาวิญญาณ ๑ (สหรคตด้วยอุเบกขา) เช่นเดียวกัน กายวิญญาณ …

บทนี้นำเสนอการศึกษาจิตในอภิธัมมัตถสังคหาที่แบ่งประเภทตามสภาวะของจิต ๔ ประเภท ได้แก่ กามาจิต รูปาจรจิต อรูปาวจรจิต และโลกุตตรจิต โดยมุ่งเน้นที่การอธิบายคุณสมบัติและความสัมพันธ์ระหว่างจิตแต่ละชนิด และผล

…บกขา ๑ สันตีรณจิต สหรตด้วยอุเบกขาเช่นเดียวกัน ๑ ชื่อว่า อกุศลวิบากอเหตุจิต ฯ 0 0 จิต ๔ เหล่านี้ คือ จักขุวิญญาณ สหรคตด้วยอุเบกขา โสตวิญญาณ ๑ ฆานวิญญาณ ๑ ชิวหาวิญญาณ ๑ (สหรคตด้วย อุเบกขา) เช่นเดียวกัน การวิญญาณ ส…

ในหน้าที่ 3 ของอภิธัมมัตถสังคหบาลี อธิบายถึงประเภทของจิตที่มีอยู่และการจัดกลุ่มจิตที่สัมพันธ์กับอุเบกขาและโสมนัส จิตที่ถูกแบ่งออกเป็น 18 ประเภท รวมถึงกุศลวิบากจิต และความสัมพันธ์กับกรรมประเภทต่างๆ นอก

…ความต่างแห่งที่อาศัยมีจักขุเป็นต้น และกิจมีสัมปฏิจฉันนกิจเป็นต้น ในลำดับอกุศล จึงกล่าวคำเป็นอาทิว่า จักขุวิญญาณ สหรคตด้วยอุเบกขาฯ วินิจฉัยในคำนั้น ดังต่อไปนี้ ๑-๑. เฉลยสนามหลวง พ.ศ. ๒๕๐๕-๖.

เนื้อหานี้อธิบายเกี่ยวกับจิตที่เป็นปฏิปักษ์ต่อกุศลจิตซึ่งเรียกว่าอกุศล โดยเปรียบเทียบเหมือนชนที่เป็นคู่ปรับกับมิตรและอธิบายถึงการจำแนกประเภทของอกุศลจิตที่มี 12 ประเภท เน้นความแตกต่างของมูลและอาการของจ

…ยมาก ตามสมควรแก่การสมภพ หรือเป็นบัญญัติที่เรียกกันว่า กรรม กรรมนิมิต และคตินิมิตฯ บรรดาจิตเหล่านั้น จักขุวิญญาณ

เนื้อหาในหน้าที่ 114 แสดงถึงการศึกษาจิตในทวารต่างๆ โดยแบ่งหมวดหมู่ของจิตและอารมณ์ตามประเภทต่างๆ รวมทั้งการอธิบายถึงวิญญาณและอารมณ์ที่สัมพันธ์กัน พร้อมการยกตัวอย่างจิตและอารมณ์ในทวารเฉพาะ เช่น จักขุทวา

…ั้ง ๒ ว่า ผู้มี บัณฑิตพึงทราบด้วยอำนาจแห่งการผสมกันของบัญญัติทั้ง ๒ ว่า ผู้มี อภิญญา ๖ เสียงของหญิง จักขุวิญญาณ และว่า โอรสของพระราชา ตามลำดับ ฯ [สังคาคาถา] อรรถทั้งหลาย ที่เป็นอารมณ์แห่งมโน- ทวาร ซึ่งเกิดขึ้นใน…

ในเนื้อหานี้เสนอการวิเคราะห์นามบัญญัติ 5 อย่างที่เกี่ยวกับสิ่งที่มีอยู่และไม่มีอยู่ในอภิธรรม รวมถึงการตั้งชื่อและการแต่งตั้งสิ่งต่างๆ ในทางปรัชญาและสังคม โดยเฉพาะการแยกแยะระหว่างสิ่งที่มีตัวตนและสิ่งท

…าะไม่มี อัตตาที่เป็นสาระแก่สารเป็นต้น และโดยนัยมีอาทิว่า จักษุไม่เที่ยง ฯลฯ ใจ รูป ฯลฯ ธรรมทั้งหลาย จักขุวิญญาณ ฯลฯ มโน ๑. ฉบับพม่าและสีหลเป็น น อิจจ์ แปลว่า ไม่ควรถึง 1

บทนี้กล่าวถึงการพิจารณาไตรลักษณ์ภายใต้หลักอภิธัมมาที่เกี่ยวข้องกับขันธ์และทวารต่าง ๆ โดยเฉพาะความไม่เที่ยงของธรรมในชีวิต รวมถึงการแสดงให้เห็นว่า รูปและธรรมต่าง ๆ ไม่มีความเที่ยงที่สามารถเข้าถึงได้ การ

…ญาณ ๖ ในปัจจตภาพ ไม่เป็นในปัจจตภาพ เป็นปัจจัยแห่งอุคสภ * วิบากวิญญาณ ๔ ตรงนี้ มหาวิญญาณเอาไว้ได้แก่ จักขุวิญญาณ โลควิญญาณ ลำ- ปฏิฉานนโมโนฯสนิทสนมในวิญญาณธาตุ ๒ ๒. มหาวิญญาณกว่า ท่านใช้ทัศนีรินธมิในนรนรนั้น คับไพ…

เนื้อหาในบทความนี้มีการอภิปรายเกี่ยวกับวิญญาณทั้ง 5 ในรูปภาพและปัจจตภาพ โดยเน้นที่ว่าส่วนของบุญญาณิกสังราคามีความสำคัญต่อการเป็นปัจจัยในเรื่องของวิญญาณที่เป็นกุศลวิบาก. มีการหาข้อสรุปว่า วิญญาณจะมีควา